Κυριακή, Μαρτίου 15, 2009

O J.Rawls υπό το πρίσμα του R.Coase

(Το παρακάτω κείμενο βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στις διαλέξεις του κ. Α.Χατζή, καθώς και στις σημειώσεις του που μπορείτε να βρείτε εδώ)

Στην ανάρτηση που ακολουθεί θα προσπαθήσω να δείξω τη σχέση που έχει το "θεώρημα του Coase" που διατύπωσε ο νομπελίστας οικονομικών R.Coase με τις αρχές της δικαιοσύνης που διατυπώνει στη "Θεωρία της δικαιοσύνης" ο J.Rawls.Eπειδή τα ακόλουθα βασίζονται σε μια ιδέα που μου ήρθε σχετικά πρόσφατα οποιαδήποτε κριτική θα ήταν χρήσιμη και θα ληφθεί σοβαρά υπόψην.Ας δούμε τι μας λέει εν συντομία ο Coase, τι μας λέει ο Rawls και αν υπάρχει κάποια κοινή βάση μεταξύ τους.


Ο R.Coase είναι γνωστός στην οικονομική ανάλυση κυρίως για το θεώρημα του Coase, το οποίο είναι η ουσιαστική απαρχή ενός νέου κλάδου των οικονομικών, της οικονομικής ανάλυσης του Δικαίου.Πριν πούμε τι μας λέει το θεώρημα του Coase ας δώσουμε το γενικό πλαίσιο της οικονομικής ανάλυσης του Δικαίου(ΟΑΔ). Η ΟΑΔ βασίζεται στην υπόθεση ότι τα άτομα είναι ορθολογικά(ξεκίνησε από το πανεπιστήμιο του Σικάγο, για όσους λέει κάτι αυτό...):είναι δηλαδή άτομα με καλώς ορισμένες, συνεπείς και σχετικά σταθερές προτιμήσεις που έχουν ως στόχο τη μεγιστοποίηση μιας συνάρτησης χρησιμότητας, που εκφράζει τις προτιμήσεις αυτές. Συνεπώς οι ενέργειες των ατόμων θα στοχεύουν στη μεγιστοποίηση της ωφέλειας τους που εκφράζεται με την παραπάνω συνάρτηση χρησιμότητας.

Εφόσον, λοιπόν, τα άτομα είναι ορθολογικά και έχουν ως στόχο τη μεγιστοποίηση της ωφέλειας τους επηρεάζονται από κίνητρα και μάλιστα με σχετικά προβλέψιμο τρόπο.Δηλαδή τα άτομα εφόσον θέλουν να μεγιστοποιήσουν τη χρησιμότητά τους θα κινηθούν με τέτοιο τρόπο ανάλογα με τους περιορισμούς του περιβάλλοντος(έχουμε μια μεγιστοποίση υπό περιορισμούς, τους οποίους θέτει το περιβάλλον των ατόμων).Ένα σύνολο τέτοιων περιορισμών αποτελεί και το Δίκαιο της κοινωνίας.Τα άτομα προσπαθούν να πράξουν αυτό που πιστεύουν πως είναι το καλύτερο γι'αυτά, υπό τον περιορισμό, όμως, που τους θέτει το σύστημα Δικαίου της κοινωνίας της οποίας είναι μέλη.Έτσι, βλέπουμε τον τρόπο που η ΟΑΔ αντιμεωπίζει το Δίκαιο:ως ένα σύνολο κανόνων που επηρεάζει (κατευθύνει) τη δράση των ατόμων επιδρώντας στα κίνητρα τους( τα οποία θα ακολουθήσουν επειδή είναι ορθολογικοί δρώντες).

