"H Γη ίσως...εκραγεί λόγω υπερθέρμανσης ακόμα και σε 10 χρόνια" (sic)

Global climate change. Global climate politics. Global climate economics.

Global climate change...
Σύμφωνα με τη Διακυβερνητική Επιτροπή για το Κλίμα (Intergovernmental Panel for Climate Change - IPCC) η θερμοκρασία της γης αυξάνεται πράγμα που μπορεί να επιφέρει καταστρεπτικές αλλαγές στον πλανήτη μας. Η συντριπτική πλειοψηφία των επιστημόνων συμφωνεί με αυτήν την πρόβλεψη.

Ωστόσο, υπάρχουν διαφωνίες μεταξύ των επιστημόνων αναφορικά με πολλά σημεία του φαινομένου που απορρέουν, προφανώς, από την πολυπλοκότητά του. Πόσο αξιόπιστα είναι τα κλιματολογικά μοντέλα που χρησιμοποιούνται; Πόσο έγκυρα μπορεί να είναι τα αποτελέσματα που βασίζονται σε τόσο περίπλοκες στατιστικές επαγωγές; Σε τελική ανάλυση, η γη έχει ζωή δισεκατομμυρίων ετών ενώ τα δεδομένα των επιστημόνων είναι μόνο λίγων αιώνων. Όλα τα υπόλοιπα "δεδομένα" είναι απλώς στατιστικές επαγωγές και προβλέψεις. Σκεφθείτε μόνο το εξής: οι μετεωρολόγοι δεν μπορούν καλά-καλά να προβλέψουν τι καιρό θα κάνει αύριο...

...and global climate politics...
Καταρχάς, να ξεκαθαρίσω ότι σε καμία περίπτωση δεν υποστηρίζω ότι δεν υπάρχει πρόβλημα το οποίο πρέπει να αντιμετωπιστεί. Ωστόσο, πιστεύω ότι τα πράγματα (όλα τα πράγματα) δεν είναι ποτέ τόσο απλά όσο φαίνονται -ή όσο μας τα παρουσιάζει είτε η μία είτε η άλλη πλευρά.

Στο θέμα των κλιματικών αλλαγών υπάρχουν δύο πλευρές. Η μία αποτελείται από τους λεγόμενους "climate hawks" και η άλλη από τους λεγόμενους "climate skeptics". Τους climate skeptics δεν τους ακούμε συχνά' για κάποιον, ανεξήγητο (sic) σε μένα λόγο, τα media στην χώρα μας δεν τους προβάλλουν εκτός εάν είναι να τους κατηγορήσουν για όργανα του εχθρού του περιβάλλοντος (λέγε με καπιταλισμό)...

Η IPCC, ως ειρήσθω εν παρόδω, έχει καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η γη θερμαίνεται και αυτό οφείλεται, εν μέρει, και στον άνθρωπο. Όλοι συμφωνούν σε αυτό. Υπάρχουν όμως και πολλά αναπάντητα ερωτήματα μεταξύ των οποίων είναι κι αυτά που ανέφερα παραπάνω.

Πέραν αυτών, ο επικεφαλής της IPCC, Kevin Trenberth, δήλωσε πρόσφατα ότι υπάρχει σχέση μεταξύ των κλιματικών αλλαγών και των ισχυρών τυφώνων που εκδηλώθηκαν σε διάφορα μέρη του πλανήτη πέρυσι.

Αυτό προκάλεσε την παραίτηση του Christopher Landsea, μέλους της IPCC και ειδικού στους τυφώνες στο National Oceanic and Atmospheric Administration των ΗΠΑ, ο οποίος συνέγραψε ανοικτή επιστολή παραπονούμενος για την αντιεπιστημονικότητα της δήλωσης του επικεφαλής της IPCC και στην οποία, μεταξύ άλλων, γράφει "because of Dr. Trenberth pronouncements, the IPCC process has been subverted and compromised, its neutrality lost [τα italics δικά μου]."

Το "ιερό δισκοπότηρο" των climate hawks είναι το λεγόμενο "hockey stick" το οποίο είναι γράφημα όπου απεικονίζεται η παγκόσμια θερμοκρασία και το οποίο δημοσιεύθηκε από τον Michael Man.

Σε αυτό φαίνεται μια απότομη ανοδική κλίση της θερμοκρασίας που ξεκινάει από τη βιομηχανική επανάσταση. Για τους hawks αυτό αποτελεί απόδειξη της επίδρασης του ανθρώπου στο κλίμα. Για τους sceptics είναι αμφισβητήσιμο κυρίως λόγω της μεθοδολογίας που χρησιμοποιήθηκε (στατιστική επαγωγή των παρελθουσών θερμοκρασιών βάσει της εξέτασης φλοιών δέντρων). Δύο ειδικοί, ο Stephen McIntyre και ο Ross McKitrick υποστηρίζουν σε μελέτη τους που θα δημοσιευθεί στο Geophysical Research Letters ότι τα στατιστικά αποτελέσματα του Man είναι ανακριβή και ότι το hockey stick είναι απλώς ένα στατιστικό τέχνασμα.

