Ένα σχόλιο πάνω στο "φαινόμενο της Αντρικής Δειλίας"

Ρίχνοντας μια βιαστική ματιά στον αξιολάτρευτα βρωμερό κόσμο της απογευματινής τηλεοπτικής ζώνης έπεσα πάνω σε μια εκπομπή κοινωνικού προβληματισμού (τα χάπια μου...) όπου ένα -ως συνήθως- «φλέγον» πρόβλημα απασχολούσε μια πολυσυλλεκτική ομάδα από "ειδικούς" και μη. «Αντρική δειλία» λοιπόν κυρίες και κύριοι , ή αλλιώς, το "κοινωνικό πρόβλημα της εποχής μας"..Αν και ημουν σίγουρος για το τι επρόκειτο να αντικρύσω παρέμεινα εντούτοις κολλημένος στο γυαλί κανα τεταρτάκι (μη μου πείτε ότι δεν το χετε κάνει ποτέ...) ακούγοντας κάθε λογής αηδία που μπορεί να σκεφτεί ο οποιοσδήποτε για το συγκεκριμένο θέμα. Για να μαι βέβαια αντικειμενικός ειπώθηκαν και ένα δυο σοβαρά πραγματάκια που ως συνήθως βουλιάξαν στο γενικό βούρκο.

Η ετυμηγορία ήταν αναμενόμενη, το ανδρικό φύλο καταγγέλθηκε σχεδόν σύσσωμο ως άκαρδη συμμορία δειλών, εντελώς ανίκανων να γεμίσουν μια σύγχρονη γυναίκα. Ύστερα από μερικές «σοβαρές» τοποθετήσεις διάφορων ψυχολογοδημοσιογραφοκοινωνιολόγων (ορισμένοι δηλώναν λίγο απ όλα, ξέρετε εσεις τώρα) το ζωντανό κοινό της εκπομπής αφέθηκε ελεύθερο να κάνει τη λοιπή βρωμοδουλειά, χρησιμοποιώντας όλες τις σκοτεινές τέχνες: μισοανώνυμες καταγγελίες, κραξίμο, βρισιδια, και ανελέητες δόσεις ασυγκάλυπτου θρήνου.Δε θα ασχοληθώ με το πως ορισμένες εκπομπές μετατρέπουν κάθε λογής θέματα σε άψυχες μάζες σκουπιδιών. Θα σχολιάσω λίγο το ζήτημα της «αντρικής δειλίας» , καθεαυτό, και ιδίως το πώς μια ανύπαρκτη έννοια παίρνει τηλεοπτική σάρκα και οστά ορμώμενη από κάποιες στρεβλές ιδέες που κυκλοφορούν διάσπαρτες στην κοινωνία μας.

Ας ξεκινήσω με λίγες προσωπικές μου απόψεις. Η δειλία καταρχάς είναι ένα ψυχολογικό ελάττωμα: είναι ο φόβος που παγώνει κάθε δημιουργική δράση. Η δειλία δεν έχει φύλο. Επίσης η δειλία είναι μια δυνητικά αναστρέψιμη κατάσταση, ακόμα κι αν για ορισμένες ακραίες περιπτώσεις χρειάζεται ψυχολογική βοήθεια.

Αν δεχτούμε ότι η δειλία δεν έχει φύλο, θα πρέπει να δεχτούμε πως δεν υπάρχει αυτό που αποκαλούμε «αντρική δειλία», ως κοινωνικό σύμπτωμα της εποχής μας κλπ. Αν βέβαια πιστέψουμε καποια αξιοπρεπέστατη κυρία, που κοιτούσε τους άντρες της εκπομπής με φανερή απέχθεια, αντρική δειλία είναι ο φόβος του άντρα της να αναλάβει τις οικονομικές της υποχρεώσεις.. Για μια άλλη ότι ο σύντροφος της την παράτησε αντί να την παντρευτεί. Για μια τρίτη ότι δεν δέχτηκε να την αποκαταστήσει αν και την κατέστησε έγγυο. Για την τέταρτη και την πέμπτη , ότι οι άντρες τους την κοπάνησαν όταν κατά λέξη «είδαν τα δύσκολα» (δεν διευκρινίστηκε η ορολογία). Προφανώς η φράση αντρική δειλία μέσα στη γενικότητα της μπορεί να περιλάβει οποιαδήποτε ανεπιθύμητη συμπεριφορά. Ο δε Άντρας-καλεσμένος της εκπομπής (κάτι σαν "εκπρόσωπος τύπου" του φύλου Του) σε άσχετη στιγμή σχολίασε ότι μέσα στη σχέση ο «άντρας πρέπει να έχει τα ηνία» ενώ καμιά κυρια ή δίδα δεν φάνηκε να αντιδρά στην παραπάνω ανοησία.

Το συμπέρασμα μου από το τηλεοπτικό αυτό αριστούργημα είναι ότι για μια εκπομπή που υποτίθεται οτι σχολιάζει την τρέχουσα πραγματικότητα, η συγκεκριμένη δε θα μπορούσε να είναι περισσότερο εκτός πραγματικότητας. Η αλήθεια είναι πάντως ότι καθρέφτιζε αρκετές από τις απόψεις που ακούμε καθημερινά από φίλους και γνωστούς. Αυτοί οι άνθρωποι σκέφτονται,σαν η λεγόμενη σεξουαλική επανάσταση να μη συνέβη ποτέ. Λάθος, φέρονται σαν να συνέβη, αλλά επιμένουν να διατηρούν όσα στοιχεία τους συμφέρουν από την εποχή της σκληρής αντροκρατίας, αφήνοντας σ όλα τα υπόλοιπα τις σύγχρονες αντιλήψεις να κάνουν το θαύμα τους.

