Η πιο αηδιαστική μορφή κρατικού μονοπωλίου

Ώστε θέλεις να σπουδάσεις ε; Να πας στο Πανεπιστήμιο "να γίνεις άνθρωπος"; Κανένα πρόβλημα!Απλώς θα περάσεις από ένα σκληρό βασανιστήριο που θα κρατήσει έναν ολόκληρο χρόνο:τις Πανελλήνιες εξετάσεις! Μετά το τέλος της Β' Λυκείου δεν έχει διακοπές όπως τα προηγούμενα χρόνια:έχει φροντιστήριο κάθε μέρα για κανά εξάωρο! Πρέπει να προετοιμαστείς για τα μαθήματα που θα δώσεις στις Πανελλήνιες, για να καταφέρεις να γράψεις τον επιθυμητό βαθμό, να περάσεις στη σχολή που θέλεις(;). Και μετά από το εικοσαήμερο του Αυγούστου που μπορείς να κάτσεις λίγο να ξεκουραστείς ξεκινάει η πιο εφιαλτική χρονιά της ζωής σου:η Γ' Λυκείου...

Κατά τη διάρκεια αυτής της χρονιάς θα είσαι "προστατευόμενο είδος":θα σε αντιμετωπίζουν όλοι σαν ένα άτομο με ειδικές ανάγκες που παλεύει κάθε μέρα και όλη μέρα για ένα μόνο σκοπό:να περάσεις στο Πανεπιστήμιο. Βέβαια, θα νομίζεις ότι τους κοροϊδεύεις και λίγο γιατί μεταξύ μας δεν θα διαβάζεις και τόοοοοοσο πολύ(που να βρεις χρόνο άλλωστε:το πρωί σχολείο, μετά πέντε ώρες φροντιστήριο κάθε μέρα, κανά ιδιαίτερο έτσι "για να είμαστε σίγουροι" ε βάλε και οκτώ ώρες να κοιμηθείς πάει η μέρε τελείωσε! Πότε στην ευχή να διαβάσεις;!) και αυτό θα σε αγχώνει και λίγο. Αλλά να σου πω και κάτι; Όπως λέμε και εμείς οι φιλελεύθεροι, προσωπική σου επιλογή δεν είναι; Αν θες να πας στο Πανεπιστήμιο θα περάσεις το βασανιστήριο των Πανελληνίων! Είναι μετά να απορείς που οι φοιτητές δε διαβάζουν στο Πανεπιστήμιο; Αφού τους προηγούμενους δεκαπέντε μήνες μίσησαν το διάβασμα: από την εξαντλητική αποστήθιση, τη βαρετή ασκησειολογία, τις ηλίθιες "μεθοδολογίες", τη γελοιότητα του φροντιστηρίου και του σχολείου ταυτόχρονα!

Αλλά δυστυχώς δεν έχεις άλλη επιλογή:στην Ελλάδα υπάρχει μόνο ένα Πανεπιστήμιο. Το δημόσιο-κρατικό Πανεπιστήμιο! Αν θες να σπουδάσεις στην Ελλάδα δεν έχεις άλλη επιλογή. Εντάξει υπάρχουν και τα κολλέγια άλλα αυτά είναι...τίποτα:τρία χρόνια για μια ειδικότητα που δε σε ενδιαφέρει για να καταλήξεις με ένα χαρτί χωρίς επαγγελματικά δικαιώματα! Αν όμως θες να σπουδάσεις Μαθηματικά, Φυσική, Χημεία, Οικονομική Επιστήμη, Πολιτική Επιστήμη, Κοινωνιολογία δεν υπάρχει άλλος δρόμος:για να μπεις στο κρατικό Πανεπιστήμιο πρέπει να περάσεις από τις Πανελλήνιες. Ε αν αυτό δεν είναι η απόλυτη επίδειξη κρατική βαρβαρότητας, το απόλυτο παράδειγμα του τι μπορεί να σου κάνει το κράτος άμα θέλει, δεν μπορώ να φανταστώ τι θα μπορούσε να είναι!

Ξέρετε φίλοι ποια κυβέρνηση είχε θεσπίσει το κρατικό μονοπώλιο της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης; Η Χούντα αγαπητοί μου! Ναι, η συνταγματική αυτή ρύθμιση είναι έργο της επταετίας:ήθελαν οι χουντικοί να διασφαλίσουν ότι η πανεπιστημιακή παιδεία θα είναι υπό τον έλεγχο τους και κανένα ίδρυμα του εξωτερικού δεν θα "μολύνει" την ελληνική παιδεία! Και βγαίναμε στο δρόμο για να υποστηρίξουμε ένα νόμο της Χούντας! Ναι, της Χούντας! Και για να αναγκάσουμε τους κακόμοιρους που δεν ήταν τόσο έξυπνοι όσο εμείς, δεν ήταν τόσο μαθηταράδες όσο εμείς οι "γάτοι", να πηγαίνουν στην Αγγλία και στην Ιταλία για να πάρουν ένα χαρτί!

