Δευτέρα, Απριλίου 27, 2009

Κατά του Ν. 927/1979 ΙΙ

Συνεχίζω σήμερα με την ερμηνεία του άρ. 1 Ν. 927/1979. Υπενθυμίζω ότι έχουν προηγηθή άλλες μία, δύο φλύαρες αναρτήσεις, οιονεί εισαγωγικές.

Wir müssen die Juden ausrotten!


Σύμφωνα με το άρ. 1 παρ. 1 Ν. 927/1979 «Όστις δημοσίως, είτε προφορικώς είτε διά του τύπου ή διά γραπτών κειμένων ή εικονογραφήσεων ή παντός ετέρου μέσου εκ προθέσεως προτρέπει εις πράξεις ή ενεργείας δυναμένας να προκαλέσουν διακρίσεις, μίσος ή βίαν κατά προσώπων ή ομάδες προσώπων εκ μόνου του λόγου της φυλετικής ή εθνικής καταγωγής του ή του θρησκεύματος, τιμωρείται με φυλάκισιν μέχρι δύο ετών ή με χρηματικήν ποινήν ή και δι' αμφοτέρων των ποινών τούτων.

Η εύκολη λύση θα ήταν να υποστηρίξω ότι ο νόμος είναι αντισυνταγματικός στο σύνολό του και να ξεμπερδεύω. Θα αντισταθώ στην ευκολία αυτή, όχι μόνο επειδή ο σεβασμός στην διάκριση των λειτουργιών επιτάσσει τα δικαστήρια να εξαντλούν κάθε περιθώριο σύμφωνης με το Σύνταγμα ερμηνείας, προτού κηρύξουν νόμο αντισυνταγματικό, αλλά και επειδή τα όρια νομιμότητας και σκοπιμότητας μιας ρύθμισης δεν είναι σαφή. Η ερμηνεία μου είναι βέβαια σαφώς περιοριστική, όπως είναι όμως και η ερμηνεία που τελείται με τα συνήθη ερμηνευτικά εργαλεία σε κάθε άλλη ποινική πρόβλεψη.

Το δικαίωμα ελεύθερης έκφρασης και διάδοσης των στοχασμών που κατοχυρώνεται στο άρ. 14 παρ. 1 Συντ. φυσικά και δεν είναι δικαίωμα ανεπίδεκτο περιορισμών, ένα οιονεί υπερδικαίωμα, a priori ανώτερο όλων των άλλων. Είναι όμως η συστατική της δημοκρατικής πολιτείας λειτουργία του εκείνη που τέμνει την νομική απορία: και κατ' αυτήν την αναφορά θα ισχύση το αξίωμα in dubio pro libertate! Αυτός θα είναι και ο ερμηνευτικός μου γνώμονας.


Άγρυπνοι φρουροί της ελευθερίας του λόγου, βοήθειά μας.


Στην υπό κρίσιν διάταξη προβληματικό είναι εν πρώτοις το προστατευόμενο έννομο αγαθό (πράγμα που έχει μεγάλη πρακτική σημασία και για το περιλάλητο ζήτημα της παράστασης πολιτικής αγωγής). Το έννομο αγαθό μπορεί να είναι είτε ατομικό είτε υπερατομικό, η αναφορά σε «ομάδες προσώπων» όμως ευνοεί την υπερατομική σύλληψη του εννόμου αγαθού (γιατί για ποιον λόγο χρειαζόταν διαφορετικά;). 'Αλλωστε, αν ήταν ατομικό το προστατευόμενο έννομο αγαθό και βεβαιωνόταν κάπως η αμεσότητα της ζημίας, θα θεμελιωνόταν χωριστό δικαίωμα παράστασης πολιτικής αγωγής ενός εκάστου των μελών της θιγόμενης ομάδας, ενδεχομένως δηλαδή και εκατομμυρίων ανθρώπων, όπερ άτοπον. Γιαυτό το νομικό αντικείμενο του εγκλήματος είναι υπερατομικό, φορέας του άρα είναι η θιγόμενη ομάδα, ερμηνευτική εκδοχή που δεν αποκλείει την παράσταση πολιτικής αγωγής, όπως ακριβώς στην πλαστογραφία παρίσταται εκείνος του οποίου πλαστογραφήθηκε η υπογραφή. Ένα έγκλημα όμως που στρέφεται κατά κάποιου θολού υπερατομικού εννόμου αγαθού πάντοτε προκαλεί την δυσπιστία, τουλάχιστον σε εμένα.

