What are rights?

Νομίζω ότι αυτήν την φορά οι αντικαπνιστές το παράκαναν

click στην φωτογραφία για zoom :)

Η ψυχοσύνθεση ενός κολλεκτιβιστή

Ο κολλεκτιβιστής είναι από τα άτομα που δεν μπορούν να ανεχθούν να μην ισχύει το δίκαιο του ισχυρού, απλά επειδή προφανώς από μόνος του δεν είναι σε θέση να επιβάλει τα θέλω του σε αυτούς με τους οποίους διαφωνεί γιατί υπερισχύουν αριθμητικά, ψάχνει να βρει συμμαχίες για να αποκτήσει αριθμητική υπεροχή και να επιβάλει το θέλω του. Είναι σαν το παιδάκι που θέλει να είναι ο bully του σχολείου αλλά επειδή είναι πολύ αδύναμο έφτιαξε συμμορία. Οι κολλεκτιβιστές δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένα άθροισμα από wannabe bullies. Οι φιλελεύθεροι σε αντίθεση με τους κολλεκτιβιστές δεν υποστηρίζουν το δίκαιο του ισχυρού αλλά την ισχύ του δικαίου. Για αυτόν τον λόγο οι πρώτοι έχουν ως όριο στην άσκηση εξουσίας σε μια Δημοκρατία τα ατομικά δικαιώματα ενώ οι δεύτεροι δεν βλέπουν κανένα λόγο γιατί να μην ρυθμίσουν ακόμα και το τι θα τρώει ο καθένας μας αν καταφέρουν να αποκτήσουν αριθμητική ισχύ.

Η εθνική κυριαρχία χάνεται μόνο με τανξ

Ακούω στα ΜΜΕ διαρκώς να λένε ότι χάνουμε την εθνική μας κυριαρχία. Η εθνική κυριαρχία χάνεται μονάχα με τα τανξ, όχι με το να έχουν κάποιοι χρήματα σε κάποιο μακρινό πλανήτη ή πχ στην Γερμανία. Η ύπαρξη τους και μόνο δεν μας αφαιρεί την εθνική μας κυριαρχία, είτε υπάρχουν, είτε δεν υπάρχουν είναι το ίδιο, το Κράτος μας εξακολουθεί να καταναλώνει περισσότερα από όσα έχει. Αν πέσει μια βόμβα και τους εξαφανίσει από τον πλανήτη δεν χάνουμε την εθνική μας κυριαρχία. Αν θέλουν να δανείσουν το Κράτος μας και δεχθούμε να πάρουμε χρήματα με αντάλλαγμα κάποιες μεταρρυθμίσεις ή αν δεν δεχθούμε την ανταλλαγή και στις δυο περιπτώσεις ασκούμε την εθνική μας κυριαρχία, δεν έχουμε κατοχή, κανείς δεν μας υποχρεώνει με την απειλή της βιας να κάνουμε το χ, αν αρνηθούμε το αποτέλεσμα είναι το ίδιο με την μη ύπαρξη τους, έλλειμμα.

Food Socialism: Φόρος λίπους;

Η Δανία επιβάλει φόρο στα φαγητά που περιέχουν υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά, όπως βούτυρο, πίτσα, κρέας και γάλα... για το καλό των πολιτών. Το αποτέλεσμα ήταν να τρέξουν οι πολίτες στις υπεραγορές και να αδειάσουν τα ράφια που είχαν προϊόντα που μπορούν να διατηρηθούν στην κατάψυξη ώστε να έχουν αποθέματα. Το κακό είναι ότι οι Δανοί κατηγόρησαν την Κυβέρνηση ότι το κάνει για εισπρακτικούς λόγους λες και αν οι λόγοι της είναι αγαθοί έχει δικαίωμα να μας λέει τι πρέπει να τρώμε...



Ο Mises είχε προβλεψει ότι αν επιτρέψουμε στην Κυβερνήση να επεμβαίνει σε προσωπικά θέματα τότε ανοίγει το κουτί της Πανδώρας και καταλήγει να ρυθμίζει κάθε πτυχή της ζωής μας.

"As soon as we surrender the principle that the state should not interfere in any questions touching on the individual's mode of life, we end by regulating and restricting the latter down to the smallest details.

It is an established fact that alcoholism, cocainism, and morphinism are deadly enemies of life, of health, and of the capacity for work and enjoyment; and a utilitarian must therefore consider them as vices. But this is far from demonstrating that the authorities must interpose to suppress these vices by commercial prohibitions, nor is it by any means evident that such intervention on the part of a government is really capable of suppressing them or that, even if this end could be attained, it might not therewith open up a Pandora's box of other dangers, no less mischievous than alcoholism and morphinism. . . . For if the majority of citizens is, in principle, conceded the right to impose its way of life upon a minority, it is impossible to stop at prohibitions against indulgences, in alcohol, morphine, and cocaine, and similar poisons. Why should not what is valid for these poisons be valid also for nicotine, caffeine, and the like? Why should not the state generally prescribe which foods may be indulged in and which must be avoided because they are injurious? . . . More harmful still than all these pleasures, many will say, is the reading of evil literature.

Freedom is indivisible. As soon as one starts to restrict it, one enters upon a decline on which it is difficult to stop." -Mises

Μάρκος Δραγούμης: Αθάνατος!

Την ώρα που γράφονται αυτές οι λίγες γραμμές, ο φιλόσοφος, διανοητής και συγγραφέας Μάρκος Δραγούμης περνάει εις την Αθανασία.

Η συμβολή του στην διάδοση των φιλελεύθερων ιδεών στη χώρα μας ήταν εξέχουσα, μοναδική και πρωτοποριακή. Το μνημειώδες βιβλίο του "Η Πορεία προς τον Φιλελευθερισμό" που πρόσφατα επανατυπώθηκε με επιμέλεια του Κέντρου Φιλελευθέρων Μελετών (ΚΕΦΙΜ), αποτελεί φάρο ελευθερίας για όσους αναζητήσουν ασφαλή Πορεία μέσα στις ομιχλώδεις και σκοτεινές ημέρες που θα ακολουθήσουν για τη χώρα μας. Όσοι ακόμα δεν έχουν διαβάσει το μοναδικό αυτό για τα ελληνικά δεδομένα έργο του, μπορούν να το αναζητήσουν online εδώ.

Σαν ύστατο χαίρε και φόρο τιμής στον μοναδικό αυτόν πολεμιστή της ελευθερίας των ιδεών, το μπλογκ φιλοξενεί απόσπασμα με την ολιγόλεπτη ομιλία του κατά την πρόσφατη παρουσίαση της "Πορείας προς το Φιλελευθερισμό" στη Στοά του Βιβλίου στις αρχές του τρέχοντος έτους.

...ΓΑΙΑΝ ΕΧΟΙΣ ΕΛΑΦΡΑΝ

Πως το ΠΑΣΟΚ θα απαλλοτριώσει τις περιουσίες των Ελλήνων, και άλλες διατάξεις...

Διαβάστε όλο το κείμενο και χαρείτε τους λεβέντες και τις λεβέντισσες του ΠΑΣΟΚ!

Προσέξτε όμως ιδιαίτερα το Άρθρο 2, Παρ. 8:

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α΄ 

ΤΑΜΕΙΟ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΙΔΙΩΤΙΚΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ

Άρθρο 2 

Κεφάλαιο - Περιουσία - Έσοδα - Διάθεση εσόδων 

....... 

 8. "Εμπράγματα δικαιώματα τρίτων μπορεί να κηρύσσονται αναγκαστικώς απαλλοτριωτέα με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών, για λόγους μείζονος σημασίας δημοσίου συμφέροντος, αν κρίνονται αναγκαία για την αξιοποίηση περιουσιακού στοιχείου του Ταμείου ή εταιρείας της οποίας το μετοχικό κεφάλαιο ανήκει εξ ολοκλήρου, άμεσα ή έμμεσα στο Ταμείο ή αν κρίνονται αναγκαία για την πραγματοποίηση επενδυτικού σχεδίου ειδικού διαδόχου του Ταμείου ή εταιρείας της οποίας το μετοχικό κεφάλαιο ανήκει εξ ολοκλήρου, άμεσα ή έμμεσα, στο Ταμείο. 

Η απαλλοτρίωση κηρύσσεται υπέρ του Ταμείου ή υπέρ της εταιρείας της οποίας το μετοχικό κεφάλαιο ανήκει εξ ολοκλήρου, άμεσα ή έμμεσα, στο Ταμείο ή υπέρ του ειδικού διαδόχου αυτών, όπως ειδικότερα ορίζεται στην απόφαση με την οποία κηρύσσεται η απαλλοτρίωση. Αν η απαλλοτρίωση κηρύσσεται σε ακίνητο επί του οποίου αναγνωρίστηκαν δικαστικώς, μετά τη μεταβίβαση του ακινήτου στο Ταμείο ή μετά την περιέλευση στο Ταμείο εταιρείας της οποίας το μετοχικό κεφάλαιο ανήκει εξ ολοκλήρου άμεσα ή έμμεσα στο Ταμείο, εμπράγματα δικαιώματα τρίτων, η δαπάνη της αποζημίωσης για την αναγκαστική απαλλοτρίωση βαρύνει το Δημόσιο. 

Για τον προσδιορισμό της αποζημίωσης στις απαλλοτριώσεις που κηρύσσονται, σύμφωνα με την παρούσα παράγραφο, δεν λαμβάνεται υπόψη προσαύξηση της αξίας του απαλλοτριούμενου, η οποία οφείλεται στην νομή ή στην κατοχή του ακινήτου από το Ταμείο ή από εταιρεία της οποίας το μετοχικό κεφάλαιο ανήκει εξ ολοκλήρου άμεσα ή έμμεσα στο Ταμείο ή που οφείλεται στην πολεοδομική ωρίμανση και την επενδυτική ταυτότητα του ακινήτου, κατ' εφαρμογή των διατάξεων του επομένου Κεφαλαίου του παρόντος νόμου."

Efarmostikos_nomos_sxolia1
°

Μία ριζοσπαστική λύση στη κρίση!

