Δεν θα ήθελα να ήμουνα στην θέση του ΓΑΠ το βράδυ της 25ης Μαρτίου, όταν επρέπε να προσποιηθεί χαρά για την «επιτυχία» της συμφωνίας ΜΗ-στήριξης. Γιατί αντίθετα με τα επινίκια που ακούστηκαν από όλες τις πλευρές, η συμφωνία της 25ης όχι μόνο δεν βοηθάει, αλλά φέρνει την Ελλάδα σε περισσότερο δυσχερή θέση. Αυτό προκύπτει από τα κύρια σημεία του κειμένου:
- Επιβεβαίωση της συμμετοχή του ΔΝΤ πριν από την ΕΕ. Η ευρωπαϊκή επέμβαση, εάν ποτέ ενεργοποιηθεί, θα είναι συμπληρωματική της χρηματοδότησης από το ΔΝΤ και τελευταίο βήμα (ultima ratio) πριν την χρεωκοπία. Σχετικό απόσπασμα: «This mechanism, complementing International Monetary Fund financing, has to be considered ultima ratio, meaning in particular that market financing is insufficient»
- Προβλεψη για πιθανότητα διμερή δανεισμού αφού όμως εγκριθεί ομόφωνα από όλα τα μέλη της ΕΕ. Για παράδειγμα, η Γαλλία και να θέλει να μας δανείσει, δεν θα της επιτραπεί εάν δεν συμφωνούν ΌΛΕΣ οι χώρες (Γερμανία, Ολλανδία κλπ.). Σχετικό απόσπασμα: «Any disbursement on the bilateral loans would be decided by the euro area member states by unanimity»
- Ο όποιος δανεισμός θα είναι με επιτόκια της αγοράς. Αυτό το σημείο όταν το πρωτοδιάβασα στους NY Times πραγματικά δεν το πίστευα, νόμιζα ότι ο δημοσιογράφος είχε καταλάβει λάθος. Το επίσημο όμως κείμενο της συμφωνίας το επιβεβαιώνει: «Interest rates will be non-concessional, i.e. not contain any subsidy element»
Εδω πρέπει να κάνουμε κατανοητό ότι το πρόβλημα της Ελλάδας δεν είναι ότι η αγορά έχει ξεμείνει από ρευστό, αλλά ότι λόγω αυξημένου ρίσκου δανείζει την Ελλάδα με υψηλότερα επιτόκια που με την σειρά τους μεσοπρόθεσμα κάνουν την αποπληρωμή αδύνατη. Τα υψηλά επιτόκια θα είναι ο λόγος χρεωκοπίας και για αυτό ακριβώς το ΔΝΤ δανείζει με χαμηλότερα επιτόκια. Οποιοδήποτε δάνειο λοιπόν από την Ευρώπη που δεν προσφέρει χαμηλότερο επιτόκιο από της αγοράς είναι ουσιαστικά άχρηστο.
Και για να μην υπάρχει και η παραμικρή αμφιβολία για τις προθέσεις, γίνεται και η εξής αναφορά: «Decisions under this mechanism will be taken in full consistency with the Treaty framework and national laws» (βλέπε no-bailout clause)
Συμπερασματικά, η συμφωνία (έτσι όπως έχει τώρα) ουσιαστικά αποσοβεί οποιαδήποτε βοήθεια προς την Ελλάδα (όπως εμείς περιμέναμε). Απορεί κανείς εάν όλες οι θριαμβολογίες από τους Ευρωπαίους πολιτικούς εκείνο το βράδυ είναι επειδή δεν κατάλαβανε τι συμφωνήσανε, ή επειδή έπρεπε να υποκριθούν ότι τα πράγματα πάνε καλά.
Ελπίζω το δεύτερο, εάν και θα έπρεπε να γνωρίζουν ότι την αγορά δύσκολα την κοροϊδεύεις. Μετά το αρχικό μπέρδεμα, σήμερα το 10ετές spread έχει ανέβει στα 343 και η τελευταία τιμή που είδα του yield του 7ετούς που εκδώσαμε είναι στα 6.32% (το κουπόνι 5.9% που αναφέρεται στις ελληνικές εφημερίδες είναι άσχετο με το κόστος δανεισμού). Παράλληλα, η αποτυχία για άντληση ενός δις ευρώ (μόνο 390 εκατ.) μέσω της αιφνίδιας επανέκδοσης του 20ετούς ομολόγου πέρασε στα ψιλά των εφημερίδων αλλά επιβεβαίωσε το αρνητικό κλίμα. Τώρα η κυβέρνηση κοιτάζει για δανεισμό από το εγχώριο αποταμιευτικό κοινό και από τους διεθνείς μη ευρωπαίους επενδυτές με έκδοση ομολόγων σε δολλάρια. Η κατάσταση είναι πολύ άσχημη.
