Με ποιους θα πας και ποιους θα αφήσεις

1. Κάνουν λάθος όσοι περιμένουν να λυθούν τα προβλήματα του ελληνικού πανεπιστημίου μόνο με Συνταγματικές παρεμβάσεις. Αν και η διατήρηση του άρθρου 16, με την παρούσα μορφή του, περιορίζει ασφυκτικά τις πιθανότητες εκσυγχρονισμού του ελληνικού πανεπιστημίου, η αναθεώρησή του δεν αρκεί ώστε – με μαγικό τρόπο – να έρθει η άνοιξη στην ελληνική ανώτατη εκπαίδευση. Ούτε βέβαια η άνοιξη θα έρθει με την αύξηση της χρηματοδότησης των πανεπιστημίων που – όχι χωρίς υστεροβουλία – ζητάνε οι πανεπιστημιακοί.

Μια πρώτη κίνηση προς τη σωστή κατεύθυνση θα ήταν η πλήρης αναθεώρηση του άρθρου 16, η αυτονόμηση των πανεπιστημίων και η παύση της χρηματοδότησής τους από τον κρατικό προϋπολογισμό. Αν αυτή η κίνηση συνοδευόταν και με δραστική αύξηση του ποσοστού του ΑΕΠ (πολύ μεγαλύτερη του 5%) που διαθέτουμε στην παιδεία – που θα χρηματοδοτεί όμως τους φοιτητές-πελάτες και θα στηρίζει την έρευνα, αντί να συντηρεί το γραφειοκρατικό κατεστημένο, τότε ίσως να μπορούσαμε να ελπίζουμε σε ένα καλύτερο ελληνικό πανεπιστήμιο.

Προς το παρόν όμως πρέπει να περιοριστούμε στα ημίμετρα που προτείνουν η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ. Κι αντί οι φοιτητές να βγουν στους δρόμους απογοητευμένοι από την ατολμία των δυο μεγάλων κομμάτων κι εξαγριωμένοι από την αντιδραστικότητα των δυο μικρότερων, συστρατεύονται με τα πιο συντηρητικά ρεύματα της πολιτικής σκηνής.

Με τη διεστραμμένη λογική του συνδικαλιστή που είναι διατεθειμένος να τσαλαπατήσει τα δικαιώματα και το μέλλον όλων μας για να εξυπηρετήσει τα συμφέροντα της συντεχνίας του, μπορώ να εξυγήσω τη μανία των καθηγητών των ελληνικών πανεπηστημίων κατά της ελεύθερης παιδείας. Οι φοιτητές όμως που θα κατέβουν αυτή τη βδομάδα στους δρόμους πρέπει να σκεφτούν καλά σε ποια πλευρά θέλουν να βρεθούν.

2. Ας κάνουμε όμως ένα βήμα πίσω. Τι συζητάει σήμερα η Βουλή; Η σημερινή συζήτηση δεν έχει τίποτα να κάνει με την ιδιωτικοποίηση της παιδείας. Η παιδεία δεν είναι κρατική εταιρία να βρεθεί στο χρηματηστήριο. Δεν είναι ακίνητη περιουσία που μπορεί το κράτος να αγοράζει, να πουλά ή να απαλωτριώνει. Το ερώτημα δεν είναι καν αν τα πανεπιστήμια πρέπει να είναι ιδιωτικά ή κρατικά. Το ερώτημα είναι αν θα έπρεπε το κράτος να απαγορεύει σε όσους πολίτες το επιθυμούν να ανταλάσουν τις ιδέες τους ελεύθερα και πέρα από τον έλεγχο του κράτους.

Άρθρο 16-8: H σύσταση ανώτατων σχολών από ιδιώτες απαγορεύεται.

Έχουν δίκιο όσοι υποστηρίζουν ότι το πανεπιστήμιο δεν είναι κέντρο επαγγελματικής αποκατάστασης, αλλά χώρος διακύνησης ιδεών. Ο φυσικός χώρος της επιστήμης και της διανόησης. Γι’ αυτό και η διατήρηση του άρθρου 16 δεν βάζει φραγμό στην ίδρυση ιδιωτικών πανεπηστημίων, αλλά στην ελεύθερη διακίνηση των ιδεών. Το άρθρο 16 θεσμοθετεί τη λογοκρισία στην ανώτατη εκπαίδευση και αποδίδει το αλάθητο στους γραφειοκράτες του κράτους.

Κι αυτοί που ετούτη τη βδομάδα θα φωνάξουν συνθήματα κατά της κρατικής βίας, πρέπει να ξέρουν ότι, υποστηρίζοντας τη διατήρηση του άρθρου 16, αυτήν ακριβώς υπηρετούν.