ΜπλεΜήλο: Μήπως η Ελλάδα πρέπει να υιοθετήσει τον "Κανόνα του Χρυσού";

"H συζήτηση για το νομισματικό μέλλον της Ελλάδας, τόσο εδώ, όσο και στο εξωτερικό διεξάγεται κυρίως μεταξύ των υποστηρικτών της παραμονής μας στο ευρώ και των υποστηρικτών της επιστροφής στη δραχμή. Ο Detlev Schlichter προτείνει στο μπλογκ του Paper Money Collapse μια τρίτη λύση : ούτε ευρώ, ούτε δραχμή. Η Ελλάδα πρέπει να υιοθετήσει τον "Κανόνα του Χρυσού"...."

Η Συνέχεια εδώ

Το αίτημα των κηροποιών

Ένα από τα πλέον γνωστά κείμενα του Γάλλου οικονομολόγου Frédéric Bastiat είναι το "Αίτημα των Κηροποιών" μια πολιτική σάτυρα κατά του προστατευτισμού, η οποία δημοσιεύθηκε το 1845 ως μέρος του έργου Οικονομικές Σοφιστείες.

Σε μία πρόταση νόμου, την οποία καταθέτουν οι Γάλλοι κηροποιοί και λοιποί επαγγελματίες φωτισμού, τίθεται το αίτημα προστασίας της συντεχνίας τους από τον αθέμιτο ανταγωνισμό του ηλίου, ο οποίος κάθε πρωί τους καταδικάζει σε παραγωγική απραξία. Σύμφωνα με τον συλλογισμό τους, τα υποτιθέμενα οφέλη από μια θέσπιση περιορισμών στην ηλιακή ακτινοβολία είναι πολλαπλά και διαχέονται στο σύνολο της εθνικής οικονομίας.

Το έργο είναι επίκαιρο όσο ποτέ και καταφέρει σημαντικό πλήγμα στον κρατικό παρεμβατισμό επί της οικονομίας και στη λογική των κλειστών εθνικών συνόρων. Μπορείτε να το ακούσετε στα αγγλικά σε audiobook, ή και να το διαβάσετε στην Ελληνική μετάφραση που ακολουθεί.

Frédéric Bastiat - To Αίτημα των Κηροποιών

Φόροι & Ηθική

Μία (λίαν επίκαιρη...) συνέντευξη του Hans Hermann Hoppe για το γαλλικό περιοδικό "Philosophie" με θέμα την Φορολογία:

HH Hoppe on Taxation Gr Translation

Osama is dead, it's a party in the U.S.A. :)

Διαβάζω "The Unlikeliest Post-Osama Anthem: Miley Cyrus' 'Party in the U.S.A.'". Και όμως πιστεύω ότι οι Αμερικανοί δεν θα μπορούσαν να διαλέξουν καλύτερο τραγούδι για το τέλος ενός από τους μεγαλύτερους τρομοκράτες, που είχε βάλει στόχο την χώρα τους. Αυτό το τραγούδι με την όμορφη κοπέλα που φοράει ένα καυτό κοντό σορτσάκι αντιπροσωπεύει όλα αυτά που σιχαίνονται και θέλουν να αλλάξουν οι θρήσκοι φονταμενταλιστές . Την ελευθερία των γυναικών να φοράνε ότι θέλουν, να είναι σεξουαλικά απελευθερωμένες, να επιλέγουν αυτές τους συντρόφους τους, να απολαμβάνουν τις ατομικές τους ελευθερίες, να έχουν δύναμη. Γιατί η ομορφιά είναι δύναμη (μια όμορφη ανεξάρτητη γυναίκα έχει σχεδόν απεριόριστη εξουσία επάνω σε έναν άνδρα, τον κάνει στην κυριολεξία ότι θέλει) και τους την παίρνουν αναγκάζοντας τες να φοράνε μπούρκα. Δεν μπορούν να ανεχθούν οι γυναίκες τους να βλέπουν τις δυτικές ελεύθερες και να τους υπενθυμίζουν ότι δεν είναι ανάγκη τα πράγματα να είναι έτσι.



Οι θρήσκοι φονταμενταλιστές είναι εξουσιομανείς, αν είναι ανεξάρτητο και όχι υποταγμένο ακόμα και αυτό το πλάσμα που λέγεται γυναίκα που όλους αυτούς τους αιώνες ήταν ο τελευταίος τροχός της αμάξης χωρίς δικαιώματα τότε πάει, πως θα επιβάλλουν τα θέλω τους σε όλους εμάς; Οι ντυμένες σέξι γυναίκες είναι το σύμβολο της ελευθερίας του Δυτικού κόσμου ;-)

Συνέντευξη με τον Hans-Hermann Hoppe: "Δημοκρατία ο θεός που απέτυχε" και άλλα θέματα

HHHoppe Daily Bell Interview

Η πυρηνική ενέργεια είναι ασφαλής

Πόλεις και ζώνες ελεύθερης αγοράς στην ακριτική Ελλάδα. Ένα τολμηρό πείραμα σε ζοφερούς καιρούς

Υποθέστε ότι είστε επιχειρηματίες. Μία κυβέρνηση σας υπόσχεται ότι αν προτιμήσετε την επικράτεια της για να εγκαταστήσετε την εταιρία σας, θα σας παρέχει 10ετή απαλλαγή από κάθε φόρο επί των εταιρικών κερδών. Θα σας απαλλάξει από δασμούς και τέλη. Θα σας εκμισθώσει μέρος του εδάφους της για 99 χρόνια. Θα σας συνδέσει δωρεάν με τις υποδομές της και πιθανόν να συμμετέχει στην επένδυση σας αν δεσμευτείτε πως θα προσλάβετε αρκετούς εργαζομένους.

Κι ύστερα εμφανίζεται στον ορίζοντα η δική μας κυβέρνηση: σας ενημερώνει περήφανα ότι βρίσκεται μεταξύ των χωρών με τα υψηλότερα ποσοστά φορολογίας εισοδήματος των επιχειρήσεων και συντελεστών ΦΠΑ. Ότι για να οικοδομήσετε την επιχείρησή σας θα πρέπει να περιμένετε επί μήνες, ώστε οι αιτήσεις σας να εγκριθούν από τις αρμόδιες υπηρεσίες. Ότι ανά πάσα ώρα και στιγμή μπορεί να πέσετε θύμα ελέγχου (και δωροδοκίας) διεφθαρμένων κρατικών λειτουργών. Και ότι φυσικά, υπό συγκεκριμένες συνθήκες, η εταιρία σας, το προιόν του κόπου σας, μπορεί να απαλλοτριωθεί, βάσει συντάγματος.

Αλλά σας υπόσχεται ότι κατά πάσα πιθανότητα, ο νομάρχης θα έρθει στα εγκαίνια της εταιρίας.


Ειλικρινά τώρα: ακόμα κι αν είστε αριστερός, τι θα προτιμούσατε; Πιθανόν να μου απαντήσετε, ότι θα επιλέγατε μεν την πρώτη κυβέρνηση, αλλά ότι κατά πάσα πιθανότητα πρόκειται για κυβέρνηση τριτοκοσμικής χώρας στη μέση του πουθενά, και γι αυτό η αναπτυγμένη Ελλάδα διαθέτει…ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.

Και θα κάνατε λάθος.

Η πρώτη επιλογή, βλέπετε, αντιστοιχεί στην κυβέρνηση της FYROM. Οι ζώνες ελεύθερου εμπορίου που έχει θεσμοθετήσει απέχουν λίγες εκατοντάδες χιλιόμετρα από την ελληνική ακτογραμμή.

Με άλλα λόγια, σε μια διακρατική αγορά που «πωλεί» αποδοτικότερους και οικονομικότερους θεσμούς, εμείς επιμένουμε στις ίδιες πανάκριβες και ασύμφορες συνταγές.

Γι αυτό και είμαστε καταδικασμένοι.

Η ανεργία στην Ελλάδα αγγίζει επισήμως το 14%. Εκατοντάδες χιλιάδες επιχειρήσεις υπολειτουργούν, παρασιτούν και τελικά πτωχεύουν σε ένα κλίμα οικονομικής τραγωδίας. Η κυβέρνηση ακολουθώντας την ίδια παρακμιακή και αποαναπτυξιακή οδό, αυξάνει τη φορολογική επιβάρυνση φυσικών και νομικών προσώπων , σε μια απέλπιδα προσπάθεια να καλύψει τις μαύρες τρύπες του προϋπολογισμού. Και τελικά, το παρανοικό παιχνίδι των αριθμών και οι ιλιγγιώδεις δαπάνες ετοιμάζονται να φτάσουν στην μεγαλειώδη κορύφωση τους με την οριστική κατάρρευση του ελληνικού κρατιδίου, κατά τα πρότυπα της Αργεντινής και λοιπών τριτοκοσμικών χωρών. Η ιστορία μας παρουσιάζει μια αξιοθρήνητη νομοτέλεια ,υπό τύπον πορείας στο γολγοθά του Μαρτυρίου. Και όταν τελικά σταυρωθούμε μεταξύ των δύο ληστών, της γραφειοκρατίας και του κομματικού κράτους, θα ναι γελοίο να προσδωκούμε νεκρανάσταση. Ουδείς αναστήνεται , άνευ έμπρακτης μετάνοιας.