Το ζήτημα είναι τι κάνουμε από εδώ και πέρα με δεδομένο ότι δεν υπάρχει ουσιαστική ευρωπαϊκή βοήθεια και ότι δεν διαφαίνεται αποκλιμάκωση των επιτοκίων. Πιστεύω ότι η κυβερνητική στρατηγική πρέπει να ακολουθήσει τα παρακάτω σημεία:
- Τέλος στις ανούσιες επαφές και χάσιμο χρόνου με την ΕΕ. Δεν έχουμε να περιμένουμε τίποτα από αυτήν την πλευρά. Εάν ενδιαφερθούν για την πτώση του ευρώ, την ένωση, την μείωση της ζήτησης στον ευρωπαϊκό νότο ή τα επισφαλή δάνεια των ευρωπαϊκών τραπεζών, ας μας χτυπήσουν αυτοί την πόρτα
- Θεσμικά μέτρα που θα εξασφαλίσουν ανάπτυξη όπως το άνοιγμα όλων κλειστών επαγγελμάτων. Εδώ η κυβέρνηση δεν τα πάει άσχημα, αλλά θέλει περισσότερα μέτρα (βασικά όλο το οικονομικό πρόγραμμα της Φ.Σ.) το συντομότερο δυνατό
- Συνεργασία με το ΔΝΤ που θα περιλαμβάνει ανεπίσημο πλάνο για προσωρινή έξοδο από το ευρώ και υποτίμηση
- Προετοιμασία κρυφού σχεδίου για την πιθανότητα αναδόμησης ή και στάσης πληρωμής του χρέους, με κύριο στόχο να μειώσουμε τις αρνητικές επιπτώσεις χρεωκοπίας α λα Αργεντινή
12 σχόλια:
Δεν είμαι βέβαιος ότι ο ΓΠ προσεποιείτο τον χαρούμενο..
Ίσως δεν είχε αντιληφθεί την πραγματικότητα..
Πάντως εδώ, κανονικά μας δουλεύουνε με συμμετοχή και των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, τα οποία είτε είναι συνένοχα της κοροϊδίας είτε δεν καταλαβαίνουν τι γίνεται και προβάλλουν όλα όσα τους λένε. Τα καταπίνουν όλα με πρωτοφανή ευκολία... Τι έχουμε να πάθουμε ακόμα....
Ο Τρισέ για το σημείο των επιτοκίων το ερμήνευσε ότι δεν πρέπει το επιτόκιο δανεισμού να είναι κάτω από το κόστος δανεισμού της χώρας που δανείζει, δεν ερμηνεύεται μόνο ότι θα παίρνουμε επιτόκια με 6%. Μπορούμε να παίρνουμε και με 3% εάν λ.χ. αυτός που μας δανείζει παίρνει κι αυτός χρήμα με 3%. Όσον αφορά την ομοφωνία, εάν είναι να βαρέσουμε κανόνι, πιστεύει κανείς σοβαρά ότι θα μπορεί να πει όχι ο καθένας γελοίος Γερμανός; O Εconomist είχε γράψει κάτι ενδιαφέρον:
We are in an interesting game of chicken, in other words. Greece has a lot of power to trigger a crisis that will force a resolution. The other members of the euro zone then have quite a lot of leeway to set a "reasonable" price for the help that they would at that point be bound to deliver. But it will happen, whether German voters like it or not.
Καλά τα λέει ο Economist, αγαπητέ Nievskii.
Κανείς Γερμανός δεν μπορεί να πει όχι και για το ίδιο το συμφέρον της Γερμανίας δεν θα έπρεπε να είχαν πει τα όχι, που είπαν μέχρι τώρα. Ούτε και να επιβάλουν την απόφαση των 27 ηγετών της Ε.Ε. στις 25/3/2010, την οποία οι διεθνείς γραφειοκρατικές αγορές την εξέλαβαν, ως αέρα κοπανιστό.
Λογικά, δεν θα πουν όχι και ίσως κοιτάξουν να ορθολογικοποιήσουν αυτόν τον μηχανισμό (είτε τώρα, είτε αργότερα).
