Κυριακή, Δεκεμβρίου 10, 2006

Περί αποκέντρωσης στην εκπαίδευση

Πριν από κάποιους μήνες είχα γράψει ένα κείμενο προς δημοσίευση στο περιοδικό Libertalia, που δυστυχώς δε φαίνεται να απογειώνεται στο άμεσο μέλλον. Το κείμενο αφορούσε το αίτημα της απελευθέρωσης της παιδείας από τους γραφειοκρατικούς μηχανισμούς του κράτους και της εφαρμογή του συστήματος των κουπονιών εκπαίδευσης.

Τα δυο αυτά αιτήματα, ισχυρίζομαι στο κείμενο, μπορούν εύκολα να υιοθετηθούν και από τους (μη-κρατικιστές) σοσιαλδημοκράτες και να αποτελέσουν κοινό τόπο πολιτικής δράσης μεταξύ σοσιαλδημοκρατών και φιλελευθέρων. (Να σημειώσω εδώ ότι την ίδια άποψη εκφράζουν και οι Τ. Μίχας και Δ. Σκάλκος στο πολύ ενδιαφέρον βιβλίο τους ‘
Φιλελεύθερη Σοσιαλδημοκρατία’.)

Οι τελευταίες δηλώσεις του Γ. Παπανδρέου έρχονται μάλλον να επιβεβαιώσουν αυτή τη θέση - ελπίζω μόνο να μην τις παρασύρει, και αυτές, η κρατικίστικη παλίρροια του κομματικού μηχανισμού του ΠΑΣΟΚ.

Ακολουθεί το κείμενο: Περί αποκέντρωσης στην εκπαίδευση – κοινός στόχος φιλελεύθερων και σοσιαλδημοκρατών

Οι τελευταίες μετρήσεις της (OECD) PISA επιβεβαιώνουν την απογοητευτική κατάσταση του Ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος. Σε όλους τους τομείς που μετρήθηκαν (μαθηματικά, ανάγνωση, επιστήμες, επίλυση προβλημάτων) η Ελλάδα βρίσκεται στις τελευταίες θέσεις της κατάταξης, λίγο πιο πάνω από την Τουρκία και το Μεξικό. Στις πρώτες θέσεις βρίσκονται η Φινλανδία, η Κορέα, το Χονγκ Κονγκ και η Ολλανδία, με την Φιλανδία να κυριαρχεί σχεδόν σε όλους τους τομείς.

Είναι αλήθεια ότι οι χώρες αυτές αφιερώνουν πολύ μεγαλύτερο κομμάτι των δημόσιων δαπανών τους στην εκπαίδευση . Αν όμως λάβουμε υπόψη μας τα ποσά που ξοδεύει η ελληνική οικογένεια στην παραοικονομία της εκπαίδευσης (εκτιμούνται στο 30% των συνολικών δημόσιων δαπανών ), τότε το χρηματικό ποσό που αντιστοιχεί σε κάθε μαθητή είναι αναλογικά ισοδύναμο, και σε κάποιες περιπτώσεις μεγαλύτερο, του χρηματικού ποσού που διατίθεται στους μαθητές των χωρών που βρίσκονται στις πρώτες θέσεις της κατάταξης. Αν υπολογίσουμε τον αριθμό των μαθητών που αντιστοιχούν ανά δάσκαλο (Ελλάδα: 10, Φιλανδία: 14.3, Ολλανδία: 15.9) τότε θα δούμε ότι και η ανεπάρκεια διδακτικού προσωπικού ως πιθανή εξήγηση δεν επαληθεύεται.

Η μεγάλη διαφορά του Ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος είναι ο συγκεντρωτικός του (σοβιετικού τύπου) χαρακτήρας . Ενώ για παράδειγμα στη Φιλανδία 64% των αποφάσεων παίρνεται σε τοπικό επίπεδο και 36% σε επίπεδο σχολείου (Σουηδία: 22% και 66% αντίστοιχα), στην Ελλάδα μόνο το 23% των αποφάσεων ανήκει στο σχολείο, ενώ όλες οι υπόλοιπες παίρνονται σε περιφερειακό και κεντρικό επίπεδο . Και στην εκπαίδευση συνεχίζουμε να πιστεύουμε ότι η κεντρική εξουσία πρέπει να έχει τον πρώτο λόγο.

