Παρασκευή, Δεκεμβρίου 02, 2005

Αποκλεισμοί, Πρόοδος & Παγκοσμιοποίηση (Y/N ?)

Με αφορμή προηγούμενο ποστ και τον αποκλεισμό των καπνιστών που πρότεινε – αποφάσισε (whatever) ο ΠΟΥ (Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας) από το σύνολο των εργαζομένων του.

Κάθε επιχείρηση ή οργανισμός έχει κάποια λίστα προσόντων που προαπαιτεί από τους εργαζομένους της. Θέλει qualifications απ' αυτούς. Ανεξάρτητα από τα λεγόμενα 'hard skills' (την τεχνική ή την 'επί του αντικειμένου γνώση') σχεδόν όλες τις φορές απαιτούνται πρόσθετα απαραίτητα προσόντα για να προσληφθείς για μια δουλειά.

Κάποια απ' αυτά είναι π.χ. η αυτοσυγκέντρωση (ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας), η εχεμύθεια (δικηγόροι, σύμβουλοι κ.α.), αυστηρή πειθαρχία (σε κάποια επαγγελματικά περιβάλλοντα), ομορφιά (αν είσαι μοντέλο, ηθοποιός κλπ κλπ) και άλλες χίλιες μύριες απαιτήσεις που μπορεί να απαιτεί μια δουλειά ή να την απαιτεί ο εργοδότης. Αν οι περιορισμοί που βάζει ο εργοδότης είναι παράλογοι, τότε αυτό θα αποβεί κάποια στιγμή εις βάρος του. Έτσι λοιπόν μπορεί κάποιος να θέλει να προσλάβει σώνει και καλά υπέρβαρο, κάποιος άλλος έναν αδύνατο και εδώ στη συγκεκριμένη περίπτωση δε θέλουν να προσλάβουν καπνιστές.

Καταλαβαίνω ότι εδώ δεν πρόκειται για μια εταιρεία απλά αλλά για τον ΠΟΥ, που είναι κάτι σα θεσμός και άρα δε θα έπρεπε να κάνει διακρίσεις. Όποιος όμως μου ορίσει με ικανοποιητικό τρόπο μια διαχωριστική γραμμή που θα λέει από δω και πέρα είναι καθαρές επαγγελματικές απαιτήσεις και από δω και κει είναι κάποιες περιττές (σαν αυτή για τους καπνιστές) τότε θα παραδεχτώ το αυθαίρετο ή άδικο του πράγματος.

Δεν πιστεύω ότι ο ΠΟΥ πράττει σωστά. Δεν πιστεύω ταυτόχρονα ότι πράττει λάθος. Δεν είναι όλα άσπρο μαύρο.

Στο μέλλον αυτά τα διλήμματα θα γίνουν πολύ πιο ουσιώδη και δύσκολα. Αν είναι εύκολο να βρεθεί η κατάσταση της υγείας του οποιουδήποτε και οι πιθανές προοπτικές του (ήδη έχει αρχίσει να υφίσταται σα δυνατότητα), τότε θα προκύψουν τα πραγματικά σημαντικά ζητήματα. Σε μια τέτοια περίπτωση, κάποιος που είναι π.χ. παχύσαρκος ή καπνιστής ή έχει γενετική προδιάθεση για κάποιες αρρώστιες θα βρίσκει δυσκολότερα δουλειά ή θα υποχρεώνεται σε πολλαπλάσιες ασφαλιστικές εισφορές, διότι η περίπτωσή του θα εμπεριέχει μεγαλύτερο ρίσκο (το ρίσκο και η επισφάλεια ως γνωστό πληρώνονται). Σύμφωνα με το σκεπτικό της αγοράς, αυτό θα είναι μάλιστα αναπόφευκτο όσο και λογικό. Η αγορά θα σου πει ότι “δεν είναι δυνατό να πληρώνει ο υγιής υπερβολικά πολλά για να ‘καλύπτονται’ και αυτοί που έχουν κακή προδιάθεση υγείας”. Την αγορά την ενδιαφέρει μόνο το κέρδος ασφαλώς.