Εξάλλου, η «προτροπή» ως βασική εγκληματική συμπεριφορά παραπέμπει στα εγκλήματα του ΣΤ΄ Κεφαλαίου του Ποινικού Κώδικα περί επιβουλής κατά της δημοσίας τάξεως, ιδίως δε στην διέγερση του άρ. 184 ΠΚ («Όποιος δημόσια με οποιονδήποτε τρόπο προκαλεί ή διεγείρει σε διάπραξη κακουργήματος ή πλημμελήματος, τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι τριών ετών»), στην πρόκληση σε τέλεση του άρ. 186 παρ. 1 και 2 («1. Όποιος προκαλεί ή παροτρύνει με οποιονδήποτε τρόπο κάποιον να διαπράξει ορισμένο κακούργημα, καθώς και όποιος προσφέρεται ή αποδέχεται τέτοια πρόκληση ή προσφορά, τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον τριών μηνών. 2. Όποιος προκαλεί ή παροτρύνει με οποιονδήποτε τρόπο κάποιον να διαπράξει ορισμένο πλημμέλημα, καθώς και όποιος προσφέρεται για αυτό και όποιος αποδέχεται τέτοια πρόκληση ή προσφορά, τιμωρείται με την ποινή που προβλέπεται για το σχεδιαζόμενο πλημμέλημα ελαττωμένη κατά το άρ. 83»), στην διατάραξη της ειρήνης των πολιτών του άρ. 190 ΠΚ («Όποιος με απειλές ότι θα διαπραχθούν κακουργήματα ή πλημμελήματα διεγείρει σε ανησυχία ή τρόμο τους πολίτες, τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι δύο ετών»), στην διέγερση του άρ. 192 ΠΚ («Όποιος δημόσια με οποιονδήποτε τρόπο προκαλεί ή διεγείρει τους πολίτες σε βιαιοπραγίες μεταξύ τους ή σε αμοιβαία διχόνοια και έτσι διαταράσσει την κοινή ειρήνη, τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι δύο ετών, αν σύμφωνα με άλλη διάταξη δεν επιβάλλεται αυστηρότερη ποινή»). Όλες αυτές οι διατάξεις έχουν τα δικά τους ερμηνευτικά και συχνά μεγάλα δικαιοκρατικά προβλήματα, που καθιστούν αμφίβολη την σκοπιμότητα της διατήρησής τους, η ύπαρξή τους θέτει όμως μια σειρά από ερωτήματα: α) δεν επαρκούσαν τάχα ήδη οι διατάξεις αυτές;, β) πώς συρρέουν με το αδίκημα του άρ. 1 παρ. 1 Ν. 927/1979;, γ) γιατί όσοι παραπονούνται για αδράνεια των διωκτικών αρχών στον ρατσιστικό λόγο κ.λπ. κ.λπ. δεν χρησιμοποίησαν ποτέ τις διατάξεις αυτές, αλλά έτεκον μυν με την μετατροπή του κατ' έγκλησιν διωκόμενου αδικήματος του άρ. 1 παρ. 1 Ν. 927/1979 σε αυτεπαγγέλτως διωκόμενο;

Μετά από την τόση δωρεάν διαφήμιση χάρη στο ΕΠΣΕ και στο ΚΙΣ, λίγη ακόμα δεν βλάπτει...


Ο αυτουργός πρέπει να προτρέπη σε «πράξεις ή ενεργείας» (η διάκριση της διάταξης ανάμεσα σε πράξεις και ενέργειες υποδηλώνει απλώς τρικυμία εν κρανίω του νομοθέτη, δεδομένου ότι στις πράξεις συμπεριλαμβάνονται οι ενέργειες). Η προτροπή δεν ταυτίζεται με την ηθική αυτουργία, αλλά συρρέει φαινομένως με αυτήν στην περίπτωση που πράγματι έλαβε χώρα πράξη βίας.

Περαιτέρω, πρόκειται για έγκλημα δυνητικής διακινδύνευσης, δηλαδή για την πλήρωση της αντικειμενικής του υπόστασης απαιτείται η αντικειμενική προσφορότητα της συμπεριφοράς να επιφέρη τα αποτελέσματα των διακρίσεων, του μίσους ή της βίας, χωρίς να αρκή η αφηρημένη επικινδυνότητα της συμπεριφοράς, αλλά ούτε και να απαιτείται η in concreto δημιουργία κάποιου συγκεκριμένου κινδύνου.

Δυνητικό αποτέλεσμα της προτροπής είναι οι διακρίσεις, το μίσος και η βία. Από τις έννοιες αυτές η «βία» είναι η καλύτερα ωρισμένη. Οι «διακρίσεις» μπορεί να ερμηνευθούν σύμφωνα με τον (μεταγενέστερο) Ν. 3304/2005. Εκείνο που με απασχολεί ιδιαιτέρως όμως είναι το «μίσος».

Βασική αρχή του Ποινικού Δικαίου, που καθορίζεται και στο άρ. 7 παρ. 1 Συντ., είναι η αρχή cogitationis poenam nemo patitur. «Ουδείς πάσχει ποινήν σκέψεως» ας την αποδώσουμε πομπωδώς. Η αρχή αυτή ορίζει το Ποινικό Δίκαιο ως εξωτερική κανονιστική τάξη (σε αντίθεση με την Ηθική ας πούμε) και απαιτεί ως ελάχιστο του ποινικού ενδιαφέροντος την πράξη. Ως εδώ καλά. Καλά και αυτονόητα. Τόσο αυτονόητα που είναι μάλλον ανιαρά και κενά περιεχομένου.

Υποστηρίζω ότι η αρχή αυτή, πλην κάποιων άλλων όψεων που ελπίζω να αναπτύξω εν καιρώ, για να εννοηματωθή πλήρως, απαγορεύει στο κράτος να αναγορεύη σε εγκληματικό αποτέλεσμα, τυποποιημένο σε ποινική διάταξη και κολαζόμενο από το Ποινικό Δίκαιο, την cogitatio κάποιου άλλου. Το ερώτημα που τίθεται δηλαδή είναι εάν και κατά πόσον νομιμοποιείται ο ποινικός νομοθέτης να καθιστά αξιόποινη την πρόκληση ενός συναισθήματος, έστω και αν είναι αυτό αποδοκιμαστέο ή αντικοινωνικό, εφόσον καμία ανταπόκριση στον εξωτερικό κόσμο δεν ανευρίσκει. Αν όμως τιμωρείται η πρόκληση μίσους, ο πρωτεύων κανόνας δεν μπορεί παρά να είναι πολύ κοντά στην επιταγή προς αγάπη. Και τέτοια πράγματα δεν είναι δουλειά καμιάς κρατικής υπηρεσίας. Το Ποινικό Δίκαιο δεν επιτρέπεται να τεθή στην υπηρεσία μιας κοινωνικής μηχανικής τέτοιου είδους. Εφόσον δηλαδή το Ποινικό Δίκαιο απαγορεύεται να επεμβαίνη στον εσωτερικό κόσμο των πολιτών και ως εκ τούτου δεν επιτρέπεται να διώκη όποιον δοκιμάζει απλώς ένα συναίσθημα, όπως είναι το μίσος, πολύ περισσότερο τυγχάνει αδιανόητο να αναγορεύη σε εγκληματία τον ηθικό αυτουργό της γέννησής του. Το «μίσος» δεν είναι πράξη υπό την έννοια του Ποινικού Δικαίου, άρα η εγκληματοποίησή του αντιβαίνει στα άρ. 7 παρ. 1 Συντ. και 14 ΠΚ, ενώ και η εγκληματοποίηση της πρόκλησής του, πολλώ δε μάλλον της δυνητικότητας του κινδύνου της πρόκλησής του, παραβιάζει την αρχή της περιωρισμένης εξαρτήσεως της συμμετοχικής δράσης.