Συμπερασματικώς, το πιθανότερο είναι, όπως συμβαίνει συχνά, ότι η αλήθεια είναι κάπου στη μέση. Το ηθικό δίδαγμα, κατ' εμέ, είναι ότι τα πράγματα πρέπει να εξετάζονται ψύχραιμα και με κριτικό πνεύμα. (Στοιχηματίζω πάντως ότι η γη δεν "θα...εκραγεί λόγω υπερθέρμανσης ακόμα και σε 10 χρόνια"!)

...and global climate economics (of course!)...
Η IPCC εβάλη από διάφορους ειδικούς αναφορικά με τα σενάρια μελλοντικής οικονομικής ανάπτυξης που εκπόνησε και στα οποία βασίζονται φυσικά και τα σενάρια της μελλοντικής εκπομπής ρύπων (η κριτική έχει να κάνει με το ότι η IPCC χρησιμοποίησε βασισμένες στην αγορά συναλλαγματικές ισοτιμίες [market-based exchange rates] και όχι στις μονάδες αγοραστικής δύναμης [purchasing power parity] με αποτέλεσμα τα σενάριά της να είναι, σύμφωνα με τους επικριτές της, μη ρεαλιστικά). Στην θέμα της κλιματικής αλλαγής τα πάντα είναι ρευστά.

Επιτρέψτε μου μια υπόθεση. Μαζεύονται μερικά αξιόλογα μυαλά του κόσμου να συζητήσουν τα προβλήματα της ανθρωπότητας και να τα αξιολογήσουν ώστε να αποφασίσουν με ποια σειρά πρέπει να αντιμετωπιστούν. Τελικώς, τα κατηγοριοποιούν σε "Very good projects", "Good projects", "Fair projects" και "Bad projects". Σε ποια θέση βάζουν, πιστεύετε, την κλιματική αλλαγή; Στην τελευταία.

Όπως θα καταλάβατε, αυτή δεν είναι υπόθεση, αλλά πραγματικότητα. Ακούει στο όνομα Copenhagen Consensus, έχει επικεφαλής τον Dr. Bjorn Lomborg ενώ η επιτροπή των ειδικών αποτελείται από τους Jagdish Bhagwati, Robert Fogel, Bruno Frey, Justin Yifu Lin, Douglass North, Thomas Schelling, Vernon L. Smith και Nancy Stokey. (Είμαι σίγουρος ότι, αν το διαβάζει αυτό ο αγαπητός talos [:-)], θα αμφισβητήσει την επιστημοσύνη του επικεφαλής του Copenhagen Consensus, Dr. Bjorn Lomborg, ο οποίος, σημειωτέον, είναι αντίθετος στo Πρωτόκολλο του Κιότο και συγγραφέας του βιβλίου The Skeptical Environmentalist που προκάλεσε πολλή συζήτηση).

Και ας έρθουμε τώρα στη λέξη κλειδί: κόστος. Είτε μας αρέσει είτε όχι τα πάντα έχουν κάποιο κόστος που κάποιος πάντοτε πληρώνει -"there is no free lunch" Η λήψη μέτρων για την καταπολέμηση των κλιματικών αλλαγών, η προστασία του περιβάλλοντος γενικότερα, δεν είναι δωρεάν. Αυτή η πραγματικότητα έχει, δυστυχώς, την ίδια...ιδιότητα με τους climate skeptics' δεν ακούγεται, δεν προβάλλεται από τα media...

Θα ήταν, πράγματι, ωραίο αν δεν υπήρχαν τα δύο βασικά πράγματα με τα οποία ασχολείται η Οικονομική:η σπάνις (scarcity) και η επακόλουθη ανάγκη για αποτελεσματικότητα (efficiency). Στην πραγματικότητα, δεν θα υπήρχε καν η Οικονομική η ίδια σε μια τέτοια περίπτωση δεδομένου ότι αυτή είναι, ουσιαστικά, η μελέτη του τρόπου με τον οποίο οι κοινωνίες χρησιμοποιούν τους πόρους, που σπανίζουν, για να παράξουν αναγκαία αγαθά και να τα διανείμουν μεταξύ των ατόμων. Ωστόσο, οι κοινωνίες δεν έχουν φτάσει ακόμη στην ουτοπία της μη σπάνεως.

Εκ των πραγμάτων, λοιπόν, σε κάθε πρόβλημα πρέπει να εφαρμόζεται η ανάλυση κόστους - ωφέλειας (cost-benefit analysis). Το κακό με την περίπτωση του κλίματος είναι η σχετική δυσκολία εφαρμογής της ανάλυσης κόστους - ωφέλειας και αυτό γιατί για να πραγματωθούν οι ωφέλειες πρέπει να περάσουν δεκαετίες ακόμη κι αιώνες ενώ, αντιθέτως, το κόστος είναι άμεσο.

