Η δημοκρατία του φραπέ

Διαβάζοντας ένα παλιό άρθρο του Πάσχου θυμήθηκα κάποια περιστατικά από τη φοιτητική μου ζωή στη Θεσσαλονίκη.

Στην καρδιά της συμπρωτεύουσας, η κεντρική πλατεία Αριστοτέλους ξεχειλίζει καθε μερα από ζωή και κέφι. Χιλιάδες Θεσσαλονικείς , νέοι κυρίως αλλα και μεγαλύτεροι, βολτάρουν στον πεζόδρομο, σεργιανούν στα γειτονικά μαγαζιά της Τσιμισκή, πίνουν τον καφέ τους στα καφέ-μπαρ με φόντο το Θερμαϊκό. Δε θέλει πολύ προσπάθεια για να καταλάβει κανείς ότι η περιοχή ειναι λιγο πολύ η πασαρέλα της Θεσσαλονίκης... Ο κόσμος ντυμένος με τα πιο εντυπωσιακά του ρούχα, τα τελευταία μοντέλα, τις πιο ακριβές μάρκες κυκλοφορεί πάνω κάτω στην πλατεία , κάθεται στα ασφυκτικά γεμάτα μαγαζιά χαζεύει, φλερτάρει, ενίοτε γίνεται αντικείμενο θαυμασμού, απολαμβάνοντας τη ναρκισσιστική εκείνη ικανοποίηση της ερωτικής αυτοεπιβεβαίωσης...

Το πρώτο πράγμα που θα κανει εντυπωση σ εναν επισκεπτη της πλατείας Αριστοτέλους ειναι οι ακριβές τιμές των καφέ-μπαρ. Οι καφέδες ειναι για τα ευρωπαϊκά δεδομένα πανάκριβοι. Ένας καπουτσίνο στο κέντρο του Αμστερνταμ κοστίζει 3 ευρώ, στην Αριστοτέλους θα τον βρεις 4,5. Το ίδιο και με τον "παραδοσιακό" καφέ του ηρωικού ελληνικου γενους, το φραπέ που φτάνει πάνω κάτω στην ίδια τιμή.

Φίλοι και γνωστοί από διάφορες παρέες , συχνοί θαμώνες της Αριστοτέλους, περνούσαν ώρες ολόκληρες στις κοινές μας εξόδους , κριτικάροντας αυτή τη στρατηγική (απο τραπεζακι με θεα το Θερμαικο, εντος Αριστοτελους-δωστε βαση εδω). Ο κάφές ηταν πανάκριβος, το σέρβις συχνά απαράδεκτο, τραπέζια δεν βρίσκονταν εύκολα. Και φυσικά η συνηθισμένη παύλα ιερή (κατα)κραυγή σε κάθε τετοια συζήτηση, η φράση κλειδί, όπου όλοι και όλες συμφωνούσαν ήταν μία: "μπουν΄το Κράτος ρε παιδιά;;" Πουν το κράτος να επιβάλει πλαφόν στις τιμές του φραπέ και να σώσει τις τσέπες των νέων νεοελλήνων από την οριστική χρεωκοπία;


Το μεγάλο γέλιο όπως επισημαίνει και ο φίλος Πάσχος ηρθε επι εποχής Κουλούρη όπου πράγματι το κράτος εφόρμησε στα απανταχου καφενεία κραδαίνοντας τιμοκαταλόγους και με στολή σερβιτόρου αποπειράθηκε να επαναφέρει την τάξη στην αγορά των φραπέδων.

Πλάνη στην πλάνη δηλαδή και ψέμα στο ψέμα. Γιατί στην πραγματικότητα οι γκρινιάρηδες δεν αντιλαμβάνονται πως η αγορά δεν είναι τίποτα άλλο παρά μια μεγάλη, μια τεράστια κάλπη. Ο ψηφοφόρος, ο καταναλωτης με τα λεφτά του που συνηθως τα βγαζει με αρκετο ιδρώτα διαλέγει ποτε και πού θα τα "καταθέσει". Αυτός είναι που αναδεικνύει τον έμπορο σε επιχειρηματία, αυτός ειναι που θα μετατρέψει το καφενείο σε σουπερ τρέντυ πανάκριβο καφέ μπαρ. Σ΄΄όποιον δεν αρέσει η Αριστοτέλους για τις τιμές της, το σέρβις της , το δήθεν χαρακτήρα της, μπορεί να διαλέξει μια αλλη περιοχή για τις βραδινές του εξοδους.