Αποκλειστικό αίτιο της προτροπής του αυτουργού υπό την έννοια της θεωρίας του ισοδυνάμου των όρων πρέπει να είναι η φυλετική ή εθνική καταγωγή ή το θρήσκευμα, δεν αρκεί όμως να είναι συντρέχον, π.χ. προσωπική εμπάθεια λόγω προηγούμενης έριδας. Απαιτείται με άλλα λόγια να ισχύη: ο αυτουργός δεν θα προέτρεπε, αν δεν υπήρχε η συγκεκριμένη φυλετική ή εθνική καταγωγή ή το θρήσκευμα, και προτρέπει μόνο και μόνο επειδή συντρέχουν οι όροι αυτοί. Συνεπώς, αν οι λόγοι που προβάλλει ο αυτουργός για την προτροπή δεν συνδέονται αποκλειστικώς με τους όρους αυτούς, πρέπει να διερευνάται αν αυτό γίνεται ειλικρινώς ή προσχηματικά (έρευνα ως προς την οποία ισχύει φυσικά η αποδεικτική αρχή in dubio pro reo). Είναι δηλαδή δύο πολύ διαφορετικά πράγματα οι προτροπές «Κάψτε τους, γιατί μας αδίκησαν» και «Κάψτε τους, γιατί είναι Χ»∙ η διάταξη καλύπτει μόνο την δεύτερη. Δεν είναι αξιόποινη η προτροπή που ανάγεται σε οποιοδήποτε άλλο αίτιο, π.χ. πολιτική ιδεολογία, οπαδική επιλογή, γενετήσια προτίμηση, χρώμα μαλλιών, αριστεροχειρία ή δεξιοχειρία, τοπική καταγωγή.

Ετσι θέλουν οι Έλληνες, διότι μόνον έτσι καταλαβαίνουν: εντός 24 ωρών και εκτελεστικό απόσπασμα.


Υποκειμενικώς αρκεί ενδεχόμενος δόλος του αυτουργού, που πρέπει να καλύπτη, μεταξύ άλλων, την δημόσια τέλεση της πράξης, την δυνητική επικινδυνότητα της προτροπής, και μάλιστα ως προς τα συγκεκριμένα αποτελέσματα των διακρίσεων, του μίσους ή της βίας και την φυλετική ή εθνική καταγωγή ή το θρήσκευμα ως αιτιώδεις όρους για την τέλεση της πράξης της προτροπής.

Και ένα σύντομο συστηματικό σχόλιο: δεν υπάρχει αμφιβολία ότι υφίσταται και επικίνδυνος λόγος και ότι οι αξιώσεις προστασίας του είναι μειωμένες. Πριν όμως και πέραν του Ν. 927/1979 υπήρχαν και εξακολουθούν να ισχύουν δύο δέσμες διατάξεων με αυτήν την στόχευση. Αφενός ένα πρώτο, στενό κύκλο αποτελεί η ηθική αυτουργία, ως προς την εγκληματοποίηση της οποίας υπάρχει ομοφωνία και μόνο κάποιες λεπτομέρειες αμφισβητούνται. Ο δεύτερος, ευρύτερος κύκλος περιορισμού του λόγου/προστασίας από τον λόγο αποτελείται από τα προαναφερθέντα εγκλήματα του ΣΤ΄ Κεφαλαίου του Ποινικού Κώδικα. Δεν περιττεύει καθόλου να αναφέρω ότι τα εγκλήματα αυτά ιστορικά χρησιμοποιήθηκαν για την καταστολή δυσάρεστων μειοψηφικών φωνών και ότι Καθηγητές με αδιαμφισβήτητα πιστοποιητικά δημοκρατικών φρονημάτων (τέτοια που ζητούνται σήμερα από όσους στρεφόμαστε κατά του Ν. 927/1979 και χαιρετήσαμε την αθώωση Πλεύρη), όπως ο Μαγκάκης και ο Μανωλεδάκης, ερμήνευσαν πολύ εχθρικά -και δικαίως!- τις διατάξεις αυτές. Σήμερα βρισκόμαστε ενώπιον του παράδοξου φαινομένου να προασπίζωνται τεταγμένοι, υποτίθεται, πρόμαχοι των συνταγματικών μας δικαιωμάτων έναν τρίτο, ευρύτατο κύκλο περιορισμού του λόγου, με θολά έννομα αγαθά, δυνητική διακινδύνευση, ποινικοποίηση πρόκλησης συναισθημάτων, δίκες όπου αναζητείται η αληθής έννοια του Ταλμούδ και δεν συμμαζεύεται...

Σάββατο, Απριλίου 25, 2009

Η συζήτηση που δεν γίνεται

Η περίοδος των Ευρωεκλογών έχει καταντήσει στην χώρα μας μια τελετουργία εκφώνησης τυπικών λόγων (όπως στις εθνικές εορτές), γεμάτων αοριστολογιών, γενικολογιών ή ουτοπικών ευχολογίων. Και στο τέλος η αποτίμηση της αναμέτρησης ασχολείται μόνο με την εσωτερική πολιτική. Άλλωστε στην καλύτερη περίπτωση αντιμετωπίζονται ως επίσημη δημοσκόπηση και στη χειρότερη ως καθαρά μηχανισμό εσωτερικής πολιτικής. Δεν έχω αμφιβολία ότι το έργο θα επαναληφθεί, ακόμα και αν δεν έχουμε διπλές.