Αν και σχεδόν όλες οι ιδεολογικές πτέρυγες έχουν πλέον υιοθετήσει το φιλελεύθερο αίτημα για περισσότερη αποκέντρωση, καμία από τις μέχρι τώρα κυβερνήσεις δεν έχει τολμήσει να παραχωρήσει τον έλεγχο του εκπαιδευτικού συστήματος στις τοπικές κοινωνίες και τα σχολεία. Σήμερα όμως που η γνώση είναι ίσως το σημαντικότερο κομμάτι της οικονομίας, και σε μια εποχή που η πολυπολιτισμικότητα και τα ανοιχτά σύνορα έρχονται να κυριαρχήσουν, το αίτημα της αποκέντρωσης της εκπαίδευσης είναι πιο επίκαιρο από ποτέ .

Το ερώτημα που απασχολεί είναι το πώς μπορεί να συνδυαστεί το φιλελεύθερο αίτημα για περισσότερη αποκέντρωση και μεγαλύτερη ελευθερία επιλογής, με τη σοσιαλδημοκρατική αντίληψη περί ισότητας των ευκαιριών και στήριξης των μαθητών που προέρχονται από οικογένειες χαμηλότερων εισοδημάτων. Όσο κι αν ακούγεται παράδοξο, η λύση ήρθε από τον ‘νεοφιλελεύθερο’ M. Friedman το 1955 . Λύση που βασίζεται σε μια ιδέα του αμερικάνου επαναστάτη Thomas Paine και εφαρμόζεται με τοπικές παραλλαγές (μεταξύ άλλων) στην ‘σοσιαλδημοκρατική’ Σουηδία, την Ολλανδία, τη Χιλή, τη Νέα Ζηλανδία .

Το σύστημα των ‘κουπονιών εκπαίδευσης’ (education vouchers) βρίσκεται στον κοινό τόπο ανάμεσα στο φιλελευθερισμό και τη σοσιαλδημοκρατία. Οι μαθητές δεν κατατάσσονται σε σχολεία ανάλογα με τη διεύθυνση κατοικίας τους και τα σχολεία παύουν πλέον να χρηματοδοτούνται άμεσα από το κράτος. Αντί αυτού, κάθε γονέας λαμβάνει από το κράτος ένα ‘κουπόνι εκπαίδευσης’ που αντιστοιχεί σε κάποιο χρηματικό ποσό (ανάλογο με αυτό που ξοδεύει σήμερα το κράτος ανά μαθητή) και τα σχολεία είναι πλέον ελεύθερα να ζητήσουν δίδακτρα. Ο γονέας είναι απόλυτα ελεύθερος να επιλέξει το σχολείο που θα φοιτήσει το παιδί του και ‘πληρώνει’ το σχολείο της επιλογής του με το κουπόνι που έχει στη διάθεσή του. Κάθε σχολείο επιστρέφει τότε το κουπόνι στην αντίστοιχη κρατική υπηρεσία και λαμβάνει το χρηματικό ποσό που του αντιστοιχείix.

