food for thought

Hungry for Biotechnology
How Europe starves the world's poor
Ronald Bailey



The European Union and fellow traveling anti-biotech activists may well succeed in bottling up the next wave of genetically improved crops that aim directly at helping poor farmers in the developing world. How? Anti-biotech European regulations are spooking the governments of poor countries into preventing their farmers from growing the new genetically enhanced crops. And that’s a shame, because researchers in laboratories and plant breeding stations around the world are endowing new biotech crop varieties with traits like disease resistance and improved nutritional value.

For example, researchers are trying to save bananas and plantains from commercial extinction in the coming decade. Bananas and plantains rank fourth as a staple crops after rice, wheat, and maize, providing food for nearly 400 million poor people. Unfortunately, bananas and plantains, are rapidly succumbing to global plagues like black sigatoka and a new variety of Panama disease. As a result, yields have dropped by half in many poor countries.

Bananas and plantains are sterile, and thus generally propagated by farmers as genetically identical clones. If one clone is susceptible to a disease, so are all of the other clones. Sterility also obviously makes it difficult for plant breeders to create new disease-resistant versions of bananas and plantains. This is precisely where biotechnology comes in handy. Researchers are trying to create hardy clones by directly inserting disease resistance genes from rice into banana tissue and coaxing the tissue into producing full grown plants, which can then be propagated.

Then there is golden rice. Golden rice was the first crop developed specifically as a nutritional enhancement for hundreds of millions of vitamin A–deficient poor people whose main staple is rice. In the developing world some 500,000 people per year go blind due to vitamin A deficiency. Conventional rice produces almost no vitamin A. Golden rice has a yellow hue because it has been genetically engineered to produce beta-carotene, the yellow precursor molecule that is turned into vitamin A by the body. The original version of golden rice released in 2000 contained beta-carotene genes from daffodils, and a serving of it provided about 20 percent of the recommended dietary allowance (RDA). A new version released this year, containing genes from corn (maize) has boosted the amount of beta-carotene per serving to 50 percent of the RDA.

The non-profit International Rice Research Institute is working with the Golden Rice Humanitarian Board to crossbreed genetically improved golden rice with local Asian varieties for eventual release to poor farmers.

Finally, there is the case of disease resistant cassava. Researchers at the Donald Danforth Plant Science Center near St. Louis, MO, has developed a cassava plant that resists the devastating effects of cassava mosaic virus. The St. Louis Post-Dispatch points out that African subsistence farmers produced 108 million tons of cassava in 2004, more than two-and-a-half times the amount of corn they produced. But African farmers could produce a lot more if it weren’t for the cassava mosaic virus. The virus reduces yields across Africa by 30 percent to 40 percent, and caused losses as high as $2.7 billion in 2003.

The Danforth Center researchers ride to the rescue. They inoculate the cassava plant against the disease by inserting a gene for the protein coat of the mosaic virus into the plant’s own genome. This poses no health danger to people since they have suffered no ill effects from eating the virus on infected plants for decades. The Danforth Center’s genetically improved cassava is now ready for field testing, but because of concerns about the reaction of the European Union and anti-biotech activists, no African nation has had the nerve to approve such tests yet.

Not surprisingly, the constituency of anti-biotech environmental groups like Greenpeace and Friends of the Earth is not poor African and Asian farmers and their families, but affluent and easily frightened European consumers. In response to ferocious pressure ginned up by the misleading campaigns of ideological environmentalists, EU politicians and bureaucrats have built an all but impenetrable wall of anti-biotech regulations around themselves. Wielding these onerous crop biotechnology regulations, the EU, on specious safety grounds, has essentially banned the importation of most biotech crops and foods. But these regulations do not only have consequences for European farmer and consumers.

The EU wants to export its regulatory system to the world, and it is offering "capacity building" foreign aid to persuade developing countries to adopt its no-go or go-slow approach to crop biotechnology regulations. Even more tragically, some developing countries are so afraid of the EU’s anti-biotech wrath that they are willing to risk the lives of millions of their hungry by rejecting food aid that contains genetically enhanced crops.

Activists usually blame the inaction of rich countries for killing people in poor countries. However, instead of outrage here, we get Greenpeace geneticist Doreen Stabinsky primly quipping in the Post-Dispatch, "Hunger is not solved by producing more food. We're the breadbasket of the world, and we have hungry people in the U.S."

Hunger may not be solved by producing more food, but it sure couldn’t hurt.

Ο 11ος νεοελληνικός μύθος

Η Ελλάδα "πάσχει" από υπογεννητικότητα. Από την δεκαετία του 1980 οπότε άρχισαν οι σταθεροποιητικές τάσεις του πληθυσμού στην Ελλάδα ακούγεται συνέχεια αυτή η καραμέλα. 20 χρόνια μετά με έναν πληθυσμό στα ίδια επίπεδα βλέπουμε τα αποτελέσματα.

Στην διάρκεια της δεκαετίας του 1940 η Ελλάδα υπέστη μια μεγάλη μείωση του πληθυσμού της για γνωστούς λόγους. Αργότερα επήλθε μια μεγάλη αύξηση του πληθυσμού για λόγους που έχουν να κάνουν με την ψυχολογία, όπως μετά από το τέλος κάθε μεγάλης πολεμικής σύρραξης. Ετσι ο πληθυσμός της Ελλάδας παρά την μεγάλη μετανάστευση αυξήθηκε κατά πολύ. Σταδιακά υπήρχε μια πτώση στην αύξηση αυτή, μέχρι την δεκαετία του 1980 οπότε ο αριθμός παιδιών ανά γυναίκα έπεσε κάτω από το 2,1 το οποίο όριο σημαίνει μελλοντική μείωση του πληθυσμού.

Το πιο απλοϊκό επιχείρημα το οποίο ακούγεται είναι ότι οι Ελληνες είναι 10εκ. ενώ οι Βούλγαροι 50, οι Αλβανοί θα μας περάσουν σε πληθυσμό, ενώ οι Τούρκοι είναι 70εκ. Αυτό το επιχείρημα (το οποίο έχει άμεση συνάρτηση με μια ενδεχόμενη πολεμική σύρραξη) αγνοεί αρκετούς σημαντικούς παράγοντες τόσο της πολιτικής όσο και του μεγέθους της χώρας. Εκτός του ότι οι πολεμικές κινήσεις δεν κρίνονται πλέον από τον αριθμό στρατιωτών, αλλά από την πολιτική την οποία ακολουθείται με την σύναψη συμμαχιών, οι χώρες στα βόρεια σύνορα δεν έχουν στρατιωτικές δυνάμεις πλέον. Παραμένει η Τουρκία βεβαίως, με την οποία όμως υπάρχει ένα δεδομένο. Οτι όσο και αν αυξηθεί ο πληθυσμός της Ελλάδας αυτός της Τουρκίας θα είναι κατά πολύ μεγαλύτερος.
Από την ιστορία πάντως έχουμε διδαχτεί ότι οι Ελληνες απώθησαν τους πολυαριθμότερους Πέρσες στους Περσικούς πολέμους, ο Μ. Αλέξανδρος πάντα αντιμετώπιζε περισσότερους εχθρούς, η Επανάσταση του 1821 θα έπρεπε να είχε αποτύχει άμεσα, στον πόλεμο του 1940 οι 8εκ. Ιταλικές λόγχες θα έπρεπε να είχαν συντρίψει άμεσα τους Ελληνες. Σε αυτό μπορούμε να πάρουμε σαν παράδειγμα πολλές άλλες χώρες με αντίστοιχες σχέσεις (Φινλανδία - Ρωσία, Ισραήλ - Αραβες). Ετσι αντί να βασιζόμαστε σε αριθμούς στους οποίους σίγουρα θα υστερούμε είναι καλύτερα να βασιστούμε στην ποιότητα.

Η Ελλάδα θα γίνει χώρα γερόντων ακούγεται από πολλούς. Είναι προφανές ότι με την αύξηση του βιοτικού επιπέδου θα αυξηθεί και ο μέσος όρος ζωής των πολιτών, με αποτέλεσμα να υπάρχουν αρκετοί ηληκιωμένοι. Ομως οι ηληκιωμένοι δεν είναι οι άνθρωποι οι οποίοι πρέπει να μην υπάρχουν για το καλό της κοινωνίας, είναι αυτοί οι οποίοι έδωσαν τη ζωή τους για τη δημιουργία αυτής της κοινωνίας, περιμένοντας να πάρουν και αυτοί ότι τους κρατήθηκε με τη μορφή κρατήσεων για συντάξεις και περίθαλψη. Το ότι τα ασφαλιστικά ταμεία έχουν σπαταλήσει τους πόρους τους (με τη συμμετοχή του κράτους το οποίο έπαιρνε άτοκα τα αποθεματικά των ταμείων) είναι ένα διαφορετικό θέμα. Αλλά για να μην αυξάνονται οι ηληκιωμένοι θα πρέπει ή να πέσει ο προσδόκιμος χρόνος ζωής ή να αυξάνεται ο πληθυσμός συνεχώς το οποίο δεν είναι δυνατό. Η παρουσία μεγάλου αριθμού νέων πάντως δεν συνοδεύεται από περιόδους ανάπτυξης. Στις ανεπτυγμένες χώρες (ακόμα και αν τις κοιτάξουμε κατά την περίοδο ανάπτυξης τους) θα δούμε μικρή γεννητικότητα, αντίθετα σε όλες τις αναπτυσσόμενες χώρες, ή τις χώρες του 3ου κόσμου θα δούμε υψηλή γεννητικότητα. Τέλος η άυξηση δεν μπορεί να είναι απεριόριστη, θα σταματήσει σε κάποιο σημείο οπότε θα έχουμε το ίδιο αποτέλεσμα.

Η έλλειψη εργατικών χεριών η οποία θα επέλθει λόγω της υπογεννητικότητας είναι ένα άλλος Ελληνικός μύθος. Η ανεργία έχει φτάσει σε δυσθεώρητα ύψη, ενώ ταυτόχρονα υπάρχει μεγάλο κύμα μετανάστευσης προς την Ελλάδα. Αυτά τα δύο αντικρουόμενα φαινόμενα μας δείχνουν ότι το πρόβλημα αυτό λύνεται καθαρά με τη χρήση πολιτικών αποφάσεων οι οποίες αποφεύγονται λόγω του πολιτικού τους κόστους.

Ο λόγος για τον οποίο ο πληθυσμός της Ελλάδας πρέπει να μειωθεί ή να παραμείνει σταθερός βρίσκεται στις πλουτοπαραγωγικές πηγές της χώρας οι οποίες είναι περιορισμένες και δεν θα αυξηθούν αν διπλασιαστεί ο πληθυσμός. Οπως περιορισμένοι είναι και άλλοι φυσικοί πόροι που έχουν συνάρτηση με την διαβίωση (π.χ. πόσιμο νερό).