Και αυτή η στάση δεν είναι τυχαία. Αντιμετωπίζουμε την Ευρωπαϊκή Ένωση σαν κάτι το ξένο. Κάποιον που μας χρηματοδοτεί αφειδώς, πού και πού μας επιβάλλει κάτι δυσάρεστες οδηγίες και καμιά φορά τρώμε κάτι εθνικές σφαλιάρες στο Ευρωδικαστήριο. Συμπεριφορά όχι ενήλικα αλλά εξαρτημένου μικρού παιδιού. Καθόλου όμως δεν αισθανόμαστε συμμέτοχοι και συνδιαμορφωτές των ευρωπαϊκών εξελίξεων.

Πιο φανερή και απόλυτη απόδειξη για αυτό είναι η πλήρης απουσία συζήτησης στον ελληνικό δημόσιο πολιτικό λόγο των ευρωπαϊκών θεμάτων. Ακόμα και όταν η ανάγκη τα φέρνει στο προσκήνιο βρίσκουμε τρόπο να τα περιθωριοποιούμε. Αντί να ασχοληθούμε πχ με την συνθήκη της Λισαβόνας, που κυρώσαμε, όλη η δημόσια συζήτηση μονοπωλήθηκε από το γεγονός της διαγραφής Σημίτη.

Ακόμα χειρότερα, ακόμα και να θέλαμε να ασχοληθούμε με τον καθορισμό στρατηγικών για την ευρωπαϊκή ενοποίηση, μας λείπουν τα στοιχειώδη ιδεολογικά εργαλεία. Το κενό αυτό έρχεται να καλύψει από μια πλευρά η πρόσφατη έκδοση των Federalist Papers στα ελληνικά. Μια πολύ καλή δουλειά του Κέντρου Θεσμικών Μεταρρυθμίσεων του Θ.Πελαγίδη.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες ακόμα και πριν την Ανεξαρτησία τους, αλλά πολύ περισσότερο τις πρώτες δεκαετίες της ύπαρξής τους ως κράτος, το πρόβλημα της μορφής του κράτους, τις έκτασης των εξουσιών, των κεντρικών θεσμών και του ομοσπονδιακού χαρακτήρα ήταν το βασικό διακύβευμα του (πολύ παθιασμένου) δημόσιου διαλόγου. Τα Federalist Papers είναι η συλλογή ανώνυμων άρθρων (με το nickname Publius, κάτι που σήμερα θα έκαναν μάλλον σε blogs) τριών κορυφαίων Founding Fathers, των James Madison, Alexander Hamilton και John Jay, οι οποίοι ήταν βασικοί υποστηρικτές της ανάγκης ομοσποδιακού κράτους. Το βιβλίο είναι ένα αριστοτεχνικό σχεδίασμα μιας φιλελεύθερης συνταγματικής δημοκρατίας και μια εξαιρετική εφαρμογή των αρχών του πολιτικού φιλελευθερισμού.

Αυτή η συζήτηση πριν από 200 χρόνια είναι πιο επίκαιρη για την Ευρώπη από ποτέ. Καθώς παρά τα τεράστια βήματά της, απέχει πολύ από το να κατωχυρώσει θεσμούς τους οποπιους οι ομοσπονδιακές ΗΠΑ κατάφεραν από τότε με επιτυχία να θεμελιώσουν. Ακόμα και αν κάποιος σκέτεται σκεπτικός απέναντι στην ιδέα της ομοσπονδίας, η μελέτη των Federalist Papers είναι επιβεβλημένη.

Ακόμα και αν στη χώρα μας επιμένουμε να μην συζητάμε, ας μάθουμε τουλάχιστον από τον διάλογο όσων είχαν τη σοβαρότητα να τον κάνουν, και φυσικά να κερδίσει η χώρα τους από αυτόν.

Η Κίνα "σκουπίζει" το χρυσό που οι άλλοι "πετάνε"...

Και εκεί λοιπόν που οι μαθητευόμενοι μάγοι στο "γνωστό-άγνωστο" καρτέλ (PPT: Plunge Protection Team) του χρυσού στo COMEX, στην FED και τους άλλους "εταίρους" των (βλέπε σχετικά στη σελίδα της GATA) νόμιζαν ότι τα είχαν καταφέρει να κρατάνε καλά αγκυρωμένη τη τιμή του πολύτιμου μετάλλου κάτω από το ψυχολογικό όριο των $900/oz, νάσου ο κ. Χου-Ζιαολιάν, επικεφαλής της Κρατικής Επιτροπής Συναλλάγματος της Κίνας, βγαίνει χθές "ξαφνικά" και δηλώνει πως η Κίνα σχεδόν διπλασίασε τα "επίσημα" αποθέματα χρυσού της χώρας.
Από 600 τόνους που δήλωναν μέχρι πρότινος τώρα, λέει, φτάνουν σε 1054 τόνους!

Η προμήθεια του μετάλλου είχε ξεκινήσει -υπό το πέπλο πλήρους μυστικότητας- από το 2003(!) και φέρνει πλέον τη Κίνα στην πέμπτη θέση παγκόσμια σε αποθέματα χρυσού.

Αναλυτές της αγοράς μας πληροφορούν πως εδώ και αρκετό καιρό η Κίνα ακολουθεί συγκροτημένη πολιτική διαφοροποίησης των $2 τρισ. συναλλαγματικών διαθεσίμων της σε άλλα μη δολλαριακά αποθέματα -συμπεριλαμβανομένου του χρυσού.

Μετά ταύτα, χθές η τιμή του μετάλλου εκτινάχθηκε από τα $880/oz περίπου στα $912/oz.