Κι ενώ το σύστημα αυτό δεν αυξάνει τις δημόσιες δαπάνες, συνοδεύεται από πραγματικά οφέλη για τους μαθητές και τους γονείς τους. Η πλήρης αποκέντρωση που προωθείται με την εφαρμογή του, δίνει τη δυνατότητα στους γονείς των μαθητών να έχουν πραγματικό ρόλο στην εκπαίδευση των παιδιών τους, πράγμα που, όπως δείχνουν οι περισσότερες μελέτες , είναι συνδεδεμένο με βελτίωση των επιδόσεων των μαθητών. Ο ανταγωνισμός θα οδηγήσει σε αυξημένη ποιότητα των προσφερόμενων υπηρεσιών από πλευράς σχολείων, μεγαλύτερη ικανοποίηση από πλευράς πελατών-μαθητών και χαμηλότερο κόστος σπουδών. Η αποκέντρωση κι ο ανταγωνισμός τείνουν να έχουνε καλύτερα αποτελέσματα από τα μονοπώλια. Τα σχολεία και οι δάσκαλοί τους θα έχουν στόχο την ικανοποίηση των πελατών τους, τους γονείς και τα παιδιά τους, και όχι την ικανοποίηση των απαιτήσεων της κεντρικής γραφειοκρατίας.

Το σύστημα των κουπονιών δεν είναι μόνο πιο αποδοτικό, αλλά και πιο δίκαιο. Ανοίγει τις πόρτες των καλών ιδιωτικών και δημόσιων σχολείων ακόμα και στις οικογένειες εκείνες που σήμερα έχουν μηδενική πρόσβαση σ’ αυτά, είτε γιατί η διεύθυνσή τους αντιστοιχεί σε σχολεία χαμηλού επιπέδου, είτε γιατί ο οικογενειακός προϋπολογισμός τους δεν το επιτρέπει. Οι πολιτισμικές, εθνικές και θρησκευτικές μειονότητες δε θα είναι πλέον αναγκασμένες να υποβάλουν τα παιδιά τους στη δοκιμασία της κατήχησης που σήμερα επιβάλει η κεντρική εξουσία. Κι ας μην ξεχνάμε ότι θα απάλλασσε τους γονείς που ήδη στέλνουν τα παιδιά τους σε ιδιωτικά σχολεία από το βάρος του διπλού κόστους.

Ένα τέτοιο αποκεντρωμένο σύστημα όμως για να φέρει πραγματικά αποτελέσματα πρέπει να καλύπτει ορισμένες προϋποθέσεις . Τα κουπόνια πρέπει να είναι διαθέσιμα σε όλους τους μαθητές που δικαιούνται (ή υποχρεώνονται) σήμερα να φοιτούν στα δημόσια σχολεία. Το χρηματικό ποσό που τους αντιστοιχεί πρέπει να είναι αρκετό για να καλύψει μια υψηλής ποιότητας εκπαίδευση. Η πολιτεία πρέπει να αποσυρθεί πλήρως από την κατάρτιση του προγράμματος σπουδών που ακολουθεί το κάθε σχολείο. Να περιορίσει το ρόλο της στον καθορισμό των γενικών στόχων που θα πρέπει να καλύπτουν τα προγράμματα αυτά, στην αξιολόγησή τους και στην ενημέρωση των γονιών για τις διαθέσιμες επιλογές. Ανάγκες που ωστόσο θα καλυφτούν γρήγορα από τη σύγχρονη τεχνολογία και τους μηχανισμούς της αγοράς. Είναι προφανές ότι ο γραφειοκρατικός μηχανισμός του υπουργείου Παιδείας θα πρέπει να περιοριστεί στο απαραίτητα αναγκαίο.

Υπάρχουν κάποιοι που υποστηρίζουν ότι τα δημόσια σχολεία θα υποφέρουν και δε θα καταφέρουν να ανταπεξέλθουν στις απαιτήσεις ενός τέτοιου συστήματος. Δεν είναι καθόλου απίθανο κάποια από αυτά τα σχολεία να κλείσουν και είναι βέβαιο ότι τα συνδικάτα των δασκάλων, τον πρώτο καιρό τουλάχιστο, θα αντιδράσουν έντονα σε κάθε προσπάθεια προς αυτή την κατεύθυνση. Φαινόμενα που σίγουρα όμως θα είναι πρόσκαιρα. Η πλειονότητα των σχολείων θα προσαρμοστεί στις καινούριες συνθήκες, βελτιώνοντας τις επιδόσεις της, και οι δάσκαλοι θα αρχίσουν να απολαμβάνουν την ελευθερία τους να καθορίζουν αυτοί, και όχι οι κυβερνητικοί γραφειοκράτες, το πως θα κάνουν καλύτερα τη δουλειά τους, προς όφελος δικό τους και των μαθητών τους.