Βεβαίως δεν είναι απαραίτητο μια χώρα να είναι αυτάρκης, εφόσον ανταλλάσει οτιδήποτε δεν παράγεται σε αυτή, το ατυχές για την Ελλάδα είναι ότι η παραγωγή της είναι περιορισμένη και πρέπει να αυξηθεί. Ετσι δανείζεται συνεχώς από το μέλλον για να καλύψει τις τρέχουσες ανάγκες.

Με την αύξηση του πληθυσμού δεν θα αυξηθεί η έκταση της χώρας, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί μεγαλύτερο οικιστικό πρόβλημα στα αστικά κέντρα τα οποία δεν θα μπορούν να ανταποκριθούν. Οπως και θα χρειαστούν περισσότερες υποδομές, όταν οι ήδη υπάρχουσες δεν επαρκούν. Η αύξηση του πληθυσμού θα δημιουργήσει ανάγκη για ακόμα περισσότερες υποδομές τις οποίες δεν έχουμε ούτε προβλέπεται να αποκτήσουμε σύντομα. Εκεί που θα πρέπει να δοθεί βάρος είναι στην βελτίωση των ήδη υπάρχουσων συνθηκών.

Η κυβερνητική πολιτική στο θέμα αυτό είναι ότι ναι μεν διαφημίζει τον εν λόγω μύθο αλλά δεν κάνει κάτι για αυτό. Ενα παράδειγμα πολιτικής η οποία αν εφαρμοζόταν στην Ελλάδα θα οδηγούσε σε baby boom είναι αυτή που εφαρμόζεται στην Αυστραλία. Η μη δράση μερικές φορές είναι καλή. Οι Ελληνες εμφανίζονται πιο σώφρωνες από τους μύθους, μην αφήνοντας την Ελλάδα να πέσει σε χαμηλό επίπεδο, δημιουργώντας πολλά παιδιά. Ετσι η Αθήνα παραμένει Αθήνα και δεν έχει γίνει Κωνσταντινούπολη.

Η πρώτη απάντηση

Σήμερα το πρωί δόθηκε η αραβική απάντηση στην αποχώρηση των Ισραηλινών από την Γάζα, με μια βομβιστική επίθεση αυτοκτονίας σε σταθμό λεωφορείων στη πόλη Μπιρσίμπα στο νότιο Ισραήλ. Σχεδόν πριν ένα χρόνο 16 άνθρωποι σκοτώθηκαν σε δυο βομβιστικές επιθέσεις κατά λεωφορείων στη Μπιρσίμπα, την ευθύνη των οποίων τότε είχε αναλάβει η Χαμάς.

Δύο ημέρες πριν αρχίσει η απομάκρυνση των Εβραίων εποίκων και των ισραηλινών στρατευμάτων από την Γάζα, τα ηγετικά στελέχη της Χαμάς, σε μία σπάνια δημόσια εμφάνισή τους, ορκίστηκαν να συνεχίσουν τον ένοπλο αγώνα και μετά την αποχώρηση των ισραηλινών από τη Λωρίδα της Γάζας, παρά το αίτημα του Μαχμούτ Αμπάς για τον αφοπλισμό της. Ποιοι είναι ακριβώς οι στόχοι της δολοφονικής αυτής οργάνωσης; Τους διατυπώνουν συνέχεια και ξεκάθαρα, όπως στο τελευταίο βίντεο που έδωσαν στην δημοσιότητα. Τονίζουν ξεκάθαρα ότι η Χαμάς θα συνεχίσει τις επιθέσεις κατά ισραηλινών στόχων, έως ότου το Ισραήλ καταστραφεί!

Χαρακτηρίζει ταπεινωτική για το Ισραήλ την αποχώρηση από τη Λωρίδα της Γάζας, λέγοντας ότι αυτή πραγματοποιήθηκε λόγω των συχνών επιθέσεων των Παλαιστινίων μαχητών κατά των οικισμών των εποίκων. Η έστω και μερική αποχώρηση των Ισραηλινών ξεγυμνώνει ηθικά την πλευρά των αράβων της Παλαιστίνης, διότι δείχνει ποιος έχει διάθεση για μια σταδιακή, βήμα-βήμα, επίλυση του προβλήματος, και ποιος όχι. Το Ισραήλ, μπορεί να μην υποχώρησε πλήρως, αλλά σε σχέση με τις συνθήκες στην περιοχή και τις αντιδράσεις στο εσωτερικό του ήταν ένα γενναίο πρώτο βήμα, το οποίο για να συνεχίσει θα πρέπει να δει ανάλογα βήματα και από τους άραβες. Η άλλη πλευρά όμως αντί να πάρει την ευκαιρία και να συμβάλει στην προσπάθεια συνύπαρξης, συνεχίζει να δολοφονεί, δείχνοντας ξεκάθαρα ποιοί εμποδίζουν την ομαλοποίηση.

Οι τρομοκράτες δεν αφήνουν περιθώρια παρερμηνείας. Στόχος είναι η καταστροφή του Ισραήλ και τίποτα λιγότερο. Αν δεν απομονωθούν από το σώμα την παλαιστινιακής κοινωνίας δεν πρόκειται ποτέ να λυθεί το πρόβλημα και οι δύο λαοί να συμβιώσουν και να συνυπάρξουν σε συνθήκες γειτονείας. Γι'αυτό το βάρος πέφτει ξεκάθαρα στους ώμους της, να τους αποκυρήξει, να τους περιορίσει και να τους αφοπλίσει. Από λόγια, ευχές και διακυρήξεις έχει χορτάσει η περιοχή. Τώρα είναι ώρα να δείξουν οι άραβες της περιοχής την αποφασιστικότητά τους για μια ειρηνική συμβίωση και την ειλικρίνειά τους στην αποδοχή του αναγνωρισμένου δικαιώματος ύπαρξης του Ισραήλ.

Μήπως πρέπει να μας ανησυχεί;

...η γρίππη των πουλερικών;

Οι ΜΚΟ τρίτης γενιάς

Νέο άρθρο

Οι μη κυβερνητικές οργανώσεις (ΜΚΟ) εισέβαλλαν στην δημόσια ζωή τη δεκαετία του ’80. Η πρώτη γενιά τους, είχε έντονο το στοιχείο του «αντί». Έμεναν πέρα από τα κόμματα και τα κράτη και πρόβαλαν έντονα ένα μεγάλο αριθμό διαφορετικών, από τις κρατούσες, απόψεων. Στεκόταν στη γωνία και «χτυπούσαν».

Η δεύτερη γενιά τους, εμφανίστηκε τη δεκαετία του ’90. Ωρίμασαν, πολλαπλασιάστηκαν, δικτυώθηκαν διεθνώς, απόκτησαν πολιτική ισχύ και άρχισαν να «βάζουν πόδι» στον «δημόσιο χώρο». Αναλαμβάνοντας δημόσιες ευθύνες. «Ποιος σας διόρισε;», ρωτούσαν οι αφελείς. Και αδυνατούσαν να αντιληφθούν πως τα ερωτήματα του 1789, δεν είχαν νόημα λίγο πριν τον 21ο αιώνα. Το χαρακτηριστικό των οργανώσεων δεύτερης γενιάς, ήταν το προσπέρασμα του «αντί». Τη θέση του πήρε η «παράλληλη με το κράτος και τα κόμματα ανάληψη δημόσιας ευθύνης».

Η εισβολή της τρίτης γενιάς, δεν έγινε αντιληπτή. Πέρασε αθορύβως, αν και ανατρέπει πλήρως τους κανόνες της τρέχουσας πολιτικής...

*Διαβάστε εδώ τη συνέχεια του άρθρου*

Η μαύρη σκιά πάνω από την Ευρώπη

Νέο άρθρο

Η άνοδος της ακροδεξιάς στην Ευρώπη τα τελευταία χρόνια αρχίζει σιγά σιγά να γίνεται αισθητή και απειλητική. Η αύξηση της απήχησης και της πολιτικής δύναμης των μισαλλόδοξων, ξενοφοβικών και αντιδημοκρατικών στοιχείων της είναι άλλη μια σύγχρονη απειλή για την ανεκτικότητα, τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Δυστυχώς, παρά την μεγάλη και τραγική εμπειρία των ευρωπαϊκών κοινωνιών με τα φασιστικά ολοκληρωτικά πειράματα, η γοητεία της ακροδεξιάς επιβιώνει και σήμερα και με την κατάλληλη ευκαιρία εκδηλώνεται. Ακόμα και αν δεν αποκτά ακόμα παντού συμπαγή ιδεολογική έκφραση, η ακροδεξιά περνάει μηνύματα και διαμορφώνει τάσεις σε πολύ ευρύτερα στρώματα του πληθυσμού από όσα θα δικαιολογούσε η εκλογική της βάση.

Όταν μια κοινωνία αναπτύσσεται και ευημερεί η ακροδεξιά χάνει μεγάλο μέρος του πιθανού της ακροατηρίου. Οι καταγγελίες της δεν βρίσκουν απήχηση σε ανθρώπους όταν βλέπουν την επιτυχία και την ευημερία ως ρεαλιστικές δυνατότητες στα πλαίσια μιας δημοκρατικής ανοιχτής κοινωνίας. Το πρόβλημα ξεκινάει σε περιόδους ύφεσης και στασιμότητας, όπου η οικονομική απογοήτευση ανοίγει τα αυτιά των πολιτών στην ακροδεξιά ρητορική στην προσπάθεια αναζήτησης ενόχων για την κρίση (πολιτικοί, καπιταλιστές, ξένες εισαγωγές, μετανάστες κτλ) και εύκολων λύσεων (κρατικοποίηση, προστατευτισμός κτλ) για την έξοδο από αυτήν. Επειδή οι περιοδικές υφέσεις είναι αναπόφευκτες, η κάθε κοινωνία χρειάζεται άμυνες και αντισώματα για να διατηρήσει τα δημοκρατικά και φιλελεύθερα χαρακτηριστικά της απέναντι στην επιθετική ιδεολογική επανάκαμψη του φασισμού...

*Διαβάστε εδώ τη συνέχεια του άρθρου*

Οι "επιτυχημενοι" Ολυμπιακοι Αγωνες της Αθηνας

επιτυχια δεν ειναι να ξερεις να σπαταλας λεφτα, επιτυχια ειναι να ξερεις να δημιουργεις πολυ με λιγα κεφαλαια

Ενα χρονο μετα τους Ολυμπιακους, που και που βλεπουμε τιποτα καταθλιπτικα δημοσιευματα για τις εγκαταστασεις. Οι ιδιες εγκαταστασεις που μετα απο πολυ αγχος και τεραστιες υπερβασεις, ηταν ετοιμες τελικα στην ωρα τους (δινοντας περιεργως υπερηφανεια σε πολλους Ελληνες), σημερα σαπιζουν με απαραδεκτο τροπο.