Το θεώρημα του Coase λέει το εξής απλό:ότι αν ισχύουν τα εξής παραπάνω και είναι εύκολη και χωρίς κόστος η διαπραγμάτευση μεταξύ των ατόμων, το Δίκαιο δεν μπορεί να επηρεάσει την κατανομή (allocation) των δικαιωμάτων!Τα δικαιώματα δεν θα ανήκουν τελικώς σε εκείνον στον οποίο τα παραχώρησε το Δίκαιο, αλλά σε εκείνον που τα αξιολογεί περισσότερο( σε εκείνον δηλαδή που τα θέλει, είναι πρόθυμος και μπορεί να τα αγοράσει).Δηλαδή, η αγορά είναι ισχυρότερη από το Δίκαιο!Προσοχή:τα παραπάνω ισχύουν αν δεν υπάρχει κόστος διαπραγμάτευσης.Το θεώρημα λέει το εξής:έστω δύο άτομα, ο Α και ο Β και ο Α έχει ένα δικαίωμα που ο Β δεν το έχει.Εφόσον είναι ορθολογικοί και δεν υπάρχει επιπλέον κόστος στη διαπραγμάτευσή τους, αν ο Β αξιολογεί περισσότερο από τον Α το δικαιώμα αυτό θα το αγοράσει!Συνεπώς το ότι το Δίκαιο παραχώρησε το δικαιώμα αυτό στον Α δε λέει τίποτα:αν ο Β το θεωρεί σημαντικότερο απ'ότι το θεωρεί ο Α θα το αγοράσει!

Καταλήγουμε, λοιπόν, στο ότι όποιος αξιολογεί περισσότερο κάποιο δικαίωμα θα το αγοράσει ανεξάρτητα από τον αρχικό κάτοχο του δικαιώματος.Δηλαδή η κατανομή των δικαιωμάτων μεταξύ των ατόμων δεν θα επηρεαστεί καθόλου από το Δίκαιο.Θα γίνει σύμφωνα με τις ατομικές αξιολογήσεις(προτιμήσεις των ατόμων).Το Δίκαιο, όμως, μπορεί να επηρεάσει τη διανομή (distribution) του πλούτου:έστω ότι ο Β αξιολογεί ένα δικαίωμα περισσότερο από τον Α.Σε όποιον άπο τους δύο και να παραχωρηθεί το δικαίωμα, το θεώρημα του Coase λέει ότι μετά τη διαπραγμάτευση θα καταλήξει στον Β.Αν, όμως, έχει παραχωρηθεί στον Α, ο Β θα πληρώσει τον Α για να το πάρει, ενώ αν έχει παραχωρηθεί από την αρχή στο Β δεν θα υπάρξει καμία μεταφορά πλούτου.Βλέπουμε, λοιπόν, ότι το σε ποιον θα παραχωρηθεί αρχικά το δικαίωμα παίζει ρόλο στην κατανομή του πλούτου.

Εδώ νομίζω πως υπάρχει μια φοβερή σχέση με τις αρχές της δικαιοσύνης που προτείνει ο J.Rawls στη "Θεωρία της δικαιοσύνης".Συγκεκριμένα, ο Rawls παρουσιάζει τη δεύτερη θεμελιώδη αρχή δικαιοσύνης ως εξής:οι κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες διευθετούνται έτσι ώστε ταυτόχρονα να αποβαίνουν προς το μεγαλύτερο όφελος των λιγότερο ευνοημένων και να συναρτώνται με αξιώματα και θέσεις ανοικτές σε όλους υπό συνθήκες ακριβοδίκαιης ισότητας ευκαιριών.Αν συνδυάσουμε αυτά που μας λέει το θεώρημα του Coase για την κατανομή του πλούτου με την αρχή αυτή νομίζω ότι μπορεί να εξαχθεί το εξής:το Δίκαιο πρέπει να κατανέμει τα δικαιώματα με τέτοιο τρόπο ώστε η κατανομή αυτή να αποβεί προς όφελος των λιγότερο ευνοημένων.Δηλαδή είναι δίκαιο να δίνονται περισσότερα "δικαιώματα" στους λιγότερο ευνοημένους ώστε να υποχρεωθούν οι περισσότερο ευνοημένοι να τα αγοράσουν και να υπάρξει μια μεταφορά πλούτου από τους περισσότερο στους λιγότερο ευνοημένους μέσω της κατανομής δικαιωμάτων.