Λίγα τετράγωνα πιο πέρα, απέναντι απο τα πανεπιστημια απλώνεται η οδος Μελενίκου με τα δεκάδες φοιτητικά καφέ της. Η αλλαγή κλίματος εκεί είναι εμφανής. Στη θέση των Πράντα (ορίτζιναλ ή μαιμου) βρίσκει κανείς πιο προχειρες εμφανίσεις, μπλουζακια με εξυπνες ατακες στο λογοτυπο, τζιν και χυμα διαθεση. Ταβλάκι , φοιτητικος χαβαλες και ο φραπες στα 2,5-3 ευρώ.

Η κλασική μου απάντηση στους παραπονιαριδες φίλους μου ήταν...γιατί δεν παμε στη Μελενίκου τοτε ρε παιδια; φτηνο καφεδακι, περισσεια χαβαλεδιαρικης διαθεσης και περισσοτερα αδεια τραπεζια! Τότε όλα τα μουτρωμενα προσωπα, ολα τα κεφάλια με το προσεχτικά χτενισμένο μαλλί, το σινιέ κούρεμα, τις αφέλειες και τις ανταύγιες σηκώνονταν και με καρφώνανε με βλεμμα αποδοκιμαστικό..."εεεεμεεειιιις στηηηην Μελεεενικου;; Τρελαθηκεες;;" Η Μελενικου βλεπετε δεν ηταν τρέντυ γειτονια, τη σνομπαρανε για το στυλ της και την διαφορετική -ντεμοντε, λενε,- νοοτροπια της.

Αυτο που δεν καταλαβαινανε βεβαια ηταν οτι αυτη τους η απαντηση καλυπτε και τις πρωτες πρωτες αποριες. Γιατι ο καφες λοιπον ειναι ακριβος στην Αριστοτελους; Γιατι εσεις τον κανετε ακριβό, συρρεωντας χειμαρρωδως στα 6,7 μπαρακια της περιοχής.! Γιατι ορματε μαζικά κάθε Σαβ.κο και πλημμυρίζετε τα μικρά μπαρακια, στηνεστε στην ουρα απ εξω με θερμοκρασια 10 βαθμων υπο του μηδενος, καθεστε μ ενα ποτο στο χερι σε αποσταση 1 χιλιοστου απο το διπλανο σας...Δεν πληρωνετε τον καφε σαν καφε, δηλαδη τα 20,30 σεντς των "εξοδων παρασκευης" αλλα πληρωνετε ατμοσφαιρα, κλιμα, την αξια της περιοχης, το socializing που προωθεί ο χώρος... Δεν μπορει κανεις να τα εχει ολα, δηλαδή και παρουσια στα πιο popular bars και φτηνα προιοντα! Ο μαγαζατορας που εχει περαση στην αγορα ειναι λογικο να ανεβασει τις τιμες του!

Αλλα φυσικα κατα βαθος ολοι το ξερουν αυτο. Γιαυτο και τα "παραπονα" μετα απο μερικα ποτα δινουν τη θεση τους σε σχολια για την εντυπωσιακη "γκομενα" που μολις περασε απο διπλα ή για το μυώδη μπαρμαν απεναντι. Το προβλημα ξεκιναει οταν το κρατος αποφασιζει πατριαρχικα να μας προστατεψει απο τους κακους μαγαζατορες και κυνηγαει με τους φορους του, τις δημ. υπηρεσιες του, τα υπουργεια του μια αγορα που στηριζεται στη δημοκρατικη επιλογη του καθενος να προσφέρει και να αποδεχεται υπηρεσιες...

υγ.
Φυσικα το οτι ο μαγαζατορας μπορει να χτυπαει τις τιμες εφοσον εχει περαση δε σημαινει οτι μπορει να μας πιανει και μαλ"κες. Σε μπαρακι στην παραλιακη μου σερβιραν αθλιο καφε σε εξοντωτικη τιμη. Τον παιρνω και τον παω στο μπαρμαν . "Εσυ θα το επινες αυτο το νεροπλυμα;" Μου ζητησε συγγνωμη και μου εφτιαξε αλλον. Απο τοτε δεν ξαναπατησα. Οπως εμαθα το ιδιο συνεβη και με αλλους πελατες στην πορεια, και καποια στιγμη το μαγαζι εκλεισε. That's the market's way...