Πολλοι εσπευσαν να πουν τους Αγωνες μας πετυχημενους και να συγκρινουν με αλλες Ολυμπιαδες. Τολμησαν να συγκρινουν πχ με την Ολυμπιαδα της Βαρκελωνης. Για μια ακομη φορα, η ελληνικη νοοτροπια πασχει. Πετυχημενη Ολυμπιαδα για μια πολη δεν θεωρειται αυτη που ειχε ωραια σταδια φτιαγμενα μια ωρα πριν την εναρξη με τεραστια κεφαλαια. Καθε δυτικη χωρα εχει αρκετα λεφτα να το κανει αυτο. Το προβλημα δεν ηταν να αποδειξουμε οτι εχουμε 12 δις ευρω να πεταξουμε στην θαλασσα! Το προβλημα ηταν να παρουμε μια διοργανωση διεθνους σημασιας, να μαζεψουμε και καποια, οχι τεραστια, κεφαλαια και με αυτα να αλλαξουμε την πιο βρωμικη και βαρετη αρχιτεκτονικα πρωτευουσα της ΕΕ. Πετυχημενη Ολυμπιαδα?


μαστορα, ριξε και δω λιγο τσιμεντο!

Το ΟΑΚΑ που θα επρεπε να ειναι το νεο αξιοθεατο της πολης, ακομα ειναι κλειστο για τους τουριστες! Το παραλιακο μετωπο της πολης που ελπιζαμε να ανοιξει επιτελους στο Φαληρο, γεμισε τσιμεντενιες προβλητες αντι για μια εστω παραλια (συγκρινετε με αυτο). Το κωπηλατοδρομιο εχει γινει βαλτος!

Και επειδη φαινεται στην Ελλαδα δεν ακουμε αν δεν μας βρισει και κανας τριτος, κοιταχτε και την γνωμη της Γκαζετα ντελλο Σπορτ.

Ενα χρόνο αφού εξέπληξε τον πλανήτη, με την άριστη διοργάνωσή της, η Αθήνα μοιάζει να είναι μία πόλη βρώμικη, άδεια κι έρημη. λενε. Και εχουν απολυτο δικιο...

Ποιος φταιει? Μην ψαχνετε να το ριξετε στους πολιτικους. Ο καθε λαος εχει τους αρχοντες που του αξιζουν. Η νοοτροπια των Ελληνων φταιει. Η προχειροτητα στον σχεδιασμο (οταν η Βαρκελωνη* εκανε Ολυμπιακους ολα τα εργα σχεδιαζοντουσαν με βαση την χρηση μετα τους Ολυμπιακους. Οχι μονο σαν μιας χρησης νεοπλουτες κατασκευες οπως κανουν καποιοι Βαλκανιοι...)γιατι καντε τωρα τα σταδια και "μετα βλεπουμε". Η αποψη οτι τωρα "ηρθε η ωρα της περιφερειας" (βλ. αποκεντρωτικος μυθος), αρα η Αθηνα δεν δικαιουται αλλα κονδυλια (ετσι ας πουμε η πλατεια στο Μοναστηρακι και η περιοχη γυρω της μενει στα απιστευτα τριτοκοσμικα της χαλια, γιατι "η Αθηνα δεν χρειαζεται αλλους πορους". Το μετρό παραμενει τραγικα ανεπαρκες για μια πολη 4,5 εκ, το Τραμ αχρηστο και κακοσχεδιασμενο, ο προαστιακος επισης αναξιοποιητος**). Η ιδεοληπτικη αντισταση στην αξιοποιηση των εγκαταστασεων απο ιδιωτες. Η απιστευτη μανια να ζηταμε την απολυτη "προστασια" των δημοσιων χωρων για να καταληγουμε στην απολυτη καταστροφη τους, αντι να χρησιμοποιουμε τους χωρους για να λυνουμε τις αναγκες μας με ρεαλισμο και σχεδιο.

Αν οι Ελληνες ειδαν αυτην την Ολυμπιαδα σαν επιτυχια, αντι για εγκλημα πρωτου μεγεθους κατα του αναπτυξιακου μας μελλοντος. Αν η φιλοδοξια μας σαν εθνος περιοριζεται στο να μην γινουμε ρεζιλι οταν διοργανωνουμε μια Ολυμπιαδα. Αν το πιο δημιουργικο που μπορουμε να κανουμε, ειναι να παραγγειλουμε δυο τρια αρχιτεκτονικα στολιδια στο εξωτερικο και κατα τα αλλα να συνεχιζουμε να περπαταμε σε σπασμενα πεζοδρομια. Αν ο οριζοντας σχεδιασμου μας δεν ξεπερναει τα τρια χρονια. Αν το μέτρο συγκρισης μας ειναι εξαθλιωμενες πρωην κομμουνιστικες χωρες ή η παμφτωχη Τουρκια. Αν ειμαστε τελικα, καθ'όλα ευχαριστημενοι να παραδινουμε στα παιδια μας μια πολη, φορτωμενη με τις ιδιες αμαρτιες που μας την παρεδωσαν οι γονεις μας. ... τοτε ναι ηταν μεγαλη επιτυχια οι αγωνες...

*Περισσοτερα για το μοντελο της Βαρκελωνης θα σας πω μια αλλη φορα γιατι εχει μεγαλο ενδιαφερον.
**μαλιστα, υψιστη γελοιοτητα, ο σχεδιασμος του προαστικου εγινε με εντελως μπακαλιστικο τροπο και σε συγκρουση με το μετρό. Γιαυτο σε πολλες στασεις υπαρχει διαφορα υψους μεταξυ συρμων και αποβαθρας! Επισης τα δρομολογια μετρο και προαστιακου αντι να συνδυαζονται, ανταγωνιζονται μεταξυ τους. Για το προβλημα αυτο, γνωστο εδω και 15 μηνες, δεν εχει γινει τι-πο-τα.

Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση Τώρα!

Νέο Άρθρο

Οι πολίτες της χώρας γνωρίζουν ότι σήμερα περισσότερο από κάθε άλλη φορά απαιτείται, ένας νέος χάρτης της αυτοδιοίκησης της χώρας, αφού το σημερινό μοντέλο συγκρότησης του Κράτους έχει ολοκληρώσει τον ιστορικό του κύκλο.

Σήμερα δεν είναι παρά ένα αναποτελεσματικό, αντιαναπτυξιακό και γραφειοκρατικό μοντέλο το οποίο απέχει πολύ από τις πραγματικές ανάγκες της κοινωνίας.

Το μοντέλο αυτό εκφράζεται μέσα από ένα πολυμελές Υπουργικό Συμβούλιο και με Υπουργεία που σήμερα δεν προσφέρουν τίποτε άλλο παρά από γραφειοκρατία και πελατειακές σχέσεις όπως π.χ. τα Υπουργεία Αιγαίου, Μακεδονίας-Θράκης, και τα περισσότερα υφυπουργεία. Ταυτόχρονα σε περιφερειακό επίπεδο υπάρχει πανσπερμία δομών εξουσίας (Περιφέρεια, Υπερνομαρχία, Νομαρχία, Επαρχείο) αλληλοκαλυπτόμενων και πολλές από αυτές τις εξουσίες με διακοσμητικό ρόλο. Αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης είναι η πολυδιάσπαση των εξουσιών και η πρόσθεση βαρών, τόσο οικονομικών όσο και κοινωνικών...

*Διαβάστε εδώ τη συνέχεια του άρθρου*

Πως να μην πουλατε μια (δημοσια) επιχειρηση

ο φοβος του πολιτικου κοστους οδηγει σε πραγματικη απαξιωση του δημοσιου κεφαλαιου

Δυο φαινομενικα ασχετες ειδησεις διαβασα αυτες τις μερες.

α) Η Πορτουγαλ Τελεκομ φαινεται να συζητα εξαγορα μεριδιου του ΟΤΕ

β) Η κυβερνηση ψαχνει νεους αγοραστες για την Εμπορικη Τραπεζα καθως η Κρεντι Αγρικολ που κατεχει γυρω στο 10% της Εμπορικης δεν φαινεται να ορεγεται παραπανω.


η μετονομασια στο ελαφρα αστειο Emporiki Bank, δεν φαινεται να εφερε το θαυμα.
Γιατι ως γνωστον τα ρασα δεν κανουν τον παπά...


Η πολιτικη της προηγουμενης κυβερνησης να ψαχνει για "στρατηγικους επενδυτες" που αγοραζουν μικρα μεριδια, αντι να προχωρει σε πληρεις ιδιωτικοποιησεις φανερα εχει αποτυχει στην Εμπορικη. Η Κρεντι Αγκρικολ ελεγχει ουσιαστικα την Εμπορικη αλλα δεν ενδιαφερεται να αγορασει μεγαλυτερο ποσοστο της. Και υπαρχει καλος λογος για αυτο... Οπως εχουμε ξαναπει, οταν δινεις σε μια τριτη εταιρεια ενα ποσοστο της ταξης του 10-20% ενος στοχου, της δινεις ενα φτηνο εργαλειο να ελεγχει την εταιρεια-στοχο. Πληρωνει μονο το 10-20% της αξιας αλλα ελεγχει ολη την εταιρεια! Κανεις αγοραστης δεν θα προσπαθησει να αγορασει μια τραπεζα που ελεγχεται εν μερει απο μια αλλη. Γιατι ξερει οτι εχει ενα μεγαλο στρατηγικο μειονεκτημα σε σχεση με την εταιρεια που κατεχει ηδη ενα ποσοστο. Ετσι η κυβερνηση χανει σημαντικα κερδη, αφου για να πωλησει το υπολοιπο ποσοστο που κατεχει θα πρεπει να δεχτει χαμηλοτερη τιμη, οπως κιαν προσπαθησει να το πωλησει*. Αυτο εχει παρατηρηθει τοσο θεωρητικα, οσο εμπειρικα και πειραματικα στην οικονομικη βιβλιογραφια.
Η μεσοβεζικη πολιτικη λοιπον, του πουλαμε λιγο για να καλυψουμε μερικα ελλειμματα και μετα βλεποντας και κανοντας, μας ζημιωνει διπλα: κραταει τις αγορες χωρις ανταγωνισμο και μειωνει τα κερδη του δημοσιου απο τις αποκρατικοποιησεις.

Ο υπουργος Αλογοσκουφης που εχει μια καλη ερευνητικη καριερα πισω του, καλα θα κανει να παρει τα διδαγματα που εχει να του δωσει η επιστημη του και να αποφυγει την δειλια των προκατοχων του. Ανοιχτοι ανταγωνιστικοι διαγωνισμοι** για 100% των μεγαλων δημοσιων επιχειρησεων, χωρις φοβο ουτε μεμψιμοιριες!

Και δυο σημειωσεις: Αν διαβασετε στο αρθρο περι Εμπορικης θα δειτε οτι οι εγχωριες τραπεζες δεν επιθυμουν την πωληση σε μεγαλη ξενη τραπεζα για να μην αυξηθει ο ανταγωνισμος. Λογικο ειναι, την δουλεια τους κοιτανε. Θελω ομως να δω τις αναποφευκτες πορειες των εργαζομενων και την αρλουμπολογια των Αλαβανων σε περιπτωση πωλησης της Εμπορικης. Θα εχουν αληθινα το θρασος να λενε: Οχι στο ξεπουλημα? Θα εχουν το θρασος να συντασσονται ετσι αμεσα με το εγχωριο "κεφαλαιο", να στηριζουν ξεδιαντροπο προστατευτισμο και να μας λενε οτι νοιαζονται για τον λαο ή τους καταναλωτες?