Με άλλα λόγια, ο Rawls μας λέει ότι οι ανισότητες είναι ανεκτές αν τελικά αποβαίνουν προς όφελος των λιγότερο ευνοημένων.Ο Coase μας εξασφαλίζει ότι ανισότητες στην κατανομή των δικαιώματων είναι προς όφελος των λιγότερο ευνοημένων από τη στιγμή που οι πλουσιότεροι είναι πρόθυμοι να αγοράσουν τα δικαιώματα αυτά και να επιτευχθεί έτσι η πολυπόθητη αναδιανομή πλούτου:οι πλούσιοι που αξιολογούν περισσότερο τα δικαιώματα αυτά θα αγοράσουν τα δικαιώματα από τους φτωχότερους, εξασφαλίζοντας ότι το δικαίωμα θα πάει σε αυτόν που το αξιολογεί περισσότερο και ότι θα υπάρξει μεταφορά πλούτου από τους πλουσιότερους στους φτωχότερους.Το θεώρημα του Coase αποδεικνύει ότι η στρέβλωση που μπορεί να προκύψει από την ανισότητα στην κατανομή των δικαιωμάτων (αν γίνει εννοείται με ορθό τρόπο)θα αποβεί προς όφελος των λιγότερο ευνοημένων, πως είναι δηλαδή συμβατή με τη δεύτερη θεμελιώδη αρχή δικαιοσύνης του J.Rawls.

Η βασική ιδέα είναι η εξής:ο Rawls λέει ότι αν είναι να υπάρχει κάποια στρέβλωση, τότε αυτή πρέπει να ωφελεί αυτούς που είναι χειρότερα.Ο Coase λέει ότι μπορούμε να χειριστούμε την (ανα)διανομή εισοδήματος που θα προκύψει από τη στρέβλωση (με δεδομένο ότι το να πάρει κάποιος ένα δικαίωμα που δεν έχει κάποιος άλλος, είναι μία στρέβλωση, με βάση την πρώτη αρχή δικαιοσύνης του Rawls).Αν, λοιπόν, τα συνδυάσουμε, το συμπέρασμα είναι ότι μπορούμε να χειριστούμε τη στρέβλωση με τέτοιο τρόπο ώστε η νέα διανομή να συμφωνεί με το κριτήριο maximin του Rawls, δηλαδή να ωφεληθούν αυτοί που είναι χειρότερα.

Παράδειγμα:έστω ότι θέλουμε να μοιράσουμε χώρους για parking αυτοκινήτων σε πολίτες(άδειες παρκαρίσματος).Ο Coase (και η κοινή λογική) λέει το εξής απλό:οι άδειες θα καταλήξουν στα άτομα που τις αξιολογούν/χρειάζονται περισσότερο.Είτε το Δίκαιο τις δώσει κατευθείαν σε αυτούς τους πολίτες είτε τις δώσει στους οικονομικά ασθενέστερους, τα άτομα που χρειάζονται πραγματικά τις άδειες θα πληρώσουν για αυτές και τελικά θα τος αποκτήσουν.
Εδώ τώρα θα συμβεί μια στρέβλωση, κάποιοι πολίτες θα έχουν κάτι που δε θα έχουν οι υπόλοιποι (εν προκειμένω το δικαίωμα για άνετο parking).Ο Rawls λέει ότι από τη στρέβλωση πρέπει να ωφελούνται οι ασθενέστεροι.Ο Coase μας δίνει τον τρόπο που θα γίνει αυτό:οι άδειες θα δωθούν στους οικονομικά ασθενέστερους.
Αυτοί που χρειάζονται τις άδειες θα πληρώσουν για να τις αποκτήσουν και θα έχουμε μεταφορά εισοδήματος προς τους οικονομικά ασθενέστερους.

