Ο φοιτητικός συνδικαλισμός και το πανηγύρι της κοροϊδίας

Τα ελληνικά ΑΕΙ τα τελευταία 30 χρόνια έχουν λειτουργήσει με ένα συγκεκριμένο σκοπό, να παράγουν πτυχιούχους. Όχι να δημιουργούν καταρτισμένα στελέχη και επιστήμονες, αλλά να παρέχουν πτυχιά, που συχνά δεν έχουν μεγαλύτερη αξία από το χαρτί στο οποίο τυπώθηκαν. Μοιράζουν ουσιαστικά πιστοποιήσεις τυπικών προσόντων, που εκτός ελάχιστων εξαιρέσεων είναι πολύ αδύναμα στον ανταγωνισμό. Ανάμεσα στα πολλά άλλα, ένας βασικός λόγος είναι ότι τα πανεπιστήμια μετατράπηκαν σε μηχανισμούς δημιουργίας δημοσίων υπαλλήλων για ένα γιγαντούμενο δημόσιο τομέα, που προσέφερε μόνιμη απασχόληση χωρίς ιδιαίτερες απαιτήσεις κατάρτισης. Μια ολόκληρη κοινωνία εθίστηκε να πιστεύει ότι η επαγγελματική εξασφάλιση δεν έρχεται με τις γνώσεις, την δουλειά και την προσπάθεια στο αντικείμενο του επαγγέλματος αλλά στην επιτυχία στις εξετάσεις εισόδου στα ΑΕΙ. Από και πέρα άρχιζαν υποτίθεται τα εύκολα.

Όταν όμως δεν υπάρχουν απαιτήσεις για το επίπεδο των αποφοίτων, δεν υπάρχει μια συνεχής πίεση και ανατροφοδότηση, τότε το σύστημα εκπαίδευσης ατονεί. Στη χώρα μας δε υπάρχει σύνδεση της εκπαίδευσης με τις ανάγκες της αγοράς αλλά μόνο με τις ανάγκες πολιτικών εντυπώσεων της εκάστοτε κυβέρνησης και με τις ανάγκες εξουσίας των καθηγητών της. Καταλήξαμε σε ένα εντελώς σάπιο σύστημα με πολλά προβλήματα, αποτέλεσματα της αποσύνδεσής του με τις ανάγκες των αποφοίτων του. Τα πανεπιστήμια γέμισαν με καθηγητές ΑΕΙ με μηδενικό ενδιαφέρον για τους φοιτητές τους, αφού δεν υπάρχει κανένας μηχανισμός που να τους αναγκάζει να ασχοληθούν με το αντικείμενο για το οποίο πληρώνονται. Η οικογενειοκρατία, ο νεποτισμός, η διαφθορά να έχει γίνει θεσμοί. Όταν, χάρη στο αυτοδιοικούμενο (αλλά όχι αυτοσυντήρητο) των ΑΕΙ, οι κρινόμενοι είναι ταυτόχρονα και κριτές, ο έλεγχός τους είναι ουσιαστικά ανύπαρκτος.

Έτσι σήμερα τα ΑΕΙ διοικούνται από τους καθηγητές τους, ελέγχουν οι ίδιοι με φωτογραφικές προκυρήξεις κάθε νέα είσοδο (που σπάνια δεν είναι πια συγγενής κάποιου) και δεν εφαρμόζεται κάποιος αντικειμενικός τρόπος αξιολόγησης της εκπαίδευσης που παρέχουν και της απόδοσης των κρατικών χρημάτων που σπαταλούν. Υπάρχει όμως, δυστυχώς για τους αποφοίτους τους, η διεθνής κατάταξη των ελληνικών ΑΕΙ, που είναι προσβλητική για τα μυαλά τόσων νέων ανθρώπων που σπαταλούν τα καλύτερά τους χρόνια σε ένα τέτοιο σύστημα, αλλά ταυτόχρονα απόδειξη της αποτυχίας όσων τόσα χρόνια σχεδίσαν και δημιούργησαν αυτό το γραφειοκρατικό αντιπαραγωγικό τέρας.