Δευτερη σημειωση: Καλα τοσο εχει ξεπεσει ο ΟΤΕ που παει να εξαγοραστει απο την Πορτουγαλ Τελεκομ?? Οταν μεγαλοι οργανισμοι σαν την Deutsche Telekom αγοραζαν οτι μπορουσαν στην Ευρωπη, εμεις το παιζαμε δυσκολοι. Οταν το δυναμικο ολλανδικο πρωην μονοπωλιο, ΚΡΝ, συζητουσε γαμο μεταξυ ισων, εμεις κωφευαμε. Ολα αυτα για να πουλησουμε σε μια τοσο μικρη ασημαντη εταιρεια που ελαχιστα εχει να προσφερει σε κεφαλαια ή τεχνογνωσια? Αληθεια οι υπευθυνοι για αυτο θα μας ζητησουν ποτε συγγνωμη? Ή για το οτι χαρη στις αντιφιλελευθερες ιδεοληψιες τους εχουμε την λιγοτερο ανταγωνιστικη αγορα και το ακριβοτερο ΔΣΛ στην Ευρωπη?

*Εχει δυο επιλογες ουσιαστικα. Ή να πουλησει τις μετοχες στο χρηματιστηριο ή κατευθειαν στην εταιρεια που κατεχει ηδη το 10-20%. Στο χρηματιστηριο θα λαβει λιγα λογω της μειωμενης ζητησης (οι επενδυτες δεν ειναι ηλιθιοι. Ξερουν οτι δεν μπορουν να μεταπωλησουν τις μετοχες τους σε καλη τιμη μια και κανεις δεν ενδιαφερεται να εξαγορασει την εταιρεια στοχο.) Αν πουλησει κατευθειαν στην εταιρεια, τοτε παλι θα πρεπει να πουλησει φτηνα λογω μειωμενου ανταγωνισμου. Γιατι αυτονοητο και βασισμενο και στην θεωρια δημοπρασιων και διαπραγματευσεων οτι αν περισσοτερους υποψηφιους αγοραστες, η διαπραγματευτικη σου δυναμη ειναι μεγαλυτερη και πετυχαινεις καλυτερες τιμες...
**υπαρχει και μια πιο περιπλοκη μεθοδος την οποια δεν θα περιγραψουμε εδω. Οποιος θελει λεπτομερειες ας μας στειλει ενα μεηλ.

Κυριακατικες εφημεριδες, νουμερο 48

εχω την εντυπωση οτι οι εφημεριδες εχουν αρχισει να βγαινουν απο τον θερινο ληθαργο καθως στην Καθημερινη διαβασα αρκετα ωραια αρθρακια. Ισως φταιει οτι οι εκδοτες γυρισαν ανανεωμενοι απο τις διακοπες, ισως απτην αλλη οτι δεν εχουν γυρισει ακομα και ακουγονται (περιεργως) νεες φωνες.

Πρωτον και πιο περιεργο νεο: Η καταλανικη κυβερνηση χρηματοδοτει εργασιες αναστηλωσης στην Μονη Βατοπαιδιου του Αγιου Ορους, ως αποζημιωση για τις καταστροφες που προκαλεσαν πριν 700 χρονια καταλανοι ιπποτες, οι γνωστοι Αλμογαβαροι*. Αντε και σιγα σιγα να αρχισουμε να απαιτουμε και απο τους Ιταλους καμμια αποζημιωση για τις καταστροφες των Ρωμαιων... (αλλα ισως μετα μας ζητησουν πληρωμη για ολες τις οδους, γεφυρες, υδραγωγεια που μας αφησαν... Αστο καλυτερα)

Δευτερον και σημαντικοτερο για τους ταξιδιωτες: Τα νεα διαβατηρια βγαινουν συντομα. Θα εκδιδονται μονο απο την ΕΛΑΣ και επιτελους δεν θα χρειαζομαστε βιζα για εισοδο στις ΗΠΑ με αυτα (ο λογος που ως σημερα οι Ελληνες ειναι οι μονοι δυτικοι που χρειαζονται βιζα ειανι οτι οι ελληνικες νομαρχιες και προξενεια που τα εξεδιδαν τα διαβατηρια ειχαν τραγικα ποσοστα ποιοτητας και ασφαλειας**. Αντι να διορθωσουμε τις νομαρχιες, τα φορτωνουμε στην ΕΛΑΣ. Μπακαλισμος. Τεσπα...)
μικρη προσθηκη: αληθεια προκειται να κανει τιποτα η ΕΛΑΣ και το ΥΠΕΣ για να διορθωσουν τις αβολες, υπερμεγεθεις, παναθλιες ποιοτικα ελληνικες ταυτοτητες (μα γραμμενες στο χερι εν ετει 2005??)? ή λενε να κανουν και τα διαβατηρια ετσι?

Τριτον και ψιλοφιλελευθερον: Αυξανονται οι μεταφρασεις πολιτικης φιλοσοφιας στο Μπανανισταν. Το μνημειωδες Theory of Justice που εξεδωσε το 1971 ο John Rawls επιτελους μεταφραστηκε, μαζι με μια σειρα αλλων σημαντικων βιβλιων (ουδεμια αναφορα στο εξαιρετικο Anarchy State and Utopia του Nozick, βαση του συγχρονου φιλελευθερισμου. Να μαντεψω οτι δεν υπαρχει ακομα στα ελληνικα?). Βεβαια αν εσεις περιμενατε πανω απο 30 χρονια για να διαβασετε ενα τετοια βιβλιο, ντροπη σας! Υπαρχουν και τα πρωτοτυπα στα αγγλικα!

Τεταρτον και ολιγον αιθεροβαμoν: O περιορισμος της παραοικονομιας θα σήμαινε την αύξηση του ελληνικου AEΠ πάνω από τον κοινοτικό μέσο όρο (100%)!!

μια σημειωση: Αυτο ειναι μονο εν μερει αληθεια. Ολες οι χωρες εχουν παραοικονομια. Εμεις απλως αρκετα μεγαλυτερη (35% εναντι περιπου 15% στην Βορεια Ευρωπη). Για την παταξη της ομως θα χρειαζομαστνα ειτε δραστικο περιορισμο του κρατους και των ρυθμισεων γενικα ή δημιουργια απολυτα αδιαφθορων δημοσιων λειτουργων. Σας φαινεται πιθανο?

Και μια ειδηση απο την Ελευθεροτυπια: Ελευθέρας στα πετρελαιοκίνητα Ι.Χ. από το 2007

Χαρη στην ανοδο των τιμων της βενζινης και στην δραματικη βελτιωση των ντιζελοκινητηρων ολη η Ευρωπη εχει γεμισει νεου τυπου οικονομικα πετραλαιοκινητα. Καιρος να αλλαξει και η Ελλαδα? Ναι, υπο ορους. Αν ειναι να γεμισουμε πετρελαιοκινητα κακορυθμισμενα ασυντηρητα με συννεφα μαυρου καπνου, να λειπει. Αν ειναι να ελεγχονται, ναι γιατι θα φερουν μειωση της ρυπανσης και ελαφρυνση της τσεπης μας...

Αυτα για σημερα, απο τον αποσταχιωτη ειδησεων σας. Μεχρι καποια επομενη Κυριακη...

προσθηκη: ενα αρθρο, του Γιαννη Πρετεντερη, στο κυριακατικο Βημα που μολις προσεξα και μου αρεσε πολυ. Εχει να κανει με το καραγκιοζιλικι καθε φορα που συμβαινει ενα ασυνηθιστο περιεργο γεγονος και οι τηλεορασεις γεμιζουν με τυπους που κραζουν Πουν το κρατος?
Πόση εμπιστοσύνη να έχεις σε πολιτικούς που παίζουν τους πυροσβέστες στο Ντράφι;



*κατα διαβολικη συμπτωση μενω στην οδο Almogavers, δηλαδη Αλμογαβαρων! Αποτι ακουσα ηταν λεει ειδικο επιλεκτο τμημα ψιλοκαθαρματων, κατι σαν την γαλλικη λεγεωνα των ξενων...
**ειχαμε ας πουμε κλοπες μεγαλου αριθμου αγραφων διαβατηριων απο ελληνικο προξενειο κτλ

PC Games: Δείξε μου τι παίζεις, να σου πω ποιός είσαι

Οι περισσότεροι της γενιάς μας μεγάλωσαν, από κάποια στιγμή και μετά, μαζί με τους Η/Υ. Και οι ώρες που έχουμε περάσει με τα PC Games ήταν πολλές. Δεν είναι δυνατόν, κάτι που έφαγε τόσο χρόνο από τη ζωή μας, να μην έχει επιδράσει στην προσωπικότητά μας. Ποιά από αυτά έμειναν στον καθένα;

1. Ποιά είναι τα 5 που έχεις απολαύσει περισσότερο;
2. Ποιά είναι τα 5 παιχνίδια που έχεις αφιερώσει τον περισσότερο χρόνο;
3. Ποιός ήταν το πρώτο παιχνίδι που έπαιξες;
4. Τι παίζεις τώρα;

Για να απαντήσω και πρώτος:
1. Sid Meier's Colonization, Shogun Total War, Fields of Glory, Sensible Soccer, The Settlers
2. Sid Meier's Colonization, Sensible Soccer, Transport Tycoon, Pinball Fantasies, Civilization II
3. North and South
4. Κανένα αλλά περιμένω να αρχίσω το Imperial Glory

Ενας μαθηματικος, ο Καζαντζακης, και το προβλημα των διγλωσσων

Μικρες βραδυνες καλοκαιρινες σκεψεις

Ξαναδιαβαζα σημερα το "Ο θειος Πετρος και η Εικασια του Γκολντμπαχ" του Αποστολου Δοξιαδη. Αν δεν το χετε διαβασει και σας αρεσουν τα μαθηματικα, οι ιστοριες με λιγο μυστηριο που μιλανε περι των ρομαντικων επιστημονων της αρχης του αιωνα (ξερετε, αυτοι που χρησιμοποιουσαν χαρτι και μελανι και που εστελναν χαρτινα γραμματα ο ενας στον αλλο), οι ιστοριες μανιωδους προσπαθειας ή οι coming of age stories, ριξτε του μια ματια.

