Πόλεις και ζώνες ελεύθερης αγοράς στην ακριτική Ελλάδα. Ένα τολμηρό πείραμα σε ζοφερούς καιρούς

Υποθέστε ότι είστε επιχειρηματίες. Μία κυβέρνηση σας υπόσχεται ότι αν προτιμήσετε την επικράτεια της για να εγκαταστήσετε την εταιρία σας, θα σας παρέχει 10ετή απαλλαγή από κάθε φόρο επί των εταιρικών κερδών. Θα σας απαλλάξει από δασμούς και τέλη. Θα σας εκμισθώσει μέρος του εδάφους της για 99 χρόνια. Θα σας συνδέσει δωρεάν με τις υποδομές της και πιθανόν να συμμετέχει στην επένδυση σας αν δεσμευτείτε πως θα προσλάβετε αρκετούς εργαζομένους.

Κι ύστερα εμφανίζεται στον ορίζοντα η δική μας κυβέρνηση: σας ενημερώνει περήφανα ότι βρίσκεται μεταξύ των χωρών με τα υψηλότερα ποσοστά φορολογίας εισοδήματος των επιχειρήσεων και συντελεστών ΦΠΑ. Ότι για να οικοδομήσετε την επιχείρησή σας θα πρέπει να περιμένετε επί μήνες, ώστε οι αιτήσεις σας να εγκριθούν από τις αρμόδιες υπηρεσίες. Ότι ανά πάσα ώρα και στιγμή μπορεί να πέσετε θύμα ελέγχου (και δωροδοκίας) διεφθαρμένων κρατικών λειτουργών. Και ότι φυσικά, υπό συγκεκριμένες συνθήκες, η εταιρία σας, το προιόν του κόπου σας, μπορεί να απαλλοτριωθεί, βάσει συντάγματος.

Αλλά σας υπόσχεται ότι κατά πάσα πιθανότητα, ο νομάρχης θα έρθει στα εγκαίνια της εταιρίας.


Ειλικρινά τώρα: ακόμα κι αν είστε αριστερός, τι θα προτιμούσατε; Πιθανόν να μου απαντήσετε, ότι θα επιλέγατε μεν την πρώτη κυβέρνηση, αλλά ότι κατά πάσα πιθανότητα πρόκειται για κυβέρνηση τριτοκοσμικής χώρας στη μέση του πουθενά, και γι αυτό η αναπτυγμένη Ελλάδα διαθέτει…ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.

Και θα κάνατε λάθος.

Η πρώτη επιλογή, βλέπετε, αντιστοιχεί στην κυβέρνηση της FYROM. Οι ζώνες ελεύθερου εμπορίου που έχει θεσμοθετήσει απέχουν λίγες εκατοντάδες χιλιόμετρα από την ελληνική ακτογραμμή.

Με άλλα λόγια, σε μια διακρατική αγορά που «πωλεί» αποδοτικότερους και οικονομικότερους θεσμούς, εμείς επιμένουμε στις ίδιες πανάκριβες και ασύμφορες συνταγές.

Γι αυτό και είμαστε καταδικασμένοι.

Η ανεργία στην Ελλάδα αγγίζει επισήμως το 14%. Εκατοντάδες χιλιάδες επιχειρήσεις υπολειτουργούν, παρασιτούν και τελικά πτωχεύουν σε ένα κλίμα οικονομικής τραγωδίας. Η κυβέρνηση ακολουθώντας την ίδια παρακμιακή και αποαναπτυξιακή οδό, αυξάνει τη φορολογική επιβάρυνση φυσικών και νομικών προσώπων , σε μια απέλπιδα προσπάθεια να καλύψει τις μαύρες τρύπες του προϋπολογισμού. Και τελικά, το παρανοικό παιχνίδι των αριθμών και οι ιλιγγιώδεις δαπάνες ετοιμάζονται να φτάσουν στην μεγαλειώδη κορύφωση τους με την οριστική κατάρρευση του ελληνικού κρατιδίου, κατά τα πρότυπα της Αργεντινής και λοιπών τριτοκοσμικών χωρών. Η ιστορία μας παρουσιάζει μια αξιοθρήνητη νομοτέλεια ,υπό τύπον πορείας στο γολγοθά του Μαρτυρίου. Και όταν τελικά σταυρωθούμε μεταξύ των δύο ληστών, της γραφειοκρατίας και του κομματικού κράτους, θα ναι γελοίο να προσδωκούμε νεκρανάσταση. Ουδείς αναστήνεται , άνευ έμπρακτης μετάνοιας.