When a man spends his own money to buy something for himself, he is very careful about how much he spends and how he spends it. When a man spends his own money to buy something for someone else, he is still very careful about how much he spends, but somewhat less what he spends it on. When a man spends someone else's money to buy something for himself, he is very careful about what he buys, but doesn't care at all how much he spends. And when a man spends someone else's money on someone else, he does't care how much he spends or what he spends it on.
Milton Friedman

Δεν θα κάτσω να αναλύσω κι άλλο όλα τα στραβά των ελληνικών δημόσιων ΑΕΙ. Είναι άλλωστε σαν να παραβιάζω ανοιχτές θύρες, αφού τα προβλήματά τους έχουν επισημανθεί και αναλυθεί κατ'επανάληψη. Θα σχολιάσω λίγο μια συγκεκριμένη τραγική έκφραση του σάπιου συστήματος, τον φοιτητικό συνδικαλισμό. Είναι άλλο ένα κομμάτι του πολυπλόκαμου διαπλεκόμενου συστήματος δημόσιων σχέσεων, που παίζει ελεύθερα στην πλάτη μας τα παιχνίδια εξουσίας του , αδιαφορώντας για την σπατάλη στο δημόσιο χρήμα.

Την μεγαλύτερη διαστροφή του ρόλου του φοιτητικού συνδικαλισμού την έφερε η θεσμοθέτηση της συμμετοχής στα όργανα διοίκησης των ΑΕΙ. Οι φοιτητές απέκτησαν θεσμικά εξουσία και ψήφους πάνω σε ζητήματα διαχείρησης του πανεπιστημίου. Μιας διαχείρησης που χρησιμοποιεί κρατικά χρημάτα χωρίς να λογοδοτεί, χωρίς να ελέγχεται και χωρίς να αξιολογείται το αποτέλεσμά της. Έτσι δημιουργήθηκαν οι τέλειες συνθήκες διαφθοράς και συναλλαγής μεταξύ των συνδικαλιστών και του καθηγητικού κατεστημένου. Κάθε συνδικαλιστής έχει πολλά περισσότερα να κερδίσει μέσω της εξαργύρωσης της θεσμικής του εξουσίας, σε σχέση με τα κέρδη του από το να την χρησιμοποιήσει προς όφελος των συμφοιτητών του. Οι λίγοι, των οποίων η συνείδηση δεν επιτρέπει τέτοιες μεθόδους, γρήγορα αποβάλλονται από το σύστημα.

Οι συνδικαλιστές συμμετέχουν στις διαδικασίες εκλογής καθηγητών, κρίσεων και προαγωγών σε ανώτερες βαθμίδες, εκλέγουν προέδρους τμημάτων και πρυτάνεις. Ειδικά οι εκλογές προέδρων και πρυτάνεων είναι τρομερά σημαντικές, αφού αυτές οι θέσεις διαχειρίζονται μεγάλους δημόσιους πόρους χωρίς κανένα ουσιαστικό έλεγχο, και τα ξεροκόμματα που αντιστοιχούν στις ψήφους των φοιτητών εκλεκτόρων δεν είναι διόλου ευκαταφρόνητα. Αυτά δεν έχουν τίποτα να κάνουν με την εκπροσώπηση των φοιτητικών προβλημάτων, που είναι υποτίθεται ο ρόλος τους.