Είναι αποδεκτός αυτός ο αποκλεισμός? Είναι δίκαιο αυτό? (δεν έχω εύκολη απάντηση ναι ή όχι, τα ζητήματα θέτω) Και ποιος θα διαχειρίζεται αυτές τις τόσο ευαίσθητες πληροφορίες? Θα τις κρατήσουμε κρυφές? Ή νομίζουμε ότι είναι εύκολο να φυλακίσεις πια τις πληροφορίες που μεταφράζονται σε χρήμα? Σήμερα, ο κόσμος πορεύεται στην εποχή της πληροφορίας – η πληροφορία, η επεξεργασία της, η διαμόρφωσή της, το περιεχόμενό της, η παρουσίασή της και ή πώλησή της είναι η καρδιά της σύγχρονης μηχανής της προόδου και του πολιτισμού – που παράγει ισχύ και χρήμα. Άρα είναι εύκολο ή κάπως εφικτό να πεις ότι θα κλείσουμε τέτοιες πληροφορίες σε μια φυλακή και θα ησυχάσουμε? Μου φαίνεται πως όχι, αλλά δεν είναι αυτό ακριβώς το ζήτημα. Και συνεχίζω το σκεπτικό μου.

Ακόμα και τώρα κάποιοι αποκλείονται για κάποιους Χ λόγους, οπότε και πάλι μπορούμε να συζητήσουμε αν αυτό είναι αποδεκτό, απάνθρωπο για κάποιους ή όχι.
Γιατί να υπάρχουν π.χ. λιγότερες ευκαιρίες για κάποιον που δεν έχει τα απαραίτητα εφόδια γνώσης? Για κάποιον που έχει λιγότερη μόρφωση? Για κάποιον που επειδή έχει χαμηλό βιοτικό επίπεδο και πόρους (χρήματα δηλαδή) και δεν έχει αποκτήσει πολλά skills που θα του δώσουν μια καλύτερη θέση στον επαγγελματικό και κοινωνικό στίβο, αυτό δεν είναι ένα είδος αποκλεισμού ή έστω λιγότερων ευκαιριών? Και όμως το δεχόμαστε, το έχουμε αποδεχτεί και το θεωρούμε δεδομένο. Δε λέμε ‘να μη γίνεται διαχωρισμός και αποκλεισμός αυτών που δεν τηρούν τα qualifications’ - σήμερα όσοι έχουν χρήματα και απαραίτητα εφόδια και εκπαίδευση, έχουν καλύτερες προοπτικές να αποφύγουν τον αποκλεισμό. Έτσι ίσως μπορεί να αποδεχτούμε και στο μέλλον και άλλα σαν αυτά που αναφέρθηκαν παραπάνω. Ούτε και εδώ υπάρχει σαφής διαχωριστική γραμμή μεταξύ των στοιχείων διαφοροποίησης που είναι αποδεκτά και των στοιχείων βάση των οποίων ‘απάνθρωπα’ θα περιθωριοποιείται κάποιος.

Τα στοιχεία που διαφοροποιούν κάποιον είναι πολλά: π.χ. τα χρήματα που έχει, το πού γεννήθηκε, οι προοπτικές της υγείας του, το αν καπνίζει ενδεχομένως και ό,τι άλλο βάζει ο νους σας.
ΓΙΑΤΙ κάποια να είναι αποδεκτά (σήμερα όλοι αποδεχόμαστε ότι δεν έχουμε όλοι τα ίδια λεφτά, τις ίδιες ευκαιρίες εκπαίδευσης, τις ίδιες δυνατότητες) και κάποια άλλα όχι (αν καπνίζει ή έχει προδιάθεση 30% για να εκδηλώσει την τάδε αρρώστια στα επόμενα 5-6 χρόνια)? Δεν υπάρχουν εύκολες απαντήσεις.

Ένα ανατριχιαστικό σενάριο είναι αυτό του αποκλεισμού των επιρρεπών σε παθήσεις και σε προβλήματα υγείας που φέρνει στο νου την τέλεια φυλή που ήθελαν να δημιουργήσουν οι ναζί. Μόνο που σε αυτή την περίπτωση η τιμωρία των ‘μη εχόντων τα απαραίτητα προσόντα’ ανθρώπων θα την έχει επιβάλλει ο πολιτισμός μας, ο αγώνας για πρόοδο. Ειρωνεία δηλαδή – η πρόοδος της πληροφορικής, των τηλεπικοινωνιών και των τεχνολογιών υγείας (επίσης βιολογία, γενετική κλπ.) θα συμβάλει ίσως στο μέλλον σε ζητήματα αποκλεισμού σαν τα παραπάνω.

