Ατρωτο πρωθυπουργικό προφίλ και παραμορφωμένο κυβερνητικό αμφάς.

Οι τελευταίες βδομάδες ήταν πραγματικά σουρεαλιστικές για την ταπεινή αφεντιά μου καθότι έζησα στιγμές που ποτέ δεν περίμενα ότι θα αξιωνόμουν να βιώσω (πχ να δω το Σαμαρά υπουργό Πολιτισμού). Από το σύνολο της πολιτικής επικαιρότητας που συντάραξε,σόκαρε,εξόργισε και ροκάνισε την υπομονή μας κρατάω δυο γεγονότα,ένα ντόπιο και ένα ξένο. Το σημαντικότερο είναι φυσικά ότι ο κος Μπους διακήρυξε μεγαλόστομα πως «αναγκάστηκε να θυσιάσει τις ελεύθερες αγορές για να σώσει το σύστημα των ελεύθερων αγορών (!).Ταυτόχρονα στα καθημάς, και καθώς μέχρι κι ο τελευταίος πιτσιρικάς είχε πλήρη αντίληψη της σαπίλας που έλουσε τους εγγύτερους συνεργάτες του ημέτερου πρωθυπουργού,εκείνος δήλωσε πως «δεν είχα πλήρη εικόνα, όταν κλήθηκα για πρώτη φορά να τοποθετηθώ». Όταν ο πρωθυπουργός απέκτησε πλήρη εικόνα αντέδρασε αστραπιαίως με τον πιο άχρηστο ανασχηματισμό της δεκαετίας. Κατόπιν των ανωτέρω λοιπόν, μπορούμε να είμαστε σίγουροι πως για μια ακόμα φορά -μετά τη βράβευση του Κίσσινγκερ με το Νόμπελ Ειρήνης - για μια ακόμα φορά λέγω , η πολιτική σάτιρα έχασε κάθε λόγο ύπαρξης. Η ίδια η ζωη την ξεπέρασε.

Παρεπιπτόντως,ένας παραλληλισμός μεταξύ των δυο πολιτικών ηγετών δεν είναι τόσο αυθαίρετος όσο φαίνεται με την πρώτη ματιά. Ο Μπους και ο Καραμανλης δε διαφέρουν ιδιαίτερα στο βαθμό ανικανότητας. Μονάχα στον τρόπο διαχείρισης της: Ο πρώτος δεν ξέρει τι λέει, και ο δεύτερος ούτε ξέρει,ούτε λέει κάτι άξιο σοβαρού σχολιασμού. Κατά τα άλλα είναι κι οι δυο τέκνα ενός οψιγενούς αριστοκρατικού/οικογενειοκρατικού ή καλύτερα «ονοματοκρατικού» συστήματος διακυβέρνησης που παραδόξως γεννήθηκε σε καθόλα δημοκρατικές συνθήκες, επιβεβαιώνοντας τη βιτριόλικη περιφρόνηση που επιφύλασσε ο H.Mencken για τις εκλογικές επιλογές των μαζών. Γιατί ,για να το θέσω λαικιστί,αν το επίθετο των εν λόγω πολιτικών ήταν Papas και Παπαδόπουλος αντιστοίχως, θα τελείωναν τις μέρες τους ως συνταξιούχοι κάποιας ασήμαντης δημόσιας υπηρεσίας. Αντιθέτως, ο λαός τους επέλεξε για ηγέτες του. Το γιατί μην περιμένετε να σας το απαντήσουμε,απλά θα σας πρότεινα να διαβάσετε το βιβλίο the myth of the rational voter σαν γενική αποτίμηση του «ορθολογικού παραλογισμού» που επιδεικνύει ο μέσος ψηφοφόρος.

Ας είναι όμως.Αυτές ήταν οι επιλογές ,μ αυτό το υλικό οφείλαμε να δουλέψουμε. Το ίδιο και οι υπεύθυνοι της επικοινωνιακής πολιτικής του κυβερνώντος κόμματος. Και τι δουλεια κάνανε μα την αλήθεια! Τι κύρος στο πρόσωπο του πρωθυπουργού, συνοδευόμενου απο την ιατρό σύζυγο του, τι σοβαρότης,τι σεμνότης,τι ταπεινότης! Α! Τhose were the days!