Κάθε σχέδιο δράσης πηγάζει αναγκαστικά από μια σωστή οριοθέτηση της πραγματικότητας: το ελληνικό κράτος per se, έχει αποτύχει, όπως και κάθε εθνικό κράτος σε οικονομικό επίπεδο. Ο συνδυασμός του μαζικοδημοκρατικού και του γραφειοκρατικού μοντέλου σε μια παγκοσμιοποιημένη οικονομία οδηγεί τα εθνικά οικονομικά σε παράλυση. Ο λόγος είναι προφανής:

Το υδροκέφαλο κέντρο, με όλους τους διοικητικούς-συγκεντρωτικούς του μηχανισμούς, απορροφά πόρους από την περιφέρεια δημιουργώντας αναπτυξιακή ανισορροπία, ερημώνοντας τα άκρα της επικράτειας και προκαλώντας κύματα αστυφιλίας. Οι εκατομμύρια κάτοικοι του άστεως παράγουν μια δυναμική ισχυρής επιρροής στη διεφθαρμένη κρατική μηχανή, που ευνοεί τη δημοσιουπαλληλία και την μείωση της παραγωγικότητας. Διόγκωση του κράτους σημαίνει αναγκαία αύξηση των δαπανών του, άρα και των επιζητούμενων πόρων του. Στο νέο γραφειοκρατικό πλαίσιο, οι φόροι, οι επιβαρύνσεις και η πολυνομία εξαυλώνουν την παραγωγικότητα και οι ξένες επενδύσεις αναβάλλονται επ’αόριστον.

Μια πολιτική σωτηρίας, λοιπόν, οφείλει να θέσει στο επίκεντρο της στρατηγικής της τα δύο βασικά προβλήματα της ελληνικής οικονομίας: τη ντε φάκτο αποκοπή της από τη διεθνή βιομηχανική παραγωγή και την συνακόλουθη ανεργία.

Πώς όμως θα προσελκύσει η χώρα μας κολοσιαίους εταιρικούς οργανισμούς, πρόθυμους να προσφέρουν εργασία σε χιλιάδες άτομα και να επενδύσουν στην επικράτεια κεφάλαια και τεχνογνωσία;

Μα φυσικά, εγκαταλείποντας το συγκεντρωτικο εθνο-κρατικό μοντέλο και προσεγγίζοντας ένα αποκεντρωμένο, φιλελεύθερο οικονομικά και διοικητικά σύστημα. Η διεθνής εμπειρία επιτρέπει την κατάστρωση ενός νέου αναπτυξιακού μοντέλου με την άντληση παραδειγμάτων από τρίτες χώρες και την απαραίτητη τόλμη στην εφαρμογή του.

Στην Ονδούρα φερ’ειπείν, προγραμματίστηκε πρόσφατα η ίδρυση πρότυπων πόλεων, όπου θα ισχύει ένα νομοθετικό πλαίσιο διαφορετικό από την υπόλοιπη χώρα, φιλικό προς την αγορά και τις επενδύσεις. Το βασικότερο πλεονέκτημα του μοντέλου αυτού είναι ο καθαρά εθελοντικός του χαρακτήρας. Ξένες εταιρίες θα ιδρύουν θυγατρικές και υποκαταστήματα μέσα στα εδαφικά πλαίσια της νέας πόλης, οικοδομώντας υποδομές για να στεγάσουν το εργασιακό προσωπικό τους. Πολίτες απ ‘όλη τη χώρα θα μεταναστεύουν στις νέες πόλεις προς εύρεση εργασίας. Η όλη υπόθεση θα συντονίζεται από μια αυτόνομη διοικητική επιτροπή, σε συνεργασία με το εθνικό κοινοβούλιο.

Άλλο μοντέλο αποκεντρωμένης και αντιγραφειοκρατικής ανάπτυξης είναι οι ζώνες ελεύθερου εμπορίου (Ζ.Ε.Ε.) . Αυτή τη στιγμή λειτουργούν παγκοσμίως χιλιάδες Ζ.Ε.Ε. που απασχολούν πάνω από 43.000.000 εργαζομένους. Χαρακτηριστικό (και γειτονικό) είναι το παράδειγμα της αιγαιακής ελεύθερης ζώνης. Η εν λόγω ζώνη συνιστά ένα τουρκικό πείραμα ελεύθερης αγοράς στην περιοχή του Ιζμίρ, σε μία έκταση 2,2 εκατομμυρίων τμ. Σήμερα, 240 επιχειρήσεις λειτουργούν μέσα στη ζώνη, απασχολώντας 15.000 εργαζομένους και έχοντας παράξει εμπορικό προϊόν αξίας 36 δισεκατομμυρίων δολλαρίων από την ημέρα της έναρξης λειτουργίας τους. Η εκεί βιομηχανία εξειδικεύεται σε υψηλής τεχνολογίας αγαθά, με μοναδικό για την ευρύτερη περιοχή επίπεδο R&D (Research and Development). Μέσα στα εδαφικά πλαίσια της ζώνης ελεύθερης αγοράς ισχύουν συγκεκριμένες ελαφρύνσεις και επιχειρηματικά κίνητρα: Εξαίρεση των εταιριών που δραστηριοποιούνται εκεί από τη φορολογία νομικών προσώπων, αγορά προϊόντων χωρίς ΦΠΑ, διαχείριση των υπηρεσιών της ζώνης από ιδιωτικές εταιρίες αντί για την κρατική γραφειοκρατία κλπ.

Η διαμόρφωση ζωνών ελεύθερου εμπορίου και πόλεων «ελεύθερης-αγοράς» στις εγκαταλελειμμένες ακριτικές περιοχές του ελληνικού κράτους μπορεί να γίνει πραγματικότητα με τον ελάχιστο δυνατό σχεδιασμό. Καταρχάς, αφαιρούνται όλα τα φορολογικά και γραφειοκρατικά εμπόδια, που αποθαρρύνουν τις εταιρίες του εξωτερικού να δημιουργήσουν θυγατρικές στη χώρα μας. Μηδενίζονται οι φόροι. Διαμορφώνονται περιφερειακές υποδομές (οργανωμένοι λιμένες, αερολιμένες, απευθείας σύνδεσης με υψηλής ποιότητας αυτοκινητοδρόμους όπως πχ την Εγνατία οδό ). Ελαχιστοποιείται το εργασιακό κόστος, με κυριότερο αντικείμενο εξορθολογισμού τις ασφαλιστικές εισφορές. Διευκολύνονται οι εξαγωγές με την προνομιακή εξαίρεση των παραγόμενων προϊόντων από τις γραφειοκρατικές διαδικασίες εξαγωγής. Ανταγωνιστικό πλεονέκτημα μιας ελληνικής ζώνης ελεύθερου εμπορίου συνιστά η γεωγραφική θέση της χώρας και ο ευρωπαϊκός της χαρακτήρας. Μην ξεχνάμε, ότι ενώ οι πρόσφατες απεργίες των λιμενεργατών ανάγκασαν πολλές εταιρίες να προτιμούν τα λιμάνια του Δυρραχίου, στην Αλβανία και του Μπαρ, στο Μαυροβούνιο, η επαναφορά της εργασιακής τάξης, επανέφερε και τις εταιρίες αυτές στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης.

Είναι μαθηματικά βέβαιο ότι μια τέτοια ζώνη ελεύθερου εμπορίου στη Θράκη ή την Ήπειρο θα συσσώρευε ταχύτατα βαλκανικές επιχειρήσεις, αλλά ακόμα και πολυεθνικές εταιρίες στις εν λόγω περιοχές. Ανταγωνιζόμενοι χώρες που βίωσαν πρόσφατους εμφυλίους πολέμους (πχ FYROM ή Σερβία), και χώρες με οικονομίες σε μεταβατική φάση (Αλβανία,Βουλγαρία), όντως πλεονεκτούμε, αρκει το συγκεντρωτικό κράτος να απελευθερώσει τον ιδιωτικό τομέα απ το θανάσιμο εναγκαλισμό του. Μέσα από την ραγδαία αύξηση του παραγόμενου προϊόντος και των τεχνολογικών spillovers, οι καθημαγμένες από την κρίση επαρχίες θα έθεταν τις βάσεις για να μετατραπούν μακροπρόθεσμα σε ατμομηχανές ανάπτυξης.

Αυτός είναι και ο λόγος που σύλλογοι Ηπειρωτών και τοπικοί παράγοντες πιέζουν για την ίδρυση Ζ.Ε.Ε. σε μια περιοχή 170 χλμ στα ελληνοαλβανικά σύνορα, φωνάζοντας,oυρλιάζοντας σε κυβερνητικά ώτα μη ακουόντων. Ως πότε, ρωτάμε εμείς. Ως πότε;

Who is John Galt?

Επιτέλους το Atlas Shrugged της Ayn Rand στην μεγάλη οθόνη, ορίστε μερικές σκηνές από τα γυρίσματα:

και το trailer:

Η ορθή αποτίμηση της διαφθοράς και των επιπτώσεων της

Λάβαμε και δημοσιεύουμε το παρακάτω άρθρο του κ. καθηγητή Λάου - η ομάδα διαχείρησης

Σε πρόσφατο άρθρο του στην ιστοσελίδα του skai.gr, o κ. Ανδρέας Ανδριανόπουλος, πρώην βουλευτής της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ και νυν πρόεδρος του “Forum για την Ελλάδα”, που υπάγεται στη ΔΗΣΥ της κας Ντόρας Μπακογιάννη, ισχυρίζεται τα εξής όσον αφορά στη διαφθορά πολιτικών προσώπων και στη σχέση της διαφθοράς των πολιτικών με την κρίση: με στοιχεία του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, το 70% των κρατικών δαπανών πηγαίνει σε μισθούς του δημοσίου τομέα και σε συντάξεις, το 20% σε εξυπηρέτηση του εξωτερικού χρέους της χώρας, και μόλις το 10% για δραστηριότητες του κράτους (δαπάνες υπουργείων, εργολαβίες, έργα, φαρμακευτικές δαπάνες, προμήθειες οπλικών συστημάτων κλπ). Από το 10% αυτό έγιναν και έργα βέβαια (δρόμοι, τραίνα, Αττική Οδός, στάδια, Προαστιακός, επιδοτήσεις αγροτών και χρηματοδοτήσεις ΔΕΚΟ κλπ). Γι’ αυτό, ο κ. Ανδριανόπουλος συμπεραίνει ότι η διαφθορά του πολιτικού κατεστημένου είναι ένα μικρό ποσοστό αυτού του 10%, και, κατ’ επέκταση, ισχυρίζεται ότι  την κύρια ευθύνη για την κρίση έχουν οι δαπάνες για μισθούς και συντάξεις, οι λεγόμενες κοινωνικές δαπάνες και οι πάσης φύσεως λαϊκίστικες δαπάνες (π.χ. διορισμοί στο δημόσιο για εξαγορά ψήφων, «Τσοβόλα δώστα όλα», κ.λπ.), κι όχι το προαναφερθέν ύποπτο 10%.