10 σχόλια:

Harry Peitsinis είπε...

Mπορείς να μου δώσεις ένα πρακτικό παράδειγμα του σκεπτικού σου?

John 25aris είπε...

Η βασική ιδέα είναι η εξής:ο Rawls λέει ότι αν είναι να υπάρχει κάποια στρέβλωση, τότε αυτή πρέπει να ωφελεί αυτούς που είναι χειρότερα.Ο Coase λέει ότι μπορούμε να χειριστούμε την (ανα)διανομή εισοδήματος που θα προκύψει από τη στρέβλωση (με δεδομένο ότι το να πάρει κάποιος ένα δικαίωμα που δεν έχει κάποιος άλλος, είναι μία στρέβλωση, με βάση την πρώτη αρχή δικαιοσύνης του Rawls).Αν, λοιπόν, τα συνδυάσουμε, το συμπέρασμα είναι ότι μπορούμε να χειριστούμε τη στρέβλωση με τέτοιο τρόπο ώστε η νέα διανομή να συμφωνεί με το κριτήριο maximin του Rawls, δηλαδή να ωφεληθούν αυτοί που είναι χειρότερα.

Παράδειγμα:έστω ότι θέλουμε να μοιράσουμε χώρους για parking αυτοκινήτων σε πολίτες(άδειες παρκαρίσματος).Ο Coase (και η κοινή λογική) λέει το εξής απλό:οι άδειες θα καταλήξουν στα άτομα που τις αξιολογούν/χρειάζονται περισσότερο.Είτε το Δίκαιο τις δώσει κατευθείαν σε αυτούς τους πολίτες είτε τις δώσει στους οικονομικά ασθενέστερους, τα άτομα που χρειάζονται πραγματικά τις άδειες θα πληρώσουν για αυτές και τελικά θα τος αποκτήσουν.
Εδώ τώρα θα συμβεί μια στρέβλωση, κάποιοι πολίτες θα έχουν κάτι που δε θα έχουν οι υπόλοιποι (εν προκειμένω το δικαίωμα για άνετο parking).Ο Rawls λέει ότι από τη στρέβλωση πρέπει να ωφελούνται οι ασθενέστεροι.Ο Coase μας δίνει τον τρόπο που θα γίνει αυτό:οι άδειες θα δωθούν στους οικονομικά ασθενέστερους.
Αυτοί που χρειάζονται τις άδειες θα πληρώσουν για να τις αποκτήσουν και θα έχουμε μεταφορά εισοδήματος προς τους οικονομικά ασθενέστερους.

Ανώνυμος είπε...

Me tetia themata telika tha katalixete na diavazeste metaxi sas mono.

Harry Peitsinis είπε...

Eνδιαφέρον το σκεπτικό. Δηλαδή αν ας πούμε τα πάρκινγκ δωθούν σε φτωχούς (που δεν έχουν αυτοκίνητο)σε πρώτη φάση η ισσοροπία δε θα είναι αποδοτική,σωστά (οι ιδιοκτήτες θα ξεμείνουν από πάρκινγκ)? Το κράτος δημιουργεί μια επιτηδευμένη στρέβλωση,και αφήνει την αγορά να τη διορθώσει. Η στρέβλωση θα διορθωθεί όταν οι φτωχοί αποφασίσουν να εκμεταλλευθούν την προνομιούχο θέση τους για να νοικιάσουν ή να πουλήσουν σε όσους την έχουν περισσότερη ανάγκη.

Γιατί όμως αυτή η μεταφορά πλούτου είναι δίκαιη? Αν το ζήτημα είναι η αναδιανομή εισοδήματος υπάρχουν και άλλοι τρόποι

Ανώνυμος είπε...

Συμφωνώ με τον προλαλήσαντα. Από που προκύπτει ότι η ισοκατανομή εισοδήματος είναι κοινός στόχος όλων των ατόμων ή στόχος μιας κοινωνίας - a priori?