Η αποκέντρωση και η απελευθέρωση της εκπαίδευσης από την κρατική γραφειοκρατία είναι κεντρικό αίτημα φιλελεύθερων και σοσιαλδημοκρατών και πρέπει, με ταχύτατους ρυθμούς, να υλοποιηθεί. Για τους ίδιους ακριβώς λόγους που κανείς θέλει το διαχωρισμό εκκλησίας και κράτους, θα πρέπει να ζητάει και το διαχωρισμό παιδείας και κράτους. Δεν έχει άλλωστε νόημα να αγωνίζεται κανείς για την απελευθέρωση της αγοράς και να επιτρέπει στο κράτος τον πλήρη έλεγχο της παιδείας.

Το πλήρες κείμενο σε μορφή pdf, με αναφορές και σημειώσεις, μπορείτε να κατεβάσετε εδώ:
Περί αποκέντρωσης στην εκπαίδευση – κοινός στόχος φιλελεύθερων και σοσιαλδημοκρατών

10 σχόλια:

Harry Peitsinis είπε...

"Η πολιτεία πρέπει να αποσυρθεί πλήρως από την κατάρτιση του προγράμματος σπουδών που ακολουθεί το κάθε σχολείο. Να περιορίσει το ρόλο της στον καθορισμό των γενικών στόχων που θα πρέπει να καλύπτουν τα προγράμματα αυτά, στην αξιολόγησή τους και στην ενημέρωση των γονιών για τις διαθέσιμες επιλογές. "


Θα συμφωνήσω γενικά με το κείμενο, αλλά έχω μια απορία για τη συγκεκριμένη παράγραφο. Πώς ακριβώς θα εξασφαλίσει το κράτος την πραγμάτωση των γενικών στόχων που θα ορίσει, κατ εσέ; Πώς δηλαδή θα αντιδράσει απέναντι σε ένα σχολείο που δεν θα καλύπτει αυτούς τους στόχους ούτε στο ελάχιστο;

Στο ερώτημα αυτό εγώ θα πρότεινα την ύπαρξη εξετάσεων πιστοποίησης συγκεκριμένων γνώσεων, που ουσιαστικά θα δέσμευε τα σχολεία για τη διδαχή κάποιων μαθημάτων, ενός ελάχιστου "ορίου" διδασκαλίας(διχως φυσικά να ορίζει τη διάρκεια ή τις μεθοδους της.

Harry Peitsinis είπε...

Σε αντιθετη περίπτωση ο "γενικός στόχος" μένει μια φόρμα κενή περιεχομένου. Αν δεν υπάρχει μια υποχρεωτική βάση παρεχόμενων γνώσεων θεωρώ ότι ο ρόλος της υποχρεωτικής εκπαίδευσης θα εκφυλιστεί.

kouk είπε...

Δεν χρειάζεται να δεσμεύονται τα σχολεία από το κράτος ούτε να εξασφαλίζει το κράτος κάποιον γενικό στόχο που θα ορίσει το ίδιο. Το κράτος ωστόσο μπορεί να προσφέρει (ή να εκχωρήσει, βάση διαγωνισμού, σε έναν ιδιώτη αυτό το καθήκον) ένα δωρεάν σύστημα αντικειμενικών εξετάσεων (όπως οι πανελλήνιες ή τα SAT's) το οποίο θα έλκει τον ανταγωνισμό μεταξύ των σχολείων βάση των αποτελεσμάτων που φέρνουν οι μαθητές τους. Οι εξετάσεις θα πρέπει να είναι γενικότατες (καθόλου ειδικά μαθήματα όπως χημεία ή αρχαία ιστορία π.χ.) ώστε να πιάνουν ίσα-ίσα αυτά που ενδιαφέρουν τους πάντες. Έτσι θα ενδιαφέρονται οι γονείς να στείλουν τα παιδιά τους στα σχολεία που έχουν καλύτερες επιτυχίες, είτε επειδή προσφέρει κάποιο ειδικό δέλεαρ (π.χ. έμφαση στις καλές τέχνες) είτε επειδή πετυχαίνει καλά ποσοστά στις εισαγωγές στο πανεπιστήμιο και στις αντικειμενικές εξετάσεις.

