Μερικές σκέψεις σχετικά με τους μετανάστες

Επειδή το θέμα βρίσκεται στο κέντρο του δημόσιου ενδιαφέροντος τον τελευταίο καιρό, λόγω του ανησυχητικά μεγάλου ποσοστού του ΛΑΟΣ στις τελευταίες ευρωεκλογές, (και για να συμπληρώσω την προηγούμενη εξαιρετική ανάρτηση) αποφάσισα να καταγράψω κάποιες από τις απόψεις μου. Αν παρακολουθήσετε το δημόσιο διάλογο για το θέμα είναι αρκετά αστείο θέαμα: οι εκπρόσωποι όλων των πολιτικών χώρων αναλώνονται σε ανούσιες γενικότητες, εκτός από αυτούς του ΛΑΟΣ που περήφανα λένε τις ακρότητες τους. Η αλήθεια είναι πως το ζήτημα είναι αρκετά πολύπλοκο και χρειάζεται πολλή προσοχή (όπως είπε και επιτυχημένα ένας καλός μου φίλος δεν είναι ένα πρόβλημα που απλά λύνεται. Είναι ένα ζήτημα το οποίο μπορεί να έχει είτε καλή είτε κακή διαχείρηση). Γι' αυτό και δεν έχω να προτείνω εύκολες και άμεσα εφαρμόσιμες λύσεις- γιατί μάλλον δεν υπάρχουν. Απλά προσπαθώ να δω κριτικά κάποια από τα πράγματα που ακούγονται συχνότερα για το συγκεκριμένο θέμα.

"Η ανεργία στην Ελλάδα είναι πολύ υψηλή και οι θέσεις εργασίας λιγοστεύουν. Εδώ δεν μπορούν να βρουν δουλειά οι Έλληνες, θα εντάξουμε στο εργατικό δυναμικό και τους μετανάστες;!". Η λογική αυτή είναι εντελώς μυωπική: για κάθε θέση εργασίας που παίρνει ένας μετανάστης δημιουργεί και τουλάχιστον άλλη μία! Πώς; Μέσω της αύξησης της ζήτησης! Οι μετανάστες είναι άτομα με πολύ χαμηλά εισοδήματα και επομένως με πολύ υψηλή ροπή για κατανάλωση: ό,τι λεφτά πέφτουν στε χέρια τους τα καταναλώνουν άμεσα. Έτσι, τονώνεται η συνολική ζήτηση της οικονομίας, αυξάνεται το εισόδημα, γίνονται νέες επενδύσεις και αυξάνονται οι θέσεις εργασίας.
Έπίσης, αν οι άνθρωποι ήταν νόμιμοι θα πλήρωναν φόρους και θα αύξαναν τη φορολογική βάση(και επομένως τα φορολογικά έσοδα). Ακόμη, η ελληνική οικονομία έχει μεγάλο πρόβλημα ανταγωνιστικότητας. Το γεγονός ότι υπάρχει εργατικό δυναμικό που θα δεχτεί να δουλέψει με χαμηλότερους μισθούς θα αυξήσει την ανταγωνιστικότητά μας και θα δώσει περαιτέρω κίνητρα για επενδύσεις. Πρέπει να σας πληροφορήσω ότι τα φρούτα και τα λαχανικά που έχετε στο ψυγείο σας δεν τα έχουν μαζέψει χέρια Έλληνα, αλλά μετανάστη. Προφανώς και δε λέω πως οι άνθρωποι πρέπει να πέφτουν θύματα εκμετάλλευσης: όπως πρέπει να ισχύει για όλους η εργατική νομοθεσία και δεν πρέπει κανείς να πέφτει θύμα εκμετάλλευσης, έτσι δεν πρέπει το ίδιο να γίνεται και με τους μετανάστες. Αλλά το γεγονός ότι είναι ανταγωνιστικότεροι εργάτες παραμένει. Το πρόβλημα είναι ότι τα οφέλη αυτά είναι λίγο μακροπρόθεσμα και αυτό αφήνει περιθώριο σε πολλούς να τα "ξεχνούν": όλες οι σχετικές μελέτες, όμως, επιβεβαιώνουν ότι η μετανάστευση έχει θετική συσχέτιση με το προϊόν της χώρας υποδοχής.

"Οι μετανάστες που δεν έχουν άδεια παραμονής πρέπει να επαναπροωθούνται στη χώρα τους". Πέρα των αμφιβολιών αποτελεσματικότητας που έχει η λύση (ποιος και πώς θα τους πάει πίσω στο Πακιστάν, Παλαιστίνη ή οπουδήποτε αλλού, με τι κόστος κ.ο.κ) είναι βαθιά αντιανθρωπιστική. Οι περισσότεροι προέρχονται από χώρες με δικτατορικά και ανελεύθερα καθεστώτα ή εμπόλεμες περιοχές. Κατά τη γνώμη μου, δεν είναι δυνατόν μια ευρωπαϊκή χώρα να στέλνει ανθρώπους πίσω σε τέτοιες συνθήκες. Καλώς ή κακώς, στην Ευρώπη έχουμε καταφέρει μετά το Διαφωτισμό να έχουμε την ανθρώπινη ζωή ως την υψηλότερη αξία μας. Αυτό δεν πρέπει να το ξεχνάμε ποτέ, ακόμα κι αν πρόκειται για μη ευρωπαίους πολίτες-κι αυτοί είναι άνθρωποι και η ζωή τους έχει αξία, ίση με τη δικιά μας.
Επομένως και τα μέτρα που προτείνονται προς αυτή την κατεύθυνση μου φαίνονται εντελώς άχρηστα: γιατί να δώσουμε πολύτιμα κονδύλια να αυξήσουμε τη φύλαξη των συνόρων ή για να δημιουργήσουμε σώμα ακτοφυλακής και να μην τα χρησιμοποιήσουμε κάπου εποικοδομητικότερα; Για να αυξήσουμε τον αριθμό των κακόμοιρων που πέφτουν στα χέρια των "ώριμων", "υπεύθυνων", "έμπιστων και "καλών" σωμάτων της ελληνικής ασφάλειας (δηλαδή να υποστούν και βάναυση κακομεταχείριση μετά απ' ότι έχουν περάσει;) και να τους ξαναστείλουμε στην Παλαιστίνη, το Λίβανο ή το Τσαντ;

