Προφητεία 2.0

Απ’ ότι φαίνεται, κάθε γενιά έχει και τους δικούς της προφήτες της καταστροφής. Τα αρχαία χρόνια τους έβρισκες στους δρόμους να φωνάζουν στο πλήθος για το τέλος του κόσμου που πλησιάζει. Αργότερα, φόρεσαν ιερατικούς μανδύες και συνέχισαν να φωνάζουν στο πλήθος για το τέλος του κόσμου που πλησιάζει.
Στο πρόσφατο παρελθόν, κρατούσαν σφυροδρέπανα και κατέβηκαν ξανά στους δρόμους προσπαθώντας να επισπέυσουν το τέλος του κόσμου που έτσι κι αλλιώς θα ερχόταν. Στην εποχή μας, φοράνε κοστούμια και κάνουν περιοδίες δίνοντας διαλέξεις, οργανώνουν συναυλίες και γράφουν αναφορές για... το τέλος του κόσμου που δε θα αργήσει πια να έρθει.
Ακόμα και η ρητορική τους δεν έχει αλλάξει πολύ από την εποχή που φορούσαν τους ιερατικούς μανδύες:

Al Gore: The only thing they have left is cash and now they're offering cash for so-called skeptics who will try to confuse people about what the science really say. But it's unethical because now the time has come when we have to act.

Η Stern Review on the Economics of Climate Change, μια αναφορά του γνωστού οικονομολόγου N. Sterns και της ομάδας του, κάνει ένα βήμα παραπάνω. Όχι μόνο προβλέπει το πως θα είναι η οικονομική κατάσταση του πλανήτη μετά από εκατό χρόνια, αλλά μας προσφέρει και τον τρόπο που θα αποφύγουμε το... guess what!... τέλος του κόσμου που πλησιάζει. Και όλα αυτά με ελάχιστο κόστος: 1% του εισοδήματός μας. (Για μια αναλυτική κριτική της αναφοράς Stern, σας παραπέμπω στο πολύ εύστοχο κείμενο του Robert O. Mendelsohn ‘A Critique of the Stern Report’.)

Αναρωτιέμαι: Πως θα μας φαινόταν αν κάποιος έγραφε μια αναφορά στις αρχές του 20ου αιώνα ισχυριζόμενος ότι μπορεί να προβλέψει την οικονομική κατάσταση του πλανήτη στις αρχές του 21ου; Να σημιώσω μόνο ότι στο ενδιάμεσο διάστημα μεσολάβησαν, μεταξύ άλλων, η τεράστια εξάπλωση της χρήσης του αυτοκινήτου, τα αεροπορικά ταξίδια, η πυρηνική ενέργεια, ο ηλεκτρονικός υπολογιστής, το internet και δυο παγκόσμιοι πόλεμοι. Και ο Elvis.

Έχω την αίσθηση ότι το μόνο που μπορεί κανείς να προβλέψει με κάποια σιγουριά, είναι το είδος των ‘λυσεων’ που μας προσφέρονται κάθε φορά ως μονόδρομος:

Stern Report (executive Summary): Putting an appropriate price on carbon – explicitly through tax or trading, or implicitly through regulation – means that people are faced with the full social cost of their actions. This will lead individuals and businesses to switch away from high-carbon goods and services, and to invest in low-carbon alternatives.

Στο ίδιο ύφος κινείται δυστυχώς και ο, κατά τα άλλα πολύ συμπαθής, ευρωβουλευτής της Ν.Δ. Κωστής Χατζηδάκης στο πρόσφατο άρθρο του στην εφημερίδα Athens Voice, με τον εντυπωσιακό τίτλο ‘Έχουμε 10 χρόνια περιθώριο για να σώσουμε τον πλανήτη!’. Διαβάζοντάς το, δεν μπορούσα να αποφύγω τις παρακάτω παρατηρήσεις.