Το ανωτέρω σκεπτικό του κ. Ανδριανόπουλου είναι εσφαλμένο για τους εξής λόγους:

1. Η διαφθορά του πολιτκού κατεστημένου και οι επιπτώσεις της δεν είναι ένα απλοϊκό λογιστικό ζήτημα, ούτε μόνο ποσοτικό πρόβλημα.
2. Πολιτική διαφθορά είναι ο πολιτικός να εξαγοράζει ψήφους και να εκμαυλίζει συνειδήσεις.
3. Πολιτική διαφθορά είναι το πολιτικό κατεστημένο να αναγορεύει σε προσωπικότητες του δημοσίου βίου και σε μάνατζερς και τεχνοκράτες διάφορα μικρονοϊκά και ασήμαντα πρόσωπα μόνο και μόνο επειδή είναι πειθήνιοι υπηρέτες του πολιτικού κατεστημένου είτε συγγενείς πολιτικών προσώπων.
4. Πολιτική διαφθορά είναι η κατασκευή επιχειρηματιών από "φίλους" τους πολιτικούς και η καταστροφή άλλων επιχειρηματιών από ενέργειες πολιτικών αξιωματούχων. Και μια και υποστηρίζει την ελεύθερη αγορά ο κ. Ανδριανόπουλος, ας μας πει: πόσοι από τους ιδιώτες επιχειρηματίες της Ελλάδας έχουν γίνει επιχειρηματίες επειδή στήνουν δουλειές με πολιτικούς κι όχι επειδή διακρίθηκαν στον στίβο της ελεύθερης αγοράς;
5. Πολιτική διαφθορά εν τέλη είναι να γίνονται πολιτικοί και πολιτικοί ηγέτες διάφοροι πνευματικοί νάνοι και λαμόγια μόνο και μόνο επειδή εκβαρβαρίζοντας τη μάζα την κατακτούν.

Συνεπώς, ο κ. Ανδριανόπουλος, ακολουθώντας μια παρόμοια αδέξια ρητορική του κ. Θ. Πάγκαλου και προσφέροντας εξυπηρέτηση προς το πολιτικό κατεστημένο του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ, κακώς παραγνωρίζει ότι η διαφθορά δεν εξαντλείται σ’ εκείνο το 10% που αναφέρει. Όσοι δεν μένουν σε επιπόλαιες και επιφανειακές αναλύσεις ούτε εξυπηρετούν πολιτικές σκοπιμότητες, αντιλαμβάνονται και επισημαίνουν ότι η μείζων διαφθορά δεν είναι άμεσα ποσοτικοποιήσιμο μέγεθος, διότι είναι πρωτίστως ζήτημα ανάλυσης ποιοτικών δεδομένων σαν αυτά που προανέφερα.

Και μια και έχει σπουδάσει και σε αμερικανική σχολή ηγεσίας ο κ. Ανδριανόπουλος, θα ήθελα να επισημάνω τον ακόλουθο, στοιχειώδη, ορισμό του προϊσταμένου: προϊστάμενος είναι το πρόσωπο εκείνο το οποίο είναι υπεύθυνο για τα σφάλματα άλλων. Συνεπώς, εξ ορισμού, όποιος δηλώνει πολιτικός προϊστάμενος της Ελλάδας ΕΚΕΙΝΟΣ ΠΡΩΤΙΣΤΩΣ είναι υπεύθυνος για τη διαφθορά ακόμη και της μάζας, εφόσον η μάζα είναι πολιτικώς υφιστάμενή του. Αν δεν μπορεί να εξυψώσει πολιτιστικώς τους κυβερνωμένους, ένας κυβερνήτης είναι ανάξιος της θέσης του και ΕΝΟΧΟΣ των εγκλημάτων και των δικών του και των κυβερνωμένων. Αιδώς Αργείοι!

Δρ Νικόλαος Λάος
Καθηγητής Διπλωματίας
Βιρτζίνια, ΗΠΑ

Γιατί φλέγεται η Αίγυπτος; It's liberty, stupid!

Στις άγριες μέρες που ζει η επαναστατημένη ανατολή, δεν είναι λίγοι οι ιδεολογικοί πρόμαχοι του κρατισμού που διακηρύσσουν πως ο λαός της Αιγύπτου ξεσηκώνεται κατά της ..νεοφιλελεύθερης κυβέρνησης Μουμπάρακ. Μιας κυβέρνησης που δρομολόγησε –είναι η αλήθεια- ένα κύμα εκατοντάδων ιδιωτικοποιήσεων τα τελευταία χρόνια, κατεδαφίζοντας (υποτίθεται) το «κράτος-προνοίας».


To ποιο; Θα ρωτήσετε. Και δικαίως. Είναι το λιγότερο γελοίο να μιλάμε για κοινωνικό κράτος σε έναν τόπο που η ιστορία του είναι συνυφασμένη με την πιο άγρια φτώχεια. Η Αίγυπτος είναι ένα κράτος με οκταπλάσιο πληθυσμό από την Ελλάδα και πενταπλάσιο εργατικό δυναμικό. Κι όμως το ΑΕΠ της ξεπερνάει της Ελλάδος κατά μόλις 140 δις δολάρια (469,8 της Αιγύπτου έναντι 329.924 της Ελλάδος). Η χώρα είναι όμηρος του κρατιστικού της παρελθόντος και των παρανοικών δικτατόρων που την εξουσίασαν. Πριν από πενήντα χρόνια οι Έλληνες της Αιγύπτου διώκονταν από το Νάσερ, που πόνταρε στο χαρτί της ανέχειας των ντόπιων για να προωθήσει τις σοσιαλιστικές του πολιτικές. Μετά από σαράντα χρόνια σοσιαλιστικών πειραματισμών, η ανέχεια παραμένει και ανοήτως επιρρίπτεται στον..φιλελευθερισμό. Τυχαίο; Όσες ιδιωτικοποιήσεις και αν γίνουν, αυτή η παραγωγική δυστοκία της Αιγύπτου δε θα ανατραπεί βραχυπρόθεσμα, αλλά σε μερικά χρόνια ή δεκαετίες. Ποιος όμως μπορεί να περιμένει δεκαετίες για να δει την αλλαγή; Και όταν μιλάω για αλλαγή, δεν εννοώ (μόνο) τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου του πληθυσμού. Εννοώ τη συνολική αποσάρθρωση του συστήματος εξουσίας που έχουν επιβάλει οι ελίτ στις μάζες της χώρας.

Αυτό που βιώνει σήμερα ο μέσος Αιγύπτιος δεν είναι μόνο η φτώχεια. Η φτώχεια είναι διαχειρίσιμη σε μια δυναμική οικονομία, όπου οι γονείς ελπίζουν στη βελτίωση της ζωής τους μεσοπρόθεσμα, και τα παιδιά είναι σίγουρα για τη βελτίωση αυτή. Αυτό που βλέπουμε στην Αίγυπτο είναι το αποτέλεσμα της απελπισίας που γεννά μια διεφθαρμένη εξουσία στα υποκείμενά της. Οι παγιωμένες κοινωνικές σχέσεις ακινητοποιούνται με τη βοήθεια του κατασταλτικού κράτους . Μια μικρή ελίτ κυβερνά και μια ευρύτερη (αλλά παρόλα αυτά περιορισμένη) ελίτ συμμετέχει στην απόσπαση του κοινωνικού προϊόντος μέσα από προνομιακές πιστώσεις, κρατικές ενισχύσεις και υπόγειες συναλλαγές με τους διεφθαρμένους αξιωματούχους. Υπερπολυτελείς γειτονιές χτίζονται από την προωθημένη μειοψηφία των εχόντων, και το κράτος απλώνει γύρω τους ένα πέπλο προστασίας, με τα λεφτά των άλλων. Ο παρεοκρατικός καπιταλισμός σε όλο του το φρικτό μεγαλείο.

Για τον απλό πολίτη, η κατάσταση συνοψίζεται σε ένα προβληματικό γραφειοκρατικό και εξουσιαστικό εφιάλτη που κατατρύχει ανθρώπινες ζωές και καταστρέφει όνειρα και ελπίδες: τα δικαστήρια –ανδρείκελα υπακούουν σε πολιτικές προσταγές: η ταχυδικία συνιστά μακρινό όνειρο με μέσο όρο έκδοσης αποφάσεων τα 6 χρόνια. Η διαφθορά καλπάζει κατατάσσοντας την Αίγυπτο στις πιο διεφθαρμένες χώρες του πλανήτη. Τα ιδιοκτησιακά δικαιώματα των πτωχών καταπατούνται καθημερινά. Οι μισές μικρές επιχειρήσεις (μικρομάγαζα και βιοτεχνίες) αναγκάστηκαν να δωροδοκήσουν με παχυλά ποσά , αρμόδιους αξιωματούχους για να εξασφαλίσουν την ίδια τους την ύπαρξη, μέσα στο 2010. Ο πληθωρισμός αγγίζει διψήφια νούμερα εξανεμίζοντας τον αποταμιευμένο πλούτο. Και όσοι αποφασίσουν να διαμαρτυρηθούν, δεν έχουν παρά να περιμένουν το σκαμπίλι του αστυνόμου και λίγα τετραγωνικά σε κάποιο μπουντρούμι, σαν ανταμοιβή.