Όλα αυτά είναι και το ζουμί αυτού που λέμε παγκοσμιοποίηση. Η οποία έχουμε ξαναπεί ότι ξεκολλάει από τη φτώχια εκατομμύρια ανθρώπους στις αναπτυσσόμενες χώρες. Αλλά ταυτόχρονα ρίχνει στο περιθώριο κάποιους άλλους – αφού οι απαιτήσεις είναι περισσότερες γι’ αυτούς, πρέπει να έχουν όλο και περισσότερα προσόντα. Αυτό για κάποιον κόσμο φαίνεται άδικο όπως εν πρώτοις μας φαίνεται άδικος και ο αποκλεισμός με βάση τα προβλήματα υγείας που θα έχει κάποιος στο μέλλον. Είναι ένας αποκλεισμός.

Άρα, να κάποιοι λόγοι που δείχνουν πως καλό θα είναι να σκεφτόμαστε δυο φορές προτού δώσουμε την ευχή μας ή το ανάθεμα σε φαινόμενα όπως η παγκοσμιοποίηση, ο κοινωνικός ή επαγγελματικός αποκλεισμός, ο αποκλεισμός των καπνιζόντων ή αυτών που έχουν προβλήματα υγείας, η ιδιωτική εκπαίδευση και διάφορα άλλα τέτοια στοιχεία διαφοροποίησης των δυνατοτήτων που έχουν οι άνθρωποι. Οι κοινωνίες δεν έχουν αλάνθαστους κανόνες. Αλάνθαστο όσο και βαρετό και άνοστο είναι μόνο το βραστό φιδέ που κάνουν στα νοσοκομεία.

4 σχόλια:

Your Man είπε...

Μου άρεσε. Τρομερή και δίκαια ανάλυση, και μάλιστα συνδυασμένη με το ότι ήταν και σύντομη, πιστεύω πως αυτό τα λέει όλα.

Όχι πως έχει κανένα ρόλο, αλλά είμαι της απόφασης του WHO. Όχι απλά ως ένας άνθρωπος που δε γουστάρει να μυρίζει τα ρούχα κάποιου που καπνίζει αλλά και ως κάποιοςν τον οποίο ας πούμε δε θα προσλάμβανε η ΕΥΠ απλά επειδή μιλάω πολύ.

Είναι ένα μου χαρακτηριστικό το οποίο για κάποιες δουλειές κάνει και για κάποιες όχι.

Roark είπε...

Η θεμελιώδης διαφορά είναι η θεσμοθέτηση ή όχι των διακρίσεων. Δεν μπορεί ένας δημόσιος οργανισμός να κάνει οποιαδήποτε διάκριση με κριτήριο την προσωπική ζωή των υπαλλήλων του. Πχ αν καπνίζουν σπίτι τους ή τι σεξουαλικές προτιμήσεις έχουν. Ο ΠΟΥ πράττει 100% λάθος γιατί παρεμβαίνει σε ζητήματα που δεν έχουν να κάνουν με την απόδοση του εργαζομένου, τι έχει να κερδίσει από την εργασία του, αλλά με την προσωπική του ελευθερία.

Το μόνο που έχει δικαίωμα να κάνει είναι να απαγορεύει το κάπνισμα στους χώρους εργασίας και να αφήνει στον εργαζόμενο το δικαίωμα να επιλέξει αν δέχεται να εργασεί με τέτοιους όρους στέρησης καπνίσματος όσο διαρκεί η δουλειά.

Οι αποκλεισμοί δεν είναι όμως σε καμία περίπτωση το "ζουμί" της παγκοσμιοποίησης. Η παγκοσμιοποίηση ανεβάζει το βιωτικό επίπεδο επειδή μειώνει τους αποκλεισμούς, και όχι ρίχνοντας κάποιους στο περιθώριο. Επειδή δίνει νέες ευκαιρίες εκεί που δεν υπήρχαν. Αν για κάτι μπορεί να κατηγορηθεί είναι για μια πιο δίκαιη κατανομή των ευκαιριών (πράγμα που δημιουργεί την αντίδραση όσων πιστεύουν ότι "δικαιούνται" χωρίς προσόντα καλύτερης μεταχείρισης, πχ επιδοτούμενοι ευρωπαίοι αγρότες κτλ).

Είναι λάθος να κοιτάμε στατικά το σήμερα, να βλέπουμε τις ανισσότητες και να βγάζουμε συμπεράσματα από κει για το σύστημα. Πρέπει να κοιτάξουμε πρώτα στο παρελθόν, να δούμε τότε πώς ήταν τα πράγματα, να δούμε τι έχει γίνει σήμερα, και μετά να ψάξουμε τι ήταν αυτό που άλλαξε τα πράγματα για να μπορούμε να κρίνουμε.