Πολύ "σεμνή" αύξηση θάλεγα και ιδού γιατί:
  • η κίνηση αυτή της Κίνας είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου, καθώς αρκετές άλλες κεντρικές τράπεζες (Αργεντινή, Ρωσσία, Αραβικά Εμιράτα, κλπ) σε αντίθεση με πολλές τράπεζες τη δύσης, προβαίνουν σιωπηρά σε αύξηση των αποθεμάτων χρυσού (ίσως και γι'αυτό στο πρόσφατο G20 προτρέπουν το ΔΝΤ να πουλήσει μέρος των δικών του αποθεμάτων, δήθεν για ενίσχυση των πτωχών χωρών..)
  • τινάζεται στον αέρα η επικρατούσα άποψη στον "πλανήτη Γουώλ Στρητ" (και όχι μόνο) ότι ο χρυσός είναι ένα βάρβαρο απομεινάρι και "αντιπαραγωγικό εμπόρευμα" που δεν αξίζει να διαφυλάσσεται πλέον. Επιπλέον ενθαρρύνονται κι' άλλες κεντρικές τράπεζες να πράξουν το ίδιο, έχοντας πιά συνειδητοποιήσει ότι ο χρυσός αποτελεί πολύτιμο αποθεματικό στοιχείο
  • εκτίθενται ανεπανόρθωτα οι δυτικοί "μωροί" τραπεζίτες και άσχετοι ή εμβόλιμοι οικονομικοί σύμβουλοι και αξιωματούχοι (όπως π.χ. ο Gordon Brown το 2001) οι οποίοι κατά καιρούς "συμβουλεύουν" πώληση χρυσού - ιδίως τώρα που με τη παγκόσμια οικονομική και νομισματική κρίση το $ΗΠΑ και όλα τα fiat νομίσματα δεν πείθουν πλέον. Οι σύμβουλοι αυτοί θα είναι πιό "σεμνοί" από τώρα και στο εξής
  • είναι βέβαιο πως η Κίνα δεν θα σταματήσει ξαφνικά να αγοράζει χρυσό, οχυρώνοντας έτσι ακόμα περισσότερο τα αποθέματά της με την ίδια μυστικότητα που εφαρμόζει από το 2003. Θα μαζεύει το μέταλλο σε κάθε "πτώση" της τιμής, καθώς τα αποθέματά της είναι ακόμα πολύ χαμηλά σε ποσοστιαία βάση και σε σύγκριση με άλλες χώρες μικρότερου οικονομικού "εκτοπίσματος"
  • η κίνηση της Κίνας θα επιδράσει ακόμα πιό θετικά στο απανταχού "έξυπνο χρήμα"
Ο Νοών νοείτο.

Πέμπτη, Απριλίου 16, 2009

Η Έλλειψη οικονομικής παιδείας στην Ελλάδα και το όνειρο για θέση στο δημόσιο




Σε μια χρονική περίοδο που η παγκόσμια οικονομία κλονίζεται από τις επιπτώσεις στο χρηματοοικονομικό σύστημα και (τώρα πια) στο τομέα της βιομηχανίας/καταναλωσής, ένας μπορεί μόνο να απορεί με την έλλειψη οικονομικής παιδείας που παρατηρείται στην χώρα της Ελλάδος. Στον τομέα της τηλεόρασης και του ραδιόφωνου δεν υπάρχουν σχετικές ενημερωτικές εκπομπές(φανέρη η έλλειψη ενδιαφέροντος του κοινού). Το θέμα είναι σοβαρό και οι συνέπειες του είναι αισθητές στην διακυβέρνηση της χώρας.



Το πρόβλημα έγκειται ότι οι μαθητές τελειώνοντας το λύκειο δεν έχουν την σωστή και πλήρη εικόνα για το πώς λειτουργεί η οικονομία. Το πανεπιστήμιο συντελεί στην χειροτέρευση της κατάστασης, σαν όμηρος των φοιτητικών κομματικών(όχι πολιτικών) παρατάξεων. Είναι μια πολύπλοκη κατάσταση που απαιτεί λύση: πράξεις και όχι θεωρίες γενικές και αόριστες


Οι εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα(και ειδικά στο εξωτερικό) γνωρίζουν πώς κρίνονται και αξιολογούνται με βάση την προσπάθεια(Input) και αποτέλεσμα(Output). Τα λόγια, οι εξαγγελίες και οι γενικές αερολογίες πρώτα από όλα είναι τζάμπα(έχουν μηδαμινό κόστος) και κανένα συγκεκριμένο αντίκτυπο. Η κατάσταση δυσκολεύεται από την άγνοια των πολιτών για το πώς λειτουργεί μια οικονομία. Μη σωστή κατανόηση της οικονομίας καταλήγει τροχοπέδη σε μεταρρυθμίσεις.


Είναι όνειρο(εάν όχι απαίτηση) αρκετών Ελλήνων να δουλέψουν για το δημόσιο. Επιθυμούν μια μόνιμη θέση. Μια μόνιμη θέση εργασίας δεν αποτελεί ασφάλεια, αλλά βόλεμα. Στην συνεχεία όσο το δημόσιο φορτώνεται και άλλον ανθρώπινο δυναμικό(για πολιτικούς λόγους), τόσο περισσότερο επιβαρύνονται διάφορες εταιρίες που ενώ θα μπορούσαν να ήταν κερδοφόρες ζημιώνουν το κράτος(ΟΣΕ, Ολυμπιακή και άλλες). Θα ήταν πιο παραγωγικό(και λιγότερο ζημιογόνο) να έδινε το δημόσιο σε μια μερίδα υπαλλήλων κουταλιά για να σκάβουν λακκούβες από το να γεμίζουν εταιρίες με πλεονάζων προσωπικό.


Δυστυχώς ή ευτυχώς, το κράτος δεν πρέπει να βγαίνει και να μοιράζει διορισμούς, αλλά να δημιουργεί της συνθήκες ώστε να δημιουργούνται θέσεις εργασίας και θεμέλια για ανάπτυξη. Αρκετοί νέοι τελειώνουν την εκπαίδευση από το πανεπιστήμιο(εργοστάσιο παραγωγής δημοσιών υπαλλήλων) και καταφεύγουν αμέσως στο δημόσιο. Δεν θα υπήρχε κανένα πρόβλημα ένα το δημόσιο είχε περισσότερα έσοδα από ότι έξοδα. Δυστυχώς τα έξοδα είναι υπέρογκα και οι ζημίες ανά χρόνο αυξανόμενες.