Ύστερα από όλα αυτά, γίνεται φανερό πως το επαναστατικό διακύβευμα στην Αίγυπτο, συγκεφαλαιώνεται στη βίαιη διεκδίκηση της ελευθερίας. Αυτό που ζητούν οι Αιγύπτιοι είναι ένα αυθεντικά φιλελεύθερο κράτος-δικαίου: αδιάφθορο, τυπικό, ορθολογικό. Προσανατολισμένο στη βελτίωση των υποδομών, την εξυπηρέτηση του πολίτη, την απονομή αληθινής δικαιοσύνης. Η κυβέρνηση Μουμπάρακ έσπασε το κοινωνικό συμβόλαιο και τώρα πληρώνει τις συνέπειες. Η επανάσταση, αν μπορεί να θεωρηθεί επανάσταση αυτός ο αυθόρμητος σηκωμός, έχει λοιπόν κατά βάθος φιλελεύθερο χαρακτήρα. Γιατί ο φιλελευθερισμός βρίσκει την πλήρη του ολοκλήρωση στη θανάσιμη πάλη ενάντια σε όσους απεργάζονται τον αθέλητο εξαναγκασμό, τη βίαιη μετατροπή του ατόμου σε υπήκοο και την συνακόλουθη αποκτήνωσή του. Ο φιλελευθερισμός ανθίζει στην επανάσταση κατά του αυταρχικού κράτους. Άλλωστε, τι άλλο να είχε στο μυαλό του ο Τζων Λοκ, παρά τέτοιου είδους εξεγέρσεις, όταν έγραφε αυτές τις σειρές: such revolutions happen not upon every little mismanagement in public affairs. Great mistakes in the ruling part, many wrong and inconvenient laws, and all the slips of human frailty will be borne by the people without mutiny or murmur. But if a long train of abuses, prevarications, and artifices, all tending the same way, make the design visible to the people, and they cannot but feel what they lie under, and see whither they are going, it is not to be wondered that they should then rouse themselves, and endeavor to put the rule into such hands which may secure to them the end for which government was at first erected..

And now what? – Possible scenarios for the Greek economy.

Although we are being bombarded with articles discussing the resolution of the Greek / European debt crisis, most tend to be either of a journalistic nature (who said what and who refuted it) or very one sided. One the one hand, we have super-pessimistic, primarily foreign, analysts which list as both inevitable and desirable a full blown Greek default and exit of the Euro, and on the other side, the overly “optimistic” official position that everything will magically sort itself out by 2013. Thus, I would like to list here my own thoughts, for whatever that’s worth since admittedly I lack the data and tools for a truly in-depth analysis.

Before exploring potential scenarios, we should first understand what will be the position of the Greek economy at the end of the current support package in 2013.

The big unknowns

a) The resilience of the Greek economy.

I personally believe that it is a good chance that the Greek economy will rebound to some degree because, despite the real hardship suffered by some sections of the population, there are still great amounts of wealth held by Greek households and private sector and individual debt levels in Greece are still reasonably low by European standards. The current slump in demand is only partly caused by the government spending cuts. Instead, much of it is caused by the bad sentiment and insecurity caused in the population due to the string of negative news and predictions for the country. It is likely that they will eventually start spending again, resulting in the well known rebound effect experienced in many other countries. Indeed, a little known fact is that the Greek economy actually grew in nominal terms in 2010 (due to the higher than expected inflation rate).

Moreover, due to the well known bureaucratic obstacles, there is, even know, a large amount of frustrated investment plans waiting for approval, in energy, tourism or real estate development. If the much advertised “fast track” approval process for investments does finally bear fruits, it can have a material effect on growth and sentiment, especially on the reasonably small Greek economy. The same is true if better use is made of the European cohesion funds that are still available.

b) The ability of the Government to reform the public sector

I am much more pessimistic about this as the corruption, mismanagement and bad working ethic in the public sector are too entrenched to change with a few ministerial decrees. Unless this is improved, it will continue to dissuade investment and suppress government revenues.

c) The state of the European and the world economy

As long as the European economy continues to recover, this will have a positive effect by raising Greek exports, improving tourist flows and strengthening the highly cyclical shipping industry. Moreover, an improved overall market climate is likely to increase investor confidence, even for peripheral economies such as Greece. On the other hand, higher interest rates arising from inflationary pressures in Germany or elsewhere, could squeeze further prospects for recovery in South Europe.

d) Greek Political developments

This is a very big unknown. Even if the current government manages to retain its cohesion without too many MP defections, there are national elections due at the latest at the end of 2013. Given how crucial a year 2013 is likely to be, it is possible that the government may declare early elections before that so as, for example, to avoid having to go to elections right after it has declared a (full or partial) default. Moreover, an early election avoids the need for a protracted pre-election period. However, an early election causes obvious political uncertainty, especially if, as currently expected, no party is able to obtain a full parliamentary majority.

OK, where will we be in 2013?

If the official predictions are not met by a considerable margin, then a rather messy default of Greece seems more or less inevitable. On balance, I still believe that this is unlikely as long as the current government remains committed to reform as seems to be the case now.

In the fortunate case where the Greek economy considerably outperforms these official predictions, then it may even be possible that the current “plan” of Greece returning to the markets in 2013 with no debt restructuring (apart from an extension of the repayment schedule for the 110bn from the IMF and the EU) may even be achievable. Again, I think that this is an unlikely scenario. Even if the Greek economy proves more resilient than expected, it is likely that the Greek government will use the breathing space provided to slow the pace of reform. Thus, it is pretty unlikely that, in terms of deficit levels at least, we can have a much better result than targeted in the current stability plan.

Indeed, the more likely case remains that the Greek Economy will perform roughly in line with the official predictions of the current stabilization plan. So, let’s take this as our base case and see where does this leave the Greek Economy in 2013:

i. a running deficit still over 3% of GDP (primarily due to the interest costs of servicing the debt).

ii. a debt/GDP ratio of around 150% if not greater.

iii. public interest expense of over 7% of GDP and near 20% of the total government expenditure.

iv. GDP may have returned to growth but such growth is likely to remain weak and unstable due to the large outflows from the economy caused by the interest payments overseas and the continued lack of consumer and investor confidence.

v. a requirement to refinance all maturing existing debt, plus the existing budget deficit

1. The original official plan: start repaying the 110bn plus all debt that matures thereafter

This is so unrealistic that there is not even worth discussing it further. It is simply impossible for Greece to be able to borrow, at any sustainable interest rate, 200bn or more that will be required in the next few years (110bn from the EU/IMF loan plus new maturities plus new deficits). This is, in part, the reason why the markets reacted to the Greek “bailout” by further increasing credit spreads: the official scenario was simply not workable.

2. The new official plan: extension of the 110bn but market refinancing of the rest

The IMF and the EU have largely acknowledged that they will be willing to extend the repayment schedule for the 110bn rescue package of Greece well past 2013. Moreover, there is also some talk for a reduction in interest rates for this funding, although I expect Germany to resist doing so since anything agreed for Greece will need to be offered to Ireland and any other nation that, by then, will have made use of the EU rescue mechanism.

I think that this is still largely an unworkable scenario. The markets will be understandably very unwilling to fund Greece at any reasonable rate (or at all) with a debt ratio of 150%. As an example, Portugal, without the social unrest and credibility issues of Greece, is currently suffering from a lack of investor confidence with a debt ratio of less than 100%.

The reason Greece is currently managing to raise some short term funds from the market is that the maturity of these funds falls before the end of the current support package, hence bond holders expect that they will effectively be repaid by the 110bn fund. If the EU/IMF are indeed unwilling to provide more funds in 2013, it is very unlikely that the markets will be willing to do so.

3. Debt restructuring by extension of the tenor of all debt

This may, just about, be workable, especially if coupled with lower interest rates on the bailout package. In the short run, it should work because there would be largely no need to actually raise any significant amounts from the market:

i. The reduced interest expense may result in a roughly balanced budget

ii. The extension of the tenor of ALL debt would remove the need to refinance it in the short term

iii. A simple extension of tenor may not require the Greek (and foreign) banks to mark down their holdings of Greek government debt, thus avoiding the short term need to recapitalize them which would require additional funds.

iv. As the restructuring would happen with the consent of the EU, the ECB is likely to continue to quietly support the Greek banks with the liquidity and funding they need to stay alive.

v. The EU may even be willing to provide some additional funds to cover any residual funding needs.

In the long run though, things are less rosy:

a. Even on hugely optimistic assumptions (sustained real GDP growth, continued low interest rate environment, continued prudent financial policies by the Greek government, continued ECB/EU support, etc), the Debt/GDP ratio would decline only very slowly. It would take 15 years (2018) for the ratio to fall below 100%, even on rather optimistic assumptions (see table below). This is a very long period for a country to survive without real access to the financial markets.


















b. Lack of access to the financial markets has big repercussions not only to the state but also to the private sector: It is unclear how long would the ECB be willing to support the Greek banks. Also, it is unclear how long would Greek private companies be able to survive and grow without the ability to raise funds in the international markets.

c. Seeing how the EU operates, it is unlikely that they will consent to an adequate extension of tenor for the debt but instead they may favor an incremental approach, similar to the one of the current rescue package with frequent assessments, in part to make this politically palatable to their own electorates and in part to keep the pressure on Greece in order to ensure prudent fiscal behavior.

d. As a result, Greece would remain at the edge of the cliff for many years to come, with its economic survival still precariously relying on the whims of the European governments, the performance of the world economy and its domestic governance.

e. It is thus clear that, even after the restructuring, the financial markets are likely to remain very apprehensive with Greece, effectively keeping Greek banks and companies cut off from the international money market. This is likely to dissuade investment in Greece with obvious adverse effects on Greek economic development and growth.

f. The Greek public is likely to tire after a while of the constant rhetoric that the crisis is not yet over. At some point, they are likely to grow immune to such statements by politicians and economists, resulting in increasing pressure for fiscal loosening.

4. Debt restructuring by extension of the tenor of all debt AND a small haircut

This is effectively a variation of the previous scenario. It has the following advantages and disadvantages:

a. It reduces the debt that the Greek economy has to repay.

b. It may actually increase the credibility of the Greek economy since the Debt to GDP ratio will improve (although a modest haircut would have only a limited impact).

c. However, market commentators have – rightly – been arguing that a modest haircut would not be enough since it would still leave Greece with an excessive Debt/GDP ratio. Moreover, once an EU country has been allowed to default, even in such a controlled fashion, the markets may interpret this as a precedent, resulting in much greater turmoil amid speculation for further defaults and haircuts.

d. If the haircut is modest, or if it is voluntary, Greek banks may not be endangered, especially after the capital increases most of them are currently doing.

e. It is likely that the IMF will insist that their funding has priority over other Greek debt (as is legally the case). If the EU does the same, this would mean that even a small 15% overall haircut would result in a haircut for other investors of close to 25%.