Στην ζωή, όμως, δεν κυριαρχεί πάντοτε η λογική.
Γι' αυτό και πρέπει να περιμένουμε, διότι η ευρωζώνη βρίσκεται σε μιαν ζώσα καταλυτική ιστορική περίοδο από την εποχή της ατελέστατης δημιουργίας της και ως εκ τούτου, δοσμένων και των αγκυλώσεών της, που την οδηγούν σε μια απελπιστική αργοπορεία, όλα είναι πιθανά.
Ακόμα και οι ιρρασιοναλιστικές συμπεριφορές, στις οποίες έχει, αρκούντως, επιδοθεί η ευρωζωνική ελίτ - αν και η ίδια η ζωή και οι συναρπαστικές εξελίξεις της, καθώς και οι επείγουσες ανάγκες, που δημιουργεί, φέρνουν, πολλές φορές, στην επιφάνεια το ένστικτο της αυτοσυντήρησης και στους πολυπλόκαμους και πλαδαρούς γραφειοκρατικούς μηχανισμούς, σαν αυτόν της ευρωζώνης.
Ίδωμεν...
@Nievskii:
Σχετικά με την ερμηνεία περί του ύψος των επιτοκίων, το κάθε μέρος δίνει την δική του ερμηνεία που εξυπηρετεί τα δικά του συμφέροντα, όσο τρελή και να είναι (πολύ τυπικά των Βρυξελλών). Η αλήθεια είναι όμως ότι αυτή η διατύπωση: «Interest rates will be non-concessional, i.e. not contain any subsidy element» σημαίνει ότι τα επιτόκια δεν θα είναι περισσότερο ευνοϊκά από αυτά της αγοράς. Το κόστος δανεισμού της χώρας που μπορεί να δανείσει την Ελλάδα (πιθανά πολυ χαμηλό λόγω χαμηλού ρίσκου), δεν μπορεί να συνδέεται με το επιτόκιο δανεισμού στην Ελλάδα με το πολύ μεγαλύτερο ρίσκο. Επιτόκιο χαμηλότερο σχετικά με το ρίσκο της Ελλάδας είναι ξεκάθαρα "concessional" και έχει "subsidy element". Αυτό κατάλαβαν και έγραψαν όλες οι μεγάλες εφημερίδες, από τους NY Times, μέχρι FT και WSJ. Αυτό κατάλαβε και η αγορά και είχαμε την πρόσφατη εκτίναξη. Αυτό κατάλαβε καθυστερημένα και η κυβέρνηση και άρχισε να γκρινιάζει για αλλαγή των όρων:
http://www.enet.gr/?i=news.el.politikh&id=147957
Βεβαίως, είναι πιθανό οι ηγέτες να αλλάξουνε γνώμη και να δώσουν φθηνότερο χρήμα στην Ελλάδα, αλλά αυτό θα είναι αντίθετο με την συμφωνία όπως διατυπώθηκε την 25η Μαρτίου.
Σχετικά με την ομοφωνία και την συμφωνία των Γερμανών σε περίπτωση χρεωκοπίας, προφανώς μπορεί να συμφωνήσουνε στο τέλος. Αλλά το γεγονός παραμένει ότι ο όρος της ομοφωνίας στη συμφωνία της 25ης Μαρτίου δυσχεραίνει την διαπραγματευτική δυνατότητα της Ελλάδας. Παρεμπιπτόντως, πολλοί αναλυτές διακρίνουν πρόθεση της Γερμανίας για έξοδο της Ελλάδας από την Ευρωζώνη:
http://www.ft.com/cms/s/0/c53c5cc8-2f87-11df-9153-00144feabdc0.html
Για να είμαι ξεκάθαρος, όπως λέει και το quote του Economist, μπορεί αυτή η συμφωνία να αλλάξει και να αποδειχθεί απλώς ένα χαρτί στο διαπραγματευτικό παιχνίδι. Το γεγονός όμως είναι ότι η συμφωνία per se, δεν βοήθησε και μάλλον χειροτέρεψε την θέση της Ελλάδας.