Μα σκεφτείτετο λίγο:οι πραγματικά πλούσιοι δε νοιάζονται. Τα παιδιά τους ούτως ή άλλως στο Harvard και στο London School of Economics θα τα έστελναν είτε είχαμε ιδιωτικά Πανεπιστήμια είτε όχι. Αυτό ισχύει και για τους πραγματικά φτωχούς:δεν θα είχαν τη δυνατότητα να επιλέξουν το ιδιωτικό Πανεπιστήμιο. Γι' αυτούς το κρατικό Πανεπιστήμιο είναι μονόδρομος είτε αναγνωρίζονται τα ιδιωτικά είτε όχι! Ίσως ακούγεται σκληρό, αλλά είναι η αλήθεια:όπως κάποιες οικογένειες δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα ενός ακριβού αμαξιού ή ενός ιδιωτικού σχολείου, έτσι δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα και τη φοίτηση σε ιδιωτικό Πανεπιστήμιο. Είναι (δυστυχώς) αποκλεισμένοι στην επιλογή του δημοσίου Πανεπιστημίου και του βασανιστηρίου των Πανελληνίων εξετάσεων.

Και ποιοι πλήττονται τελικά από το κρατικό μονοπώλιο της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης; Μα τα μεσαία στρώματα φυσικά! Οι οικογένειες, τα παιδιά των οποίων είχαν την ατυχία να μην τα καταφέρουν στις Πανελλήνιες και που έχουν ένα εισόδημα που τα βγάζουν πέρα, πρέπει να ζοριστούν να βρουν τα λεφτά να στείλουν τα παιδιά τους σε ένα αξιοπρεπές ίδρυμα του εξωτερικού. Πρέπει να εξασφαλίσουν τα χρήματα που απαιτούνται για τα δίδακτρα, αλλά και τη διαβίωση των παιδιών τους στο εξωτερικό. Και σας ρωτάω, δε θα ήταν καλύτερο να γλιτώσουν τα λεφτά της διαβίωσης στο εξωτερικό και να έχουν να πληρώσουν μόνο τα δίδακτρα; Δε θα ήταν καλύτερο για τις οικογένειες αυτές (που νομίζω ότι αποτελούν και την πλειοψηφία των ελληνικών οικογενειών-που δηλαδή γενικά τα φέρνουν βόλτα, αλλά ένα τέτοιο έξοδο είναι δυσβάσταχτο), δε θα ήταν μια σημαντική ανάσα να γλιτώσουν τα έξοδα διαβίωσης, που αποτελούν και το μεγαλύτερο μέρος της συνολικής επένδυσης;

Νομίζω πως πρόκειται για τον ορισμό της κατά Pareto βελτίωσης:καλυτερεύει η θέση κάποιων, χωρίς να χειροτερεύει η θέση των υπολοίπων! Τα δημόσια Πανεπιστήμια θα μείνουν ανεπηρέαστα. Απλά βελτιώνονται οι επιλογές για τα παιδιά που απέτυχαν στην απάνθρωπη δοκιμασία των Πανελληνίων. Για κάποιον που έχει την ατυχία να μην έχει το απαραίτητο εισόδημα τα πράγματα δεν χειροτερεύουν:τα δημόσια Πανεπιστήμια δεν καταργούνται! Η αναγνώριση των ιδιωτικών, όμως, αυξάνει τις επιλογές πολλών φοιτητών που έχουν τη δυνατότητα να ανταποκριθούν στο απαραίτητο κόστος (και πιστέψτε με είναι πολλοί οι σπουδαστές των ιδιωτικών ΙΕΚ και των κολλεγίων, όσο και των Πανεπιστημίων του εξωτερικού) και έτσι πολλοί μπορούν να γλιτώσουν την Γ' Λυκείου και έτσι να προσθέσουν και ένα χρόνο στη ζωή τους...

Θυμηθείτε το βασικό επιχείρημα αυτών που ζητούν τη διατήρηση του ασύλου στα Πανεπιστήμια:"ποιος μου εγγυάται ότι δε θα έρθει στην εξουσία μια δικτατορία και το πανεπιστημιακό άσυλο θα αποκτήσει σοβαρό νόημα προστασίας της επιστημονικής γνώσης;". Θέλω να τους απαντήσω:"έχετε διαβάσει Κούντερα; Ξέρετε πώς ήταν τα Πανεπιστήμια στη Χούντα;". Γιατί όποιος έχει διαβάσει Κούντερα ή ξέρει πώς ήταν η κατάσταση στα ελληνικά Πανεπιστήμια στη Χούντα, ξέρει πολύ καλά πως το κρατικό μονοπώλιο στα Πανεπιστήμια αποτελεί τον ασφαλέστερο δρόμο για να χτίσεις μια αποτελεσματική δικτατορία! Γιατί όταν το Πανεπιστήμιο είναι κρατικό μονοπώλιο η πιο επαναστατική ομάδα του πληθυσμού, οι φοιτητές, βρίσκονται υπό τον έλεγχο της κρατικής δικτατορίας. Φοιτητές εκβιάζονται και φιμώνονται, ρουφιάνοι κυκλοφορούν και η διδασκαλία γίνεται όργανο της κρατικής προπαγάνδας. Δείτε τα Πανεπιστήμια στη ναζιστική Γερμανία, στην Ελλάδα του 1967-1974, διαβάστε το "Αστείο", όπου καταστράφηκε η ζωή ενός ανθρώπου επειδή έκανε ένα αστείο για το Στάλιν και θα καταλάβετε ότι το μονοπώλιο της Πανεπιστημιακής παιδείας είναι το βασικό όπλο των ολοκληρωτικών καθεστώτων. Αυτό θέλουμε να διατηρήσουμε και στη χώρα μας;

