Ήταν πράγματι φιλελεύθερος ο Ελευθέριος Βενιζέλος;

Νέο Άρθρο

Eβδομήντα χρόνια μετά το θάνατό του, ο Ελευθέριος Βενιζέλος εξακολουθεί να θεωρείται η κορυφαία πολιτική προσωπικότητα της νεώτερης Ελλάδας. Όλες οι πολιτικές παρατάξεις, με την εξαίρεση της δογματικής κομμουνιστικής Αριστεράς, έχουν κατά καιρούς διεκδικήσει την πολιτική κληρονομιά του «Εθνάρχη». Διαβάζοντας με πολύ προσοχή, την εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ιδρυτική πολιτική διακήρυξη της «Φιλελεύθερης Συμμαχίας», διαπιστώνω πως και ο νεοπαγής πολιτικός σχηματισμός, προσπαθεί να προσεταιριστεί τον Ελευθέριο Βενιζέλο σαν ένα πολιτικό που «εφάρμοσε τολμηρό φιλελεύθερο πρόγραμμα μεταρρύθμισης της ελληνικής κοινωνίας ανατρέποντας παγιωμένες καταστάσεις εκατονταετιών και προκαλώντας τις λυσσαλέες αντιδράσεις των συντηρητικών της εποχής.»

Αλλά μπορεί πράγματι ο Ελευθέριος Βενιζέλος να θεωρηθεί φιλελεύθερος; Η αλήθεια είναι πως ο όρος φιλελευθερισμός, έχει ταλαιπωρηθεί στο έπακρο τον τελευταίο αιώνα και έφτασε να χρησιμοποιείται για να χαρακτηρίσει ακόμη και σοσιαλδημοκρατικές πολιτικές. Εδώ θα χρησιμοποιήσω τον όρο με την έννοια του κλασσικού φιλελευθερισμού, με κύρια χαρακτηριστικά το πρωτείο του ατόμου έναντι του κράτους τον περιορισμένο ρόλο του κράτους στην οικονομική και κοινωνική ζωή, την αυστηρή διάκριση των εξουσιών, και την προάσπιση των ατομικών δικαιωμάτων. Διαβάζοντας τη διακήρυξη της «Φιλελεύθερης Συμμαχίας», μου δίνεται η εντύπωση πως και οι συγγραφείς της, έναν τέτοιο φιλελευθερισμό φιλοδοξούν να εκφράσουν. Στις επόμενες γραμμές, θα παραθέσω μια σειρά από γεγονότα που, νομίζω, δείχνουν πως ο Ελευθέριος Βενιζέλος δεν ανήκει σε αυτή τη φιλελεύθερη πολιτική παράδοση. Αντιθέτως, θα υποστήριζα πως οι πολιτικές του, συνέβαλαν καθοριστικά στη συγκέντρωση ακόμη μεγαλύτερης εξουσίας στο παραδοσιακά συγκεντρωτικό και γραφειοκρατικό Ελληνικό κράτος...

*Κάντε κλικ εδώ για να διαβάσετε τη συνέχεια και να σχολιάσετε*