Ου επιστρατεύσεις

Με αφορμή μια ερώτηση που έγινε σε αυτό το νήμα έκανα κάποιες σκέψεις, που επειδή βγήκαν μακρύτερες απ'ότι θα ταίριαζε σε ένα σχόλιο στο Facebook, τις δημοσιεύω εδώ. Ρώτησε ο Φειδίας Μπουρλάς πως μπορεί ένας φιλελεύθερος "αγνός ιδεολόγος" να ανέχεται την επιστράτευση των ιδιοκτητών φορτηγών Δ.Χ. ενώ αρνείται π.χ. την υποχρεωτική στράτευση ή την σημασία του "εθνικού συμφέροντος". Ο Φειδίας ίσως πιστεύει ότι έχει ανακαλύψει μια αντίφαση στην "αγνή" θεωρία που οδηγεί κάποιους από εμάς να μην αναγνωρίζουμε επιλεκτικά τα ατομικά δικαιώματα άλλων συνανθρώπων μας, όπως ίσως πιστεύει ότι κάνει η Σουφραζέτα όταν αποδοκιμάζει την άρνηση επιστράτευσης. Όμως αυτό είναι ένα straw man argument κατά τη γνώμη μου γιατί αγνοεί την ουσία του προβλήματος.

Επί της αρχής, κωδικοποιημένης και αυτή στους νόμους, το μέτρο είναι απαράδεκτο, καταστρατηγεί θεμελιώδη ατομικά δικαιώματα και δεν υποστηρίζει πιστεύω κανείς φιλελεύθερος ότι πρέπει μια κυβέρνηση να μπορεί έτσι να επιτάσσει με το "έτσι θέλω" το σώμα και την περιουσία των ανθρώπων. Δυστυχώς η επιστράτευση στηρίζεται σε άλλους νομικά κατοχυρωμένους κανόνες, άσχετα με το ότι οι "αγνοί ιδεολόγοι" διαφωνούμε με αυτούς. Αυτό δημιουργεί ένα δίλλημα καθ'ότι η κυριαρχία του νόμου αποτελεί υψηλότατη αρχή, την οποία κατά συντριπτική πλειοψηφία οι φιλελεύθεροι δεχόμαστε. Αυτό το δίλλημα δεν προκύπτει όμως από κάποια θεωρητική αντίφαση από τη μεριά των ιδεολόγων αλλά από την πολυπλοκότητα των κοινωνικών σχέσεων. Δυσκολευόμαστε να δώσουμε απάντηση στο ερώτημα του εάν πρέπει να συμμορφώνεται κανείς σε έναν άδικο νόμο διότι δεν γνωρίζουμε το πλήθος των επιπτώσεων που έχει η μία ή η άλλη απάντηση και γιατί δεν είναι ξεκάθαρο σε ποιό βαθμό έχουμε, στη μέχρι τώρα ζωή μας, καταστεί δικαίως υπόλογοι στους γύρω μας. Παρόμοια διλλήματα αντιμετωπίζουμε συνέχεια ακόμα και στις μεταξύ μας ξεκάθαρα ιδιωτικές σχέσεις.

Σε κάθε περίπτωση όμως δεν φταίει αυτό το δίλλημα για το ότι συγκρούνται φορτηγατζήδες και κυβέρνηση και γιατί η κυβέρνηση αδυνατεί να αντιμετωπίσει το πρόβλημα. Αυτό που φταίει είναι κατά τη γνώμη μου μάλλον η άποψη, που εκφράζεται από τον ίδιο τον Φειδία, ότι καταρχήν η αιτία του προβλήματος είναι ο τρόπος διακυβέρνησης, π.χ. διότι είναι κατώτερος των περιστάσεων και δεν ανταποκρίνεται επιτυχημένα σε κάποιες τάχα συλλογικές αξίες για τις οποίες οι υπόλοιποι οφείλουμε να έχουμε στρατευτεί πίσω από το κυβερνητικό άρμα. Φαντάζεται κανείς ότι φταίει κάποια υποτιθέμενη αποδυνάμωση των "αρχών της αγαθής διακυβέρνησης" από τη μεριά των φιλελεύθερα ιδεολόγων για το ότι υπάρχει χάος και αδικία.

