Η Δύναμη της καινοτομίας στην ελεύθερη αγορά

Από την στιγμή που σώθηκαν οι Χιλιανοί μεταλλωρύχοι υπάρχει μια πληθώρα άρθρων για το θέμα. Λόγω της επιτυχημένης διάσωσης(σύμφωνα με όλα τα κριτήρια) τα άρθρα τείνουν να έχουν μια αισιόδοξη χροιά. Τα περισσότερα κάνουν παρομοιώσεις και περιγράφουν την επιχείρηση διάσωσης, άλλα για τα σχέδια των διασωθέντων, δεν υπάρχει πτυχή που να μην καλύφθηκε εντελώς. Ένα editorial(Capitalism Saved the miners) όμως στην Wall street journal,την πιο φιλική εφημερίδα για το διεθνές εμπόριο και τον καπιταλισμό, έχει γίνει αφορμή για έναν νέο κύκλο αντιπαράθεσης

Ο Καπιταλισμός έσωσε ή έθαψε τους μεταλλωρύχους?

Οι οπαδοί του κρατισμού έχουν κάποια βάσιμα επιχειρήματα Πρώτον και κυριότερο το ορυχείο(που όντως είχε προβλήματα ασφάλειας) ενώ ανήκε στο κράτος το διαχειρίζονταν μια ιδιωτική εταιρεία. Δεύτερον η προσπάθεια διάσωσης οργανώθηκε από τον πρόεδρό της Χιλής και το επιτελείο του. Η χρηματοδότηση της διάσωσης την επιμερίστηκε η κρατική εταιρεία CodelCo( η κρατική εταιρεία εξόρυξης χαλκού). Σε γενικές γραμμές, καπιταλισμός δημιουργεί πρόβλημα- κυβερνήτη λύνει πρόβλημα.

Το πρώτο επιχείρημα(και πιο αξιόλογο)ότι οι ιδιωτικές εταιρείες θυσιάζουν τα πάντα στο βωμό του κέρδους(ζώες και ασφάλεια) χάνει το δάσος κοιτώντας το δένδρο. Σύμφωνα με την παραπάνω δήλωση κάποιος θα θεωρεί ότι τα ιδιωτικά ορυχεία είναι πιο ασφαλή από τα ορυχεία που δρουν υπό σοσιαλιστικό, κομμουνιστικό, μαρξιστικό ή/και κρατικό έλεγχο Τα στοιχεία δυστυχώς δείχνουν ότι η παραπάνω δήλωση είναι λανθασμένη Τα ορυχεία σε Κίνα και σε χώρες της Αφρικής έχουν φρικτά αποτελέσματα Μόνο στην Κίνα το 2006 πέθαναν 4,750 άνθρωποι σε ορυχεία. Αντιθέτως ο ελεύθερο ανταγωνισμός(καθώς και το χρηματιστήριο) αναγκάζει τις μεγάλες εταιρείες να μην αδιαφορούν για την ασφάλεια των ανθρώπων τους.

Οι μεγάλες εταιρίες(BHP Billiton, Anglo-American, Barrick, Codelco, Collahuasi, Freeport) που ασχολούνται στην Χιλή δεν τολμούν να πιαστούν αδιάβαστοι. Ένα ατύχημα μπορεί να σημαίνει εάν όχι το κλείσιμο της εταιρείας, το κλείσιμο του ορυχείο. Οι μικρές εταιρίες είναι αυτές που προσπαθούν να περιορίσουν τα έξοδα και τις επενδύσεις σε κανόνες και εξοπλισμό για ασφάλεια. Η πείνα για κέρδος οδηγεί τους μάνατζερς και ιδιοκτήτες να κυνηγάνε υψηλή παραγωγή αντί υψηλή ασφάλεια. Εδώ δεν φταίει ο Καπιταλισμός αλλά η κυβερνήτη που δεν έκανε σωστή επίβλεψη και άφησε το ορυχείο να λειτουργεί χωρίς τις σωστές προ διαγραφές. Δεν φταίει η αγορά, αλλά η ελλιπής επίβλεψη

Ο πρόεδρος της Χιλής(που βγήκε ενισχυμένος ύστερα από την διάσωση), ανήκει στον κεντροδεξιό χώρο και είναι ένας επιτυχημένος επιχειρηματίας Ένας επαγγελματίας πολιτικός πιθανόν να μην προσπαθούσε να σώσει τους μεταλλωρύχους, μια αποτυχημένη διάσωση θα είχε και πολιτικό κόστος. Ο Κ. Πινέρα όμως γνωρίζει ότι κάθε επιλογή έχει ρίσκο, κίνδυνο και ανάλογη ανταμοιβή. Σε άλλες χώρες θα αδιαφορούσαν εντελώς για τους μεταλλωρύχους Φαντάζεστε τον Στάλιν(τον ήρωα των κομμουνιστών) να ηγείται μιας τέτοιας προσπάθειας? Άνθρωποι του ιδιωτικού τομέα καταλαβαίνουν το νόημα της προσπάθειας.