Κάθε σχέδιο δράσης πηγάζει αναγκαστικά από μια σωστή οριοθέτηση της πραγματικότητας: το ελληνικό κράτος per se, έχει αποτύχει, όπως και κάθε εθνικό κράτος σε οικονομικό επίπεδο. Ο συνδυασμός του μαζικοδημοκρατικού και του γραφειοκρατικού μοντέλου σε μια παγκοσμιοποιημένη οικονομία οδηγεί τα εθνικά οικονομικά σε παράλυση. Ο λόγος είναι προφανής:

Το υδροκέφαλο κέντρο, με όλους τους διοικητικούς-συγκεντρωτικούς του μηχανισμούς, απορροφά πόρους από την περιφέρεια δημιουργώντας αναπτυξιακή ανισορροπία, ερημώνοντας τα άκρα της επικράτειας και προκαλώντας κύματα αστυφιλίας. Οι εκατομμύρια κάτοικοι του άστεως παράγουν μια δυναμική ισχυρής επιρροής στη διεφθαρμένη κρατική μηχανή, που ευνοεί τη δημοσιουπαλληλία και την μείωση της παραγωγικότητας. Διόγκωση του κράτους σημαίνει αναγκαία αύξηση των δαπανών του, άρα και των επιζητούμενων πόρων του. Στο νέο γραφειοκρατικό πλαίσιο, οι φόροι, οι επιβαρύνσεις και η πολυνομία εξαυλώνουν την παραγωγικότητα και οι ξένες επενδύσεις αναβάλλονται επ’αόριστον.

Μια πολιτική σωτηρίας, λοιπόν, οφείλει να θέσει στο επίκεντρο της στρατηγικής της τα δύο βασικά προβλήματα της ελληνικής οικονομίας: τη ντε φάκτο αποκοπή της από τη διεθνή βιομηχανική παραγωγή και την συνακόλουθη ανεργία.

Πώς όμως θα προσελκύσει η χώρα μας κολοσιαίους εταιρικούς οργανισμούς, πρόθυμους να προσφέρουν εργασία σε χιλιάδες άτομα και να επενδύσουν στην επικράτεια κεφάλαια και τεχνογνωσία;

Μα φυσικά, εγκαταλείποντας το συγκεντρωτικο εθνο-κρατικό μοντέλο και προσεγγίζοντας ένα αποκεντρωμένο, φιλελεύθερο οικονομικά και διοικητικά σύστημα. Η διεθνής εμπειρία επιτρέπει την κατάστρωση ενός νέου αναπτυξιακού μοντέλου με την άντληση παραδειγμάτων από τρίτες χώρες και την απαραίτητη τόλμη στην εφαρμογή του.

Στην Ονδούρα φερ’ειπείν, προγραμματίστηκε πρόσφατα η ίδρυση πρότυπων πόλεων, όπου θα ισχύει ένα νομοθετικό πλαίσιο διαφορετικό από την υπόλοιπη χώρα, φιλικό προς την αγορά και τις επενδύσεις. Το βασικότερο πλεονέκτημα του μοντέλου αυτού είναι ο καθαρά εθελοντικός του χαρακτήρας. Ξένες εταιρίες θα ιδρύουν θυγατρικές και υποκαταστήματα μέσα στα εδαφικά πλαίσια της νέας πόλης, οικοδομώντας υποδομές για να στεγάσουν το εργασιακό προσωπικό τους. Πολίτες απ ‘όλη τη χώρα θα μεταναστεύουν στις νέες πόλεις προς εύρεση εργασίας. Η όλη υπόθεση θα συντονίζεται από μια αυτόνομη διοικητική επιτροπή, σε συνεργασία με το εθνικό κοινοβούλιο.