Εν προκειμένω, αν τα άτομα είναι ορθολογικά (ενδιαφέρονται για την προσωπική τους utility function και όχι των άλλων), γιατί να δεχθούν ένα τέτοιο κανόνα? Πέρα από όλες τις ισχυρές υποθέσεις του μοντέλου, που ο αρθογράφος, ορθά παραθέτει, υπάρχει και μια τελευταία - πολύ συνηθισμένη - αμέλεια. Το γεγονός ότι το δίκαιο δέχεται έμμεση ανάδραση (και με κάποια καθυστέρηση) από τους πολίτες και δεν είναι στατικό.

Εν τέλει, όσοι προτείνουν κάποιο δίκαιο, στην ουσία προτείνουν μόνο αρχικές συνθήκες δικαίου, το οποίο έχει επιπτώσεις στην κοινωνία και συνεπώς στην εξέλιξη του ίδιου του δικαίου. Η αμέλεια έγκειται στο ότι δεν προβλέπουν (όχι ότι είναι εύκολο) πώς θα εξελιχθούν οι κανόνες.

Unknown είπε...

Μια λανθασμένη βάση της ΟΑΔ είναι πως η μεγιστοποίηση της συνάρτησης οδηγεί στην μεγιστοποίηση της ωφέλειας. Στην πράξη, η βελτιστοποίηση της συνάρτησης οδηγεί στη μεγιστοποίηση της ωφέλειας, ενώ η μεγιστοποίηση της συνάρτησης συνήθως οδηγεί σε τμηματικές ωφέλειες αλλά συνολικά μεγαλύτερες απώλειες.

Αν τώρα το δικαίωμα υπόκειται σε αγοραπωλησία, τότε μάλλον και η σκλαβιά θα αποτελούσε δικαίωμα όσων μπορούν να την εξαγοράσουν. Ευτυχώς τα δικαιώματα απορρέουν από το συνολικό αίσθημα δικαίου και όχι από μια αγοραπωλησία. Δεν είναι ατομική υπόθεση και δεν υπάρχουν a priori αλλά προκύπτουν από την αποδοχή αντίστοιχων υποχρεώσεων. (Αυτή η προσκόλληση στην ατομική οπτική και στην αγορά καταντά τραγελαφική ώρες ώρες!)

Όσο για την ανοχή των ανισοτήτων, πιστεύω πως είναι οξύμωρο να ζητάς από κάποιον αδικημένο να ανεχτεί την ανισότητα επειδή τελικά με αυτό τον τρόπο θα ωφεληθεί. Άσε που στην πράξη αυτό δε συνέβη ποτέ λόγω της ίδιας της ανισότητας αλλά γιατί ο μη-ωφελούμενος κάποια στιγμή επαναστάτησε.

Όσο για το παράδειγμά, ενώ ξεκινάς αποδεχόμενος την έννοια της αιτιοκρατικότητας, στερείσαι τελικά αυτής, η οποία θα εξαναγκάσει ακόμα και κάποιον που τη χρειάζεται περισσότερο από τον άλλο, να την πουλήσει σε περίπτωση που το παιδί του για παράδειγμα πεινάει, ενώ ο άλλος είναι ο ωφελημένος του οποίου δεν πεινάει. Με τον τρόπο αυτό τελικά αυξάνεις την ψαλίδα και δυσχεραίνεις τη θέση του μη-ωφελημένου.

Και στην πράξη αυτό συμβαίνει μόνιμα σήμερα με τις ισχύουσες «οικονομικές» θεωρίες μεγιστοποίησης. Και αυτό γιατί είναι λανθασμένες στη βάση τους και όχι στη μετέπειτα λογική τους.

Harry Peitsinis είπε...