Οι ζημίες πρέπει να χρηματοδοτηθούν με κάποιο τρόπο. Το κράτος καταλήγει να δανείζεται από το εξωτερικό. Οι επενδυτές όμως δεν χαρίζουν λεφτά, ζητάνε τόκους(και καλά κάνουν). Ο κύκλος που δημιουργείται είναι δύσκολο να σπάσει. Όσο περισσότερο δανείζεται το κράτος τόσα περισσότερα κεφάλαια πρέπει να χρησιμοποιεί για αποπληρωμή τόκων. Το κράτος πνίγει την οικονομική δραστηριότητα όσο δεν αφήνει την ιδιωτική πρωτοβουλία να αναπτυχθεί.


Τα λόγια και οι συζητήσεις είναι εύκολες(και φυσικά σπάνια οδηγούν κάπου). Οι αριστεροί(σοσιαλιστές και λοιποί) μπορούν να εκφέρουν οποιαδήποτε άποψη επιθυμούν, να κάνουν αναφορές σε διαφορές θεωρίες, να κρίνουν την ελεύθερη αγορά και τον καπιταλισμό. Είναι απαραίτητο να γίνουν οικονομικές μεταρρυθμίσεις για να βελτιωθεί η οικονομία. Πρώτο βήμα είναι να διδάσκεται στα σχολεία πώς πραγματικά λειτουργεί η αγορά και τις αλληλεπιδράσεις των μελών της.


Έργα, όχι λόγια.

Τετάρτη, Απριλίου 15, 2009

Το παλαιό καθεστώς και οι KMFDM



Μετά το περιστατικό με τους πυροβολισμούς στην σχολή του ΟΑΕΔ στου Ρέντη, έχουν γίνει αρκετές μνείες από τα ελληνικά ΜΜΕ για την αγάπη του δυστυχή αυτόχειρα μαθητή για το συγκρότημα των KMFDM. Δεν μπορούμε πάντως να πούμε ότι υπήρξε ιδιαίτερη πίεση για λογοκρισία του συγκροτήματος, πράγμα το οποίο είναι λίγο-πολύ λογικό, αν σκεφτούμε ότι στην Ελλάδα μπορείς να ζητάς δημόσια την εκτέλεση συμπολιτών μας στην βάση του διαφορετικού θρησκεύματος και τα δικαστήρια να το βρίσκουν σύννομο. Τα επιχειρήματα που ακούστηκαν συνοψίζονται σε 2 κύριες κατηγορίες:
α)το φαινόμενο αυτό είναι ξένο προς την Ελλάδα
β)η μουσική των KMFDM πιθανόν να είναι υπεύθυνη για το ξέσπασμα του νεαρού

Όσον αφορά το επιχείρημα ότι το φαινόμενο είναι ξένο, πέρα από τους προφανείς ρατσιστικούς υπαινιγμούς - μην ξεχνάμε ότι ο νεαρός ήταν μετανάστης από την Γεωργία, έστω και ελληνικής καταγωγής - δεν είναι παρά μια άθλια ταυτολογία: κανένας πραγματικός έλληνας δεν μπορεί να διαπράξει τέτοιο έγκλημα, άρα το φαινόμενο δεν μπορεί ποτέ να είναι ελληνικό. Πέραν βέβαια από τους προφανείς μόνιμους δράστες, την κακή Δύση με τις σατανικές επιρροές της, αυτοί που προωθούν ένα τέτοιο επιχείρημα ξεχνούν τους πραγματικούς εφευρέτες του φαινομένου: τους Μαλαίους, αφού το αμόκ ήταν αρχικά τρόπος αυτοκτονίας των Μαλαίων. Προφανώς η Μαλαισία δεν είναι τόσο εύκολα κατανοητή σαν στόχος των αποτυχημένων ιδεολογημάτων που προωθούνται δεξιά-αριστερά. Επίσης, αν και δεν είναι και τόσο προφανές σε όλους μας πώς ένας 19χρονος μπορεί να αποκτήσει τόσο εύκολα πρόσβαση σε τέτοιο οπλοστάσιο, το οποίο δεν δίσταζε να επιδεικνύει, αυτό θα σήμαινε ότι θα έπρεπε να κατηγορήσουμε κάποιον που είχε πραγματικά ευθύνες, και όχι κάποιον, απέναντι στον οποίο έχουμε απλά ιδεολογικές ενστάσεις.

Όσον αφορά τώρα, το επιχείρημα ότι η μουσική των KMFDM προκάλεσε το αμόκ, αυτό διαβάζεται και ανάποδα. Άτομα που διαπράττουν τέτοιες πράξεις έχουν σοβαρά προβλήματα και υφίστανται, συνήθως, έντονη περιθωριοποίηση. Με το να ασχολούνται με δυνατή, θυμωμένη μουσική, όπως οι KMFDM, μπορούν να εκφραστούν/εκτονωθούν μέσω της μουσικής, να γνωρίσουν άτομα με παρόμοια ενδιαφέροντα και να αισθανθούν ότι ανήκουν σε μια κοινότητα ανθρώπων. Στην πραγματικότητα, αν δεν υπήρχαν οι KMFDM, μπορεί να είχαμε πολλαπλάσια τέτοια περιστατικά.

Και ερχόμαστε στην καρδιά του συντηρητικού τρόπου σκέψης, ότι δηλαδή δεν μπορούμε να έχουμε καμιά εμπιστοσύνη στην ανθρώπινη φύση. Εάν το παιδί μας ακούει KMFDM θα γίνει μισάνθρωπος, θα αρπάξει μια καραμπίνα και θα σκοτώσει κόσμο. Αν το παιδί μας βλέπει ομοφυλόφιλους στην τηλεόραση θα ασπαστεί και αυτό την ομοερωτική επιθυμία - προφανώς για έναν συντηρητικό δεν έχει διαφορά το να είσαι gay από το να σκοτώνεις κόσμο. Αλλά εδώ βρίσκεται το βασικό πρόβλημα αυτής της επιχειρηματολογίας: για όλα φταίνε οι άλλοι εκτός από εμάς. Αν όμως ισχύει η δύναμη του αρνητικού παραδείγματος, πράγμα που μπορούμε όλοι λίγο-πολύ να συμφωνήσουμε, πρέπει να μας εξηγήσουν οι συντηρητικοί γιατί το θετικό παράδειγμα δεν μπορεί να επιδράσει, γιατί οι νέοι δεν μπορούν να το ακολουθήσουν και αν, τελικά, υπάρχει ποιο είναι αυτό.