"Οι μετανάστες δημιουργούν εγκληματικότητα και είναι βάσανο να μένουν δίπλα μας". Αυτό πιστεύω πως είναι εν μέρει αλήθεια: οι άνθρωποι πεινάνε και για να φάνε θα φτάσουν να κλέψουν. Δεν έχουν σπίτι και γι' αυτό μένουν σε παγκάκια. Δεν έχουν την πολυτέλεια της καλής υγιεινής, ούτε τις ίδιες συνήθεις με εμάς. Αυτό, όμως, άπτεται δύο δικών μας θεμάτων: του κατά πόσο η κοινωνία μας είναι μια Ανοιχτή Κοινωνία και σε ποια επίπεδα βρίσκεται η ελληνική Κοινωνία των πολιτών. Δηλαδή, αν είμασταν μια κοινωνία με υψηλό βαθμό ανεκτικότητας (μια Ανοικτή Κοινωνία) όλα θα ήταν πιο εύκολα: θα μπορούσαμε να βοηθήσουμε τους μετανάστες να ενσωματωθούν πιο εύκολα και αυτό θα ήταν θετικό και γι' αυτούς και για εμάς. Επίσης, αν ήμασταν μια κοινωνία με υψηλά επίπεδα κοινωνικού κεφαλαίου θα συμπάσχαμε με τους βασανισμένους αυτούς ανθρώπους και αν μη τι άλλο θα τους προσφέραμε καλύτερες συνθήκες διαβίωσης, έστω και με κάποιο προσωπικό κόστος. Το ότι η μετανάστευση αυξάνει την εγκληματικότητα είναι λογικό: αλλά αν η κοινωνία μας δεχόταν καλύτερα τους μετανάστες θα τη διαχειριζόμασταν πολύ αποτελεσματικότερα.

Πραγματικά πιστεύω πως η λύση του να κάνουμε την Ευρώπη φρούριο, πέραν του ότι είναι βαθιά αντιανθρωπιστική, δεν είναι και καθόλου αποτελεσματική. Θέλουμε τις κοινωνίες μας πιο ανοικτές και πιο παραγωγικές και η σωστή ενσωμάτωση των μεταναστών θα συμβάλλει και προς τις δύο αυτές κατευθύνσεις. Πρέπει, όμως σε κάποια ζητήματα να είμαστε αυστηροί: η Ολλανδία, αν και η ανεκτικότερη ευρωπαϊκή κοινωνία είχε προβλήματα. Οι μετανάστες πρέπει να ενσωματωθούν στις ευρωπαϊκές κοινωνίες και όχι αυτές να προσαρμοστούν στις συνήθειες των μεταναστών. Οι μουσουλμανικές ακρότητες θα πρέπει να εκλείψουν! Δεν αγωνίστηκαν τόσοι άνθρωποι για να έρχεται ένας φονταμενταλιστής και να πυροβολεί ένα σκηνοθέτη επειδή γύρισε μια αντιμουσουλμανική ταινία ή επειδή κάποιος αστυνομικός έσκισε μια προσευχή θα ανεχτούμε να γίνονται επεισόδια στο κέντρο!

Το μόνο που θέλω να πω είναι ότι η επιλογή να ζήσουμε μαζί με τους μετανάστες είναι ουσιαστικά μονόδρομος: και για λόγους οικονομικής ευμάρειας και κοινωνικής συνοχής (κανείς δε νομίζω να θέλει να φτιάξει γκέτο όμοια με τα γαλλικά και να υποστεί τις συνέπειες τους), αλλά κυρίως για λόγους ανθρωπιάς. Δυστυχώς δεν μπορεί μια χώρα να εφαρμόσει μια τέτοια πολιτική μόνη της: το ότι οι μετανάστες μακροπρόθεσμα βοηθούν δε σημαίνει ότι αυτό ισχύει για άπειρο αριθμό μεταναστών! Αν, όμως, όλες οι ευρωπαϊκές κοινωνίες βοηθήσουν την ένταξη των μεταναστών, θα δουν σε λίγο καιρό τα οφέλη της μετανάστευσης. Προσοχή, όμως,: ο ευρωπαϊκός πολιτισμός έχει αυστηρά όρια και περιορισμούς! Οι μετανάστες πρέπει να τα δεχτούν και να μάθουν να ζουν με αυτά, άσχετα αν αυτό σημαίνει ότι πρέπει να μεταβάλλουν ριζικά κάποιες συνήθειες τους. Μόνο έτσι θα ζήσουμε και εμείς, αλλά και αυτοί όσο μπορούμε καλύτερα.