Άλλο μοντέλο αποκεντρωμένης και αντιγραφειοκρατικής ανάπτυξης είναι οι ζώνες ελεύθερου εμπορίου (Ζ.Ε.Ε.) . Αυτή τη στιγμή λειτουργούν παγκοσμίως χιλιάδες Ζ.Ε.Ε. που απασχολούν πάνω από 43.000.000 εργαζομένους. Χαρακτηριστικό (και γειτονικό) είναι το παράδειγμα της αιγαιακής ελεύθερης ζώνης. Η εν λόγω ζώνη συνιστά ένα τουρκικό πείραμα ελεύθερης αγοράς στην περιοχή του Ιζμίρ, σε μία έκταση 2,2 εκατομμυρίων τμ. Σήμερα, 240 επιχειρήσεις λειτουργούν μέσα στη ζώνη, απασχολώντας 15.000 εργαζομένους και έχοντας παράξει εμπορικό προϊόν αξίας 36 δισεκατομμυρίων δολλαρίων από την ημέρα της έναρξης λειτουργίας τους. Η εκεί βιομηχανία εξειδικεύεται σε υψηλής τεχνολογίας αγαθά, με μοναδικό για την ευρύτερη περιοχή επίπεδο R&D (Research and Development). Μέσα στα εδαφικά πλαίσια της ζώνης ελεύθερης αγοράς ισχύουν συγκεκριμένες ελαφρύνσεις και επιχειρηματικά κίνητρα: Εξαίρεση των εταιριών που δραστηριοποιούνται εκεί από τη φορολογία νομικών προσώπων, αγορά προϊόντων χωρίς ΦΠΑ, διαχείριση των υπηρεσιών της ζώνης από ιδιωτικές εταιρίες αντί για την κρατική γραφειοκρατία κλπ.

Η διαμόρφωση ζωνών ελεύθερου εμπορίου και πόλεων «ελεύθερης-αγοράς» στις εγκαταλελειμμένες ακριτικές περιοχές του ελληνικού κράτους μπορεί να γίνει πραγματικότητα με τον ελάχιστο δυνατό σχεδιασμό. Καταρχάς, αφαιρούνται όλα τα φορολογικά και γραφειοκρατικά εμπόδια, που αποθαρρύνουν τις εταιρίες του εξωτερικού να δημιουργήσουν θυγατρικές στη χώρα μας. Μηδενίζονται οι φόροι. Διαμορφώνονται περιφερειακές υποδομές (οργανωμένοι λιμένες, αερολιμένες, απευθείας σύνδεσης με υψηλής ποιότητας αυτοκινητοδρόμους όπως πχ την Εγνατία οδό ). Ελαχιστοποιείται το εργασιακό κόστος, με κυριότερο αντικείμενο εξορθολογισμού τις ασφαλιστικές εισφορές. Διευκολύνονται οι εξαγωγές με την προνομιακή εξαίρεση των παραγόμενων προϊόντων από τις γραφειοκρατικές διαδικασίες εξαγωγής. Ανταγωνιστικό πλεονέκτημα μιας ελληνικής ζώνης ελεύθερου εμπορίου συνιστά η γεωγραφική θέση της χώρας και ο ευρωπαϊκός της χαρακτήρας. Μην ξεχνάμε, ότι ενώ οι πρόσφατες απεργίες των λιμενεργατών ανάγκασαν πολλές εταιρίες να προτιμούν τα λιμάνια του Δυρραχίου, στην Αλβανία και του Μπαρ, στο Μαυροβούνιο, η επαναφορά της εργασιακής τάξης, επανέφερε και τις εταιρίες αυτές στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης.