Harry Peitsinis είπε...

Το δωρεάν συστημα εξετάσεων θα είναι υποχρεωτικό ή όχι για τα σχολεία και τους μαθητές; Αν είναι δεσμευτικό τότε δεν καταλαβαίνω γιατί θεωρείς ότι το κράτος δεν θα πρέπει να δεσμεύει τα σχολεία.Στην ουσία αυτό προτείνεις...

Σε θεωρητικό επίπεδο,το κράτος για μένα θα πρέπει να εξασφαλίσει ότι θα παρέχεται στο παιδί μια ελάχιστη βάση γνώσεων. Αυτός είναι ένας στόχος. Το τι θα διδάσκει από εκεί και πέρα το εκάστοτε σχολείο είναι καθαρά δικό του θέμα (και των γονιών που θα το επιλέξουν).
Οι εξετάσεις κατ εμέ αυτόν τον στόχο πρέπει να έχουν.Την εξασφάλιση της παροχής των συγκεκριμένων γνώσεων.

Kensai είπε...

Συμφωνώ κατ'αρχή με το άρθρο.

Είναι σημαντικό να θεσμοθετηθεί ένα πλαίσιο ελάχιστων εκπαιδευτικών απαιτήσεων απ'το κράτος (πχ όλοι να ξέρουν σ'ένα ορισμένο επίπεδο ελληνική γλώσσα, μαθηματικά, ιστορία, κλπ) και από κει και πέρα το κάθε σχολείο να μπορεί να ορίσει μέσω του φορέα του (τοπική αυτοδιοίκηση για τα δημόσια, διοικητικό συμβούλιο για τα ιδιωτικά) τα επιμέρους εκπαιδευτικά αντικείμενα που θέλει να εντατικοποίησει.

Για ποιό λόγο πρέπει όλα να ορίζονται απ'την οδό Μητροπόλεως δεν καταλαβαίνω...

Ανώνυμος είπε...

Πραγματικά είναι εκπληκτικό το πόσο ωραία περιεγραψε τις ιδέες του για το εκπαιδευτικό σύστημα στην Ελλάδα ο κ. Παπανδρέου.Με τον ίδιο εκπληκτικό τρόπο που περιέγραψε και τις αλλαγές που θα έκανε στο ΠΑΣΟΚ όταν ανέλαβε την αρχηγία του και τότε πολλοί πιστέψαμε ότι θα ήταν η αιτία να αναγκαστεί η κυβέρνηση να προχωρήσει πιο τολμηρά.Οταν όμως σε κάθε δειλό βήμα της κυβέρνησης η κ. Δαμανάκη ή ο Λοβέρδος ή ο Πρωτοπαπαςέβγαιναν και ούρλιαζαν στην κυριολεξία, στα παράθυρα των ΜΜΕ πώς θα τον πιστέψουμε?Και μάλιστα νομίζαμε ότι οι περισσότεροι από αυτούς είχαν διαφορετικές από τον ίδιο απόψεις.Οτι δηλ. δεν ήταν εξουσιοδοτημένοι να λένε αυτά που έλεγαν.Τώρα όμως τους έβαλε στην"κυβέρνηση". Δεν του αρέσει το σύστημα της Σοβιετ. Ενωσης αλλά ο πατερας στου στο όνομα αυτών των συστημάτων μεγάλωσε την γενιά που μας κυβερνάει σήμερα και μήν ξεχνάμε 1.Οτι κάθε τόσο μας λένε ότι ο Ανδρέας ζεί και μας οδηγει και 2.Ελάχιστοι κατορθωσαν να ξεφύγουν από τις εν λόγω ιδεοληψίες και ελπιζω όλοι εσείς που συχνάζετε στο συγκεκριμένο BLOG να είστε από αυτούς τους λίγους.

