My way!

Ώρες ώρες γίνεται εκνευριστική η απέχθεια (στα όρια του μίσους) που ενδημεί στη χώρα μας για το χρήμα ή το κέρδος και η παράλληλη προβολή υποκειμενικών, θολών, αόριστων αρχών για να τα αντικαταστήσουν. Πολλές φορές γίνεται ασυνείδητα, αλλά εξίσου πολλές συνειδητά.

Σε μια ελεύθερη ανοιχτή κοινωνία το χρήμα δεν είναι αυτοσκοπός, όπως τόσο χονδροειδώς κατηγορείται. Είναι το μέσο που απελευθερώνει τον άνθρωπο να επιδιώκει τους δικούς του στόχους, με τα δικά του μέσα και με τους δικούς του τρόπους. Είναι αυτό που επιτρέπει στον κάθε άνθρωπο να ζει ανεξάρτητος, να ιεραρχεί ελεύθερα τις αρχές και τις αξίες του, να ορίζει την ζωή του και να την κατευθύνει δίχως καταναγκασμούς.

Το μίσος ενάντια στο χρήμα στην πραγματικότητα δεν στρέφεται ενάντια σ’αυτό αλλά στους υπόλοιπους ανθρώπους και στο πώς τα διαχειρίζονται. Αυτό που μισούν όσοι κατηγορούν το χρήμα είναι η ικανότητα που δίνει στον διπλανό τους να επιδιώκει σκοπούς που δεν εγκρίνουν, χρησιμοποιώντας μέσα που δεν τους αρέσουν. Το χρήμα δίνει στον κάθε πολίτη ανεξαρτησία από όλους όσους θέλουν να ελέγχουν την ζωή του, τις ενέργειές του ή τις ιδέες του. Κοιτώντας τους εχθρούς του χρήματος, ή του μόνου τρόπου που μπορεί να παραχθεί ανεξάρτητα από την εξουσία τους, δηλ την ελεύθερη αγορά (το σύνολο των αυθόρμητων συναλλαγών αμοιβαίου οφέλους και αμοιβαίας συναίνεσης), βλέπει κανείς καθαρά τους επίδοξους υποδουλωτές του ανθρώπου.

Σε μια φιλελεύθερη ανοιχτή κοινωνία δεν είναι κανενός ο στόχος το χρήμα. Είναι η δυνατότητα το άτομο να καθορίζει και να εκπληρώνει τους προσωπικούς του στόχους. Κάθε φορά που ακούμε ότι στόχος πρέπει να είναι η «ευτυχία», το «κοινό καλό», το «καλό του έθνους» (ή οποιασδήποτε άλλης πλαστής συλλογικότητας), το «περιβάλλον», το «θέλημα του Θεού» ή οποιοσδήποτε άλλος τέτοιος ετεροκαθορισμένος στόχος, ο πραγματικός στόχος δεν είναι άλλος από την κατάργηση της ατομικής μας ελευθερίας (πράγμα που δεν έχουν πια τα κότσια να το πούνε ευθέως).

Η ελεύθερη στοχοθεσία, που γίνεται δυνατή μέσω του χρήματος και που επιτρέπει σε κάθε μέλος της κοιnωνίας να δρα αυτόνομα και ανεξάρτητα, δημιουργεί μια τεράστια δεξαμενή σκέψης απίστευτης και ανυπολόγιστης πολυπλοκότητας. Η ταυτόχρονη έλλογη σκέψη και δράση εκατομμύριων αυτόνομων ατόμων είναι η απαραίτητη πρώτη ύλη μέσα από την οποία ξεπηδούν όλες οι τεχνολογικές, πολιτισμικές και κοινωνικές εξελίξεις. Η αλαζονική κονστρουκτιβιστική πλάνη ότι μπορούν κάποιος ή κάποιοι να υποκαταστήσουν την διανοητική παραγωγή εκατομμυρίων ταυτόχρονων μονάδων και να κατευθύνουν την κοινωνία αποτελεσματικότερα μέσω των σχεδιασμών τους είναι η «μοιραία έπαρση» (Fatal Conceit του Hayek) που πλήρωσαν τόσοι λαοί πειθαρχώντας σε «κοινούς σκοπούς».

Η ανοιχτή κοινωνία δεν προσπαθεί να εμποδίσει αυτήν την αυτόνομη στοχοθεσία, σκέψη και δράση. Αντίθετα προστατεύοντας την ατομική ιδιοκτησία και την λειτουργία της αγοράς επιτρέπει στα μέλη της να ανταγωνίζονται, να καινοτομούν, να βελτιώνουν, να εφευρίσκουν, να παράγουν και να ευημερούν, όχι μέσω της επιδίωξης αυθαίτερων, αόριστων ή συγκεκριμένων κοινών στόχων αλλά μέσω της ατομικής στοχοθεσίας και της ελευθερίας στην δράση. Τελικά, μόνο σε μια φιλελεύθερη κοινωνία μπορεί κάποιος να δει την ζωή του στο τέλος της μέσα από τους στίχους του μεγάλου Frank Sinatra:

And now, the end is near;
And so I face the final curtain.
My friend, I’ll say it clear,
I’ll state my case, of which I’m certain.

I’ve lived a life that’s full.
I’ve traveled each and ev’ry highway;
And more, much more than this,
I did it my way.

Regrets, I’ve had a few;
But then again, too few to mention.
I did what I had to do
And saw it through without exemption.

I planned each charted course;
Each careful step along the byway,
But more, much more than this,
I did it my way.

Yes, there were times, I’m sure you knew
When I bit off more than I could chew.
But through it all, when there was doubt,
I ate it up and spit it out.
I faced it all and I stood tall;
And did it my way.

I’ve loved, I’ve laughed and cried.
I’ve had my fill; my share of losing.
And now, as tears subside,
I find it all so amusing.

To think I did all that;
And may I say - not in a shy way,
No, oh no not me,
I did it my way.

For what is a man, what has he got?
If not himself, then he has naught.
To say the things he truly feels;
And not the words of one who kneels.
The record shows I took the blows -
And did it my way!

ΥΓ. Σε όσους δεν αρέσει ο Frank υπάρχει πάντα και η εκτέλεση των Sex Pistols