Όσοι έχουν κάποια αναπηρία είναι σήμερα ΠΟΛΥ λιγότερο αποκλεισμένοι από κάθε άλλη περίοδο της ιστορίας. Το θέμα δεν είναι αν μια γραφεικρατική δομή θα τους δεχτεί για δουλειά. Αυτό δεν το έκανε ούτε πριν. Το θέμα είναι ότι σήμερα η τεχνολογία και η ανοιχτή οικονομία τους δίνει την δυνατότητα να παρακάμτουν τους γραφειοκρατικούς αποκλεισμούς ή τους δικούς του περιορισμούς και να δημιουργούν από μόνοι τους.

ultrasonic15 είπε...

Roark, λες:
"Ο ΠΟΥ πράττει 100% λάθος γιατί παρεμβαίνει σε ζητήματα που δεν έχουν να κάνουν με την απόδοση του εργαζομένου"

Και ποιος σου είπε ότι τα πρόσθετα προσόντα, πέρα από τον 'καθαρή γνώση της δουλειάς', ας την πούμε, δεν είναι ευρέως αποδεκτά και σήμερα σαν έμμεση διαφοροποίηση - αποκλεισμός? Έχεις διαβάσει για το πόσο σημαντικό ρόλο παίζουν τα λεγόμενα 'άλλα' στοιχεία που συνθέτουν τη λίστα προσόντων ενός εργαζομένου (η εξωτερική εμφάνιση, η αποφασιστικότητα, η υγεία, η σεξουαλική ζωή και δεκάδες άλλα...) και πόσο αυτά επηρεάζουν την αποδοτικότητά του - και σε επαγγέλματα φαινομενικά άσχετα με αυτο καθ' αυτό ο προσόν?
Και πού τραβάμε το όριο των 'γνώσεων της δουλειάς' και των 'ζητημάτων που δεν επηρεάζουν την απόδοση του εργαζομένου'?
Και με ποια βάση και δεδομένα θα φανεί ότι αυτό ή εκείνο δεν επηρεάζουν (όχι απαραίτητα με καθοριστικό τρόπο, αλλά επηρεάζουν όμως) την αποδοτικότητα στην εργασία?
Το προσδόκιμο της ζωής είναι στοιχείο σε εξατομικευμένη βάση θα το λαμβάνατε/με υπόψη σας/μας αν είχατε/με μια επιχείρηση και προσλαμβάνατε/με προσωπικό, είχατε/με προφανώς στόχο την αποδοτικότητα και είχατε/με κυρίως στα χέρια σας τέτοιες αξιόπιστες πληροφορίες?

Ο άλλος βγάζει επιστημονική μελέτη και λέει ότι ο κάπνισμα επιδρά αρνητικά στην παραγωγικότητα στο χώρο εργασίας. Ή μήπως δεν έχουμε ακούσει τέτοιες μελέτες? Εξέτασε 10000 νοματέτους και βρήκε αυτά τα στατιστικά (μη μου φέρει κανείς μμονωμένα παραδείγματα επιχειρηματιών και εργαζομένων που αν και θεριακλήδες είναι αποδοτικότατοι - δεν είναι αυτό το θέμα μου) - that's it. Σου λέει και ο άλλος (ο ΠΟΥ), εμένα με πληρώνει ο κόσμος (ή η αγορά) για να είμαι και αποδοτικός - άρα όπως ψάχνω ανθρώπους με προσόντα γιατί είναι παραγωγικοί και αξίζουν τα λεφτά τους, έτσι κι εγώ φροντίζω να κάνω το παν προς αυτή την κατεύθυνση.
Εκεί τι θα του πεις δηλαδή?
Συν το ότι (θα σου πει)αυτό είναι και θέμα πολιτικής: με την υγεία ασχολούμαι, θέλω ανθρώπους υγιείς ή με καλές προοπτικές υγείας (το κάπνισμα ξέρετε βλάπτει) - και για λόγους αποδοτικότητας. Με τα 'δικά μας λεφτά' πληρώνεται η δουλειά και η ασφάλιση των επιρρεπών σε προβλήματα υγείας υπαλλήλων θα σου πει και ο ΠΟΥ αλλά θα σου πουν και οι νόμοι της αγοράς.
Είναι δύσκολα ζητήματα αυτά όπως καταλαβαίνουμε όλοι.