Αφού το κάθε μέρος δίνει την δική του ερμηνεία και αυτή η διατύπωση σημαίνει ότι τα επιτόκια δεν θα είναι περισσότερο ευνοϊκά από αυτά της αγοράς, το τελευταίο ποιανού ερμηνεία είναι; Γιατί απότι καταλαβαίνω καμιά από τις εφημερίδες που αναφέρεις, δεν θα μας δανείσει, και ο επώνυμος Τρισέ είναι νομίζω κομμάτι αρμοδιότερος και πιο αξιόπιστος για το θέμα από τους FT και τους "ανώνυμους" πληροφοριοδότες του.
Εάν πάλι μας δανείσουν λεφτά, ο κίνδυνος να χρεωκοπήσουμε είναι ο ίδιος με το να μην μας δάνειζε κανείς και να αυξάνονταν συνεχώς τα επιτόκια; Αυτο-εκπληρούμενη προφητεία δεν θα ήταν το τελευταίο; Πώς θα ενσωματώσεις τότε το διαφορετικό ρίσκο στο επιτόκιο; Εάν πάλι δανειστούμε με "επιτόκια αγοράς" πού ξέρει λ.χ. αυτός που μας δανείζει ότι εάν προστρέχαμε στις αγορές για το ίδιο ποσό δεν θα δανειζόμασταν με 6%, αλλά με 10% κι ακόμα περισσότερο; Επιδότηση δεν θα ήταν το τελευταίο με αυτήν την λογική; Επίσης, το επιτόκιο αγοράς τι σημαίνει ακριβώς; Το επιτόκιο του τελευταίο μήνα; Του τελευταίου χρόνου; Της τελευταίας δεκαετίας; Γιατί προφανώς αυτοί που θα μας αξιολογήσουν θα αποτιμήσουν και μόνοι τους τον κίνδυνο και δεν θα κοιτάξουν το τι κάνει ο δίπλα τους, αφού άλλο κίνδυνο έχει να μην πάρει τα λεφτά του ένας ιδιώτης, και άλλο ένα μεγάλο κράτος, που ανάμεσα στα άλλα έχει και την δυνατότητα παρέμβασης στο εσωτερικό της Ελλάδας εάν χρειαστεί για να εξασφαλίσει ότι θα τα πάρει. Επίσης, άλλο συμφέρον έχει ο τύπος στο hedge fund, και άλλο ο τύπος που είναι στο ίδιο νόμισμα με εσένα για τους όρους που θα σου βάλει. Ο ένας θέλει να βγάλει όσο το δυνατόν περισσότερα λεφτά στην καμπούρα σου, ο άλλος να μην χρεωκοπήσεις, γιατί θα χάσει και αυτός. Και οι δυο με την λογική σου είναι profit maximizers, χωρίς να παίζει ούτε σεντ επιδότησης στην δεύτερη περίπτωση εάν σου δώσει πιο φτηνό επιτόκιο, αφού γι'αυτόν το κάνει, όχι για σένα. Τεσπά, θα περιμένουμε και θα δούμε τι θα γίνει έτσι κι αλλιώς και αυτό το ρημάδι το επιτόκιο και η εκπόρευσή του έχει γίνει θεολογικό ζήτημα πλέον και όρος πίστης.
Για τους λόγους αυτούς, λοιπόν, απαιτείται υπομονή.
Η ανυπομονησία, σε τέτοιες περιπτώσεις, είναι βλαπτική, διότι δεν λαμβάνει υπόψη της το γεγονός ότι, με αφορμή την ελληνική πιστωτική κρίση, γράφεται η σύγχρονη ευρωπαϊκή νομισματική και οικονομική ιστορία, που αποτελεί κάτι το νέο και ως εκ τούτου, η όλη υπόθεση μπορεί να λοξοδρομήσει, λόγω των αγκυλώσεων, που υπάρχουν εξ αιτίας των εγκαθιδρυμένων συμφερόντων και των γραφειοκρατικών παραμορφώσεων του σύγχρονου γραφειοκρατικού καπιταλιστικού συστήματος, το οποίο, σε επίπεδο ευρωζώνης, έχει αγγίξει τα όρια της συστημικής κατάρρευσης. Και η ελληνική περίπτωση είναι ένα δείγμα αυτού που λέω, διότι, πέρα από την απρονοησία της ελληνικής πολιτικής και οικονομικής ελίτ, η οποία δεν διδάχθηκε την απλή αρχή ότι "πρώτα δανείζεσαι και μετά μιλάς", το ελληνικό πρόβλημα επιτάθηκε όλους αυτούς τους τελευταίους 6 μηνές και από την απίστευτης έκτασης θεσμική ελλειμματικότητα της ευρωζώνης και των αγκυλώσεών της, που παρέλυσαν τα αντανακλαστικά των ευρωζωνιτών και οδήγησαν τα πράγματα σε αυτού του είδους τα αδιέξοδα.