5. Haircut through optional debt repayment

This is a scenario that has recently gained in popularity in the media reports. It can take many forms but in summary it involves the EU providing funds to Greece allowing Greece to repurchase its existing debt at the prevailing market prices, i.e. a discount to par. This would have to be coupled with extension of tenor for the 110bn fund, probably at reduced interest rates.

This plan has a number of advantages

a. It allows Greece to improve its Debt / Equity ratio.

b. Because the repurchase of the debt is optional for the debt holder, it is not an actual default which would be a bad precedent for a Eurozone economy.

c. It achieves Germany’s objective of the cost of the Greek default to be, at least in part, be borne by the investors as opposed to the German and European tax payers.

The main problems with this plan are:

i. For this to allow a material improvement of Greece’s Debt/Equity ratio, it would require sizable funds, especially if the haircut is not very big. As this plan would have to be offered to Ireland and possibly Portugal and any other countries that may be in trouble, the funds required become truly enormous. Germany and the other richer countries are understandably reluctant to do so but they might be able to sell it internally by imposing stringent conditions on the bailed out countries and arguing that this is the only way to eliminate the lingering uncertainty about the Euro and the Eurozone which is damaging investor confidence.

ii. Interest rates in the new debt provided by the EU would have to be significantly lower than those of the current support fund. Otherwise, Greece may find itself paying higher interest after the debt repurchase than before. This would be so because all of the existing Greek debt was issued before the debt crisis and had very low interest rates.

iii. For this to work, it would require a careful balance in the expectations of investors: If investors think that this is really the perfect solution to the debt crisis, then they would be unwilling to sell their Greek bonds at a sizeable discount. If investors are unwilling to sell, then the program of voluntary reduction of the Greek debt obviously cannot work. This can prove quite tricky and may mean that this plan can never be a full solution of the problem since a full solution would mean full investor confidence and unwillingness to accept any haircut. The only way it can work is by being seen to be inadequate…

iv. Indeed, investor sentiment aside, Germany is probably unwilling to provide a full solution anyway because if they were to do so, they would lose most of their leverage on the rescued countries while at the same time a moral hazard situation would be created with countries feeling that fiscal imprudence would ultimately result in a bailout.

6. Additional funds from the E.U.

The E.U. could conceivably agree to provide more funds to Greece to the extent that Greece is unable to tap the financial markets in 2013.

This is an unlikely scenario (unless coupled with a haircut or other measures) because, as shown by the previous table, Europe would need to continue to fund Greece for close to 20 years until the Greek Debt / GDP ratio is nearer to what the market considers a sustainable rate. This is politically problematic given the magnitude of the funds that would be required (for Greece and all the other indebted countries). Also it effectively results in a protracted period of uncertainty that everybody wants to avoid.

This scenario is easier to imagine if Europe were to succeed in implementing a more centralized common fiscal policy because then such a bailout would not be seen to create moral hazard situations in the future. However, with Euro-skepticism on the rise throughout the continent, any considerable delegation of fiscal and economic powers away from the national governments is unlikely.

7. An uncontrolled default but still stay in the Eurozone

This is also a rather unlikely scenario. First, it would be a rather big failure of Europe if they are unable to organize, at the very least, an orderly default for Greece. Such a failure would have material repercussions not only at a political level but also in terms of investor confidence on the Eurozone and other peripheral economies. Second, if Europe did fail to act, it is unlikely that Greece could remain in the Eurozone.

This is so because all or most Greek banks would collapse, together with most Pension funds that hold Greek government bonds. Even if the Greek government had managed to balance its budget by then (especially if they stop paying interest on existing debt), the government would not have enough funds to keep the Greek banks and Pension funds afloat. Clearly it is unlikely that the EU would be willing to provide the needed funds since it was the EU’s unwillingness to act that led to the uncontrolled default on the first place. Thus, the only conceivable solution would be to return to the Drachma and fund the banks and funds (and possibly other private sector companies in trouble) through inflationary printed cash.

8. An uncontrolled default and exit from the Eurozone

Needless to say that this is a nightmare scenario since exiting the Euro would be extremely messy. Those who point out that the move to the Euro was rather smooth are missing the important point that this involved a move from generally weaker currencies to a stronger one. A move back to the Drachma, would be met with huge public resentment, capital flight and economic dislocation of enormous proportions. Needless to say that if after many years of recession and cuts, the result is such a debacle, there would be serious riots in the country and possibly a complete breakdown of law and order.

It is unbelievable how serious foreign analysts are suggesting that this is, supposedly, the best solution for Greece. It is more likely that this is a reflection of their –not always hidden- beliefs that Greece should never have entered the Eurozone hence this is a good excuse to throw it out. While the financial governance of Greece is giving, unfortunately, some justification to such opinions, one does wonder if there are some prejudices or even some kind of racism hidden in such assessments.

However, their argument is that after the initial shock, the depreciation of the currency may allow for a quicker return to economic growth through the rapid readjustment of the economic competitiveness of the country. Moreover, in the long term, having its own currency, Greece can avoid finding itself in such situations plus give it the ability to have its own monetary policy based on its own needs and circumstances. The example of Argentina is often mentioned as an example of a country that is currently experiencing decent growth despite its bankruptcy a decade or so ago.

These are definitely respectable arguments. My random thoughts on these are as follows:

a. The comparison of Argentina with Greece is not necessarily accurate. Greece is a first world country, member of the EU and the Euro. Argentina was seen even before its default as a largely developing country which had chosen to unilaterally peg its currency to the American Dollar. If Greece leaves the Euro, it will be a clear sign that Greece is a third world economy and this will have significant adverse economic consequences. On the other hand, the current publicity is so negative for Greece that one can argue that public perception cannot really get any worse than it is now…

b. In the long term, the ability of Greece to devalue its currency is not necessarily a good thing. It makes foreign and domestic investors apprehensive of investing in the country and it fuels inflationary pressures. Indeed, this is how the devaluation of the currency is meant to be helping: it allows for nominal salary increases without damaging the competitiveness of the country (or its public finances) because it can be financed through inflationary money and be mitigated by currency depreciation. Clearly, this is not a recipe for long term economic stability. Indeed, Greece spent a long time in the 90’s trying to control its currency depreciation in order to get inflation under control.

c. The shock of the bankruptcy is likely to leave scars, both economic and political/social, that will take very long to heal. It may also lead to a significant strengthening of the extreme left which up to now was making only small gains in the crisis. If people start to really have nothing to lose they are far more likely to embrace extreme ideologies.

d. The main benefit of the default and depreciation scenario is that it allows for a fast adjustment so that the country can, supposedly, get back in a sustainable growth course. This benefit is mitigated considerably if the country has successfully implemented austerity measures which have largely already achieved the adjustment of competitiveness and balanced budgets. In other words, while depreciation might have made sense in 2009, the longer we wait, the less it makes sense. Certainly in 2013, if the government has succeeded in implementing all the required reforms and cost cuts, there are far less traumatic ways to resolve the debt crisis than the disaster scenario of exiting the Euro.

Conclusion

If I had a clear and definite conclusion, I would obviously be a rich man. Clearly Greece, and Europe as a whole, are in a difficult and complicated situation with no precedents to look back to and many political and economic uncertainties to evaluate. On balance, it looks as if the moderately optimistic scenarios 3, 4 or 5 are currently the most likely, through some evolved form of the European Support Mechanism, be it Eurobonds, guarantees or debt repurchases at a discount.

However, it is also likely that the European governments lack the ability and perhaps the willingness to fully resolve the issue. Indeed, it is very likely that there will be at least a couple more iterations of the European rescue package. For example, it is not impossible to contemplate a scenario where Greece through one means or another continues for two, three or even ten years and then finally declares bankruptcy. This will depend not only on the behavior of the Greek government and the international financial and economic climate but also on the prevailing political situation in Europe. Currently, an ugly default by Greece is feared to lead to a domino effect and hence everyone is ultimately motivated to avoid it. If in a few years, the other countries have fixed their own problems, a failing Greece may be easier for the markets and the European politicians to accept. On the other hand, if indeed, all other countries are no longer in trouble, the funds necessary to simply bail out Greece would not be that big in a Europe-wide context and the EU may well decide that it is easier to do so than take the risk of a financial turmoil.

Addendum

There is a lot of fear mongering in European and international press about the risk of moral hazard arising from quick and easy bail outs of the debt ridden Eurozone countries. My humble personal view is that such concerns are blown out of proportion.
Even if the profligate countries are generously bailed out, the humiliation from the foreign governance, the enormous bad publicity and the resulting deep recessions are enough to make any government and any politician with half an instinct of self-preservation unwilling to put themselves in such a situation again.

It is true that such bad memories are likely to quickly fade out. However, the same is true from any memories of bailouts while any strict rules that are passed now with this in mind, are also likely to be amended several times over the coming years as political balances and economic priorities change.

Moreover, many of the strict rules that are being proposed are clearly unworkable. I fail to see how a constitutional prohibition of large deficits would stop anyone from doing so. This is certainly true in the case of countries such as Ireland which collapsed not so much due to government deficits but because they were forced to bail out their crumbling financial sector. Even in the case of Greece which is closer to the example of a country with a profligate public sector, it is unclear that the Greek government in 2008 or 9 would have behaved much differently if such a constitutional prohibition existed. On the contrary, the only thing that such a constitutional rule would achieve is to compound the uncertainty and chaos of a financial crisis with constitutional and political mayhem.

Similarly, imposing financial sanctions on debt-ridden countries is similarly counterproductive since it would compound their fiscal woes.
Germany’s suggestion to remove voting or veto power from deficit countries is more workable but it still sounds more punitive than truly preventive. Moreover, extensive use of such measures is very dangerous since they could considerably undermine the democratic legitimization of the already rather flimsy EU institutions at a time of increased euroscepticism.

