Η πολιτική διαχείριση της βίας

"Eμένα η ψυχή μου είναι στα μπλόκα"

Σ.Χατζηγάκης
2001,Μώλος Φθιώτιδος

Η ελληνική κοινωνία είναι βαθιά εθισμένη στη βία. Και αυτός ο εθισμός δε φαίνεται πάντα στην καθημερινή συμπεριφορά, στις μεθόδους επίλυσης διαφορών,στην φυσική ευγένεια που άλλωστε διαφέρει ποσοτικά από άνθρωπο σε άνθρωπο.Φαίνεται κυριως στον τρόπο που οι θεσμοί της διαχειρίζονται την «αντισυμβατική» και ακραία συμπεριφορά. Στον τρόπο που την ερμηνεύουν,που την εκλογικεύουν,που την ανέχονται.Η ανοχή στη βία είναι πρωτόγνωρη και διαποτίζει μέχρι το μεδούλι τη λειτουργία των θεσμών. Το ερώτημα είναι ποιος ή τι θρέφει αυτή τη θεσμική αδιαφορία, και για ποιους σκοπούς.Και εξηγούμαι:Κανένα κράτος δικαίου δε μπορεί υπό φυσιολογικές συνθήκες να ανεχτεί ομάδες ανθρώπουν να κλείνουν για μέρες δρομους και να παρακωλύουν τη συγκοινωνία. Τα γεγονότα που βιώνουμε αυτές τις μέρες είναι δηλαδή παράλογα για μια έννομη τάξη. Ως συνήθως η ερμηνεία τους θα πρέπει να αναζητηθεί στην πολιτική.


Τα «μπλόκα» των αγροτών που συχνά καλύπτονται από ένα πέπλο δημοσιογραφικού ρομαντισμού , δεν είναι μια απλή διαμαρτυρία ενός δυσαρεστημένου κομματιού της ελληνικής κοινωνίας. Αν οι αγρότες επιθυμούσαν να διαμαρτυρηθούν θα μπορούσαν να οργανώσουν παραστάσεις διαμαρτυρίας γύρω ή και μέσα στα αρμόδια υπουργεία και υπηρεσίες. Αντιθέτως,όταν ένας αγρότης ρωτήθηκε γιατί κατέλαβε το δρόμο αντί να να βρει απευθείας τον υπουργό,εκείνος απάντησε: «Εμείς δε θα πάμε στην Αθήνα!Να έρθει εδώ ο υπουργός!»

Όχι δεν πρόκειται για έναν «απλό» παροξυσμό.Μιλάμε για μια πολύ συγκεκριμένη σχέση του ατόμου με την κρατική εξουσία. Μια σχέση που στηρίζεται σε βάρβαρες μεθόδους εκβιασμού της κοινωνίας σε παραχωρήσεις με ενδιάμεσο το κράτος. Αλλά γι αυτό δεν ευθύνονται μόνο οι αγρότες , ούτε και οι καταληψίες φοιτητές,ούτε και καμιά άλλη από τις κατά καιρούς «εξεγερμένες» μερίδες της ελληνικής κοινωνίας.

Αυτή τη νοοτροπία, της βίας ως μεθόδου σκιώδους διακυβέρνησης την υπέθαλψαν και την δυνάμωσαν τα ίδια τα κόμματα εξουσίας με τις μικροκομματικές τους μεθοδεύσεις. Όταν το 2002 οι αγρότες είχαν ξαναστραγγαλίσει τις δημόσιες μεταφορές με τα μπλόκα τους, τότε ο νυν πρωθυπουργός και ο υπουργός αγροτικής ανάπτυξης τριγυρνούσαν ανάμεσα στα τρακτέρ δείχνοντας την «συμπαράσταση» τους στον αγροτικό κόσμο και υποσχόμενοι συγκλονιστικές μεταρρυθμίσεις.

Ο στόχος ήταν ξεκάθαρος: να γίνουν κυβέρνηση. Και οι υποσχέσεις περιείχαν τα πάντα. Λίγη ευρωπαική ένωση (με τις επιδοτήσεις της), λίγη εθνική συσπείρωση (με την υπόσχεση «εθνικών επιδοτήσεων» ) και λίγη σοβιετική νοσταλγία (με το τάξιμο «εγγυημένης ελάχιστης τιμής» για τα αγροτικά προιόντα). Ναι, τα υποσχέθηκαν όλα δινοντας ταυτόχρονα το πολιτικό άλλοθι σε ένα κομμάτι του πληθυσμού να τυρρανά και να βασανίζει τους συμπολίτες του κόβωντας τη χώρα σε χίλια δυο κομμάτια.

Ο στόχος επετεύχθη: το 2004 η ΝΔ χρίστηκε κυβέρνηση. Όμως το «κακό» με τις ομάδες ειδικών συμφερόντων (interest groups) είναι ότι δε συνηθίζουν να αμελούν τα ειδικά τους συμφέροντα. Ούτε συνηθίζουν να ξεχνούν πως η πολιτική είναι γι αυτούς μια ειδική συναλλαγή. Χτες πούλησαν στη ΝΔ την ψήφο τους. Σήμερα περιμένουν να εισπράξουν το αντίτιμο.

Και στη μέση όλων αυτών των άθλιων σχεδιασμών,των βρωμερών υποσχέσεων,των αθετημένων λόγων, στη μέση στέκει η κοινωνία ως όμηρος και θύμα. Οι αγρότες τη βασανίζουν ώστε οι πολιτικοί να φοβηθούν πως θα στραφεί εναντίον τους. Και αν οι πολιτικοί υποκύψουν, η κοινωνία θα κληθεί έτσι ή αλλιώς να πληρώσει τα σπασμένα.. Παράλληλα τα υπόλοιπα κόμματα σπεύδουν να παραταχτούν πλάι στην «τιμημένη αγροτιά» για να εξασφαλίσουν μερικές χιλιάδες ψήφους παραπάνω.Λιγα μέτρα πιο πέρα εκατοντάδες άυπνοι οδηγοί περιμένουν στις τεράστιες φιδογυριστές ουρές πίσω απ τα σταματημένα τρακτέρ ενώ το πολιτικό παιχνίδι κορυφώνεται στις πλάτες τους. Και θα συνεχίσουν να περιμένουν. Ξανά και ξανά και ξανά. Μέχρι να χωριστεί μια και καλή το κράτος απ την αγορά, και η πραγματική οικονομία απ τη γεμάτη απατηλές υποσχέσεις πολιτική.