1. Ο κ. Χατζηδάκης ισχυρίζεται ότι «ο Άγγλος οικονομολόγος Nίκολας Στερν επικεντρώθηκε στις οικονομικές συνέπειες της περιβαλλοντικής καταστροφής, τονίζοντας ότι η παγκόσμια οικονομία θα συρρικνωθεί κατά 20% μέχρι το τέλος του αιώνα».
Ακόμα όμως και η ίδια η αναφορά Stern είναι πιο συντηρητική στις δυσοίωνες προβλέψεις της:

Stern Report (executive Summary): Developed countries in lower latitudes will be more vulnerable - for example, water availability and crop yields in southern Europe are expected to decline by 20% with a 2°C increase in global temperatures. Regions where water is already scarce will face serious difficulties and growing costs.

2. «Για την Ελλάδα», γράφει ο κ. Χαζηδάκης, «έκθεση του Πολυτεχνείου προειδοποιεί ότι μέχρι το τέλος του αιώνα 6.000 από τα 15.000 χλμ. της ελληνικής ακτογραμμής θα πλημμυρίσουν, με καταστροφικές προεκτάσεις για τον τουρισμό».
Αν και δεν κατάφερα να εντοπίσω την εν λόγω αναφορά, έπεσα πάνω σε μια συνέντευξη του καθηγητή του ΕΜΠ Ευστράτιου Δουκάκη που παρουσίαζε τα αποτελέσματά της στην εφημερίδα το Έθνος. Στη συνέντευξή του αυτή, ο καθηγητής μας πληροφορεί ότι «άνοδος της τάξης του ενός βαθμού της μέσης θερμοκρασίας των ωκεανών σημαίνει πως ανεβαίνει η στάθμη της θάλασσας κατά 1 μέτρο». Για το συγκεκριμένο όμως ζήτημα, το πρόσφατο πόρισμα της IPCC αναφέρει ότι το πιο δυσμενές σενάριο για την αύξηση της θερμοκρασίας στον 21ο αιώνα (4.0 βαθμοί Καλσίου στην περίοδο 2090-2099) συνοδεύεται από αύξηση της στάθμης της θάλασσας κατά 26-59 εκατοστά του μέτρου.

3. Τελειώνοντας την επιχειρηματολογία του για το ζήτημα, ο κ. Χατζηδάκης σημειώνει:

Δεν είναι τυχαίο ότι, τελευταία, ακόμα και ο πρόεδρος Mπους αναγκάστηκε για πρώτη φορά στην ετήσια ομιλία του στο Kογκρέσο να μιλήσει για «σοβαρή πρόκληση που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα λόγω της κλιματικής αλλαγής».

Κινδυνεύοντας να κατηγορηθώ για ad hominem λογικές ακροβασίες, οφείλω να θυμίσω ότι ο ίδιος κύριος, λίγα χρόνια πριν, μας προειδοποιούσε για τα όπλα μαζικής καταστροφής στο Ιράκ. Οι κατόπιν εξελίξεις επιβάλλουν νομίζω να είμαστε λιγάκι καχύποπτοι και για τις προθέσεις και για την ειλικρίνειά του.

Καλό είναι να αφήσουμε τους επιστήμονες να συνεχίσουν τη δουλειά τους και να στηρίζουμε το έργο τους ανεξάρτητα από το αν μας αρέσουν τα αποτελέσματα των ερευνών τους. Καλό είναι όμως και να κρατάμε μικρό καλάθι όταν διαβάζουμε προβλέψεις για την κατάσταση – οικονομική, κλιματική, κλπ. – του πλανήτη μετά από 100 και 200 χρόνια. Καλό είναι και να κρατάμε τις αποστάσεις μας από την προπαγάνδα των πράσινων σοσιαλιστών που προσπαθουν να επιβάλουν την αζτέντα τους με αφορμή τις (δικαιολογημένες) ανυσηχίες μας για το μέλλον.

Υ.Γ. Όσο έγραφα αυτό το σχόλιο, η Ευρωπαϊκή Ένωση αποφάσισε να γίνει ο ‘παγκόσμιος ηγέτης’ στην αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών. Ο Guardian αναφέρει: Greenpeace praised it as the biggest decision taken to fight global warming since the Kyoto protocol 10 years ago.