Με αυτήν την ανάλυση έχει ασχοληθεί ο William Cline του Center for Global Development καθώς και του Institute of International Economics και κατέληξε σε τρία σενάρια.

Πρώτον, η εφαρμογή του Κιότο θα απέφερε ωφέλειες της τάξης των 166 τρισ. δολαρίων ενώ το κόστος θα ήταν 94 τρισ. δολάρια (λόγος ωφέλειας - κόστους: 1.77). Ωστόσο, οι ωφέλειες και το κόστος είναι, λόγω του Κιότο, άνισα μοιρασμένες μεταξύ των χωρών. Για τις πλούσιες χώρες, αυτό σημαίνει ότι ο λόγος ωφέλειας - κόστους πέφτει πολύ πιο κάτω από το 1. Αυτός είναι κι ο κύριος λόγος που πολλές πλούσιες χώρες είναι αντίθετες στην συνθήκη του Κιότο. (Βέβαια, κάποιοι θα επιμείνουν -δικαίωμά τους- στους αφορισμούς περί "κακών, ανήθικων κ.τ.ό. χωρών..."). Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι η, κατά κανόνα, αντίθεση των φτωχών χωρών στο Κιότο είναι το τεράστιο κόστος που θα πρέπει να επωμιστούν εξ αιτίας του. Κάποιοι μάλιστα λένε ότι αφού οι πλούσιες χώρες έγιναν πλούσιες τώρα νοιάζονται για το περιβάλλον τόσο αβίαστα ώστε να δημιουργούν εμπόδια στην ανάπτυξη των φτωχών χωρών...

Δεύτερον, εφαρμογή ενός παγκόσμιου "πράσινου φόρου". Ωφέλειες: 271 τρισ. δολάρια. Κόστος: 128 τρισ. δολάρια. Λόγος ωφέλειας - κόστους: 2.1.

Τρίτον, δεδομένου ότι οι προβλέψεις για την αλλαγή του κλίματος έχουν πολύ μεγάλο εύρος, σε αυτό το σενάριο εξετάζεται η ελάττωση του 95% των πιθανών αποτελεσμάτων (αντί μόνον της διαμέσου [median]). Σε αυτήν την περίπτωση, το κόστος είναι 458 τρισ. δολάρια και η ωφέλεια 1.749 τρισ. δολάρια. Λόγος ωφέλειας - κόστους: 3.8.

Και στις τρεις παραπάνω περιπτώσεις οι ωφέλειες αρχίζουν να εμφανίζονται περίπου στο 2100 ενώ το κόστος είναι άμεσο. Εδώ πρέπει να τονιστεί το εξής σημαντικό γεγονός που πολλές φορές διαφεύγει από κάποιους. Όταν λέμε ότι οι χώρες θα επωμιστούν το χ κόστος εννοείται, φυσικά, ότι θα το επωμιστούν -άμεσα και έμμεσα- οι πολίτες των χωρών.

Τώρα αυτό ακούγεται κάπως αφηρημένο, αλλά όταν αρχίζει να φαίνεται στην τσέπη του καθενός από εμάς τότε δεν θα είναι και τόσο αφηρημένο. Όσο για κάποιους εκ του ασφαλούς υπέρμαχους του περιβάλλοντος που είτε από άγνοια είτε από πρόθεση δεν κάνουν λόγο για το κόστος, αλλά το μόνο μέλημά τους είναι να "σώσουν" τον πλανήτη, ας πάνε και μια φορά με το λεωφορείο στη δουλειά τους, αντί να χρησιμοποιεί ο καθένας τους το αυτοκίνητο ακόμη και για να πάει μέχρι το περίπτερο για τσιγάρα.


ΥΓ Ο τίτλος του post από εδώ
ΥΓ 2 Συχνά επικρίνουμε, ορθώς, τα media ότι δεν κάνουν σωστά τη δουλειά τους' ότι είναι μονομερή, αναξιόπιστα, άκυρα κ.λπ. (π.χ. η πρόσφατη περίπτωση με τον κ. Φωτίου έβγαλε πολλούς συνμπλόγκερς από τα ρούχα τους). Αυτό δεν είναι, φυσικά, δημοσιογραφία αλλά, για να το πω ευγενικά, άκριτη αντιμετώπιση του θέματος. Αντίστοιχα, όμως, το ίδιο άκριτη, μονομερής κι αναξιόπιστη είναι, εν πολλοίς, κι η κάλυψη των κλιματικών αλλαγών από τα media. Και αυτό είναι πολύ πιο κακή δημοσιογραφία από ό,τι στην περίπτωση του κ. Φωτίου -είναι επικίνδυνη.

Πρωτοδημοσιεύθηκε εδώ.