Είναι μαθηματικά βέβαιο ότι μια τέτοια ζώνη ελεύθερου εμπορίου στη Θράκη ή την Ήπειρο θα συσσώρευε ταχύτατα βαλκανικές επιχειρήσεις, αλλά ακόμα και πολυεθνικές εταιρίες στις εν λόγω περιοχές. Ανταγωνιζόμενοι χώρες που βίωσαν πρόσφατους εμφυλίους πολέμους (πχ FYROM ή Σερβία), και χώρες με οικονομίες σε μεταβατική φάση (Αλβανία,Βουλγαρία), όντως πλεονεκτούμε, αρκει το συγκεντρωτικό κράτος να απελευθερώσει τον ιδιωτικό τομέα απ το θανάσιμο εναγκαλισμό του. Μέσα από την ραγδαία αύξηση του παραγόμενου προϊόντος και των τεχνολογικών spillovers, οι καθημαγμένες από την κρίση επαρχίες θα έθεταν τις βάσεις για να μετατραπούν μακροπρόθεσμα σε ατμομηχανές ανάπτυξης.

Αυτός είναι και ο λόγος που σύλλογοι Ηπειρωτών και τοπικοί παράγοντες πιέζουν για την ίδρυση Ζ.Ε.Ε. σε μια περιοχή 170 χλμ στα ελληνοαλβανικά σύνορα, φωνάζοντας,oυρλιάζοντας σε κυβερνητικά ώτα μη ακουόντων. Ως πότε, ρωτάμε εμείς. Ως πότε;

Who is John Galt?

Επιτέλους το Atlas Shrugged της Ayn Rand στην μεγάλη οθόνη, ορίστε μερικές σκηνές από τα γυρίσματα:

και το trailer:

Η ορθή αποτίμηση της διαφθοράς και των επιπτώσεων της

Λάβαμε και δημοσιεύουμε το παρακάτω άρθρο του κ. καθηγητή Λάου - η ομάδα διαχείρησης

Σε πρόσφατο άρθρο του στην ιστοσελίδα του skai.gr, o κ. Ανδρέας Ανδριανόπουλος, πρώην βουλευτής της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ και νυν πρόεδρος του “Forum για την Ελλάδα”, που υπάγεται στη ΔΗΣΥ της κας Ντόρας Μπακογιάννη, ισχυρίζεται τα εξής όσον αφορά στη διαφθορά πολιτικών προσώπων και στη σχέση της διαφθοράς των πολιτικών με την κρίση: με στοιχεία του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, το 70% των κρατικών δαπανών πηγαίνει σε μισθούς του δημοσίου τομέα και σε συντάξεις, το 20% σε εξυπηρέτηση του εξωτερικού χρέους της χώρας, και μόλις το 10% για δραστηριότητες του κράτους (δαπάνες υπουργείων, εργολαβίες, έργα, φαρμακευτικές δαπάνες, προμήθειες οπλικών συστημάτων κλπ). Από το 10% αυτό έγιναν και έργα βέβαια (δρόμοι, τραίνα, Αττική Οδός, στάδια, Προαστιακός, επιδοτήσεις αγροτών και χρηματοδοτήσεις ΔΕΚΟ κλπ). Γι’ αυτό, ο κ. Ανδριανόπουλος συμπεραίνει ότι η διαφθορά του πολιτικού κατεστημένου είναι ένα μικρό ποσοστό αυτού του 10%, και, κατ’ επέκταση, ισχυρίζεται ότι  την κύρια ευθύνη για την κρίση έχουν οι δαπάνες για μισθούς και συντάξεις, οι λεγόμενες κοινωνικές δαπάνες και οι πάσης φύσεως λαϊκίστικες δαπάνες (π.χ. διορισμοί στο δημόσιο για εξαγορά ψήφων, «Τσοβόλα δώστα όλα», κ.λπ.), κι όχι το προαναφερθέν ύποπτο 10%.