Δεν είναι τίποτα άλλο λοιπόν όλη αυτή η συζήτηση, από την ομολογία μιας αποτυχίας. Κάνε όπως λέω, όχι όπως κάνω. Τον περασμένο Δεκέμβριο υπήρξε μια έξαρση της βίας στην χώρα. Υπήρξαν διάφορες προσπάθειες ερμηνείας, από γελοιωδέστατες συγκρίσεις με το 1944, μέχρι πολύ πιο προβληματισμένα κείμενα. Όλα όμως, εν όψει και όσων ακολούθησαν έχασαν τον κοινό παρονομαστή. Την ομολογία της αποτυχίας. Κληρονομούμε μια χώρα αποτυχημένη, ηθικά, οικονομικά, πολιτικά, πολιτιστικά και τίποτα δεν φαίνεται ικανό να αλλάξει αυτήν την κατάσταση. Πολλοί μπορούν να ισχυριστούν, βάσιμα, ότι ο νεαρός αυτόχειρας δεν είχε την πρόθεση να κάνει κάποια ιδιαίτερη δήλωση όσον αφορά τα αδιέξοδα της δημόσιας σφαίρας του βίου, πολλώ δε μάλλον οι αναρχικοί που πρωτοστατούσαν τον περασμένο Δεκέμβριο στα επεισόδια βίας. Αλλά αυτό που δείχνει ακριβώς την αποτυχία δεν είναι οι πράξεις μεμονωμένων ατόμων, αλλά αυτή καθαυτή η αντίδραση του παλαιού καθεστώτος.

Παρασκευή, Απριλίου 10, 2009

Όχι στην αντιεκκλησιαστική βία! Όχι! Όχι!

Τέσσερις εκρηκτικοί μηχανισμοί τοποθετήθηκαν εχτές σε ισάριθμες εκκλησίες σε Αθήνα, Πειραιά και Θεσσαλονίκη. Την ευθύνη ανέλαβε η οργάνωση «Συνωμοσία Πυρήνων της Φωτιάς/Commando ΦΡΑΞΙΑ ΜΗΔΕΝΙΣΤΩΝ» με μια επιστολή – μνημείο ασάφειας και «μηδενιστικής» ασυναρτησίας.

Πόσο ανόητα βάρβαρος μπορεί να είναι κανείς για να καταλήξει σε τέτοιες κινήσεις; Βίαιες επιθέσεις τέτοιου τύπου το μόνο που καταφέρνουν είναι να δυναμώνουν το μένος των φονταμενταλιστών και της θρησκευτικής ακροδεξιάς. Είναι ενάντια σε κάθε είδους πολιτική ηθική και αποτελούν εγκλήματα κατά της ελευθερίας της έκφρασης και της ίδιας της δημοκρατίας.

Η μεγάλη επιτυχία του φιλελεύθερου παραδείγματος είναι ότι θρησκευτικές οργανώσεις και οργανωμένη πολιτεία μπορούν να συνυπάρξουν αρμονικά χωρίς να παρεμβαίνουν στις σφαίρες αρμοδιότητας η μία της άλλης. Δεν μπορούμε και δεν πρέπει να επιτρέψουμε στους βαρβάρους να καπελώσουν και αυτή την πολιτική συζήτηση.

Παρασκευή, Απριλίου 03, 2009

Προς τους σοσιαλιστές όλων των πολιτικών χώρων


Τίποτα δεν είναι ισχυρότερο στο μυαλό του ανθρώπου από μια πρόληψη που φαίνεται να επιβεβαιώνεται από τα εμπειρικά δεδομένα. Φανταστείτε για παράδειγμα, τι απίστευτη ώθηση θα έδινε στην ρωμαιοκαθολική θρησκεία ένας πάπας που αν και φαινομενικά νεκρός, σηκωνόταν απ’ το νεκροκρέβατο του και ευλογούσε τους θρηνώντες πιστούς. Τα νέα θα ταξίδευαν με αστραπιαία ταχύτητα: «οι νεκροί περπατούν, η Δευτέρα Παρουσία ήρθε» θα ακουγόταν από κάθε γωνιά της χριστιανικής υφηλίου. Μπορώ να φανταστώ τα εξώφυλλα των χριστιανικών φυλλάδων από τώρα.

Κάπως έτσι αισθάνομαι ότι αντιδρούν σήμερα και οι αντίπαλοι της ατομικής οικονομικής ελευθερίας -που ειρήσθω εν παρόδω- βρίσκονται ή "κρύβονται" σε όλες τις πλευρές του πολιτικού φάσματος, δεξιά και αριστερά. Ακόμα και φιλελεύθεροι φίλοι φαίνεται να υποκύπτουν στον «πειρασμό» του “Επεμβατισμού” (interventionism). Το επιχείρημα φαντάζει ακλόνητο, μέσα στην κάπως "κλισέ" διατύπωση του:

«Οι ενέργειες κάποιων κερδοσκόπων έχουν συνέπειες στις ζωές αθώων»

Από το παραπάνω υποτίθεται πως προκύπτει ότι το κράτος θα πρέπει να επεμβαίνει στην οικονομική ζωή ώστε οι «καταστροφικές» επιλογές του ατόμου να μη θίγουν την «κοινωνία». Ορίστε μια προκατάληψη που στηρίζεται στον εθισμό μας σε χιλιετίες υποταγής στην κολλεκτίβα. Ορίστε και τα εμπειρικά δεδομένα (βλέπε τοξικά ομόλογα, AIG, κλπ) που αντιστοιχούν στο όπερ έδει δείξαι.