The solution I can think of is not very original and has been mentioned many times over: a single currency requires greater economic and political integration for it to work. And for such greater integration to be possible, it requires the trust of all European people in the solidarity and democratic nature of the Union. Indeed, an outside observer to this crisis could say that this is a unique opportunity for Europe to show just that. Policies that focus on punitive measures and on regional bartering, however justified they may be, ultimately undermine the concept of a unified Europe.

Ελλάς, «ο δωρητής»

Η δημοσιονομική κατάσταση της Ελλάδας, θα μπορούσε άνετα να περιγραφεί ως το οικονομικό αντίστοιχο μιας ατομικής βόμβας που μόλις έχει εκραγεί. Προς το παρόν, υποστήκαμε το πρώτο κύμα της έκρηξης. Τα παιδιά μας θα πρέπει να ζήσουν με την σχεδόν ραδιενεργή τοξικότητα μιας ερημωμένης οικονομίας.Αργά ή γρήγορα λοιπόν θα βρεθούμε όλοι αντιμέτωποι με μια απλή ερώτηση από τα παιδιά ή τα εγγόνια μας: «πού πήγαν τα λεφτά?».

Όλοι γνωρίζουμε τα απίστευτα σκάνδαλα που συγκλόνισαν την πολιτική μας ζωή δηλητηριάζοντας την εμπιστοσύνη στους θεσμούς και αδειάζοντας τα δημόσια ταμεία. Όμως τα ταμεία δεν αδειάζουν μόνο από σκάνδαλα. Αντίθετα, μέσα στα πλαίσια του σύγχρονου «κοινωνικού κράτους» , η πολιτεία επεκτείνει αενάως τις κανονιστικές της αρμοδιότητες και το δίκτυο των λειτουργιών της, σε τομείς που τελικά , ελάχιστοι είναι σε θέση να γνωρίζουν

Στην πραγματικότητα γνωρίζουμε ελάχιστα για πολλές καθ’όλα νόμιμες λειτουργίες του κράτους-προνοίας που μας διοικεί. Μπορώ ας πούμε να ισχυριστώ με βεβαιότητα ότι όλοι σχεδόν αγνοείτε πως η Ελλάδα ακόμα και στην καρδιά της οικονομικής κρίσης συνέδραμε οικονομικά τρίτες χώρες , βοηθώντας τες (εντός ή εκτός εισαγωγικών αναρωτιέμαι..) στο δύσκολο έργο της… ανάπτυξης, ενώ η ίδια από-αναπτυσσόταν με ταχύτατους ρυθμούς.

Στην εισαγωγή της έκθεσης μιας εν πολλοίς άγνωστης υπηρεσίας του Υπουργείου Εξωτερικών ονόματι ΥΔΑΣ, ο τότε υφυπουργός (2009) μας διαβεβαιώνει πως : «παρά τις δυσμενείς οικονομικές συνθήκες, η Ελλάδα παραμένει σταθερή στις διεθνείς της δεσμεύσεις με απώτερο στόχο την παροχή του 0,7% (!) του ΑΕΠ της για αναπτυξιακή συνεργασία μέχρι το 2015. Πρώτα όμως, μας ενημέρωνε πως η διεθνής βοήθεια που παρείχε η Ελλάδα «μειώθηκε» στο ποσό των 430 εκατομμυρίων Ευρώ για το 2009 , από 504 εκ ευρώ περίπου , που είχε φτάσει το 2008. Ακριβώς: μέσα σε δύο τόσο κρίσιμα για τη χώρα μας χρόνια, η Ελλάδα δώρησε περίπου 1 δις ευρώ σε τρίτες χώρες.

Τα χρήματα αυτά καταναλώθηκαν σε κοινωνική πολιτική, λιγότερο ή περισσότερο χρήσιμη, ανάλογα με τα υποκειμενικά κριτήρια του αναγνώστη: Σταχυολογούμε ορισμένες χρηματοδοτημένες δράσεις που μας ξένισαν: κατασκευή πολυκατοικίας στο δήμο Sabac της Σερβίας, αγορά παλαιών κατοικιών και επιχορηγήσεις σε σερβικές οικογένειες για ανακατασκευή οικιών (2009). Αναπαλαίωση διεθνούς Κέντρου Ήχου στη Χάλκη (Τουρκία) (2009). Επιμορφωτικό πρόγραμμα για ταξιδιωτικούς πράκτορες στο Αζερμπαιτζάν (2008), Προώθηση της Πολυφωνικής Μουσικής στη Γεωργία (2008) , συνεισφορά στη διαμόρφωση κοινόχρηστων χώρων και παροχών σε περιοχή βαπτίσματος στην Ανατολική όχθη του Ιορδάνη Ποταμού (2008), δημιουργία γυναικείου αγροτουριστικού συνεταιρισμού στη Συρία (2008) , κατασκευές και αναβαθμίσεις Οδικών Αξόνων στην Αλβανία (2008) κλπ

Μην παραλείψουμε φυσικά και το … «Ελληνικό Σχέδιο Ανασυγκρότησης των Βαλκανίων» (ν. 2996/02) που προέβλεπε χορήγηση 550 εκ. €, στις Βαλκανικές χώρες, μέσω διμερούς βοήθειας.

Έχουν ακουστεί πολλά για την αξία και τη σημασία της Διεθνούς βοήθειας. Ο παγκόσμιος διάλογος για την εξεύρεση του πιο αποδοτικού τρόπου υπέρβασης της φτώχειας καλά κρατεί και έχουμε τις επιφυλάξεις μας ως προς την αξία των απευθείας παροχών προς τρίτες χώρες (το σκιτσάκι, αυτή τη θέση σατιρίζει). Όμως, εν μέσω μιας καταιγίδας ικανής να αφανίσει την χώρα μας, είναι σώφρον να συνεχίζεται η παροχή διεθνούς βοήθειας? Μήπως θα έπρεπε να επαναδιαπραγματευτεί η Ελλάδα τις διεθνείς της υποχρεώσεις και να περικόψει οτιδήποτε τη σπρώχνει πιο βαθιά στη χρεωκοπία?

Η «Εταιρεία Ελευθεριών του Εμπορίου», στην Ερμούπολη του 19ου αιώνα: Μια άγνωστη σελίδα του Ελληνικού Φιλελευθερισμού.

Ο ελληνικός φιλελευθερισμός απέκτησε τα τελευταία 30 χρόνια μια απαράμιλλη δυναμική.
Όμως δεν είναι η πρώτη φορά που οι ιδέες του ενέπνευσαν τους πολίτες αυτής της χώρας.

Ο φιλελευθερισμός στην Ελλάδα των προηγούμενων αιώνων, όσο περνάει ο καιρός και η έρευνα συστηματοποιείται αποδεικνύεται κίνημα με μια άγνωστη όσο και συναρπαστική ιστορία.

Ερμούπολη Σύρου: 1865.
Σε μια Ελλάδα καθυστερημένη, καθημαγμένη από τους πολέμους, περιορισμένη στις εσχατιές της οθωμανικής αυτοκρατορίας, ο εμπορικός κόσμος συνιστά το πιο προωθημένο και φιλελεύθερο κομμάτι της κοινωνίας. Οι έμποροι περιδιαβαίνουν την Ευρώπη, αλληλογραφούν με διεθνούς φήμης στοχαστές , σαλπάρουν για μακρινές χώρες και γνωρίζουν νέες κουλτούρες και πολιτισμούς . Εξοικειώνονται με ξένους θεσμούς και διεθνείς εξελίξεις, αναπτύσσοντας μια κοσμοπολίτικη νοοτροπία που προωθεί δυναμικά την κατά Κοραή «μετακένωσι» των ευρωπαϊκών ιδεών.

Τα πιο προχωρημένα μυαλά, έρχονται σε επαφή με τον κλασικό φιλελευθερισμό και μαγεύονται από τις διδαχές του. Ένας από αυτούς τους διανοητές- επιχειρηματίες της εποχής είναι και ο Λεωνίδας Ευμορφόπουλος. Τέκνο της Σύρου με πολυσχιδή δράση και βαθιά παιδεία, ταξιδεύει σε ολόκληρο τον κόσμο και επιστρέφει μετά στην πατρίδα του για να αφιερωθεί στο εμπόριο μεταξιού και την τοπική πολιτική.

Ο Ευμορφόπουλος, ρομαντικός και πραγματιστής συνάμα, συμπεραίνει πως ο μόνος τρόπος για να δώσει μια φιλελεύθερη κατεύθυνση στα πολιτικά πράγματα είναι να δημιουργήσει μια κίνηση πολιτών. Έτσι , μαζί με πενήντα περίπου συναδέλφους του ιδρύει το 1865 την "Εταιρεία Ελευθεριών του Εμπορίου".

Η Εταιρεία στο καταστατικό της δηλώνει με σαφήνεια ότι στόχος της είναι η εξάλειψη όλων των δασμών, η κατάργηση των τελωνείων και η θεσμοθέτηση του Ελεύθερου Εμπορίου ανά την επικράτεια. Τα μέλη της εμπλέκονται σε παθιασμένες αντεγκλήσεις με κρατιστές της εποχής, αρθρογραφώντας στον εγχώριο τύπο και εκδίδοντας μια περιοδική επιθεώρηση. Στο περιοδικό αυτό δημοσιεύονται μεταφράσεις ελευθεριακών κειμένων, όπως πχ των ομιλιών του αναρχοκαπιταλιστή οικονομολόγου Gustav De Molinari.

Στα κείμενά τους, οι υποστηρικτές της Εταιρείας εξηγούν το όραμα τους για μια Ελλάδα δίχως εμπορικούς φραγμούς και συντεχνιακούς περιορισμούς, με το κράτος να απέχει από παρεμβάσεις στην οικονομική δραστηριότητα των πολιτών. Έτσι, διαβεβαιώνουν, πως οι τιμές των προϊόντων θα πέσουν, η αποταμίευση των πτωχών θα αυξηθεί, ενώ οι εξαγωγές προϊόντων θα ενθαρρύνουν την βελτίωση της παραγωγής και το άνοιγμα νέων αγορών.