Όταν οι φοιτητές ψηφίζουν στις φοιτητικές εκλογές στήνεται ένα ολόκληρο πολύχρωμο πανηγύρι, κοροϊδεύοντας τους ψηφοφόρους ότι έχουν την παραμικρή σημασία το χρώμα της αφίσας, τα τραγούδια, τα πολιτικά φυλλάδια ή οι ιδεολογίες. Αυτό που έχει σημασία είναι τα κορόιδα να δώσουν με τις ψήφους τους την δύναμη στους συνδικαλιστές να αποκτήσουν αρκετούς ψήφους στα όργανα του πανεπιστημίου και των τμημάτων του, αρκετούς εκλέκτορες στις προεδρικές και πρυτανικές εκλογές, ώστε να μπορέσουν να τα διαπραγματευτούν και να τα εξαργυρώσουν με χρήματα, βαθμούς, πέρασμα μαθημάτων, άκοπα διδακτορικά κτλ. Πολλοί φοιτητές είναι πραγματικά ανυποψίαστοι, ειδικά στα μικρά έτη, όσο μεγαλώνουν μαθαίνουν να συναλλάσονται και μην χαρίζουν την ψήφο τους αλλά να την πουλάνε με ανταλλάγματα. Οι φοιτητές εθίζονται από μικροί στην αναξιοκρατία, το ρουσφέτι, τις δημόσιες σχέσεις, την πνευματική ανεντιμότητα, τον κοινωνικό εκβιασμό και την ελάχιστη προσπάθεια, νοοτροπίες απόλυτα συμβατές με δημόσιους υπαλλήλους της χώρας μας, αλλά όχι για παραγωγικούς επιστήμονες.

Από αυτό το πανηγύρι της διαφθοράς δεν θα μπορούσαν να λείψουν τα πολιτικά κόμματα. Από πολύ νωρίς κατάφεραν να χαλιναγωγήσουν τις πολιτικές ανυσηχίες των νέων φοιτητών και να τις καλουπώσουν στα μέτρα τους. Εισχώρησαν στα πανεπιστήμια, όπως έχουν κάνει σε κάθε έκφραση της δημόσιας ζωής μας. Σχεδόν όλες οι φοιτητικές παρατάξεις σήμερα είναι ουρές των αντίστοιχων κομματικών στρατών, που βλέπουν το πανεπιστήμιο όχι ως χώρο μάθησης αλλά δημιουργίας εντυπώσεων. Για τα κόμματα ο φοιτητικός συνδικαλισμός είναι ένα καλό μέσο για να βρίσκουν στελέχη, να μπορούν να συνδιαλέγονται και να συναλλάσονται με το καθηγητικό κατεστημένο, να καλλιεργούν πολιτικές εντυπώσεις για την ευρύτερη κοινωνική ισχύ τους, να χρησιμοποιούν σε κινητοποιήσεις κτλ. Έτσι οι συνδικαλιστές μετατρέπονται σε απλά εκτελεστικά όργανα αποφάσεων που λαμβάνονται από τις κομματικές ηγεσίες, που παίζοντας τα δικά τους πολιτικά παιχνίδια σαφώς ιεραρχούν τα συμφέροντα πολύ διαφορετικά από αύτα των φοιτητών.

Προς τιμήν τους οι Φιλελεύθεροι του Στέφανου Μάνου, δεν δημιούργησαν αντίστοιχο διαπλεκόμενο στρατό, διότι αυτό ήταν ενάντια στις αρχές τους.

Αν το βόλεμα, η αναξιοκρατία, οι γνωριμίες, η εξάρτηση από πολιτικούς μηχανισμούς εξουσίας κτλ γίνονται στα μάτια του φοιτητή τα μέσα της επιτυχίας, τότε χρειάζεται και ένας μηχανισμός ιδεολογικής νομιμοποίησης αυτής της συμπεριφοράς. Και εδώ οι μηχανισμοί του κράτους βρήκαν ασυναίσθητα πρόθυμο σύμμαχο την αριστερή ρητορική που ανθεί στα πανεπιστημιακά θερμοκήπια σκέψης. Η ιδεολογική κυριαρχία της αριστεράς στα πανεπιστήμια, ακόμα και όταν είναι μειοψηφία αριθμητικά, δηλητηρίασε γενιές φοιτητών με την κουλτούρα της πίστης στο κράτος. Μπορεί να καταγγέλουν συνεχώς το κράτος, όχι όμως επειδή είναι υπερβολικά παρεμβατικό και δημιουργεί στρεβλώσεις, αλλά επειδή δεν παρεμβαίνει αρκετά! Το κράτος είναι η μεγάλη τροφός που οφείλει να απορροφήσει όλους τους αποφοίτους (όπως έκανε πριν κορεστεί) ή να δώσει περισσότερα κονδύλια (για να τα φάει χωρίς έλεγχο το αντιπαραγωγικό κατεστημένο). Όσο όμως και αν καταγγέλουν πρόσωπα ή πολιτικές, καθαγιάζουν την γραφειοκρατική, αντιπαραγωγική λειτουργία της δημόσιας εκπαίδευσης ως κοινωνικά ευαίσθητη, άσχετα αν τελικά είναι ο μηχανισμός των πιο άδικων διακρίσεων.