Όσον αφορά τον "ρεφενετζίδικο" δανεισμό της Ελλάδας από τις χώρς της ευρωζώνης και το σύνθετο επιτόκιό του, λογικά, αγαπητοί φίλοι δεν θα πρόκειται για επιτόκιο σε επίπεδο αγοράς.
Αλλά, όπως είπαμε, η λογική δεν είναι πάντοτε, αυτή που διέπει τις διεθνείς οικονομικές σχέσεις.
Η ελληνική περίπτωση και οι αντιδράσεις των γραφειοκρατικών χρηματοπιστωτικών αγορών απέναντι στην χώρα μας είναι ένα δείγμα, που επιβεβαιώνει την εν λόγω διαπίστωση.
Ως εκ τούτου, υπομονή.
Σε λίγο θα ξέρουμε περισσότερα και οι εξελίξεις, που θα είναι μακρότατες χρονικά, θα είναι και συναρπαστικές (και δυστυχώς επώδυνες...
@Nievskii
Λές:"Αφού το κάθε μέρος δίνει την δική του ερμηνεία και αυτή η διατύπωση σημαίνει ότι τα επιτόκια δεν θα είναι περισσότερο ευνοϊκά από αυτά της αγοράς, το τελευταίο ποιανού ερμηνεία είναι; Γιατί απότι καταλαβαίνω καμιά από τις εφημερίδες που αναφέρεις, δεν θα μας δανείσει, και ο επώνυμος Τρισέ είναι νομίζω κομμάτι αρμοδιότερος και πιο αξιόπιστος για το θέμα από τους FT και τους "ανώνυμους" πληροφοριοδότες του."
Η ερμηνεία είναι (http://www.bloomberg.com/apps/news?pid=20601085&sid=aY3exhv03L2g)της κομμάτι αρμόδιας Μέρκελ (αυτή θα μας δανείσει), των επώνυμων (κανείς δεν μίλησε για ανώνυμες πηγές) δημοσιογράφων που απλώς διαβάσανε και ερμηνεύσανε το κείμενο (μπορώ να σου κάνω copy 200 links top εφημερίδων και αναλυτών που λένε το ίδιο πράγμα για market rates), της βασικής χρηματοοικονομικής θεωρίας, δικής μου και του υπέρτατου κριτή, της ίδιας της αγοράς.
Μην το κουράζουμε για χάριν αντιλογίας. Ο Τρισέ και ο Σαρκοζύ είχανε την κατά βάση πολιτική agenda τους που απότι φαίνεται σήμερα, ευτυχώς για εμάς, πέρασε.
Σχετικά με το ποιό είναι το κατάλληλο market rate, δεν διαφωνώ ότι υπάρχει μια σχετική (και πιστεύω εσκεμμένη) ασάφεια. Σε παρόμοιες περιπτώσεις πάντως χρησιμοποιούμε το πιο πρόσφατο και comparable transaction.
Απόψε ανακοινώθηκε, ότι μας δίνουν οι Ευρωπαϊοι δάνειο 30 δισ. ευρώ με επιτόκιο 5%. Και αν προσφύγουμε και στο ΔΝΤ μπορεί να φτάσουμε στα 45 δισ. ευρώ.
Τελικά, οι Γερμανοί της Άγκελα Μέρκελ και οι λοιποί ευρωζωνίτες σκέφθηκαν λογικά και (μέσα στον απόλυτο παραλογισμό της Απόφασης των 27 ηγετών της Ε.Ε. της 25/3/2010) έγραψαν στα παλαιότερα των υποδημάτων τους την γραφειοκρατική χρηματοπιστωτική "αγορά" και τα επιτόκιά της, τα οποία στηρίζονται, όσον αφορά την ελληνική περίπτωση, σε μια παράλογη συμπεριφορά (George Soros έφα).
[Βέβαια, η συμπεριφορά αυτή στην πραγματικότητα είναι η κλασσική συμπεριφορά του παλιού "καλού" τοκογλύφου στυλ Σάϋλωκ, αλλά αυτό δεν είναι το ουσιώδες, διότι πάντοτε οι χρηματοπιστωτικές συμπεριφορές ήσαν αυτές, όταν είχαν να κάνουν με χώρες που ήσαν σε δύσκολη θέση].