Το ανωτέρω σκεπτικό του κ. Ανδριανόπουλου είναι εσφαλμένο για τους εξής λόγους:

1. Η διαφθορά του πολιτκού κατεστημένου και οι επιπτώσεις της δεν είναι ένα απλοϊκό λογιστικό ζήτημα, ούτε μόνο ποσοτικό πρόβλημα.
2. Πολιτική διαφθορά είναι ο πολιτικός να εξαγοράζει ψήφους και να εκμαυλίζει συνειδήσεις.
3. Πολιτική διαφθορά είναι το πολιτικό κατεστημένο να αναγορεύει σε προσωπικότητες του δημοσίου βίου και σε μάνατζερς και τεχνοκράτες διάφορα μικρονοϊκά και ασήμαντα πρόσωπα μόνο και μόνο επειδή είναι πειθήνιοι υπηρέτες του πολιτικού κατεστημένου είτε συγγενείς πολιτικών προσώπων.
4. Πολιτική διαφθορά είναι η κατασκευή επιχειρηματιών από "φίλους" τους πολιτικούς και η καταστροφή άλλων επιχειρηματιών από ενέργειες πολιτικών αξιωματούχων. Και μια και υποστηρίζει την ελεύθερη αγορά ο κ. Ανδριανόπουλος, ας μας πει: πόσοι από τους ιδιώτες επιχειρηματίες της Ελλάδας έχουν γίνει επιχειρηματίες επειδή στήνουν δουλειές με πολιτικούς κι όχι επειδή διακρίθηκαν στον στίβο της ελεύθερης αγοράς;
5. Πολιτική διαφθορά εν τέλη είναι να γίνονται πολιτικοί και πολιτικοί ηγέτες διάφοροι πνευματικοί νάνοι και λαμόγια μόνο και μόνο επειδή εκβαρβαρίζοντας τη μάζα την κατακτούν.

Συνεπώς, ο κ. Ανδριανόπουλος, ακολουθώντας μια παρόμοια αδέξια ρητορική του κ. Θ. Πάγκαλου και προσφέροντας εξυπηρέτηση προς το πολιτικό κατεστημένο του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ, κακώς παραγνωρίζει ότι η διαφθορά δεν εξαντλείται σ’ εκείνο το 10% που αναφέρει. Όσοι δεν μένουν σε επιπόλαιες και επιφανειακές αναλύσεις ούτε εξυπηρετούν πολιτικές σκοπιμότητες, αντιλαμβάνονται και επισημαίνουν ότι η μείζων διαφθορά δεν είναι άμεσα ποσοτικοποιήσιμο μέγεθος, διότι είναι πρωτίστως ζήτημα ανάλυσης ποιοτικών δεδομένων σαν αυτά που προανέφερα.

Και μια και έχει σπουδάσει και σε αμερικανική σχολή ηγεσίας ο κ. Ανδριανόπουλος, θα ήθελα να επισημάνω τον ακόλουθο, στοιχειώδη, ορισμό του προϊσταμένου: προϊστάμενος είναι το πρόσωπο εκείνο το οποίο είναι υπεύθυνο για τα σφάλματα άλλων. Συνεπώς, εξ ορισμού, όποιος δηλώνει πολιτικός προϊστάμενος της Ελλάδας ΕΚΕΙΝΟΣ ΠΡΩΤΙΣΤΩΣ είναι υπεύθυνος για τη διαφθορά ακόμη και της μάζας, εφόσον η μάζα είναι πολιτικώς υφιστάμενή του. Αν δεν μπορεί να εξυψώσει πολιτιστικώς τους κυβερνωμένους, ένας κυβερνήτης είναι ανάξιος της θέσης του και ΕΝΟΧΟΣ των εγκλημάτων και των δικών του και των κυβερνωμένων. Αιδώς Αργείοι!