Περασα λοιπον απο την σελιδα του και διαβασα λιγο την ιστορια του συγγραφεα. Ειναι ενδιαφερουσα γιατι εκτος των αλλων περιεργων ιδιοτητων του (ας πουμε οτι ξεκινησε στα 15 του, κατοπιν προσκλησεως, σπουδες σαν μαθηματικος στο Κολαμπια της ΝΥ), ειναι ενα ατομο που γραφει και δουλευει σε δυο γλωσσες. Σε ενα πολυ ωραιο κειμενακι του εξηγει την οδυσσεια του μεταξυ δυο γλωσσων. Παραθετω μερικα αποσπασματα:

The first serious book I read was – though perhaps I shouldn’t say this to an audience of non-Greeks*, who may get the wrong ideas – Nikos Kazantzakis’s The life and times of Alexis Zorbas (a.k.a., after the film, as ‘Zorba the Greek’). I have never re-read the book and do not trust a young teenager’s tastes to report on its quality to you. But I remember that this was an intense experience, reading it I definitely had a sense I had entered a fascinating, new terra incognita, a land where words really count, where they function as passageways to hidden treasure – mostly emotional.

Kazantzakis language has come under attack, even ridicule, by modern Greek writers and aesthetes. It is considered an artificial and uneasy amalgam of a rather extreme form of ‘demotic’, popular, often strongly idiomatic speech, with a heavy philosophical conceptual structure, a Nietzschean philosopher speaking in enigmatic, half-invented peasant tongues.

..........................οπως και να το κανουμε ο ανθρωπος ηταν μεγαλη μορφη...

[...]

If I wanted to re-read Kazantzakis today [...] I would probably read him in English. I find the going much easier, the linguistic excesses are dulled, and meaning is communicated more directly – which perhaps goes to show that I agree with a lot of the criticism, yes, indeed, Kazantzakis often carries innovation and idiosyncratic expression beyond the limits of reader-friendliness and to me this is a capital crime for an author. But had I read him in anything but the original language when I first did so, I do not think he would have had the same effect on me.

εδω ο ανθρωπος περιγραφει τελεια την σχεση μου με τα ελληνικα (να μην πω και με τα γερμανικα που ειναι η δευτερη γλωσσα μου μαλλον). Μου λενε κατι βαθια μεσα μου, αλλα αν θελω να διαβασω ενα βιβλιο ή μια μελετη προτιμω συνηθως τα αγγλικα!

To me, a native Greek speaker, a Greek raised in Greece, by Greeks, the word θάλασσα (thalassa) carries the whisper of soft waves gently caressing a rock, somewhere in the Aegean, at some irretrievable moment in my childhood. And the sea to me will always be thalassa, this sea I grew up with, this sea surrounding this island, this blue sea, this often οίνωπας πόντος (oenopas pontos) what Homers call the ‘wine-dark sea’ that has given philologists endless troubles, making them organize symposia and conferences to discuss the matter: ‘what does Homer mean “wine-dark sea”, the sea is blue and wine is read’, to the extent of searching for oceanographic indications that the sea was indeed red back in those times (something having to do with algae, I think) or that the wine was blue (some fungus no doubt).

ποσο δικιο εχει! πως γινεται να πεις την θαλασσα καλυτερα? θαλασσα! τελειο!

But to me, to a Greek, this is no puzzle. ‘Wine dark’ sounds just right. This is our sea and Homer’s too. We live in it. We know it. And, oh, I shouldn’t be calling it sea, or mer or mare or Meer or whatever. Look around you, look at the dark substance surrounding this beautiful island, this dominion of Prospero. It is not the sea. It is thalassa. And it is wine-dark, don’t you see it? In this sense, a writer is not so much born in a country as in a language. The language is his home. His salvation (the means of it, anyway). He is defined by it, and that is a useful thing. Like Archimedes, when he proposed to move the world with the mechanics of levers, a writer needs a πα στω (pa sto) a ‘where to stand’ in order to be able to perform his magic – whatever dose of magic it is his privilege to be able to perform. And this place, where he can stand, where he begins form, his axioms (the mathematician speaking again) is his or her language. His home.

ποιος ειπε οτι οι μαθηματικοι δεν μπορουν να σκεφτονται ποιητικα?

[greek] is a beautiful language, full of rich treasures and on top of that it is also my language, the language of my childhood and family and most of my friends. But it is also just another human language – I love it but don’t want to idealize it. It cannot do everything for me. Some things, I would rather write about in English, for reasons of content, subject-matter, period, time, theme, whatever – a writer is not an accountant, he does not have to account, thank God, for every creative penny spent.

αντιθετα με οτι πιστευουν διαφοροι ελληνοφανατικοι ετσι ειναι! και οσες γλωσσες και να μιλαει κανεις, μια ακομα εχει κατι να του προσφερει, ποσο μαλλον τα αγγλικα, μια υπερπλουσια γλωσσα.

και κλεινει:

I will never get Greek out of my life. It is my home. But as I can move, on occasion, from home to home without inner suffering, I want also to be able to move from my language. Again: it is my home and I love it for it. But I do not want it to become my prison.

δεν θα μπορουσα να το πω καλυτερα, γιαυτο το βουλωνω...

(ολες οι σημειωσεις και εμφασεις στο κειμενο ειναι δικες μου βεβαια)

*χεχε ποσο δικιο εχει. Οι περισσοτεροι ξενοι νομιζουν οτι ο Καζαντζακης μιλαει για γκρηκ σουβλακι, καμακι, παραλια...

ΥΓ ενα περιεργο πραγμα, οσο κιαν το παιζουμε ελευθερα και ανεξαρτητα ατομα, ολο και ταυτιζομαστε με καποιους δικους μας. Συμπτωση που ο Καβαφης ανφερεται συνεχως στους Αρχαιους, ο Σεφερης στην Ελενη, ο αφοβος Καζαντζακης στον συμπατριωτη του Γκρεκο, ο πολιτης του κοσμου Δοξιαδης στον Καζαντζακη και στον Αρχιμηδη? Ποσο βαρος κουβαλανε αληθεια οι Ελληνες με ολη αυτην την κληρονομια (ειτε ειναι αληθινη ειτε τεχνητη)?

Όχι το πλοίο ΜΟΥ κύριε Κρεούζη… Το πλοίο ΜΑΣ! (*)

Σίγουρα κανείς δεν ξέρει μέχρι στιγμής σε ικανοποιητικό βαθμό τα ακριβή αίτια της πτώσης του 737 την Κυριακή. Επειδή, όπως είχε πει και ο βρώμικος Χάρρυ Κλιντ Ίστγουντ, γνώμη, όπως και κωλοτρυπίδες, έχουν όλοι (έχουν και blog ή/και άλλα πράγματα) παραθέτω διάφορες σκέψεις για το αεροπλάνο της ‘ήλιος’ που έπεσε:
1. Το να κατηγορήσουμε απλά το κέρδος και that’s the end of it δεν είναι παρά μια εφηβική αντίδραση που κατηγορεί την ‘κακή κοινωνία’. Συμφωνώ ότι η ψυχρή και απάνθρωπη λογική του κέρδους είναι αυτή που κάνει να πετάνε τέτοια σαπάκια αεροπλάνα, να μην τα ελέγχει στην ουσία κανένας, και να πεθαίνουν έτσι απλά άνθρωποι (τα λέω παρακάτω). Αλλά αν μείνουμε μόνο εκεί, το μόνο που γίνεται είναι να (αυτο)ικανοποιείται το αίσθημα αδικίας που θέλει να μας κάνει να διαμαρτυρηθούμε. Στο κάτω κάτω χωρίς την έννοια του κέρδους δε θα υπήρχαν αεροπλάνα ή τουλάχιστον η τεχνολογία τους δε θα είχε την ανάπτυξη που όντως είχε.
Το χρήμα και το κέρδος είναι ταυτόχρονα καλό και κακό – είναι ταυτόχρονα ο θεός και ο διάβολος.
Μπας και θυμάται κανένας τι έχει γίνει τα τελευταία 15 χρόνια που δίνονται πράγματα στη δημοσιότητα πόσα αεροπλάνα της Aeroflot έχουν φουντάρει? Μιλάμε για μια εταιρεία που κάποια χρόνια πριν δεν είχε κύριο στόχο το κέρδος, αλλά ήταν όργανο του σοβιετικού κράτους. Τέλος πάντων, μια τέτοια αξιολόγηση της ασφάλειας πτήσεων μεταξύ εταιρειών δεν είναι τόσο εύκολη και απλή υπόθεση.
2. Όταν θέτεις υψηλούς στόχους χωρίς να έχεις την απαραίτητη υποδομή, πιέζεις υπερβολικά και το προσωπικό και τα υλικά μέσα που έχεις. Με μοιραία αποτελέσματα καμιά φορά. Μερικές φορές τρελαίνομαι που ακούω μερικούς απατεώνες μάνατζερ ελληνικών εταιρειών που στις δηλώσεις τους λένε: ‘έχουμε υψηλούς στόχους και θα ανταποκριθούμε στις απαιτήσεις των πελατών μας, στις απαιτήσεις της αγοράς, μπλα μπλα μπλα…’. Με τι εφόδια ρε νούμερα? (προφανώς ‘στίβοντας’ τους εργαζόμενους που μη μπορώντας να κάνουν αλλιώς ‘τα κάνουν όλα’ και γίνονται βέγγοι ή γράφοντας στα τέτοια τους τις ‘τυπικές’ διαδικασίες ασφάλειας προσωπικού και εξοπλισμών – και της προστασίας του περιβάλλοντος). Τι προσφέρεις – παράγεις στην αγορά καλύτερο για να κάνεις τη διαφορά? Στις περισσότερες περιπτώσεις τίποτα. Έτσι πιέζονται κάποιοι εργαζόμενοι σε κρίσιμα πόστα (π.χ. μηχανικοί) να διαλέξουν καμιά φορά μεταξύ της αδιαφορίας – ασυνειδησίας (με μια υπογραφή σε ανύπαρκτο έλεγχο) και της θαρραλέας αλλά επώδυνης εξόδου, που μπορεί και να σημαίνει και απώλεια της εργασίας τους
Τα ίδια φαινόμενα γίνονται και στις περισσότερες ελληνικές τεχνικές εταιρείες όπου τα μέτρα ασφαλείας που λαμβάνονται στα εργοτάξια είναι της πλάκας, η επαγγελματική κουλτούρα του προσωπικού είναι για τα πανηγύρια, με αποτέλεσμα να έχουμε απαράδεκτα υψηλό δείκτη ατυχημάτων (στα ολυμπιακά έργα οι άνθρωποι στα εργοτάξια σκοτώνονταν από ατυχήματα κατά δεκάδες).
Και δεν είναι κανόνας το φτηνό να είναι και επικίνδυνο. Αν η εταιρεία είναι σοβαρή (και δεν επικεντρώνεται μόνο στο να πιέζει προσωπικό και εξοπλισμό) μπορεί να είναι και επικερδής και σχετικά φτηνή και ασφαλής. Σίγουρα αυτά για κάποια χρονική περίοδο και όχι ες αεί. Και σίγουρα αυτή είναι η εξαίρεση – δεν είναι ο κανόνας.
3. Στο συγκεκριμένο ατύχημα: Δεν έχω καμία εμπιστοσύνη στο νομικό σύστημα που αποδίδει δικαιοσύνη σε τέτοια ατυχήματα (ιδιαίτερα στην ελλάδα). Όσο βρέθηκαν οι πραγματικοί υπεύθυνοι (μετρήστε) του Εξπρές Σάμινα, του φορτηγού πλοίου Δύστος, του ελικόπτερου πέρυσι με τον Αλεξάνδρειας, του Γιάκοβλεφ, του C-130 με τους φαντάρους πριν 12 χρόνια, των 2-3 ελικόπτερων του ΕΚΑΒ και άλλων πολλών (που δε θυμάμαι τώρα) τόσο θα βρεθούν και εδώ.
4. Με αφορμή το ατύχημα ακούμε (και θα ακούσουμε ακόμα) απίστευτες παπαριές. Κατηγορούσε π.χ. ένας βλάκας χτες στο δελτίο ειδήσεων μαζικά τις εταιρείες με φτηνά εισιτήρια με επιχειρήματα του στυλ: ‘δεν προσφέρουν ούτε γεύματα’. Ρε τους εγκληματίες, δεν προσφέρουν γεύματα στις πτήσεις? Μιλάμε για απάνθρωπες και απαράδεκτες εταιρείες! Δε σέβονται αυτές οι παλιοεταιρείες τις ανάγκες μας? Αυτά τα απίστευτα (το ότι δεν προσφέρουν γεύματα - λίγο τσίπα δεν έχουνε? που μας αφήνουνε νηστικούς, αίσχος!) είναι από τα πολλά που λένε τα παλικάρια οι δημοσιογράφοι.