Η σημερινή εξειδίκευση από το Eurogroup των τεχνικών λεπτομερειών για την υλοποίηση του "αέρα κοπανιστού" της απόφασης της 25/3/2010 είναι ένα πρώτο βήμα μικρό μεν, αλλά πολύ σημαντικό, δε.
Και τούτο διότι είμαστε ακόμα στην αρχή, αφού υπάρχουν πολλά πράγματα να γίνουν στην πορεία της εξέλιξης της ευρωζώνης στο σφιχτό κρατικό μόρφωμα, που απαιτούν οι παρούσες συνθήκες.
Αλλά και επειδή, η απόφαση για εφαρμογή αυτής της ανορθολογικής απόφασης για τον μηχανισμό στήριξης (της Ελλάδας σήμερα και αύριο κάποιου άλλου) δείχνει ότι, όταν η ανάγκη το απαιτεί, εφαρμόζονται ακόμα και οι πιο παράλογες αποφάσεις, προκειμένου να σωθεί η κατάσταση - αφού βοηθηθεί και από την κατάλληλη μεθόδευση, ως προς την ερμηνεία τους.
Αυτό έκανε, άλλωστε, ως προς τα επιτόκια του ελληνικού δανεισμού, το σημερινό Eurogroup των Υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης, εν όψει της προσεχούς αλλαγής της απόφασης για τον μηχανισμό στήριξης των χωρών της ευρωζώνης, η οποία ουσιαστικά αποτελεί ένα γερμανικό καπρίτσιο, το οποίο αποσκοπούσε στην εξυπηρέτηση των εκλογικών στόχων του γερμανικού κυβερνητικού συνασπισμού στις τοπικές εκλογές του ερχόμενου Μαΐου στην Βόρει Ρηνανία και Βεστφαλία (αν και τελικά οι στόχοι των Μέρκελ και Βεστερβέλλε μένουν μετέωροι, αφού η Γερμανία θα χρηματοδοτήσει το ελληνικό χρέος).
Η πορεία, λοιπόν, θα είναι μακρά και δύσκολη και θα έχει σκαμπανεβάσματα, ενώ, ανά πάσα στιγμή, θα ελλοχεύει ο κίνδυνος της οπισθοδρόμησης, αλλά η τελική της κατάληξη θα συνίσταται στην ανάληψη από την Ε.Κ.Τ. της εξυπηρέτησης των χρηματοδοτικών αναγκών και των χρεών των χωρών της ευρωζώνης, διότι αυτό που τώρα συμβαίνει είναι ένας απόλυτος παραλογισμός, αφού δεν είναι δυνατόν, σε αυτό το απίθανο υπύ διαμόρφωση ομοσπονδιακό μόρφωμα της Euroland, το ένα κράτος να ... δανείζει το άλλο (!) - έστω και με επιτόκια κατώτερα της αγοράς - και να καλεί και το ... Δ.Ν.Τ. να συνεισφέρει το ... κάτι τι του (!)
Σε αυτήν την ανοησία θα βάλουν τέρμα και θα την ορθολογικοποιήσουν κάποια στιγμή, με τον τρόπο που περιέγραψα, δια της απευθείας χρηματοδότησης των κρατών της ευρωζώνης από την Ε.Κ.Τ., αφήνοντας την "αγορά" και τους σορτάκηδες στην άκρη. Κάτι που, ήδη, έκαναν δειλά, με την απόφαση του Τρισέ και των ευρωτραπεζιτών να αγνοήσουν τις αξιολογήσεις των Οίκων, για τα ελληνικά κρατικά ομόλογα και γενικά όλα τα ομόλογα των χωρών της ευρωζώνης.
(Οι "αγορές", βέβαια, δεν θα μείνουν ανενεργές, διότι σε κάθε φάση θα δοκιμάζουν τις αντοχές των ευρωζωνιτών και αυτό είναι που θα κάνει πιο ενδιαφέροντα τα πράγματα).
Μέχρις ότου, όμως, φθάσουμε στην θεσμική ολοκλήρωση της ευρωζώνης έχουμε πολύ καιρό ακόμα να διανύσουμε και μέχρι τότε η Ελλάδα θα περάσει από Συμπληγάδες, έχοντας μπροστά της έναν αδιέξοδο αποπληθωρισμό, ο οποίος θα πρέπει να τελειώσει το συντομότερο.