Γ.Σαρηγιαννίδης είπε...

Δε θα διαφωνήσω ότι τα δείγματα πολιτικής δράσης ως αρχηγός του ΠΑΣΟΚ που έχει δείξει ο κ. Παπανδρέου μέχρι σήμερα είναι αποφοητευτικότατα. Το ζήτημά μας όμως δεν είναι αυτό. Το ζήτημα είναι οι απόψεις που διατύπωσε για το ζήτημα της παιδείας.
Δεν πιστεύω ούτε εγώ ότι θα καταφέρει να περάσει αυτές τις απόψεις στο υπόλοιπο του κόμματός του. Χτές το βράδυ παρακολούθησα στη ΝΕΤ μια συζήτηση που συμμετείχε και ο καινούργιος εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ. Η παρουσία ήταν δυστυχώς αναμενόμενα λαϊκίστικη και απογοητευτική. Έχει τη σημασία του όμως να διαβάζουμε τον αρχηγό του ΠΑΣΟΚ να κάνει επίθεση στον κρατικισμό και τη σοβιετική νοοτροπία της γραφειοκρατίας – πράγμα που δυστυχώς δεν τολμάει να κάνει ούτε η κυβέρνηση.
Θα διαφωνήσω όμως έντονα με την παρακάτω πρόταση:
«Δεν του αρέσει το σύστημα της Σοβιετ. Ενωσης αλλά ο πατερας στου στο όνομα αυτών των συστημάτων μεγάλωσε την γενιά που μας κυβερνάει σήμερα»
Πρώτα γιατί δε μπορεί ο γιος να πληρώνει τα σπασμένα του πατέρα, και κατόπιν γιατί ο ισχυρισμός τηε πρότασης δεν είναι απόλυτα αληθής. Δεν είναι ο Παπανδρέου που μεγάλωσε τη γενιά που μας κυβερνάει τώρα. Η γενιά που μεγάλωσε επί Παπανδρέου, η δική μου γενιά, δεν είναι η γενιά του Καραμανλή (που μας κυβερνάει τώρα). Ο Παπανδρέου ήρθε, ως γνήσιος λαϊκιστής, να χρησιμοποιήσει μια ήδη υπάρχουσα νοοτροπία, και να την γιγανώσει ίσως, αλλά δεν τη δημιούργησε. Η γενιά που κυβερνάει τώρα είναι η γενιά που ψήφισε και έφερε τον Παπανδρέου στην εξουσία.

kouk είπε...

Promitheus, όχι δεν θα είναι υποχρεωτικές αυτές οι εξετάσεις. Θέλουμε να είναι ελεύθερο το πεδίο να διαλέξει ο καθένας όποια εξέταση πιστεύει ότι πιστοποιεί καλύτερα τις ικανότητες του (μπορεί π.χ. να θέλει να κάνει το πρόγραμμα International Bacalaureat). Το κράτος θα πρέπει να μπει σε αυτόν τον χώρο μόνο για να καλύψει κάποια (προσωρινά) κενά στην προσφορά απαραίτητων υπηρεσιών πιστοποίησης και προτυποποίησης.