(*) Φράση του γεμάτου αυτοκυριαρχία Μάνου Κατράκη (ηγέτη της δυναστείας Ρίχτερ στην ταινία του Νίκου Φώσκολου “Ορατότης Μηδέν”) προς το σαστισμένο Νίκο Κούρκουλο (ο φιλόδοξος Άγγελος Κρεούζης) μετά τη βύθιση του τάνκερ της εταιρείας, το οποίο σύμφωνα με παλαιότερη καταγγελία – παραίτηση του Αντωνόπουλου (καπετάνιος) παρουσίαζε πολλά ‘κρακ’ (ήταν σαπιοκάραβο).
Βέβαια, στη συγκεκριμένη περίπτωση η ταινία που ταιριάζει γάντι είναι η άλλη ταινία (ξανάμανά) του Φώσκολου που (πάλι εννοείται) ο πρωταγωνιστής Κούρκουλος είναι ένας μπεκρής αλλά με συνείδηση υπάλληλος της ΥΠΑ και επικεφαλής ομάδας εμπειρογνωμόνων (οι άλλοι δύο είναι ο Μπάρκουλης και ο Βύρων Πάλλης) που αγωνίζεται ενάντια σε όλους για να ρίξει φως στα πραγματικά αίτια της πτώσης ενός ‘ιπτάμενου φέρετρου – αεροπλάνου’ μιας εταιρείας (εκεί είχε επιζήσει όμως μια τύπισσα – αλλιώς πού θα στηριζόταν το στόρυ του Φώσκολου…). Δε θυμάμαι όμως γμτ τον τίτλο της ταινίας…

Τραγωδία και πολιτική εκμετάλλευση

τα κοράκια της ιδεοληψίας

Σχεδόν καθοριστική αιτία για την δραματική αεροπορική συντριβή προβλήθηκε το γεγονός ότι το αεροπλάνο ανήκε σε ιδιωτική εταιρία. Και ότι, εφόσον η πτήση ήταν ένα προϊόν που παρείχε η ελεύθερη οικονομία, που υπακούει μόνο στους κανόνες του κέρδους και του ανταγωνισμού, είναι αυτονόητο ότι η έμφαση δεν θα έπεφτε, βέβαια, στην ασφάλεια των επιβατών, αλλά π.χ. στα λαμπερά γράμματα με τα οποία ήταν τυπωμένο το brand name της εταιρίας στο αεροσκάφος.

Επίσης, ανακοινώθηκαν τα πάρα πολλά προβλήματα που είχε παρουσιάσει το συγκεκριμένο αεροσκάφος στο πρόσφατο παρελθόν, το «ιστορικό» του. Όπως ακούστηκε και η άλλη πλευρά, εκ μέρους των ειδικών: όταν ένα αεροσκάφος επισκευαστεί κατάλληλα, είναι όπως όταν βγήκε από το εργοστάσιο. Ξέρει κανείς το ιστορικό του αεροσκάφους με το οποίο πρόκειται να ταξιδεύσει, ανεξάρτητα από το αν η εταιρία του είναι ιδιωτική ή δημόσια; Με ποια συγκριτικά στοιχεία κρίνουμε το αν ένα αεροπλάνο είναι ακόμα αξιόπιστο;
Αλλά για να φτάσουμε να πούμε ότι φταίει το γεγονός ότι η εταιρία δεν αντικατέστησε το αεροπλάνο μόνο και μόνο για να κάνει οικονομία και ότι για αυτό φταίει ο ανταγωνισμός πρέπει να έχουμε και τα εξής στοιχεία: 1) Οι δημόσιες ελεγκτικές αρχές που κρίνουν την ικανότητα ενός αεροπλάνου να πετάξει, έκαναν σωστά τη δουλειά τους; Είχαν, δηλαδή, υποδείξει στην εταιρία την απόσυρση του αεροπλάνου και η τελευταία το απέφυγε; 2) Οι δημόσιες αεροπορικές εταιρίες που δεν λειτουργούν με όρους ελεύθερου ανταγωνισμού (αλλά με όρους εξυπηρέτησης του δημόσιου συμφέροντος) αντικαθιστούν πιο συχνά τα αεροπλάνα τους από τις ιδιωτικές; 3) Οι δημόσιοι ελεγκτικοί μηχανισμοί πόσο αντικειμενικοί είναι όταν πρόκειται να αξιολογήσουν δημόσια αεροσκάφη;

Θα μου πείτε ότι μια ιδιωτική εταιρία μπορεί να εξαγοράσει π.χ. τον έλεγχο, δωροδοκώντας τον δημόσιο ελεγκτή. Business is business. Άρα και πάλι το πρόβλημα βρίσκεται στον πρόθυμο να εξαγοραστεί ελεγκτικό μηχανισμό. Ο επιχειρηματίας κάνει τη δουλειά του, προσπαθώντας, έστω και αθέμιτα, να μειώσει το κόστος συντήρησης ή αντικατάστασης. Ο δημόσιος ελεγκτής είναι εκείνος που δεν κάνει σωστά τη δουλειά του.


τα μαθες? επεσε αεροπλανο! παμε να κραξουμε!

Η διαστρέβλωση που παρουσιάζεται τις τελευταίες μέρες από ορισμένες φωνές, όπως ο πρόεδρος του ΣΥΝ, έγκειται στο ότι το πρόβλημα εστιάζεται στην ίδια την λειτουργία της ελεύθερης οικονομίας. Παρορώντας, βέβαια, ότι ένας πολύ σημαντικός παράγοντας για την ομαλή λειτουργία της ελεύθερης οικονομίας είναι ο ελεγκτικός ρόλος του κράτους, το οποίο, όχι πλέον ως επιχειρηματίας/πατερούλης, αλλά ως εγγυητής της νομιμότητας οφείλει να διασφαλίζει ανά πάσα στιγμή όσα εκφεύγουν των επιδιώξεων των επιχειρηματιών. Εφόσον το κράτος αποτυγχάνει σε αυτόν του το ρόλο, εφόσον δεν έχει αναπτύξει τους αντίστοιχους θεσμούς και δεν τους έχει στελεχώσει με ανεξάρτητους λειτουργούς, δεν φταίει η ελεύθερη οικονομία για αυτήν την αποτυχία. Αντιθέτως, τελικά ζημιώνεται και ο ίδιος ο ελεύθερος επιχειρηματίας από την αδυναμία του κράτους να επιτελέσει έστω αυτόν τον ελεγκτικό του ρόλο.

Το ίδιο συμβαίνει και στην ακτοπλοΐα. Αντί οι ελεγκτικοί μηχανισμοί να διενεργούν εξονυχιστικούς ελέγχους καταλληλότητας των πλοίων, απλώς έρχονται εκ των υστέρων, όταν το κακό έχει ήδη συμβεί, να επιβάλλουν πρόστιμα. Δεν θα ευεργετηθεί όμως ο πολίτης, αν ο επιχειρηματίας πληρώσει 1.500.000 ευρώ στο Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας. Και ούτε βέβαια θα αντικαταστήσει ποτέ ο επιχειρηματίας τα σαπιοκάραβα, όταν του έχει έρθει τέτοιο μπουγιουρντί. Αν, όμως, ο προληπτικός κρατικός έλεγχος ήταν επιτυχής και αν απελευθερωνόταν, ταυτόχρονα, η τιμή των εισιτηρίων, ώστε να έχουν και οι επιχειρήσεις και ένα κίνητρο για να βελτιώσουν τις υπηρεσίες τους, τότε η ωφέλεια για τους πολίτες θα ήταν απτή.
Βέβαια, η αλήθεια είναι ότι το φαινόμενο παρουσιάστηκε στις «άγονες» γραμμές, εκεί όπου κανονικά κανένας επιχειρηματίας δεν έχει οικονομικό ενδιαφέρον και εκεί όπου το κράτος επιβάλλει, με μικρές επιδοτήσεις, την ύπαρξη γραμμών, ως εφαρμογή της «καθολικής υπηρεσίας».Ακόμη κι εκεί όμως, αν οι πολίτες είχαν το δικαίωμα της επιλογής, ανάμεσα σε 4-5 εταιρίες, σίγουρα θα είχαν προτιμήσει εκείνες που παρείχαν τις καλύτερες υπηρεσίες στο μικρότερο κόστος.
Αν αφήναμε τις μεταφορές στο κράτος ξέρετε κάθε πότε θα ανανέωνε τους στόλους; Θυμηθείτε τι λεωφορεία είχαμε πριν το 1992 στην Αθήνα και κυρίως, για πόσες δεκαετίες τα είχαμε.


κειμενο του Βασιλη Σωτηροπουλου, κατοπιν προσκλησεως

διαβαστε επισης και το ωραιο αρθρακι του κονφετ Αν δεν σε σκοτώσει ο καπιταλισμός, θα σε σκοτώσει σίγουρα η μαλακία

Η πολιτική σκύλευση μιας τραγωδίας

Δεν χρειάστηκε να περάσουν λίγες ώρες από το τραγικό αεροπορικό δυστύχημα του Γραμματικού για να αρχίσει η πολιτική εκμετάλλευσή του. Ο ένοχος υπήρχε έτσι κι αλλιώς, ο συνήθης ύποπτος για ότι στραβό υπάρχει στον κόσμο, όταν δεν μπορεί κάτι να αποδοθεί στις ΗΠΑ (με όση διαστρέβλωση απαιτηθεί) ο επόμενος ένοχος είναι ο ανάλγητος δολοφονικός καπιταλισμός.