Θέλω, επίσης, να παρουσιάσω μια συλλογιστική και σας παρακαλώ αν βρείτε κάπου ανακολουθία να την επισημάνετε:έστω ότι είστε ελεύθερος να ιδρύσετε ένα ιδιωτικό Πανεπιστήμιο, έχοντας στο μυαλό τον ευτελέστερο των σκοπών:να βγάλετε χρήματα. Για να βγάλετε πολλά χρήματα πρέπει να έχετε πολλούς φοιτητές. Για να έχετε πολλούς φοιτητές πρέπει να έχετε καλό όνομα. Για να έχετε καλό όνομα πρέπει οι απόφοιτοί σας να βρίσκουν δουλειά και θέσεις σε καλά μεταπτυχιακά. Για να γίνει αυτό πρέπει να βγάζετε αποφοίτους καλούς στο αντικείμενο τους. Για να βγάζετε καλούς αποφοίτους πρέπει να έχετε καλούς καθηγητές, σύγχρονο πρόγραμμα σπουδών, καλές εγκαταστάσεις, με λίγα λόγια πρέπει να έχετε ένα καλό(για τα ελληνικά δεδομένα) Πανεπιστήμιο. Συμπυκνώνω το συλλογισμό:για να βγάζετε λεφτά, πρέπει να έχετε ένα καλό Πανεπιστήμιο. Παρακαλώ όποιος βρει ένα σφάλμα στον παραπάνω συλλογισμό να κάνει τον κόπο να γράψει ένα σχόλιο για να δω και εγώ που κάνω λάθος και να αναθεωρήσω! μου φαίνεται παραπάνω από λογικό ότι όποιος θέλει να βγάλει λεφτά θα κάνει ένα καλό Πανεπιστήμιο και αυτό θα κάνει καλό σε όλους μας!

Δε θέλω να φανώ υπεραισιόδοξος και να ισχυριστώ ότι όλα τα ιδιωτικά Πανεπιστήμια θα είναι καλά. Θέλω να τονίσω ότι τα ιδιωτικά Πανεπιστήμια πρέπει να είναι αυστηρά μη κερδοσκοπικά(αυτό σημαίνει ότι τα κέρδη δεν θα διανέμονται στους μετόχους αλλά θα επανεπενδύονται στο ίδρυμα) και να αξιολογούνται από μια ανεξάρτητη αρχή όσον αφορά το εκπαιδευτικό τους έργο, όπως και τα δημόσια άλλωστε. Θέλω, επίσης, να είμαστε ρεαλιστές:όσο κακά κι αν είναι τα δημόσια Πανεπιστήμια (και είμαι από αυτούς που πιστεύουν ότι είναι πολύ κακά), αποτελούν ένα είδος ιδιότυπου θεσμού για την ελληνική κοινωνία. Αυτό που λέω είναι ότι (όπως και σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες που αναγνωρίστηκαν τα ιδιωτικά Πανεπιστήμια) τα δημόσια Πανεπιστήμια θα μείνουν στην κορυφή των προτιμήσεων των μαθητών και στα ιδιωτικά θα πηγαίνουν όσοι είτε αποτυγχάνουν είτε δε θέλουν να περάσουν το βασανιστήριο των Πανελληνίων. Προσπάθησα, όμως, να υποστηρίξω ότι η αναγνώριση των ιδιωτικών Πανεπιστημίων θα βελτιώσει τη θέση πολλών οικογενειών χωρίς να χειροτερεύσει τη θέση των υπολοίπων και ότι το πιο πιθανό αποτέλεσμα είναι να βγει κάτι θετικό για όλη την ελληνική κοινωνία από την αναγνώριση αυτή.

Πιστεύω πως αυτά που λέω είναι λογικά και πως στέκουν. Θέλω να σας ενημερώσω ότι είμαι (και ελπίζω να συνεχίσω για μερικά χρόνια ακόμα) φοιτητής σε δημόσιο Πανεπιστήμιο. Νομίζω όμως ότι το σπάσιμο του κρατικού μονοπωλίου στην Πανεπιστημιακή εκπαίδευση είναι μια ωφέλιμη αλλαγή:γι' αυτό και τη στηρίζω.