Το πολιτικό «προφίλ» ενός ηγέτη θυμίζει λίγο το «μύθο» που περιβάλλει έναν celebrity. Στην κατάλληλη δόση προκαλεί το σεβασμό και το δέος του λαουτζίκου. Αν κάποιος το διαχειριστεί σωστά,τότε μπορούν να του συγχωρεθούν και διάφορα χαριτωμένα «λάθη» από την κοινή γνώμη, όπως μια αταξία της Πάρις Χίλτον ή το «σκανδαλάκι» ενός κολλητού καρεκλοκένταυρου συνεργάτη φερ ειπείν. Η στρατηγική είναι στην ουσία της του τύπου «το παιδί ήταν μικρό/αγνό και δε γνώριζε» ή κάπως έτσι. Μπορεί δηλαδή ,ποιος ξέρει, να πιστέψει κάποιος αφελής ότι η Πάρις δεν ήξερε πως απαγορεύεται να οδηγείς πιωμένος, ή ότι ο Ηγέτης δεν γνώριζε τις βρωμερές διεργασίες που λάβαιναν χώρα στο περιθώριο ή σε οπισθογωνία από το θρόνο, την ώρα που κοιμόταν ή που καταπιανόταν με τη σωτηρία του Λαού (το λ απαραιτήτως κεφαλαίο-μη ρωτήσετε γιατί).

Αλλά τα όρια της στρατηγικής αυτής συμπίπτουν με τα όρια της υπερβολής. Κανείς δε θα πιστέψει ότι η Πάρις πχ αγνοεί πως απαγορεύεται να κρεμάς τις καμαριέρες που σου σερβίρουν κρύο τον cappuccino. Και κανείς φυσικά δεν μπορεί να πιστέψει πως ένας πρωθυπουργός αγνοεί τόσα κολοσσιαία προβλήματα,πως τα μαθαίνει τελευταία στιγμή,πως σκοπεύει να τα λύσει «τώρα όπου να ναι» ,αρκεί να κάνουμε λίγη υπομονή και να τον φιλοδωρήσουμε με την ψήφο μας,ή έστω με μια καλή κουβέντα στα τηλέφωνα των δημοσκόπων.

Η τακτική φυσικά είναι γνωστή και παλιά. Την ακολουθούσε κι ο μέγας διδάσκαλος του λαικισμού, ο Α.Παπανδρέου. Συνοψίζεται στη φράση «κρατήστε αμόλυντη την εικόνα του ηγέτη». Το προφίλ δεν πρέπει να φθαρεί. Αν ξεσπάσει σκάνδαλο- αρνηθείτε το Στη χειρότερη περίπτωση-παραίτηση υπουργών. Στην ακόμα χειρότερη-ανασχηματισμός. Ακόμα και εκλογές δικαιολογούνται,αλλά προς Θεού,μην χαλάσει το αρχηγικό προφίλ,μην κλονιστεί η εμπιστοσύνη του κόσμου,μη χαθεί ο συμβολισμός στο Όνομα του Ηγέτη. Σ αυτό το βρώμικο παιχνίδι της εξουσίας ένα καθαρό κουστούμι είναι πάντα απαραίτητο.

Όλες οι παλιές καλές εξουσιαστικες τακτικές όπως καταλαβαίνετε έχουν βγει για μια ακόμα φορά απ το αραχνιασμένο χρονοντούλαπο της ιστορίας (αν μπήκαν ποτέ μέσα). Όμως κάπου την πάτησαν. 45 σκάνδαλα είναι αυτά σε 54 μήνες. Και ένας προυπολογισμός με λιγότερες πιθανότητες να εφαρμοστεί απ τα σχέδια σωτηρίας του Μπους. Και μια αναδυόμενη σαπίλα απ όλη την κρατική και διοικητική μηχανή,μια αποφορά ψοφιμιού, σήψης και αποσύνθεσης.

Σ αυτό το τρεμάμενο οικοδόμημα με τα ετοιμόρροπα θεμέλια, ο ανασχηματισμός έχει το ίδιο νόημα με με το σχέδιο Paulson: Μια απέλπιδα προσπάθεια διατήρησης των ισσοροπιών συνδυασμένη με τα κατάλληλα επικοινωνιακά τρικ,καθώς ολόκληρο το εξουσιαστικό σύμπαν φλέγεται. Εμείς απ την πλευρά μας ως φύσει αντι-προσωποκεντρικοί,αντι-ηγετικοί και αντι-μαζικοί ευχόμαστε σε αμφότερους τους ηγέτες Μπους και Καραμανλή, να μετανιώσουν συντόμως την ώρα και τη στιγμή που ασχολήθηκαν με τα κοινά, και να συμπεράνουν συνάμα πως καλύτερα θα ήταν να τέλειωναν τις μέρες τους ως συνταξιούχοι του δημοσιου παρά ως αρχηγοί κρατών.

Γιατί, ποιος ξέρει? Στην πολιτική «αγορά» για μεγάλους ηγέτες ο μόνος τρόπος να μειωθεί η ζήτηση, ίσως να είναι η συντριπτική μείωση της προσφοράς. Όταν οι υποψήφιοι για τη θέση του αρχηγού των κομμάτων εξουσίας εκλείψουν τότε μπορεί να βρεθεί και καμιά ψυχή να αναφωνήσει «καλύτερα μια ώρα (φιλ)ελεύθερης ζωής παρά σαράντα χρόνια χειροκροτητής»