Η προσπάθεια να πειστούν όσοι σήμερα φωνάζουν στα ΜΜΕ και αλλού, ως όχλος λιντσαρίσματος, ότι δεν μπορούν να στήνουν τέτοια παράλογα κατηγορητήρια είναι μάταια. Γιατί είναι πολιτικά φανατισμένοι, γιατί "δένει" με τον υπόλοιπο έτοιμο παραλογισμό τους και διότι ο ορθολογισμός αντιμετωπίζονταν πάντοτε εχθρικά σ'αυτή την χώρα (της οποίας συμπτωματικά, κάποιοι κάτοικοι τον είχαν πρωτοδιατυπώσει πριν χιλιάδες χρόνια). Ότι και να πούμε άλλωστε θα είναι μια απλοϊκή προσέγγιση μιας πραγματικότητας, της οποίας δεν έχουμε ιδέα.

Στα πλαίσια λοιπόν της άσχετης, απλοϊκής (ξέχασα να πω και φασιστικής, αφού στην Έλλάδα ο φασίστας είναι πλέον συνώνυμος του διαφωνούντα) προσέγγισής μας ας δούμε και κάνα στοιχείο:

Όπως βλέπουμε στο διάγραμμα που αφορά στοιχεία για μια πλήρως ανταγωνιστική αεροπορική αγορά, την αμερικανική, υπάρχει μια τεράστια αύξηση τα τελευταία 40 χρόνια στον αριθμό των πτήσεων, των δρομολογίων και των επιβατών, με μια παράλληλη μείωση των αεροπορικών ατυχημάτων και των θυμάτων τους αναλογικά με τον αριθμό των πτήσεων. Δηλαδή έχουμε μια κατακόρυφη άνοδο του επιπέδου ασφάλειας των πτήσεων. Αυτό ποιός το πέτυχε, αν όχι ο ανταγωνισμός μεταξύ των εταιρίων;

Όπως στον 19ο αιώνα οι κατηγορίες εναντίον του κεφαλαιοκρατικού συστήματος, που εστιάζονταν στις άθλιες συνθήκες διαβίωσης και εργασίας των εργατών (τις οποίες ακόμα πολλοί βλέπουν καθώς κοιμούνται όρθιοι), δεν αντιλαμβάνονταν ότι έβλεπαν τις παιδικές ασθένειές του, αποτέλεσμα ρηχών και ατελών αγορών, έτσι και σήμερα όσοι αποδίδουν στον καπιταλισμό τα αεροπορικά ατυχήματα όπως του Helios (ακόμα και σε περίπτωση που αποδειχτεί ότι υπάρχει ευθύνη της εταιρίας, κάτι το οποίο κανείς δεν μπορεί να πει ακόμα) κάνουν λάθος. Σε ώριμες ελεύθερες ανεπτυγμένες αγορές δεν υπάρχει η ληστρική αντιμετώπιση για την οποία κατηγορείται η κυπριακή εταιρία. Και αυτό φαίνεται στην πολύ μεγάλη αύξηση της ασφάλειας των πτήσεων σε μια ώριμη αγορά, όπως των ΗΠΑ. Καμία εταιρία δεν διακινδυνεύει να συνδέσει το όνομά της με ελλειπή ασφάλεια, γιατί ειδικά σε μια τόσο ευαίσθητη αγορά μια τέτοια απλή φήμη μπορεί να είναι καταδιαστική.

Δεν είναι τυχαίο που τα μέτρα ασφάλειας που παίρνουν οι κατασκευάστριες εταιρίες και οι αερογραμμές είναι σχεδόν πάντα πιο μπροστά από τους κανονισμούς ασφαλείας των αντίστοιχων κρατικών υπηρεσιών ελέγχου. Όπου ο ανταγωνισμός λειτουργεί και όπου οι αρμόδιες υπηρεσίες κάνουν την δουλειά τους όπως πρέπει τα ατυχήματα είναι ελάχιστα. Δεν είναι τυχαίο ότι (όπως ανεφέρουν τα Νέα και επισημαίνει ο konfet) τις χειρότερες επιδόσεις στον τομεά της ασφάλειας και των ατυχημάτων δεν τις έχουν οι ιδιωτικές εταιρίες (ούτε καν αυτές χαμηλού κόστους) αλλά κρατικές όπως η Aeroflot, η Egypt Air, η Indian Airlines σε χώρες με χαλαρούς μηχανισμούς ελέγχου της ασφάλειας όπως η Αίγυπτος, το Πακιστάν, η Ινδία ή η πρώην ΕΣΣΔ. Είναι τυχαίο που (όπως επισημαίνει η pinky) τα τελευταία 5 χρόνια, δηλ. από το 2000, όλα τα δυστηχήματα με αεροσκάφη boeing (σαν της κυπριακής Helios που συνετρίβει προχθές) έχουν γίνει στις εξής χώρες: Φιλιππίνες, Ινδία, Ταϊβάν, Κολομβία, Ν.Κορέα, Τυνησία, Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, Σουδάν, Μπενίν, Αίγυπτος, Αφγανιστάν; Ή για το δυστύχημα της "ασφαλούς" κρατικής Ολυμπιακής στην Σάμο ποιός έφταιγε; Και πόσα αεροπλάνα της Ολυμπιακής είναι νεότερα σε ηλικία από αεροπλάνο της Helios;

Πρωτού αρχίσει η δαιμονοποίηση της εταιρίας, γιατί κανείς δεν ασχολήθηκε με όσους ήταν υπεύθυνοι για τον έλεγχό της; Αν τα αεροπλάνα ήταν πιστοποιημένα ως κατάλληλα, ποιανού ευθύνη ήταν; Αν το κράτος δεν είναι σε θέση να επιτελέσει τον απλό ρόλο του ελεγκτή της ασφάλειας ιδιωτικών εταιρίων, τί μας κάνει να πιστεύουμε ότι θα το κάνει στα δικά του αεροσκάφη; Αν η εταιρία φταίει, πρέπει να πληρώσει και να τιμωρηθεί (η αγορά θα το κάνει έτσι κι αλλιώς). Οι μηχανισμοί που πληρώνονται από τον φορολογούμενο για να εξασφαλίσουν ότι αυτό δεν θα συμβεί θα υποστούν ανάλογη τιμωρία;

Ατυχήματα θα γίνονται πάντα, αυτό είναι μια αλήθεια απο την οποία ποτέ δεν θα μπορέσουμε να ξεφύγουμε. Μπορούμε όμως να μειώσουμε τις πιθανότητές τους και αντίστοιχα την ασφάλεια των πτήσεων. Δεν ζητάμε το αδύνατο, δηλαδή την πλήρη ασφάλεια 100%, αλλά να λαμβάνονται όλα τα προβλεπόμενα λογικά μέτρα (που άλλωστε προβλέπονται στους διεθνείς κανονισμούς ασφάλειας, οι οποίοι αναθεωρούνται τακτικά με βάση νέα δεδομένα και νέες δυνατότητες). Και αυτό δεν γίνεται ούτε με τον εξωστρακισμό της ανοιχτής αγοράς από τον τομέα των αεροπορικών μεταφορών και την "κοινωνικοποίησή" τους. Γίνεται με το βάθεμα της αγοράς, τον ελεύθερο ανταγωνισμό και την αυστηρή εφαρμογή των κανονισμών ασφαλείας (και αν καθιερωθούν ανεξάρτητοι φορείς ακόμα καλύτερα).

Τα αεροπορικά ταξίδια, χάρη στις ιδιωτικές εταιρίες και την ελεύθερη αγορά, έχουν γίνει τις τελευταίες δεκατίες φθηνότερα, ασφαλέστερα και πιο προσιτά σε μια τεράστια μερίδα ανθρώπων, που πριν τα έβλεπαν μόνο ως εξωτική πολυτέλεια. Αυτό έκανε δυνατή την τεράστια αύξηση των μετακινήσεων των ανθρώπων (για εργασία, σπουδές, τουρισμό κτλ) ανοίγοντας τις κοινωνίες μας σε νέες επιρροές, αυξάνοντας τις πολιτιστικές ανταλλαγές και συμβάλλοντας αποφασιστικά στην δημιουργία πιο ανοιχτών κοινωνίων. Η δαιμονοποίηση των κύριων συντελεστών της προόδου στις αεροπορικές μεταφορές είναι μια επίθεση ακριβώς στις ανοιχτές κοινωνίες (και όχι τυχαία από τα ίδια άτομα που σε κάθε περίσταση δείχνουν την απέχθειά τους στην ατομική ελευθερία και τις ατομικές επιλογές).

Τι αξια εχει μια ανθρωπινη ζωη?

οχι μονο μπορουμε να μετρησουμε την αξια που δινετε στην ζωη αλλα ειναι πολυ χαμηλοτερη απ'οτι νομιζετε!

Με την ασχημη αφορμη του αεροπορικου δυστυχηματος της Helios, γραφτηκαν τονοι αρλουμποκαταστροφολογιας στα ελληνικα ΜΜΕ, ηλεκτρονικα και μη. Πολλα μπλογκ, επισης δεν απεφυγαν την παγιδα να ορθωσουν το σκιαχτρο των αιμοβορων-καθικιων-που-δεν-διασφαλιζουν-την-ασφαλεια-μας και να αρχισουν να το πυροβολανε αδιακριτα.

Ασχετα τι πορισματα θα βγουν τελικα, η αληθεια ειναι οτι οι ανθρωποι γενικα (και ειδικα οι Ελληνες σαν θερμοκεφαλος λαος), αποτυγχανουν να δουν την πραγματικη φυση της ζωης. Η ζωη εχει κινδυνους και ποτε δεν καλυπτομαστε 100% απο αυτους, γιατι αυτο ειναι απλα αδυνατο! Μαλιστα η μειωση της πιθανοτητας ενος κακου ενδεχομενου γινεται ολο και πιο κοστοβορα με το επιπεδο ασφαλειας που βρισκομαστε. Δηλαδη το να μειωσεις την πιθανοτητα ατυχηματος απτο 66% στο 65% με συγκεκριμενα μετρα ασφαλειας κοστιζει Χ. Το να την μειωσεις απο το 10% στο 9% κοστιζει 15 φορες Χ. Το να την μειωσεις απο 1% στο 0% ειναι ΑΔΥΝΑΤΟ.