Αναφορές στον Άνταμ Σμιθ δε λείπουν από αυτούς τους πρώιμους φιλελεύθερους διανοητές, ενώ ορισμένοι πηγαίνουν ακόμα πιο μακριά σημειώνοντας πως ένας κόσμος ελεύθερου εμπορίου θα εμποδίζει τους αδελφοκτόνους πολέμους λειτουργώντας ως ανάχωμα του εθνικισμού. Ο Γ.Δρόσος , υποστηρικτής της Εταιρίας, παραπέμπει σε κείμενα του F. Bastiat ενώ, πνευματικός πατέρας του κινήματος θεωρείται από τα μέλη του, ο διαπρεπής φιλελεύθερος R.Cobden που με την πολιτική του δράση άνοιξε το δρόμο για την απελευθέρωση του εμπορίου στη Βρεττανία.

To 1865, πληροφορούμενη το θάνατο του Cobden, η Εταιρεία στέλνει στη χήρα του συλλυπητήρια επιστολή, όπου τη διαβεβαιώνει πως οι Έλληνες ιδεολογικοί του σύντροφοι θα συνεχίσουν τον αγώνα για το ελεύθερο εμπόριο στην Ευρώπη και ολόκληρο τον κόσμο.

Μέλη της κίνησης είναι Έλληνες έμποροι που ζουν στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Από τη Ν.Υόρκη μέχρι την Οντέσσα και από το Άμστερνταμ μέχρι την Αλεξάνδρεια, η Εταιρία συγκινεί και εμπνέει ομογενείς επιχειρηματίες που προσχωρούν μαζικά στις τάξεις της: το 1865 ξεκίνησε με 50 συμμετέχοντες και μόλις 2 χρόνια αργότερα, τα μέλη της είχαν οκταπλασιαστεί.

Η Εταιρία αυτή των Ελλήνων φιλελευθέρων του 19ου αιώνα επιδίωξε από νωρίς να επηρεάσει τις πολιτικές εξελίξεις, εντάσσοντας και αρκετούς βουλευτές στους κόλπους της. Ένα από τα μέλη της θα φτάσει μέχρι και του σημείου να γίνει πρωθυπουργός (ο Δ.Βούλγαρης), ενώ μέλος της ήταν και ο πατέρας της Ελληνικής οικονομικής επιστήμης, Ι.Σούτσος.

Παρόλη όμως την επιτυχία της, παρόλο το πάθος των μελών της και τις αρχικές τους επιτυχίες, η Εταιρία τέλειωσε τις μέρες της άδοξα, δίχως να πραγματοποιήσει κανέναν από τους στόχους της. Ο λόγος ήταν απλός: το 1866 η Κρήτη επαναστατεί και όλη η Ελλάδα μπαίνει στους ρυθμούς πυρετωδών προετοιμασιών για την πραγμάτωση της Μ.Ιδέας. Τα τρομακτικά έξοδα των εξοπλισμών καλύπτονται από δασμούς και έμμεσους φόρους. Η αντικρατιστική ρητορική της Εταιρίας δεν έχει θέση σε μια χώρα που ετοιμάζεται σύσσωμη για πόλεμο. Οι απόψεις της απορρίπτονται μέχρι και από τα κατά τόπους εμπορικά επιμελητήρια που προτιμούν τα ρόδα του εθνικισμού από τα αγκάθια του ελεύθερου ανταγωνισμού. Ο Λ.Ευμορφόπουλος αποσύρεται από τα κοινά και η Εταιρία τελικά διαλύεται ενώ τα μέλη της ακολουθούν αυτόνομες πορείες.

Έτσι τελειώνει το πρώτο φιλελεύθερο πείραμα στην χώρα μας. Η οργάνωση του, πιστή στα φιλελεύθερα ιδεώδη, παρέμεινε σε επίπεδο διακομματικής κίνησης πολιτών , αποφεύγοντας τις πελατειακές σχέσεις και τον αγοραίο κομματισμό. Παρά τις τιτάνιες προσπάθειες όμως, το κλίμα της ελληνικής πολιτικής , ο συγκεντρωτισμός της κυβέρνησης και ο εθνικιστικός παροξυσμός, νίκησαν το φιλελεύθερο ρομαντισμό. Παρόλα αυτά , η κληρονομιά των πρώτων εκείνων Ελλήνων φιλελεύθερων παραμένει: το όραμα ενός κόσμου απελευθερωμένου απ τα κρατικά δεσμά,και μιας κοινής παγκόσμιας αγοράς, πραγματώθηκε εν μέρει, μέσα από την σύγχρονη παγκοσμιοποίηση, δίνοντας σε εκείνες της προσπάθειες μια ,έστω και καθυστερημένη, δικαίωση..


για περισσότερες πληροφορίες στο θέμα αυτό και μια πιο αναλυτική παρουσίαση εδώ

O μύθος του "όχι και τόσο μεγάλου" Δημοσίου

Ένας από τους βασικούς λόγους που η ανθρωπότητα βίωσε τον οικονομικό θρίαμβο της βιομηχανικής (καπιταλιστικής) οικονομίας, είναι ότι η τελευταία προκαλεί μέσα από την εσωτερική δυναμική της, την εκρηκτική μείωση του κόστους παραγωγής ανά μονάδα προϊόντος. Έτσι η παραγωγή αυξάνεται, οι τιμές μειώνονται και το καταναλωτικό κοινό τροφοδοτεί τον κύκλο της προσφοράς και της ζήτησης. Στα τέλη του 19ου αιώνα φερ'ειπείν, και μέσα σε μόλις 20 χρόνια, το κόστος παραγωγής σιδηροδρόμων έπεσε κατά 88%. Το κόστος παραγωγής κηροζήνης στο ίδιο διάστημα έπεφτε κατά 70%. Η κυριαρχία της μηχανής περιορίζει τις ανάγκες απασχόλησης εργατικού δυναμικού στο απολύτως ελάχιστο, προκαλώντας ταυτόχρονα την έκρηξη της παραγωγής. Δεν είναι μαγεία: είναι η δύναμη του ανθρώπινου μυαλού εν δράσει.

Ο παραπάνω κανόνας, του φθίνοντος κόστους παραγωγής ανά μονάδα προϊόντος ισχύει λίγο πολύ για όλους τους τομείς της οικονομίας με μία και μοναδική εξαίρεση: το Ελληνικό Δημόσιο. Ακούσαμε πρόσφατα διάφορους γραφικούς υποστηρικτές του στάτους κβο να επιχαίρουν καθώς ο αριθμός των δημοσίων υπαλλήλων μετά την απογραφή υπολογίστηκε σε "μόλις" 768.009 ανθρώπους. Η λεπτομέρεια που δεν αναφέρεται είναι ότι στις 31.12.1981 υπηρετούσαν στο Δημόσιο συνολικώς 511.000 άτομα τα οποία τον Ιανουάριο του 1989 έφτασαν τις 659.885. "Υπήρξε δηλαδή αύξηση σχεδόν 150.000 υπαλλήλων (23%) έργο του ΠΑΣΟΚ" όπως σημειώνει ο συγγραφέας Μ.Δραγούμης. Mετά από τριάντα χρόνια ο αριθμός τους ήταν αυξημένος κατά περίπου 100.000 άτομα, έργο αμφότερων των κομμάτων εξουσίας.

Και όλα αυτά σε μια περίοδο που οι νέες τεχνολογίες πλημμύρισαν την παραγωγή: υπολογιστές, ψηφιοποίηση της πληροφορίας, εφαρμοσμένη ρομποτική, νέες μέθοδοι διαχείρισης και logistics που έστω και σπασμωδικά εφαρμόστηκαν στο ελληνικό δημόσιο καθιστώντας περιττή την υπεραπασχόληση σε μια ολόκληρη σειρά ειδικοτήτων (πχ δακτυλογράφων "ξένων γλωσσών", αποθηκαρίων/αρχειοθετών, κλπ).

Ναι, όσο τραγελαφικό και αν ακούγεται, το ελληνικό δημόσιο συνεχίζει να παράγει τις ίδιες χαμηλού επιπέδου υπηρεσίες, απασχολώντας ένα ολοένα και πιο πολυάριθμο δυναμικό στην παραγωγή τους.

Από την άλλη πλευρά, στην Αγγλία, το σύνολο των υπαλλήλων του ευρύτερου δημοσίου τομέα το 1979 όταν ανέλαβε την εξουσία η Θάτσερ ήταν 733.176, ενώ δέκα χρόνια αργότερα είχε πέσει στους 576.888 (»Economist», 25.11.89).

Η γραφικότητα της ελληνικής περίπτωσης είχε φτάσει μέχρι του σημείου να μονιμοποιηθούν εν μιά νυκτί 46.000 έκτακτοι με το σκεπτικό ότι «εύλογα οι… υπάλληλοι κατέχονται από αίσθημα ανασφάλειας και αβεβαιότητας η οποία μπορεί να επηρεάσει την υπηρεσιακή τους απόδοση, καθώς και την αφοσίωση στα καθήκοντα τους".

Σε μια εποχή που ο δημόσιος χώρος προσπαθεί να απομιμηθεί τις δομές του ιδιωτικού (ειδικά σε επίπεδο οργάνωσης και διακυβέρνησης) για να επιβιώσει , στην Ελλάδα πανηγυρίζουμε που το εργατικό δυναμικό του δημοσίου αυξάνεται με φρενήρεις ρυθμούς, προωθώντας μια αντιπαραγωγική και αντιοικονομική νοοτροπία, διασπείροντας την σε ολόκληρη την κοινωνία, διαφθείροντάς εν τέλει τη νεολαία που ανατρέφεται με το όνειρο κατάληψης μιας "θεσούλας". Oι όψιμοι απολογητές του δημοσίου ,το μόνο που κάνουν είναι να δίνουν σε αυτή την αρρωστημένη νοοτροπία μια (έστω μικρή) παράταση ζωής.