Να λοιπόν μια επιβεβαιωμένη προκατάληψη ,συμπαγής σαν ατσάλι και ικανή να συντρίψει κάθε αντιπολιτευόμενη φωνή. Οι διαφωνούντες στιγματίζονται με τον χαρακτηρισμό του «φονταμενταλιστή της αγοράς», προιόν της διάνοιας του κου Σόρος. Ένας φονταμενταλιστής της αγοράς δε δικαιούται διά να ομιλεί γιατί έχει τη φωλέα του λερωμένη. Ορίστε τα εμπειρικά δεδομένα κύριε νεοφιλελεύθερε. Οπότε επιστρέψτε στο αρχικό επιχείρημα: καταργήστε την οικονομική ελευθερία για να σωθεί η κοινωνία.

Η καλύτερη απάντηση όμως σε αυτήν την κατηγορία είναι να τη στρέψουμε ενάντια σε όσους τη διατυπώνουν. Η «πίστη» στην ελευθερία θα ήταν προκατάληψη αν οι υπέρμαχοι της δεν έβλεπαν τα αρνητικά της. Ο Μ.Φρίντμαν , που αν υπήρχε λεξικό παρόμοιων όρων θα είχε τη φωτογραφία του δίπλα στη φράση «ελεύθερη αγορά», συχνά κριτίκαρε τα μονοπώλια της αγοράς, τα προβλήματα της και την "αυτοκαταστροφική ορμή της επιχειρηματικής κοινότητας" κλπ. Αυτό όμως ήταν η μία πτυχή της ελεύθερης οικονομίας.Η άλλη πτυχή , το πλήθος των θετικών της που συνοψίζονται στην ευλογία της ελεύθερης επιλογής επισκίαζε τα αρνητικά.Ναι, η ομορφιά της ελευθερίας είναι τόση, που αξίζει το τίμημα. Αυτή είναι μια ορθολογική επιλογή.

Υπάρχει μια αντίστοιχη κριτική προσέγγιση στους εκπροσώπους της έτερης μεγάλης προκατάληψης, της πίστης δηλαδή στη δημοκρατία? Δε νομίζω. Κι όμως αν οι ενέργειες κάποιων κερδοσκόπων έχουν όντως συνέπειες στις ζωές αθώων, τι να πει κανείς για τις ενέργειες κάποιων –σχετικών- πλειοψηφιών που γκρεμοτσακίζουν ολόκληρες οικονομίες μέσα από μια και μόνη ψήφο? Αθώοι δεν είμαστε όσοι ενηλικιωθήκαμε μέσα στο περιβάλλον που διαμόρφωσαν οι συμπολίτες μας ψηφίζοντας ΠΑΣΟΚ στις εκλογές του 81 και του 85? Όλοι όμως φορτωθήκαμε αυτή την επιλογή, χωρίς να βγάλουμε τσιμουδιά. Όχι, στη δημοκρατία όπως είπε ένας πολιτικός ανήρ «δεν υπάρχουν αδιέξοδα».

Πώς θα νιώθατε αν έλεγε κάποιος ότι στην αγορά «δεν υπάρχουν αδιέξοδα»? Αφήστε,μπορώ να φανταστώ την αντίδραση: «Στην πυρά, στην πυρά καταραμένε Φουνταμενταλιστή της Αγοράς»!

Οι αμείλικτοι κριτές της ελεύθερης οικονομίας είναι πρόθυμοι να την καταστρέψουν για να μην δεχτούν τις αρνητικές της συνέπειες. Όμως μπροστά στις αρνητικές συνέπειες της δημοκρατίας απαντούν χωρίς σκέψη: «τα προβλήματα της δημοκρατίας λύνονται με περισσότερη δημοκρατία». Μια αντίστοιχη φράση, ότι «τα προβλήματα της ελεύθερης αγοράς λύνονται με περισσότερη ελεύθερη αγορά» θα προκαλούσε τη σκυλίσια μήνη των αριστερών, των δεξιών, και μην ξεχνιόμαστε, των μετανοημένων «φιλελεύθερων» που «δεν βρίσκουν τις κρατικοποιήσεις και τόσο κακές». Το φυσιολογικό αντίστοιχο αυτών των «ορθολογιστών» που δεν «κολλάνε σε ιδεολογίες» κατά δήλωση τους, θα ήταν να μην βρίσκουν και τη χούντα τόσο κακιά σε περίοδο δημοκρατικών προβλημάτων. Ή μ άλλα λόγια «Στον γύψο αδερφές μου, στον γύψο»?


Ας είμαστε σοβαροί. Υπάρχει μια κρατούσα κοινωνική λογική της αειφόρου ευημερίας . Και υπάρχουν οι ιδεολογικές αρχές. Κάποιες φορές οι αρχές έρχονται σε αντίφαση με τη λογική της αειφόρου ευημερίας. Αυτό δεν είναι απαραίτητα επιχείρημα ενάντια στις ίδιες τις αρχές, ούτε δικαιολογεί a priori την κατάργηση τους . Γιατί σε τελική ανάλυση και η κοινωνική λογική της αειφόρου ευημερίας είναι μια αρχή. Και η σύγκρουση αρχών δεν αφορά τη σύγκρουση λογικής-δογματισμού όπως μας την παρουσιάζουν οι σοσιαλιστές όλων των κομμάτων. Η σύγκρουση αρχών είναι απλά σύγκρουση αρχών. Κι εγώ επιλέγω την αρχή της ελευθερίας με τα θετικά και με τα αρνητικά, με την ευτυχία και με την καταστροφή που μπορεί να κρύβει.Εσείς?

Enter your email address:

Delivered by FeedBurner
















Join the Blue Ribbon Online Free Speech Campaign








Referrers

Based on original Visionary template by Justin Tadlock
Visionary Reloaded theme by Blogger Templates | Distributed By Magazine Template

Visionary WordPress Theme by Justin Tadlock