Εχω την εντύπωση ότι αν κάτι "μπάζει" στο σκεπτικό που μας παρουσίασε ο συνιστολόγος είναι περισσότερο η παράμετρος του αξιώματος Ρώουλς. Αν δεχτεί κανείς την αναδιανομή ως μέσο "αποκατάστασης" κάποιας χαμένης δικαιοσύνης τότε το σκεπτικό είναι άψογο.

Εγώ όμως δε βλέπω γιατί ο πλούσιος που έγινε πλούσιος εξαιτίας της σκληρής δουλειάς του θα πρέπει να "τιμωρηθεί" πληρώνοντας μέρος του εισοδήματος του για την αποκατάσταση της "αδικίας" που προκάλεσε στον φτωχό.Για την ακρίβεια δε βλέπω κανένα συσχετισμό ανάμεσα στους δύο.

Και τελικά νομίζω ότι μέσα από όλα αυτά τα πολύπλοκα επιχειρήματα αναδεικνύονται δυο τάσεις στο΄αντικείμενο της κρατικής "αναδιανομής" χρήματος. Η εξισωτιστική που βρίσκει στην αναδιανομή το εργαλείο εφαρμογής μιας "ιδεατής" κατ αυτήν ισότητας, ή "δικαιοσύνης" (νομίζω εν μέρει αυτό πιστεύει ο Ρώουλς). Και η "συμπονετική" που θεωρεί κάποια περιορισμένα μέτρα ανακούφισης των φτωχών ως ηθική επιταγή (moral code κατά Χάγιεκ) σε μια πολιτισμένη κοινωνία.Χωρίς να αμφισβητεί τον πυρήνα της ιδιοκτησίας και της ανταγωνιστικής φύσης μιας καπιταλιστικής οικονομίας. Άλλωστε όπως έγραψε ο Νομπέρτο Μπόμπιο η ελευθερία και η ισότητα αλληλοαναιρούνται. Έτσι πιστεύω πως αλληλοαναιρείται ο φιλελευθερισμός με τον εξισωτισμό.

Ανώνυμος είπε...

Πάλι συμφωνώ με τον Harry Peitsinis και προσθέτω έναν τρίτο λόγο σε αυτούς που αναφέρει. Έχει να κάνει με την ισορροπία της βιας.

Αν ένα σύστημα δικαίου, παράγει ανισότητες, θα πρέπει οι κερδισμένοι από αυτές να διατηρούν πάντοτε το πλεονέκτημα ισχύος. Αν απωλέσουν το πλεονέκτημα αυτό (για παράδειγμα οι ανισότητες γίνονται τρομακτικές - χωρίς να υπάρχει ταυτόχρονο shift στην ισχύ), οι χαμένοι των ανισοτήτων έχουν ορθολογικό κίνητρο να ανατρέψουν το σύστημα δικαίου προς ένα άλλο.


Προς ένα σύστημα που δεν είναι ανάγκη να δίνει μεγαλύτερη συνάρτηση ωφέλους συνολικά, αλλά τουλάχιστον μεγαλύτερη* για αυτούς που συμμετέχουν στην ανατροπή του πρώτου.


Άρα οι κερδισμένοι των ανισοτήτων θα πρέπει από ανάγκη να δίνουν μέρος των κερδών για να μειώνουν τις πιθανότητες εξέγερσης η να αυξάνουν διαρκώς την δυνατότητα εξάσκησης βιας από τη μεριά τους.


Στα δημοκρατικά συστήματα υπάρχει κατά κανόνα και η επιπλέον επιλογή, να αλλάξεις κράτος (άρα και σύστημα δικαίου) αν δεν σου αρέσει το συγκεκριμένο παρά να το ανατρέψεις. Βέβαια αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι θα βρεις τουλάχιστον ένα που θα σε ικανοποιεί. Ενώ σχεδόν σίγουρα δεν υπάρχει δυνατότητα για ίδρυση νέου συστήματος δικαίου from scratch.