Και θα τελειώσει, διότι είναι αδιέξοδος και αποτελεί ένα λάθος φάρμακο σε μια λάθος διάγνωση, αφού στην ιεράρχιση των προβλημάτων της χώρας η προτεραιότητα δεν βρίσκεται στο χρέος της, αλλά στην έντονη ύφεση, η οποία την έπληξε, ως απότοκο της διεθνούς πτώσης της ενεργού συναθροιστικής ζητήσεως, πολύ πριν επέλθει ο τρέχων αποπληθωριστικός κύκλος από την επιβληθείσα περιοριστική δημοσιονομική πολιτική από τους ευρωγραφειοκράτες.
Ο Τρισέ και ο Σαρκοζύ είχανε την κατά βάση πολιτική agenda τους που απότι φαίνεται σήμερα, ευτυχώς για εμάς, πέρασε.
Είχε ο Στρως-Καν ατζέντα, είχε ο Τρισέ, είχε ο Σαρκοζύ, είχε ο Μπερλουσκόνυ και ο Γκόρντον Μπράουν και δεν είχε η Μέρκελ; Ενδιαφέρουσα άποψη...
Η ερμηνεία είναι της κομμάτι αρμόδιας Μέρκελ (αυτή θα μας δανείσει), των επώνυμων (κανείς δεν μίλησε για ανώνυμες πηγές) δημοσιογράφων που απλώς διαβάσανε και ερμηνεύσανε το κείμενο (μπορώ να σου κάνω copy 200 links top εφημερίδων και αναλυτών που λένε το ίδιο πράγμα για market rates), της βασικής χρηματοοικονομικής θεωρίας, δικής μου και του υπέρτατου κριτή, της ίδιας της αγοράς.
Η χρηματοικονομική θεωρία, αν καταλαβαίνω καλά, μιλάει για υποκειμενικό ρίσκο. Το υποκειμενικό ρίσκο υπολογίζεται μπαγεσιανά υποθέτω, αφού δεν μπορείς να κάνεις πείραμα τύχης για να το υπολογίσεις. Οπότε έχει πολύ μεγάλη σημασία ποιες είναι οι αρχικές συνθήκες που λαμβάνεις υπόψη σου. Και προφανώς είναι πολύ διαφορετικές ανά επενδυτή. Ό,τι άλλο είναι ερμηνεία και μόνον. Η αγορά πάλι δεν είναι πρόσωπο, οπότε κανείς δεν μπορεί να επικαλείται την αγορά ως επιχείρημα για το τι κάνει ατομικά ο καθένας ή ένα κράτος ή ένα σύνολο κρατών μαζί. Η αγορά περιλαμβάνει παίχτες διαφορετικού μεγέθους, με διαφορετικά συμφέροντα και διαφορετικούς στόχους. Εάν η αγορά περιλάμβανε παίχτες με 100% uniform συμπεριφορά θα είχε τελειώσει με την μια. Δεν είναι στρατιωτάκια στην σειρά που ακολουθούν το ίδιο βήμα.
Οπότε ας πιάσουμε λίγο τα πράγματα με την σειρά: η Μέρκελ δεν θα μας δάνειζε. Θα συμφωνούσε να μας δανείσουν άλλοι. Θα μας δάνειζαν διμερώς τα κράτη της ευρωζώνης και το ΔΝΤ. Πουθενά στην συμφωνία δεν έλεγε ότι ήταν υποχρεωμένη να μας δανείσει και μάλλον δεν θα το κάνει κιόλας. 2 χώρες είχαν αντιταχθεί στην απόφαση του ΔΝΤ, της ΕΚΤ και 11 άλλων χωρών της ευρωζώνης να μας δανείσουν με χαμηλότερα επιτόκια, η Ολλανδία και η Γερμανία. Αλλά στον τύπο βλέπαμε συνέχεια να αναπαράγεται η άποψη της Μέρκελ. Τελικά δίκιο μπορεί να έχει μόνο η Μέρκελ και τα παπαγαλάκια της; Για την ιστορία, μια που λέμε για παπαγαλάκια, δεν ήταν τυχαία η αναφορά σε ανωνύμους: από τον Δεκέμβριο μέχρι σήμερα, 3 φορές έχει εκτοξευτεί το spread μετά από "πληροφορίες" ανώνυμων αξιωματούχων της ελληνικής κυβέρνησης και υπάρχουν και βάσιμες υποψίες ότι τουλάχιστον την μια φορά ήταν πλαστή ιστορία (και τις 3 ήταν, αλλά τέλος πάντων).