Μέσα στο αποκομμένο από την πραγματικότητα πλαίσιο του πανεπιστημίου, τα αριστερά σχήματα αποκτούν ισχύ δυσανάλογη με την επιρροή τους έξω στην κοινωνία. Είναι πραγματικά κρίμα, οι νέοι της χώρας μας να πολιτικοποιούνται μέσα σε ένα πλαίσιο ιδεολογικής κρυογεννετικής, όπου επιβιώνουν ιδεοληψίες με καμία επαφή με τις συνθήκες της πραγματικής ζωής. Οι νέοι εθίονται στην αντίληψη ότι η προσωπική επιτυχία δεν είναι αποτέλεσμα της δουλειάς, της φιλοδοξίας, της φαντασίας, της καινοτομίας, της κούρασης κτλ αλλά του κοινωνικού εκβιασμού των "αγώνων" τους (δηλαδή του κλεισίματος δρόμων, των καταλήψεων, των αποχών κτλ). Οι έμφυτες πολιτικές ανησυχίες της ηλικιάς τους καλύπτονται από κούφια συνθήματα, εύκολες απαντήσεις και έτοιμες κασσέτες των οποίων την κενότητα δεν μπορούν να αντιληφθούν παρά μόνο όταν τελειώσουν. Μένουν όμως σε πολλούς ως ιδεολογικό κουσούρι, συμβάλοντας στον παραλογισμό της ελληνικής πολιτικής πραγματικότητας.

Το ακόμα τραγικότερο δεν είναι ότι αυτά τα κουσούρια γίνονται ιδεολογία όσων εκμεταλλεύονται την διαφθορά του συστήματος για να ανέβουν. Αυτοί είναι οι λιγότεροι ευπρόσβλητοι. Είναι ότι πείθουν τα θύματα, τα κοροϊδα της υπόθεσης όχι μόνο να ανέχονται αυτό το σύστημα αλλά και να παλεύουν για την διατήρησή του! Βγαίνουν σήμερα φοιτητές και διαμαρτύρονται μαζικά για να διατηρηθεί το δημόσιο μονοπώλιο στα ΑΕΙ, που παράγει απόφοιτους με τυπικά προσόντα, επιστημονικές ελλείψεις και νοοτροπία αποφυγής της προσπάθειας, συντηρώντας τα προνόμια του κατεστημένου των διαχειριστών τους. Την ώρα που οι ίδιοι έχουν μόνο να κερδίσουν από την ύπαρξη ελεύθερων επιλογών εκπαίδευσης και τον ανταγωνισμό των πανεπιστημίων. Αξίζουν συγχαρητηρίων όσοι κατάφεραν να διαστρέψουν τόσο πολύ τα μυαλά γενιών ολόκληρων νεών ανθρώπων ώστε να φωνάζουν με τόσο πάθος εναντίον των συμφερόντων τους.

Μεθαύριο θα στηθεί και πάλι το πανηγύρι να πειστούν τα κορόιδα να δώσουν την ψήφο τους στους διεφθαρμένους συμφοιτητές τους κάθε χρώματος. Δεν θα κάτσω να γίνω γραφικός μιλώντας για αναγκαίες θεσμικές αλλαγές, ιδιωτικά ΑΕΙ κτλ. Απλά λυπάμαι όσους, όπως εγώ, έζησαν, ζουν ή θα ζήσουν τα φοιτητικά τους χρόνια σε ελληνικά ΑΕΙ...