Αυτό είναι το πρώτο. Το δεύτερο είναι το ότι στο πολύ σύντομο μέλλον (μάλλον θα το προλάβουμε) θα γίνεται διακίνηση πληροφοριών υγείας. Όταν ο άλλος θα έχει διαπιστωμένη προδιάθεση εκδήλωσης της τάδε αρρώστιας ή της τάδε πάθησης και αυτό το γνωρίζει ο κόσμος (πες μας αν είναι εφικτό να φυλακίσεις πια την πληροφορία, και μάλιστα την πληροφορία που φέρνει κέρδος) αυτό θα αποτελεί ατράνταχτο στοιχείο για τη μελλοντική απόδοση του εργαζόμενου ή όχι? Θα αποκλείεται ή έστω θα έχει πολύ λιγότερες ευκαιρίες από τους άλλους, ναι ή όχι?

Και πάμε στα της παγκοσμιοποίησης. Το σχόλιο γι' αυτήν το έκανα, για να δείξω ένα κομμάτι στο οποίο αυτοί που την κατηγορούν σα φαινόμενο έχουν ένα (ή περοσσότερα) point. Δεν είπα ότι αποκλεισμός είναι το ζουμί της παγκοσμιοποίησης. Απλά το θέμα των αποκλεισμών γίνεται ένα από τα παράλληλα κυρίαρχα θέματα σ' αυτό το περιβάλλον και αποκτά άλλες διαστάσεις (ο αποκλεισμός). Πέφτεις στο σφάλμα να θεωρείς κάτι σαν 100% σωστό και παν-καλό και οποιονδήποτε σου λέει ότι υπάρχουν και προβλήματα του απαντάς με τα θετικά της παγκοσμιοποίησης σαν επιχείρημα. ΟΚ υπάρχουν όλα τα θετικά, και εγώ δεν παίρνω σε καμμία περίπτωση το μέρος εκείνων που λένε 'ουουουου, παγκοσμιοποίηση, σατανάας, six six six the number of the beast' (που έλεγε παλιά και στο αμαν η γιαγιά-Σερβετάς).

Αυτό είναι το συμπέρασμά μου στην τελευταία πράγραφο. Όλα τα φαινόμενα, ακόμα και αυτά της παγκοσμιοποίησης έχουν προβλήματα, deficiencies, και εγείρουν νέα ζητήματα αποκλεισμών στο συγκεκριμένο μας θέμα. Λύνουν πολλά, πηγαίνουντον κόσμο μπροστά, αλλά δημιουργούν νέα δεδομένα και προβλήματα. Αυτό το λένε real life case - όλα έχουν παραπάνω από μία όψεις.

Γιάννη, δεν την έχω δει την ταινία που λες. Υπάρχουν όντως πολλές που θίγουν τέτοια θέματα.

Roark είπε...

Δεν είναι ευρέως αποδεκτά, και μάλιστα πολλές εταιρίες έχουν καταδικαστεί για τέτοιες διακρίσεις. 'Ακόμα και αν κάποιος στο ιδιωτικό του μαγαζί μπορεί να βάλει αυθαίρετες απαιτήσεις, ένας δημόσιου χαρακτήρα οργανισμός όπως ο ΠΟΥ (που υπάγεται στον ΟΗΕ) δεν μπορεί διότι έτσι ΘΕΣΜΟΘΕΤΕΙ τις διακρίσεις.

Αν το κάπνισμα στους χώρους δουλειάς μειώνει την αποδοτικότητα, ας απαγορέψει το κάπνισμα στους χώρους δουλειάς (πράγμα που πρέπει έτσι κι αλλιώς να γίνεται για λόγους υγείας των παθητικών καπνιστών). αν κάποιος δεν αποδίδει στη δουλειά του τα αναμενόμενα ας τον διώξει ελεύθερα. Αν φοβάται για το μελλοντικό κόστος των ασφαλίστρων κτλ είναι να βάλει μεγαλύτερα ασφάλιστρα στους καπνιστές.

Δεν μπορεί όμως να απαγορεύει σε ένα καπνιστή που δέχεται να δουλέψει κάτω από αυτές τους όρους να προσπαθήσει. Δεν μπορούμε τόσο εύκολα να κάνουμε εκπτώσεις στην ατομική ελευθερία όταν μιλάμε για θεσμούς και δημόσιες θέσεις.

Η παγκοσμιοποίηση είναι ένα φαινόμενο, και ως τέτοιο έχει πολλές πτυχές, θετικές και αρνητικές. Το ζήτημα όμως των ευκαιριών και του αποκλεισμού δεν μπορεί να καταλογιστεί στην αρνητική μεριά της ζυγαριάς.

Enter your email address:

Delivered by FeedBurner
















Join the Blue Ribbon Online Free Speech Campaign








Referrers

Based on original Visionary template by Justin Tadlock
Visionary Reloaded theme by Blogger Templates | Distributed By Magazine Template

Visionary WordPress Theme by Justin Tadlock