Ακόμα χειρότερα: το επιτόκιο τώρα που έπεσε κάτω από το 6%, θα έβγαινε την επόμενη μέρα η Μέρκελ και θα έλεγε ότι θα μας δανείσει χαμηλότερα γιατί έκανε λάθος; Εννοώ κι αυτό της αγοράς δεν είναι; Ή όχι; Ή η αγορά συμφέρει μόνο όταν είναι να βγάλει την πολιτική της ατζέντα η Μέρκελ; Τέλος καλό, όλα καλά όμως. Και για να το πούμε κι αλλιώς: αφού το κείμενο αφορά τον ΓΑΠ, ο ΓΑΠ ήξερε πολύ καλά τι πήρε στις 25 Μαρτίου. Δεν ήταν αφελής. Και οι πρώτες εντυπώσεις δεν είναι πάντα και σωστές.
Αυτά που έλεγε η Μέρκελ, προφανώς, συνέφεραν τους γραφειοκρατικούς χρηματοπιστωτικούς θεσμούς των hedge funds, για να μπορέσουν να πάρουν θέση απέναντι στα ελληνικά ομόλογα. Ο κάθε ένας, ανάλογα με τις επιδιώξεις του.
Οι "δικοί μας", από τον ΓΑΠ μέχρι το τελευταίο κυβερνητικό στέλεχος, έκαναν ουκ ολίγες "πατάτες" σε αυτήν την διαδικασία - ηκυριώτερες των οποίων ήσαν :
1) Αγνόησαν την βασική αρχή του Ανδρέα Παπανδρέου : "Πρώτα δανείζεσαι και μετά μιλάς".
2) Άργησαν να βγουν να δανειστούν, πστεύοντας ότι οι Ευρωζωνίτες γρήγορα θα βοηθήσουν, αποδεχόμενοι το αρχικό οικονομικό πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ και του ΓΑΠ και δεν θα αφήσουν τα πράγματα να σέρνονται.
Φυσικά έκαναν λάθος.
Ακόμα : Ούτε η Μέρκελ και οι ευρωζωνίτες ήξεραν τι θα δώσουν, ούτε και ο ΓΑΠ ήξερε τι θα πάρει, με αυτήν την ομιχλώδη και αεροκοπανιστή απόφαση της 25/3/2010, διότι η μεν ευρωζωνίτες έλπιζαν να μην δώσουν και ο ΓΑΠ ήταν της λογικής "δώστε και σώστε", αφού εγκατέλειψε, πλήρως και ολοκληρωτικά το αρχικό όικονομικό του πρόγραμμα, το οποίο τον είχε οδηγήσει σε σύγκρουση με τους ευρωτραπεζίτες και τον Τρισέ, που έδωσε τον 11/2009 τις γνωστές οδηγίες για την πιθανή μη αναγνωρισιμότητα από την Ε.Κ.Τ. των ελληνικών κρατικών ομολόγων, οι οποίες οδηγίες έγιναν εντελώς βλακωδώς και έφεραν την κρίση, η οποία οδήγησε στην επίθεση κατά των ελληνικών κρατικών ομολόγων και του ευρώ, ανοίγοντας τους ακούς του Αιόλου, σε μια διεθνή "αγορά", η οποία είναι γενικώς υποψιασμένη και έντονα νευρική, μετά το φιάσκο με την αμερικανική φούσκα των ενυπόθηκων δανείων, την Lehman Bros κλπ και εν όψει του γεγονότος ότι επικρέμαται μια νέα κρίση γύρω από όλα τα κρατικά ομόλογα και χρέη, μαζύ με μιαν άλλη, που έχει να κάνει με τα παράγωγα.
Αυτά - δηλαδή, η εξειδίκευση του τι θα πάρει ο ΓΑΠ και η Ελλάδα - προέκυψαν (ή μάλλον θα προκύψουν, διότι το πράγμα δεν τελείωσε) στην πορεία, όταν ούτε η δήλωση Τρισέ, για την αναγνωρισιμότητα από την Ε.Κ.Τ. των ελληνικών κρατικών ομολόγων, πέραν του 2010, δεν συγκράτησε τις "αγορές" (δηλαδή τους σορτάκηδες), βοηθούντων και των "δικών μας".
Δημοσίευση σχολίου