Κι όμως η κοινωνία προχωρά με άλματα,και στο δρόμο της όλα, όλα τα ριζωμένα στερεότυπα μαραίνονται και πεθαίνουν αφήνοντας τη θέση τους σε νέες ιδέες και νοοτροπίες. Το μέλλον είναι εδώ , και μαζι του ο άνθρωπος του μέλλοντος, που δε χωρά πια στους γερασμένους κοινωνικούς ρόλους. Είναι ανοησία να περιμένει κανείς ότι μια γυναίκα που δουλεύει σκληρά και αποκερδαίνει το προιόν του κόπου της θα σκύψει το κεφάλι σ οποιονδήποτε αξιολύπητο σύζυγο-σατράπη. Είναι εξίσου γελοίο να ελπίζουν κάποιοι ότι ο άντρας που ζει σε μια κοινωνία ισότιμων ανθρώπων θα σέβεται τα δικαιώματα της γυναίκας και ταυτόχρονα θα δεσμευεται να φορτωθεί αναντίρρητα τις υποχρεώσεις της (ω είναι τόοοσο βολικό!) η/και να ενταχτεί στις παραδοσιακές κοινωνικές φόρμες ( γάμος, οικογένεια, συγκεκριμένα μοτίβα ερωτικής ή σεξουαλικής συμπεριφοράς κλπ) . Κι όμως, όλες οι σάπιες αντιλήψεις που σχετίζονται με την αντρική «δειλία» ή τη γυναικεία «ανηθικότητα» (δυο όψεις του ίδιου συντηρητικού νομίσματος) πηγάζουν από τις παραπάνω διεστραμμένες απόψεις.

Οι ανθρώπινες σχέσεις είναι χρονικά περιορισμένες συνδέσεις μεταξύ ελεύθερων ατόμων*. Οποιαδήποτε απόπειρα να εξευτελιστεί κάποιος για τις επιλογές του εφόσον βέβαια δεν βλάπτουν άμεσα ένα άλλο πρόσωπο , είναι ρατσισμός. Ένας άντρας ή μια γυναίκα που χωρίζουν επειδή είναι απρόθυμοι να προχωρήσουν τη σχέση σε ένα νέο στάδιο ευθυνών δεν είναι απαραίτητα «δειλοί». Δειλοί έναντι τίνος; «Του εαυτού τους»; Μα προχωρούν σε μια συνειδητή επιλογή! «Της κοινωνίας»; Από πότε χρωστάει κανείς τέτοιου είδους υποχρέωση στην κοινωνία και βάσει ποιας έμμεσης ή άμεσης συμφωνίας την ανέλαβε; . «Του άλλου». Ένας χωρισμός οφείλεται συχνότατα σε μονομερή απόφαση είτε σχετίζεται με το θέμα της ανάληψης ευθυνών , είτε όχι. Το να κατηγορεί κανείς τη φύση των πραγμάτων είναι σαν να χτυπάει το κεφάλι του στον ίδιο τοίχο ξανά και ξανά. Τέλος «έναντι ενός παιδιού». Εδώ όντως υπάρχει πρόβλημα, αλλά επιλύεται με την επιβολή οικονομικών υποχρεώσεων στο πρόσωπο του γονιου που αρνειται να τις αναλάβει συναινετικά. Φυσικά ούτε συζήτηση για υποχρεωτικό γάμο κλπ. Ένα παιδί δημιουργεί δεσμεύσεις ηθικής, συναισθηματικής και οικονομικής φύσης.Από αυτές μονο οι τελευταίες μπορούν να επιβληθούν νομικά, είναι δηλαδή κυριολεκτικά υποχρεώσεις. Κανείς δεν μπορεί να επιβάλει σε κάποιον να γίνει τρυφερός πατέρας ή τρυφερή μητέρα, στο βαθμό που δεν μπορούμε να επιβάλουμε σε κανέναν να γίνει «τρυφερός άνθρωπος». Συχνά, μια μονογονεική οικογένεια αποδεικνύεται πολύ πιο φιλόξενη για το παιδί απ¨ό,τι ένας γάμος βυθισμένος μέσα στις ενδοοικογενειακές συγκρούσεις.

Και εδώ τελειώνουμε με το σάπιο παιχνιδάκι των ρόλων και της «αντρικής δειλίας». Κάποιοι θα πρέπει να αποδεχθούν πως δεν είναι δειλία η άρνηση να ενταχτεί κανείς στα προκατασκευασμένα τους καλούπια. Δειλία είναι να συμβιβαστεί με έναν τρόπο ζωής που θα τον κάνει δυστυχή...Υπάρχει ευγενέστερος στόχος από την επιδίωξη της ευτυχίας μας, εφόσον σεβόμαστε τα δικαιώματα των υπολοίπων ανθρώπων;

Να σας πω και κάτι φαινομενικά άσχετο; Μ αρέσει αυτή η εποχή. Ο κόσμος σείεται και ταρακουνιέται σχεδόν πιο δυνατά από ποτέ, κάτι κερδίζουμε και κάτι χάνουμε αλλά στο τελικό αποτέλεσμα η ελευθερία μας μοιάζει να κερδίζει το γύρο. Και τούτη η παρτίδα δε θα χαθεί παρόλα τα τηλεοπτικά μαστίγια, τα πανάρχαια πρότυπα-κλουβιά, τα γουρλωμένα βλέμματα και τις φτηνιάρικες «κοινωνικές» κατακραυγές.

* χρονικά περιορισμένες ακόμα κι όταν διαρκούν για μια ολόκληρη ζωή, καθώς εξαχνώνονται με το τέλος της...