Δεν πιστεύω ότι το κράτος πρέπει να εξασφαλίζει ενεργητικά την παροχή βασικών γνώσεων στα παιδιά. Το κράτος δεν μπορεί και δεν πρέπει να θέτει πρότυπα ανατροφής (αυτή είναι η δουλειά των κηδεμόνων) όπως δεν μπορεί και δεν πρέπει να θέτει πρότυπα διαβίωσης (αυτή είναι δουλειά του κάθε ατόμου). Είναι σίγουρο ότι οι κηδεμόνες δεν θα κάνουν πάντα την καλύτερη δουλειά (όπως και όλοι μας δεν διαβιούμε πάντα με τον καλύτερο τρόπο) και επίσης θα υπάρχουν και περιπτώσεις σοβαρής αδικίας σε βάρος του παιδιού. Σε κάποιες από αυτές τις περιπτώσεις (εγκλήματα) το κράτος εξουσιοδοτείται να επέμβει στο οικογενειακό άσυλο και να αποδώσει δικαιοσύνη. Σε ποιές όμως; Αν γίνει π.χ. καταγγελία ότι ένα παιδί βιάζεται από τον πατέρα του τότε φυσικά και θα ήθελα να επέμβει το κράτος (πάντα με βάσιμα στοιχεία). Αν όμως ένας γονιός συμπεριφέρεται άσχημα στο παιδί του (π.χ. του απαξιώνει τις προσπάθειες του) τότε σε καμμία περίπτωση δεν πιστεύω ότι το κράτος έχει δικαίωμα να επέμβει, ούτε καν με έμμεσο τρόπο (π.χ. να επιδοτεί τους "καλούς" γονείς). Το ίδιο και με την εκπαίδευση: Αν ένας γονιός δείχνει αμέλεια στερώντας από το παιδί βασικές γνώσεις (επιπέδου γραφή/ανάγνωση/αριθμητική) τότε συμφωνώ ότι το ζήτημα πρέπει να εξετάσει ένας κοινωνικός λειτουργός και, αν ο γονιός είναι ακατάλληλος, να ληφθούν μέτρα. Όμως αν ένας γονιός θελήσει να πάει το παιδί του σε ένα σχολείο όπου δεν θα διδάσκεται η θεωρία της εξέλιξης λ.χ. τότε δεν πιστεύω ότι το κράτος πρέπει να επέμβει, ούτε καν έμμεσα. Ούτε αν θέλει να διδάξει μόνος του το παιδί του στο σπίτι. Μπορεί λ.χ. να είναι ο γονιός ένας σπουδαίος επιστήμονας, γιατί να στερήσουμε από το παιδί την δυνατότητα να διδαχθεί από ένα φωτεινό μυαλό και αντίθετα να το υποχρεώσουμε να παρακολουθήσει το ξύλινο εκπαιδευτικό πρόγραμμα του κράτους από έναν τυχαίο εκπαιδευτικό που κατά μέσο όρο θα είναι... μέτριος :-)

Harry Peitsinis είπε...

Παρατηρώ μια αντίφαση στήν απάντηση σου. Υποστηρίζεις τον μη υποχρεωτικό χαρακτήρα της εκπαίδευσης κατ αρχήν. Δεκτόν, αν και διαφωνούμε. Αλλά στην πορεία παραδόξως η σκέψη σου αλλάζει ρότα. .


Για τη γραφή και την αριθμητική δέχεσαι την κρατική παρέμβαση. Ουσιαστικά λοιπόν και πάλι δεν ξεφεύγεις από τη λογική της υποχρεωτικότητας. Απλά το αντικείμενο της διαμορφώνεται ανάλογα με την δική σου άποψη περί "απαραίτητα διδασκόμενης" γνώσης. O ενεργητικός χαρακτήρας της κρατικής παρέμβασης δεν εξαρτάται μόνο από το αν θα διορίζονται κρατικά εκπαιδευόμενοι δάσκαλοι στα σχολεία! Ένα κράτος που απαιτεί τη διδαχή της γραφής και της αριθμητικής , ουσιαστικά επεμβαίνει ενεργητικά στα προγράμματα σπουδών έστω και αν δεν ορίζει τις μεθοδους ή τις ωρες διδασκαλίας, ή άλλες σχετικές λεπτομέρειες.

