Τραγωδία και πολιτική εκμετάλλευση

τα κοράκια της ιδεοληψίας

Σχεδόν καθοριστική αιτία για την δραματική αεροπορική συντριβή προβλήθηκε το γεγονός ότι το αεροπλάνο ανήκε σε ιδιωτική εταιρία. Και ότι, εφόσον η πτήση ήταν ένα προϊόν που παρείχε η ελεύθερη οικονομία, που υπακούει μόνο στους κανόνες του κέρδους και του ανταγωνισμού, είναι αυτονόητο ότι η έμφαση δεν θα έπεφτε, βέβαια, στην ασφάλεια των επιβατών, αλλά π.χ. στα λαμπερά γράμματα με τα οποία ήταν τυπωμένο το brand name της εταιρίας στο αεροσκάφος.

Επίσης, ανακοινώθηκαν τα πάρα πολλά προβλήματα που είχε παρουσιάσει το συγκεκριμένο αεροσκάφος στο πρόσφατο παρελθόν, το «ιστορικό» του. Όπως ακούστηκε και η άλλη πλευρά, εκ μέρους των ειδικών: όταν ένα αεροσκάφος επισκευαστεί κατάλληλα, είναι όπως όταν βγήκε από το εργοστάσιο. Ξέρει κανείς το ιστορικό του αεροσκάφους με το οποίο πρόκειται να ταξιδεύσει, ανεξάρτητα από το αν η εταιρία του είναι ιδιωτική ή δημόσια; Με ποια συγκριτικά στοιχεία κρίνουμε το αν ένα αεροπλάνο είναι ακόμα αξιόπιστο;
Αλλά για να φτάσουμε να πούμε ότι φταίει το γεγονός ότι η εταιρία δεν αντικατέστησε το αεροπλάνο μόνο και μόνο για να κάνει οικονομία και ότι για αυτό φταίει ο ανταγωνισμός πρέπει να έχουμε και τα εξής στοιχεία: 1) Οι δημόσιες ελεγκτικές αρχές που κρίνουν την ικανότητα ενός αεροπλάνου να πετάξει, έκαναν σωστά τη δουλειά τους; Είχαν, δηλαδή, υποδείξει στην εταιρία την απόσυρση του αεροπλάνου και η τελευταία το απέφυγε; 2) Οι δημόσιες αεροπορικές εταιρίες που δεν λειτουργούν με όρους ελεύθερου ανταγωνισμού (αλλά με όρους εξυπηρέτησης του δημόσιου συμφέροντος) αντικαθιστούν πιο συχνά τα αεροπλάνα τους από τις ιδιωτικές; 3) Οι δημόσιοι ελεγκτικοί μηχανισμοί πόσο αντικειμενικοί είναι όταν πρόκειται να αξιολογήσουν δημόσια αεροσκάφη;

Θα μου πείτε ότι μια ιδιωτική εταιρία μπορεί να εξαγοράσει π.χ. τον έλεγχο, δωροδοκώντας τον δημόσιο ελεγκτή. Business is business. Άρα και πάλι το πρόβλημα βρίσκεται στον πρόθυμο να εξαγοραστεί ελεγκτικό μηχανισμό. Ο επιχειρηματίας κάνει τη δουλειά του, προσπαθώντας, έστω και αθέμιτα, να μειώσει το κόστος συντήρησης ή αντικατάστασης. Ο δημόσιος ελεγκτής είναι εκείνος που δεν κάνει σωστά τη δουλειά του.


τα μαθες? επεσε αεροπλανο! παμε να κραξουμε!

Η διαστρέβλωση που παρουσιάζεται τις τελευταίες μέρες από ορισμένες φωνές, όπως ο πρόεδρος του ΣΥΝ, έγκειται στο ότι το πρόβλημα εστιάζεται στην ίδια την λειτουργία της ελεύθερης οικονομίας. Παρορώντας, βέβαια, ότι ένας πολύ σημαντικός παράγοντας για την ομαλή λειτουργία της ελεύθερης οικονομίας είναι ο ελεγκτικός ρόλος του κράτους, το οποίο, όχι πλέον ως επιχειρηματίας/πατερούλης, αλλά ως εγγυητής της νομιμότητας οφείλει να διασφαλίζει ανά πάσα στιγμή όσα εκφεύγουν των επιδιώξεων των επιχειρηματιών. Εφόσον το κράτος αποτυγχάνει σε αυτόν του το ρόλο, εφόσον δεν έχει αναπτύξει τους αντίστοιχους θεσμούς και δεν τους έχει στελεχώσει με ανεξάρτητους λειτουργούς, δεν φταίει η ελεύθερη οικονομία για αυτήν την αποτυχία. Αντιθέτως, τελικά ζημιώνεται και ο ίδιος ο ελεύθερος επιχειρηματίας από την αδυναμία του κράτους να επιτελέσει έστω αυτόν τον ελεγκτικό του ρόλο.

Το ίδιο συμβαίνει και στην ακτοπλοΐα. Αντί οι ελεγκτικοί μηχανισμοί να διενεργούν εξονυχιστικούς ελέγχους καταλληλότητας των πλοίων, απλώς έρχονται εκ των υστέρων, όταν το κακό έχει ήδη συμβεί, να επιβάλλουν πρόστιμα. Δεν θα ευεργετηθεί όμως ο πολίτης, αν ο επιχειρηματίας πληρώσει 1.500.000 ευρώ στο Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας. Και ούτε βέβαια θα αντικαταστήσει ποτέ ο επιχειρηματίας τα σαπιοκάραβα, όταν του έχει έρθει τέτοιο μπουγιουρντί. Αν, όμως, ο προληπτικός κρατικός έλεγχος ήταν επιτυχής και αν απελευθερωνόταν, ταυτόχρονα, η τιμή των εισιτηρίων, ώστε να έχουν και οι επιχειρήσεις και ένα κίνητρο για να βελτιώσουν τις υπηρεσίες τους, τότε η ωφέλεια για τους πολίτες θα ήταν απτή.
Βέβαια, η αλήθεια είναι ότι το φαινόμενο παρουσιάστηκε στις «άγονες» γραμμές, εκεί όπου κανονικά κανένας επιχειρηματίας δεν έχει οικονομικό ενδιαφέρον και εκεί όπου το κράτος επιβάλλει, με μικρές επιδοτήσεις, την ύπαρξη γραμμών, ως εφαρμογή της «καθολικής υπηρεσίας».Ακόμη κι εκεί όμως, αν οι πολίτες είχαν το δικαίωμα της επιλογής, ανάμεσα σε 4-5 εταιρίες, σίγουρα θα είχαν προτιμήσει εκείνες που παρείχαν τις καλύτερες υπηρεσίες στο μικρότερο κόστος.
Αν αφήναμε τις μεταφορές στο κράτος ξέρετε κάθε πότε θα ανανέωνε τους στόλους; Θυμηθείτε τι λεωφορεία είχαμε πριν το 1992 στην Αθήνα και κυρίως, για πόσες δεκαετίες τα είχαμε.


κειμενο του Βασιλη Σωτηροπουλου, κατοπιν προσκλησεως

διαβαστε επισης και το ωραιο αρθρακι του κονφετ Αν δεν σε σκοτώσει ο καπιταλισμός, θα σε σκοτώσει σίγουρα η μαλακία