O Μότσαρτ και η ελευθερία της έκφρασης

Η διεύθυνση της Deutsche Oper ακύρωσε το ανέβασμα του «Ιδομενέα», επειδή σε μια σκηνή παρουσιάζονταν τα κομμένα κεφάλια του Βούδα, του Ιησού Χριστού, του Ποσειδώνα και του Μωάμεθ, κάτι που θεωρήθηκε πως μπορεί να προκαλέσει το Ισλάμ. Ο λόγος για την παραγωγή του κλασικού έργου από τον Χαμς Νόενφελς, στην οποία είχε ασκηθεί έντονη κριτική όταν πρωτοπαρουσιάστηκε το 2003. Η αστυνομία του Βερολίνου προειδοποίησε πως το έργο θα μπορούσε να προκαλέσει αντιδράσεις από τη μουσουλμανική κοινότητα της χώρας. Η κριτική είχε επικεντρωθεί σε μία σκηνή όπου ο βασιλιάς Ιδομενέας παρουσιάζει τα κομμένα κεφάλια του Ποσειδώνα, του Ιησού, του Βούδα και του Μωάμεθ. Η αμφιλεγόμενη σκηνή αποτελεί δημιουργική προσθήκη του Νόενφελς στην αρχική παραγωγή του έργου.

Η διευθύντρια της Deutsche Oper, Κίρστεν Χαρμς, τόνισε πως η αστυνομία πρότεινε, αλλά δεν επέβαλε, είτε την αφαίρεση της επίμαχης σκηνής από την παραγωγή του έργου είτε την ακύρωση ολόκληρης της παραγωγής. Τόσο ο Νόενφελς όμως όσο και οι λοιποί συντελεστές αρνήθηκαν να γίνει οποιαδήποτε τροποποίηση στο έργο οπότε, όπως κατέληξε η Χαρμς, αναγκάστηκε να αποφασίσει την ακύρωση της παραγωγής, «έχοντας ζυγίσει την καλλιτεχνική ελευθερία και την ελευθερία μιας όπερας να χρησιμοποιεί όποιες εικόνες θέλει για να αφηγηθεί μια ιστορία, έναντι του ζητήματος ασφάλειας για τη ζωή ανθρώπων, που ανακύπτει».

Οργή για την απόφαση που έλαβε η διεύθυνση της Όπερας εξέφρασαν οι περισσότεροι Γερμανοί πολιτικοί. Ο Γερμανός υπουργός Εσωτερικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε που πραγματοποιούσε επίσημη επίσκεψη στις ΗΠΑ, ξέσπασε χαρακτηρίζοντας την απόφαση «τρελή» και «μη αποδεκτή», ενώ σημείωσε πως όταν ο μη μουσουλμανικός κόσμος ξεπερνά τα όρια κάνοντας υπερβολικά πολλούς συμβιβασμούς σε τέτοια θέματα, τότε «δεν θα καταφέρει να πείσει τους Μουσουλμάνους πως η ελευθερία του λόγου και η ανοχή είναι καλύτερα από τον φονταμενταλισμό». Ο Σόιμπλε καταδίκασε και «την τάση ορισμένων ακραίων Μουσουλμάνων που λειτουργούν με τρελό τρόπο στην παραμικρή πρόκληση».

Επίσης, ο δήμαρχος του Βερολίνου Κλάους Βοβεράιτ τόνισε πως «η αυτολογοκρισία δίνει σε όσους πολεμούν τις αξίες μας μία εκ των προτέρων επιβεβαίωση πως δεν θα αγωνιστούμε γι' αυτές» και ο Μπερντ Νόιμαν, υπουργός Πολιτισμού της Γερμανίας, τόνισε ότι «όταν ο φόβος για πιθανές αντιδράσεις οδηγεί σε αυτολογοκρισία, τότε τίθεται σε κίνδυνο η δημοκρατική κουλτούρα της ελευθερίας του λόγου».

Την απόφαση της διεύθυνσης της Όπερας χαιρέτισε ο αρχηγός του Ισλαμικού Συμβουλίου της Γερμανίας, σημειώνοντας πως η απεικόνιση του κομμένου κεφαλιού του Μωάμεθ «σίγουρα θα προσέβαλε τους Μουσουλμάνους». Την ανακούφισή της για την απόφαση εξέφρασε και η αστυνομία του Βερολίνου.

Aπό ΤΑ ΝΕΑ (και αντίστοιχο από την Καθημερινή με σχόλια και της Μέρκελ).

Η επιτυχία της ισλαμοφασιστικής τρομοκρατίας στις δυτικές κοινωνίες είναι παραπάνω από εμφανής πλέον. Όχι ζητήματα εξωτερικής πολιτικής, όχι ζητήματα θρησκευτικού προσδιορισμού, όχι ζητήματα προκλητικών ή ενοχλητικών απόψεων/σχολίων/σκίτσων, αλλά ακόμα και έργα τέχνης τεράστιας καλλιτεχνικής αξίας εξαρτώνται πλέον όχι από την ελεύθερη βούληση των δημιουργών και των πολιτών, αλλά από τις διαθέσεις των ακραίων φασιστών φονταμενταλιστών. Αυτών, που πριν λίγες μέρες, για να αποδείξουν πόσο λάθος έκανε ο πάπας χαρακτηρίζοντάς τους επιθετικούς, δολοφόνησαν γριές καλόγριες που τους προσέφεραν χρόνια τώρα ιατρικές υπηρεσίες!

Αρνούμενοι να υπερασπιστούμε την ελεύθερία της έκφρασής μας, ανοίγουμε όλο και περισσότερο την πόρτα της παρεμβατικότητας στους ισλαμοφασίστες. Υποθηκεύουμε όλο και περισσότερες ελευθερίες μας με την συγκαταβατικότητά μας, και δεχόμαστε να καθορίζονται, από τις ευαισθησίες των σκοταδιστών, οι επιλογές μας ακόμα και στο ποιά όπερα θα παρακολουθήσουμε! Δεχόμενοι τον ισλαμικό σκοταδισμό, παραδίδουμε όλες τις κατακτήσεις μας από τον αγώνα για την απεξάρτηση από τον χριστιανικό σκοταδιστικό μεσαίωνα όπως κατακτήθηκαν με την Μεταρρύθμιση, τον Διαφωτισμό, την Βιομηχανική Επανάσταση και με τους αγώνες ενάντια στους ολοκληρωτισμούς της Καθολικής Εκκλησίας, και του δεσποτισμού, αλλά και πιο πρόσφατα εναντίον του φασισμού και του κομμουνισμού. Τις κατακτήσεις της ελευθερίας της ατομικής έκφρασης, της προστασίας της ελευθεροτυπίας και της τέχνης, του σεβασμού της ιδιωτικότητας, του περιορισμού της παρέμβασης του κράτους, της ανεξιθρησκείας, του χωρισμού κράτους-εκκλησίας και της εξάλειψης του κοσμικού πολιτικού ρόλου της οργανωμένης θρησκείας.

In any compromise between good and evil, it is only evil that can profit.
Ayn Rand

Περισσότερα:
Ελευθερία Έκφρασης & Τζιχάντ
Καταδικασμένοι ερήμην
Ελευθερία του Λόγου, γιατί όμως;
Karim El-Gawhary. Απο το Μόναχο στο Κάιρο
MANIFESTO: Together facing the new totalitarianism