Η χρηματοδότηση της προσπάθειας διάσωσης κόστισε(σύμφωνα με δημοσιεύματα στον τύπο) 15 εκ. δολάρια, τα μισά αυτά καλύφθηκαν από δωρεές. Ναι όντως οργανώθηκε από το κράτος της Χιλής αλλά ήταν μια παγκόσμια προσπάθεια. Μια προσπάθεια που δεν θα ήταν δυνατή χωρίς την συμμετοχή και τις καινοτομίες του ιδιωτικού τομέα....

Καταρχάς το τρυπάνι που έσωσε τους μεταλλωρύχους ανήκει σε μια ιδιωτική εταιρεία με 74 υπαλλήλους από την Pennsylvania. Χωρίς αυτό το τρυπάνι πολύ πιθανό οι μεταλλωρύχοι να βρίσκονταν ακόμη 700 μέτρα κάτω από το έδαφος. Το Center Rock Drill(που δεν είναι κανένα φοβερό gadget σαν το iphone) είναι ένα ειδικό τρυπάνι που σχεδιάσθηκε από μια μικρή εταιρεία για να βγάλουν κέρδος. Η καινοτομία τους σκοπό είχε το κέρδος και όχι κάποιο απώτερο σκοπό. Για να υπάρχει κέρδος πρέπει να υπάρχει καινοτομία.

Αυτή η δυναμικότητα, κέρδος= καινοτομία, ήταν διάχυτη στο ορυχείο. Το καλώδιο υψηλής ανεκτικότητας που βρισκόταν πάνω στον τροχό του απλού γεωτρύπανου ήταν από την Γερμανία. Η Ιαπωνία εφοδίασε το σούπερ ευέλικτο καλώδιο οπτικών ινών που επέτρεπε τους μεταλλωρύχους να επικοινωνούν με την επιφάνεια. Η κορεάτικη Samsung συνέφερε ένα κινητό με το ενσωματωμένο προβολέα Μια άλλη Αμερικάνικη εταιρεία δώρισε κάλτσες με ειδικές ίνες που σκότωνα βακτήρια των ποδιών και ελαχιστοποιούσαν δυσωδίες και κινδύνους για μολύνσεις. Κανένα προφανώς δεν γνώριζε τα παραπάνω προ Ιόντα παρά μόνο αυτοί που πραγματικά τα χρειαζόντουσαν

Η μαγεία του καπιταλισμού είναι αυτή. Σε μια ανοικτή οικονομία θα βρίσκεται μια εταιρεία(μεγάλη-μικρή) που θα καινοτομεί στον κλάδος περισσότερο από τον ανταγωνισμό για να καλύψει μια μικρή ή μεγάλη ανάγκη. Η καινοτομία αυτή, εάν χρήσιμη, θα επιφέρει κέρδος. Το κέρδος θα χρησιμοποιηθεί σε νέες καινοτομίες , αλλιώς κάποιος ανταγωνιστής θα βγει στην αγορά με καλύτερα προϊον/υπηρεσία. Ο μέσος άνθρωπός δεν αντιλαμβάνεται την παραπάνω διεργασία. Αυτή η συνεχόμενη μάχη για καινοτομία και κέρδος δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας(όχι στο δημόσιο για βολεμένους), πλούτο και καλύτερο επίπεδο ζωής.

Χωρίς το σύστημα του καπιταλισμού και ελεύθερης αγοράς να πιέζουν, χωρίς τις βελτιώσεις που γίνονται ανά χρόνο πολύ πιθανόν οι μεταλλωρύχοι να είχαν πεθάνει. Χωρίς το σύστημα του καπιταλισμού ο κόσμος δεν θα ήταν όπως τον ξέρουμε και τα καταναλωτικά προϊόντα που ο μέσος άνθρωπος θεωρεί ως δεδομένα(κινητό, τηλεόραση, υπολογιστής, φάρμακα) να υπάρχουν μόνο στις τεχνολογικές ουτοπίες του Stanley Kubrick.

Κλείνοντας πρέπει να δοθούν εύσημα στην Χιλή που έδειξε σε όλο τον κόσμο πόσο έχει προχωρήσει σαν χώρα. Η αντίδραση όλων των φορέων ήταν ώριμη και στωική. Στην Χιλή δεν βγήκε το αντίστοιχό ΠΑΜΕ και το σινάφι του να κατακρίνουν τον μπαμπούλα του καπιταλισμού Η κυβερνήτη με τις πράξεις απέδειξε ότι μπορεί να συντονίσει μεγάλα και σημαντικά πρότζεκτ αμέσως και να μην κωλυσιεργεί για να αποφύγει δύσκολες αποφάσεις ή να υπολογίζει πολιτικό κόστος. Η διάσωσή των χιλιανών είναι ένα έξτρα αστέρι στον δρόμο της Χιλής προς την ανάπτυξη.