Δρ Νικόλαος Λάος
Καθηγητής Διπλωματίας
Βιρτζίνια, ΗΠΑ

Γιατί φλέγεται η Αίγυπτος; It's liberty, stupid!

Στις άγριες μέρες που ζει η επαναστατημένη ανατολή, δεν είναι λίγοι οι ιδεολογικοί πρόμαχοι του κρατισμού που διακηρύσσουν πως ο λαός της Αιγύπτου ξεσηκώνεται κατά της ..νεοφιλελεύθερης κυβέρνησης Μουμπάρακ. Μιας κυβέρνησης που δρομολόγησε –είναι η αλήθεια- ένα κύμα εκατοντάδων ιδιωτικοποιήσεων τα τελευταία χρόνια, κατεδαφίζοντας (υποτίθεται) το «κράτος-προνοίας».


To ποιο; Θα ρωτήσετε. Και δικαίως. Είναι το λιγότερο γελοίο να μιλάμε για κοινωνικό κράτος σε έναν τόπο που η ιστορία του είναι συνυφασμένη με την πιο άγρια φτώχεια. Η Αίγυπτος είναι ένα κράτος με οκταπλάσιο πληθυσμό από την Ελλάδα και πενταπλάσιο εργατικό δυναμικό. Κι όμως το ΑΕΠ της ξεπερνάει της Ελλάδος κατά μόλις 140 δις δολάρια (469,8 της Αιγύπτου έναντι 329.924 της Ελλάδος). Η χώρα είναι όμηρος του κρατιστικού της παρελθόντος και των παρανοικών δικτατόρων που την εξουσίασαν. Πριν από πενήντα χρόνια οι Έλληνες της Αιγύπτου διώκονταν από το Νάσερ, που πόνταρε στο χαρτί της ανέχειας των ντόπιων για να προωθήσει τις σοσιαλιστικές του πολιτικές. Μετά από σαράντα χρόνια σοσιαλιστικών πειραματισμών, η ανέχεια παραμένει και ανοήτως επιρρίπτεται στον..φιλελευθερισμό. Τυχαίο; Όσες ιδιωτικοποιήσεις και αν γίνουν, αυτή η παραγωγική δυστοκία της Αιγύπτου δε θα ανατραπεί βραχυπρόθεσμα, αλλά σε μερικά χρόνια ή δεκαετίες. Ποιος όμως μπορεί να περιμένει δεκαετίες για να δει την αλλαγή; Και όταν μιλάω για αλλαγή, δεν εννοώ (μόνο) τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου του πληθυσμού. Εννοώ τη συνολική αποσάρθρωση του συστήματος εξουσίας που έχουν επιβάλει οι ελίτ στις μάζες της χώρας.

Αυτό που βιώνει σήμερα ο μέσος Αιγύπτιος δεν είναι μόνο η φτώχεια. Η φτώχεια είναι διαχειρίσιμη σε μια δυναμική οικονομία, όπου οι γονείς ελπίζουν στη βελτίωση της ζωής τους μεσοπρόθεσμα, και τα παιδιά είναι σίγουρα για τη βελτίωση αυτή. Αυτό που βλέπουμε στην Αίγυπτο είναι το αποτέλεσμα της απελπισίας που γεννά μια διεφθαρμένη εξουσία στα υποκείμενά της. Οι παγιωμένες κοινωνικές σχέσεις ακινητοποιούνται με τη βοήθεια του κατασταλτικού κράτους . Μια μικρή ελίτ κυβερνά και μια ευρύτερη (αλλά παρόλα αυτά περιορισμένη) ελίτ συμμετέχει στην απόσπαση του κοινωνικού προϊόντος μέσα από προνομιακές πιστώσεις, κρατικές ενισχύσεις και υπόγειες συναλλαγές με τους διεφθαρμένους αξιωματούχους. Υπερπολυτελείς γειτονιές χτίζονται από την προωθημένη μειοψηφία των εχόντων, και το κράτος απλώνει γύρω τους ένα πέπλο προστασίας, με τα λεφτά των άλλων. Ο παρεοκρατικός καπιταλισμός σε όλο του το φρικτό μεγαλείο.