Κάτι τέτοιο δεν ισχύει γιατί είναι σαφές ότι από τη φύση της (και όχι υπό την πίεση κάποιας ιδεολογίας) η κρατική διακυβέρνηση δεν δύναται παρά να αντιπροσωπεύει τίποτα τους ανθρώπους που τη στελεχώνουν (ref: public choice theory). Η άρνηση αυτής της πραγματικότητας ενώ συνοδεύεται συχνά από μια φραστική ενθάρρυνση της εξέλιξης μιας "αγαθής" διακυβέρνησης (υπό την οποία τάχα όλοι θα στρατευόμασταν ευτυχισμένοι) οδηγεί τελικά στην αποδυνάμωση των ίδιων "αγαθών" αρχών εντός του κάθε ανθρώπου άρα και στους εκάστοτε κυβερνόντες. Το πρόβλημα δεν είναι η διακυβέρνηση λοιπόν αλλά οι κανόνες στους οποίους υπόκειται αυτή η διακυβέρνηση, ανεξάρτητα του πόσο αγαθή είναι, κανόνες που βρίσκονται κωδικοποιημένοι στους νόμους αλλά και εκεί που μετράει, δηλαδή στο μυαλό του κάθε ανθρώπου.

Στη προκειμένη περίπτωση πιστεύω ότι στη σύγκρουση φορτηγατζήδων-κυβέρνησης, η επιστράτευση είναι το μικρότερο πρόβλημα. Μπορεί να θεωρώ ότι η κίνηση της κυβέρνησης δεν ήταν ούτε αγαθή ούτε έξυπνη ούτε άρτια εκτελεσμένη αλλά είμαι σχεδόν πρόθυμος να τα αγνοήσω όλα αυτά μπροστά στον φοβερά εκβιαστικό, ανήθικο, αντιφιλελεύθερο και μαφιόζικο τρόπο με τον οποίο κινούνται οι συνδικαλιστικά οργανωμένοι φορτηγατζήδες, τρόπος ο οποίος αντιπροσωπεύει το μεγάλο πρόβλημα της κοινωνίας μας, την απουσία ουσιαστικής κυριαρχίας του νόμου. Απουσία που φανερώνεται κυρίως στην επιβίωση των κρατικών και νομικών προνομίων ορισμένων ομάδων αλλά και επίσης στην άρνηση αυτών και άλλων ομάδων να τηρούν τους νόμους, δηλαδή τα συμφωνηθέντα, όταν δεν τους συμφέρει.

Έχοντας πει τα παραπάνω βέβαια οφείλω να πω ότι τελικά δεν μπορεί σε καμμία περίπτωση η φαυλότητα των τελευταίων να απαλλάξει την κυβέρνηση από τις τεράστιες ευθύνες οι οποίες αντιπροσωπεύονται αλλά δεν συνοψίζονται στο γεγονός ότι τους επιστράτευσε. Φυσικά με αυτή τη κίνηση φανερώνει την έλλειψη σεβασμού της προς τα ατομικά δικαιώματα των πολιτών της αλλά, στο κάτω-κάτω, ο "στρατός" της αποτελείται από ανθρώπους τους οποίους οι ίδιοι κατέστησαν απαραίτητους ώστε τώρα να "αναγκάζονται" να τους επιστρατεύσουν. Η πραγματικότητα είναι ότι αυτοί οι άνθρωποι ήταν στρατευμένοι ήδη πίσω από τις ίδιες κυβερνήσεις που πίστευαν και εξακολουθούν να πιστεύουν στην δυνατότητα τους να παραβιάζουν κατά το δοκούν την ουσιαστική κυριαρχία του νόμου τα ατομικά μας δικαιωμάτα, μέσω απονομής επιλεκτικών προνομίων ή επιβολής άλλων καταναγκασμών, δήθεν για το "εθνικό συμφέρον" (sic). Και εάν, στο κάτω-κάτω, ο κάθε λαός έχει την κυβέρνηση που του αξίζει τότε ίσως ισχύει και κάτι αντίστροφο, ότι η κάθε κυβέρνηση έχει τους "στρατιώτες" που της αξίζουν. Η κυβέρνηση είναι η τελευταία που θα πρέπει να παραπονιέται για την απειθαρχία όσων μέχρι πρότινος ενθάρρυνε προς αυτή τη κατεύθυνση.

Οφείλουμε εν τέλη σε αυτή τη περίσταση να μην παρασυρθούμε από ψευδοδιλλήματα τύπου κυβέρνηση ή αδικημένοι-πλην-προνομιούχοι φορτηγατζήδες και να αγωνιζόμαστε κατά και των δύο, αφού είναι οι δύο πλευρές του ίδιου νομίσματος.