*(αφαιρόντας το κόστος της βίας και το ρίσκο της ανατροπής ως προς ένα σύστημα ακόμα χειρότερο για τους ίδιους)



Και ένα ερώτημα προς τον Harry Peitsinis. Αν ο πλούσιος κέρδισε τα χρήματα του από κληρονομιά δικαιολογείς την αναδιανομή, ή η σκληρή δουλειά είναι προαπαιτούμενο? Γιατί θα πρέπει ένα σύστημα δικαίου να προστατεύει την ιδιοκτησία από κληρονομιά?

Στο λήμμα της wikipedia που παραθέτει ο αρθογράφος, στην κριτική του θεωρήματος, ο ίδιος ο Coase και άλλοι, παραδέχεται ότι τα transaction costs είναι πιο συχνά μη αμελητέα παρά το αντίθετο.

Harry Peitsinis είπε...

Θεωρώ ότι η κληρονομιά δεν είναι δικαίωμα αποκλειστικά του κληρονομούντος,αλλά πρώτα και κύρια του κληρονομούμενου. Αυτός έχει κάθε δικαίωμα να δωρίσει την περιουσία που κέρδισε με κόπο, σε οποιονδήποτε σκοπό επιθυμεί.

Kefalas είπε...

Επισημάνσεις στο κυρίως άρθρο:
Ισχυρίζεται ο αρθρογράφος ότι πρέπει να δοθούν κάποια δικαιώματα στους ασθενέστερους, οι οποίοι παρ΄όλο που μπορεί να μην είναι εκείνοι που πραγματικά θα ωφελούνται από αυτά, τελικά η αγορά θα "διορθώσει" τη στρέβλωση με ταυτόχρονη βελτίωση της οικονομικής θέσης των ασθενέστερων, όπως επιβάλλει ο Rawls. Αυτό όμως, για να γίνει σημαίνει ότι το κράτος πρέπει να τα έχει αυτά τα δικαιώματα, για να τα δώσει και, αφού τα δώσει, προφανώς δεν μπορεί να το ξανακάνει. Για να το ξανακάνει θα πρέπει να τα πάρει από τους πολίτες πάλι, για να τα ξαναμοιράσει. Αυτό όμως σημαίνει ότι δημιουργεί με αυτό τον τρόπο επί πλέον κόστος στις διαπραγματεύσεις όλων των πολιτών, πράγμα που σύμφωνα με το ίδιο το αρθρό αναιρεί το θεώρημα του Coase. Αυτά ας πούμε

Και τώρα σχετικά με τον κύριο Πεϊτσίνη:
Το θέμα δεν είναι να βρει κανείς τη σχέση μεταξύ του πλούσιου και του φτωχού που επιβάλλει στον πλούσιο να αποκαταστήσει τον φτωχό. Το θέμα είναι η ύπαρξη κάποιων αρχών, κάποιων αξιών. Είναι το ίδιο με το να λέει ένας κομμουνιστής ότι δε βλέπω για ποιον λόγο να μπορεί κάποιος να συναλλάσεται ελεύθερα. Ο κομμουνιστής βάζει ως πρώτη την αρχή της ισότητας και τίποτα δεν μπορεί να αναιρέσει αυτήν. Η δική σου άποψη βάζει ως πρώτη την ελευθερία και λέει ότι τίποτα δεν μπορεί να την αναιρέσει. Κάποιος όμως μπορεί να θέλει να παντρέψει αυτές τις δύο έννοιες, ισότητα και ελευθερία (που ασφαλώς είναι αλληλοαναιρετικές)(εξισωτικό σύστημα). Ενώ κάποιος άλλος μπορεί να θέλει να παντρέψει την ελευθερία με το δικαίωμα στη ζωή("συμπονετικό", όπως λές, σύστημα).

Enter your email address:

Delivered by FeedBurner
















Join the Blue Ribbon Online Free Speech Campaign








Referrers

Based on original Visionary template by Justin Tadlock
Visionary Reloaded theme by Blogger Templates | Distributed By Magazine Template

Visionary WordPress Theme by Justin Tadlock