Για τον απλό πολίτη, η κατάσταση συνοψίζεται σε ένα προβληματικό γραφειοκρατικό και εξουσιαστικό εφιάλτη που κατατρύχει ανθρώπινες ζωές και καταστρέφει όνειρα και ελπίδες: τα δικαστήρια –ανδρείκελα υπακούουν σε πολιτικές προσταγές: η ταχυδικία συνιστά μακρινό όνειρο με μέσο όρο έκδοσης αποφάσεων τα 6 χρόνια. Η διαφθορά καλπάζει κατατάσσοντας την Αίγυπτο στις πιο διεφθαρμένες χώρες του πλανήτη. Τα ιδιοκτησιακά δικαιώματα των πτωχών καταπατούνται καθημερινά. Οι μισές μικρές επιχειρήσεις (μικρομάγαζα και βιοτεχνίες) αναγκάστηκαν να δωροδοκήσουν με παχυλά ποσά , αρμόδιους αξιωματούχους για να εξασφαλίσουν την ίδια τους την ύπαρξη, μέσα στο 2010. Ο πληθωρισμός αγγίζει διψήφια νούμερα εξανεμίζοντας τον αποταμιευμένο πλούτο. Και όσοι αποφασίσουν να διαμαρτυρηθούν, δεν έχουν παρά να περιμένουν το σκαμπίλι του αστυνόμου και λίγα τετραγωνικά σε κάποιο μπουντρούμι, σαν ανταμοιβή.

Ύστερα από όλα αυτά, γίνεται φανερό πως το επαναστατικό διακύβευμα στην Αίγυπτο, συγκεφαλαιώνεται στη βίαιη διεκδίκηση της ελευθερίας. Αυτό που ζητούν οι Αιγύπτιοι είναι ένα αυθεντικά φιλελεύθερο κράτος-δικαίου: αδιάφθορο, τυπικό, ορθολογικό. Προσανατολισμένο στη βελτίωση των υποδομών, την εξυπηρέτηση του πολίτη, την απονομή αληθινής δικαιοσύνης. Η κυβέρνηση Μουμπάρακ έσπασε το κοινωνικό συμβόλαιο και τώρα πληρώνει τις συνέπειες. Η επανάσταση, αν μπορεί να θεωρηθεί επανάσταση αυτός ο αυθόρμητος σηκωμός, έχει λοιπόν κατά βάθος φιλελεύθερο χαρακτήρα. Γιατί ο φιλελευθερισμός βρίσκει την πλήρη του ολοκλήρωση στη θανάσιμη πάλη ενάντια σε όσους απεργάζονται τον αθέλητο εξαναγκασμό, τη βίαιη μετατροπή του ατόμου σε υπήκοο και την συνακόλουθη αποκτήνωσή του. Ο φιλελευθερισμός ανθίζει στην επανάσταση κατά του αυταρχικού κράτους. Άλλωστε, τι άλλο να είχε στο μυαλό του ο Τζων Λοκ, παρά τέτοιου είδους εξεγέρσεις, όταν έγραφε αυτές τις σειρές: such revolutions happen not upon every little mismanagement in public affairs. Great mistakes in the ruling part, many wrong and inconvenient laws, and all the slips of human frailty will be borne by the people without mutiny or murmur. But if a long train of abuses, prevarications, and artifices, all tending the same way, make the design visible to the people, and they cannot but feel what they lie under, and see whither they are going, it is not to be wondered that they should then rouse themselves, and endeavor to put the rule into such hands which may secure to them the end for which government was at first erected..