Πώς όμως θα διαπιστωθεί η άγνοια του παιδιού; Δεν είναι οι εξετάσεις ένας τρόπος να προληφθούν εκπαιδευτικά εγκλήματα εις βάρος του ανηλίκου; Πώς αλλιώς θα πέσει στην αντίληψη των αρμόδιων φορέων ότι ένας γονιός ή ένα σχολείο αφηνουν τα παιδιά αμόρφωτα; Με καταγγελίες;

Συνεπώς αντί να επικεντρωνόμαστε στο αν η υποχρεωτική εκπαίδευση θα πρέπει να έχει αυτόν τον αναγκαστικό χαρακτήρα, το ζητούμενο είναι να ορίσουμε το πεδίο των γνώσεων που θα πρέπει να περιλαμβάνει (αν ο Δαρβίνος πρεπει να έχει θέση ή οχι, αυτό είναι ένα ενδιαφέρον θέμα). Τα περί υποχρεωτικών προτυπων ανατροφής δεν έχουν σχέση με το αντικείμενο της συζήτησης μας. Εκτός αν η γνώση της αλφαβήτα εμπίπτει και αυτή στα υποχρεωτικά (άρα και ...ανελεύθερα) πρότυπα διατροφής που θα πρέπει να αποφεύγει το κράτος...

Ανώνυμος είπε...

Μια κλασική περίπτωση πλήρους απόσυρσης του κράτους από εκπαίδευτικές δραστηριότητες είναι η πιστοποίηση στην πληροφορική (τύπου ECDL). Το κράτος απλώς καθόρισε ένα πλαίσιο γνωστικών στόχων και έδωσε την δυνατότητα στους υποψηφίους να αποκτήσουν τις γνώσεις αυτές με όποιον τρόπο θέλουν. Οι εξετάσεις πιστοποίησης διενεργούνται από τους ιδιωτικούς φορείς πιστοποίησης οι οποίοι θεωρούνται "αξιόπιστοι".
Στην πράξη οι υποψήφιοι πληρώνουν ένα σημαντικό ποσό για να πάρουν την πιστοποίηση (περίπου 300 €) και βέβαια με μηδενικές γνώσεις πιστοποιούνται καθώς έχουν πληρώσει και οπότε λαμβάνουν την αντίστοιχη βοήθεια από τους ιδιώτες εξεταστές και επιτηρητές που πληρώνονται επίσης. Το αποτέλεσμα είναι οι περισσότεροι νέοι και νέες να παραμένουν αναλφάβητοι στην πληροφορική και κάποιοι επιτήδιοι ιδιώτες να γίνονται πλούσιοι.
Δυστυχώς όπου ελέγχουν ιδιώτες δεν υπάρχει αξιοπιστία. Όπου ελέγχει το κράτος μπορεί να υπάρχει αξιοπιστία (ΑΣΕΠ, πανελλήνιες εξετάσεις).
Αυτό που συνέβει βεβαια με την πληροφορική δεν είναι κατι καινούργιο. Το ίδιο ισχύει και με τους περισσότερους σπουδαστές στα πανεπιστήμια της Αγγλίας, οι οποίοι επιστρέφουν με ένα πληρωμένο πτυχίο ή μεταπτυχιακό ενώ στην Ελλάδα οι επιδόσεις τους δεν ήταν ούτε για εισαγωγή στο πανεπιστήμιο και βασικό πτυχίο αντίστοιχα. Οι χειρότεροι εκ των συμφοιτητών μου απέκτησαν μεταπτυχιακό στην Αγγλία σε ένα χρόνο με περισπούδαστους τίτλους ενώ στην Ελλάδα περνούσαν τα μαθήματα με σκονάκι και πεντάρια. Οι καλοί φοιτητές προφανώς επέλεξαν μεταπτυχιακά και διδακτορικά σε ελληνικά πανεπιρτήμια ή στην Αμερική (οπου δεν γνωρίζω τι ακριβώς συμβάινει).

Enter your email address:

Delivered by FeedBurner
















Join the Blue Ribbon Online Free Speech Campaign








Referrers

Based on original Visionary template by Justin Tadlock
Visionary Reloaded theme by Blogger Templates | Distributed By Magazine Template

Visionary WordPress Theme by Justin Tadlock