Γιαυτο επιλεγουμε σαν ανθρωποι και σαν κοινωνια τι ρισκο παιρνουμε και ποσο πληρωνουμε για να μειωσουμε την πιθανοτητα ενος κακου ενδεχομενου. Δινουμε λοιπον καθημερινα αξια στην ανρθωπινη ζωη! Και σαν ατομα και σαν κοινωνια! Οταν οδηγουμε χωρις ζωνη ή κρανος, νομιζουμε οτι χα, τον δουλεψαμε τον μπατσο και γλιτωσαμε το προστιμο αντι να καταλαβουμε οτι ρισκαρουμε την ζωη μας. Οταν διαλεγουμε ενα Hyundai σπορ αντι για ενα αργο και βαρετο Γκολφ, επιλεγουμε ρισκο. Οταν οδηγουμε ενα Cincuecento αντι για μια Μερτσέντες*, επιλεγουμε εντελως ελευθερα την εναλλακτικη "περισσοτερες μπυρες/ουσκια/ουζακια, περισσοτερη διασκεδαση, λιγοτερη δουλεια, επικινδυνο αυτοκινητο" και οχι την εναλλακτικη "αποταμιευση 5 χρονια, σκληροτερη δουλεια, λιγοτερα ουσικια/μπυρες/ουζακια, γερο ασφαλες αμαξι". Οταν πηγαινουμε σε αθλιους επαρχιακους δρομους με 120 επιλεγουμε μια γρηγορη διαδρομη, ισως καποια περισσοτερη οδηγικη ευχαριστηση (αν και προσωπικα ποτε δεν βρηκα ευχαριστηση παιζοντας ζαρια την ζωη μου σε ελληνικους δρομους), ΚΑΙ πολυ υψηλοτερο κινδυνο θανατου! Αν το σκεφτειτε λιγο θα δειτε οτι ο μεσος Ελληνας αποτιμα την ζωη του πολυυυυυ χαμηλα. Ο κινδυνος να παθετε ατυχημα καθε φορα που μπαινετε στο αμαξι σε επαρχιακο δρομο ειναι μη αμελητεος! Καθε Ελληνας εχει φιλο ή συγγενη που να επαθε σοβαρο τροχαιο. Και παρολαυτα συνεχιζετε να κυκλοφορειτε!

Η κοινωνια μας ειναι ακομα πιο φτηνη, δυστυχως. Καθε λεπτο που αφηνουμε εναν δρομο καρμανιολα στην τυχη του αντι να τον διορθωσουμε, καθε μερα που η Τροχαια αντι να επιβλεπει την αθλια οδηγηση στους ελληνικους δρομους ασχολειται με το να συνοδευει επισημους, καθε φορα που σαν κρατος προτιμουμε να ξοδευουμε σε μεγαλομανεις σπαταλες/υψηλοτερους μισθους/ βλαχομπαροκ μεγαλεια στυλ Γεφυρα Ριου-Αντιρριου, αντι να φτιαξουμε σωστους δρομους. Καθε Χριστουγεννα που η Αθηνα γεμιζει λαμπακια αντι να επισκευασει τα σαπια αθλια πεζοδρομια της, στα οποια ηλικιωμενοι και παιδια γρεμοτσακιζονται (δεν κανω πλακα, ξερω περιπτωση σοβαρου ατυχηματος)...

Που καταληγουμε? Απο την συζητηση προφανως προκυπτει οτι οταν κατι παει στραβα και γινει ενα ατυχημα, το ερωτημα δεν ειναι γιατι η κυβερνηση**, ο επιχειρηματιας, ο πιλοτος δεν εκαναν τα παντα να το αποτρεψουν. Η ερωτηση ειναι, πηραν τα καταλληλα λογικα μετρα για να το αποφυγουν?

Αν η κοινωνια μας αποφασισει οτι τα προτυπα ασφαλειας μας ειναι σημερα πολυ χαμηλα, μπορει να αποφασισει να ανεβουν. Πρεπει ομως να μας ειναι σαφες το κοστος της ανοδου. Που στην αεροπορια θα σημαινει ας πουμε αποκλεισμο των πιο αδυνατων οικονομικα στρωματων απο τα αεροπορικα ταξιδια... Προσωπικα πιστευω στην πληροφορηση. Τα προτυπα ασφαλειας καθε εταιρειας πρεπει να ελεγχονται απο ανεξαρτητη αρχη που να τα δημοσιευει τακτικα. Απο κει και περα οποιος θελει λιγο περισσοτερο ρισκο και φτηνοτερο εισιτηρειο ειναι ελευθερος να το κανει...

*Περιεργως κανεις δεν κατηγορει την απαραδεκτη ελληνικη κυβερνηση οτι παραμελει την ασφαλεια μας οταν φορτωνει με δυσαναλογη εως παρανοϊκη φορολογια τα αυτοκινητα υψηλοτερης ποιοτητας. Λες και ειναι για ολους μας δειγμα σπάταλης αχρειαστης πολυτελειας (η οποια αξιζει να κυνηγηθει!) και οχι αναζητησης ασφαλειας.
**η πιο ηλιθια ατακα στα ελληνικα ΜΜΕ επαναλαμβανεται καθε χρονο στην ΤιΒι: ΠΟΥΝ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ?? αποφευγει ο καθε πικραμενος βεβαια να πει την προταση σωστα: ΕΧΤΙΣΑ ΣΤΟ ΡΕΜΑ ΑΥΘΑΙΡΕΤΟ ΚΑΙ Η ΒΡΟΧΗ (δεν το περιμενα, παρολο που γινεται καθε χρονο) ΜΟΥ ΓΚΡΕΜΙΣΕ ΤΟ ΣΠΙΤΙ! ΠΟΥΝ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΝΑ ΜΕ ΠΡΟΣΤΑΤΕΨΕΙ ΑΠΟ ΤΙΣ ΗΛΙΘΙΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ ΜΟΥ?

ΥΓ και ολα αυτα σας τα λεει ενα ατομο που ανατριχιασε με την ιστορια, καθως πεταει περιπου 12 φορες τον χρονο και οι μισες εξ αυτων με φτηνες αεροπορικες. Προσωπικη επιλογη, προσωπικη ευθυνη. Και στις αεροπορικες, ο,τι πληρωνεις παιρνεις...
ΥΓ2 μια αλλη εκδηλωση του φαινομενου των υπερβολικων απαιτησεων ειναι και στο θεμα της περιβαλλοντικης μολυνσης. Πολλες φορες ακουμε εφημεριδες ή οργανωσεις να απαιτουν μηδενικη μολυνση. Με την μολυνση ισχυει ομως ακριβως τα ιδιο. Οσο μειωνεται η μολυνση, τοσο μεγαλωνει το κοστος ελαττωσης της κατα μια μοναδα. Ετσι η μηδενικη μολυνση θα μας κοστιζε πιθανως ολη την πολιτισμενη ζωη στον πλανητη...

τι συζητάμε?! they beat protestors

"More than a dozen protestors arrested in the oil-rich city of Ahwaz, southern Iran, during a demonstration in July were sentenced to serve prison time and to be flogged in public, Iran’s state-run news agency reported on Thursday.

A court in Ahwaz sentenced the 15 individuals to flogging and jail time for “creating mayhem and disrupting public order”.

They had all been arrested during anti-government protests on July 27 and were accused of setting tyres on fire in the street and throwing stones at government buildings and vehicles belonging to the State Security Forces."

δηλαδή, σαν να λέμε ότι κάθε φορά που πιάνουμε στην ελλάδα κανένα διαδηλωτή που έκαψε σκουπιδοντενεκέ στη βασ. σοφίας, να τον βασανίζουμε δημοσίως (πέρα απ'τη φυλάκιση). εδώ http://www.iranfocus.com/modules/news/article.php?storyid=3276 είναι και η αντίστοιχη φωτογραφία.
είναι θλιβερό το καθεστός στο ιράν, είναι ακόμα πιο θλιβερό που τόσοι έλληνες τους υποστηρίζουν

Perils at the pump

Oil prices hit yet another record this week, on fears of political instability in the Middle East and refining problems in America. So far, the world economy has managed to chug along without much ill effect. But how long can consumers go on paying ever more at the pump without cutting back elsewhere? And why aren’t high prices bringing new supplies to market?

Links: America's Department of Energy posts its short-term outlook. Cambridge Energy Research Associates indicates that capacity could rise by 16m bpd. “Oil Market Developments and Issues” [pdf] is published by the International Monetary Fund.

Η μοιραία έπαρση

Οι Άγγλοι landscape architects όταν σχεδιάζουν πάρκα, κήπους κτλ αφήνουν αρχικά ελεύθερους ανθρώπους να περπατήσουν όπου θέλουν στον δεδομένο χώρο που έχουν προς σχεδιασμό. Τα μονοπάτια που σχηματίζονται αυθόρμητα διαμορφώνουν τις λεγόμενες "γραμμές επιθυμίας". Κατόπιν, και με βάση αυτά τα αυθόρμητα μονοπάτια σχεδιάζουν τον όλο χώρο. Το τελικό σχέδιο λοιπόν είναι χαρακτηριστικό ανθρώπινης δράσης, όχι ανθρώπινου σχεδιασμου. Κανένα σχέδιο του αρχιτέκτονα δεν θα μπορούσε να προβλέψει και να ανταποκριθεί στις γραμμές επιθυμίας τόσο αποτελεσματικά, και οι αρχιτέκτονες εξωτερικών χώρων έχουν σωφροσύνη να δεχτούν ότι δεν μπορούν να ξεπεράσουν την συνδυασμένη λειτουργία μερικών δεκάδων έλλογων όντων που κατευθύνονται σε διαφορετικές κατευθύνσεις.

Την ίδια περίπου ιδέα ισχύει για την γέννεση των θεσμών σε μια κοινωνία με ένα μονοπάτι που σχηματίζεται όταν ένα πλήθος ανθρώπων περνάνε από το ίδιο σημείο. Ο κάθε άνθρωπος περνάει από το δεδομένο σημείο, δημιουργώντας το μονοπάτι, για δικούς του λόγους. Άλλος για να πάει για κυνήγι, άλλος για να πάει περίπατο, άλλος για να πάει στο χωράφι του, άλλος για να πάει στο πηγάδι. Ο καθένας έχει τις δικές του ανάγκες που προκύπτουν από την δική του ιεράρχηση αναγκών και προταιρεοτήτων. Το αυτό αυθόρμητο μονοπάτι, που δεν σχεδίασε και δεν ρυμοτόμησε κανένας, χρησιμεύει για την εξυπηρέτηση διαφορετικών στόχων και όλοι το χρησιμοποιούν αλλιώς χορταριάζει και χάνεται.

Οι επιτυχημένοι θεσμοί σε μια κοινωνιά προκύπτουν αυθόρμητα, είναι ασχεδίαστοι κανόνες που υιοθετούνται σταδιακά μέσα από την δοκιμή, τον πειραματισμό, την επιτυχία/αποτυχία, την επανάληψη και την μίμηση. Ο Hume έχει λάθος όταν λέει ότι οι ανθρώπινοι κανόνες δεν προκύπτουν λογικά. Δεν μπορούν να κατασκευαστούν λογικά ή να προβλεφθούν από έναν σχεδιαστή. Προκύπτουν όμως από την λογική δράση εκατομμύριων ανεξάρτητων, λογικώς σκεπτόμενων ανθρώπων, που δρουν με βάση διαφορετικές αρχές και κατευθύνονται σε διαφορετικούς στόχους. Δεν είναι ούτε θείοι, ούτε υπερφυσικοί, ούτε ενστικτώδεις, ούτε αναλλοίωτοι, ούτε υποχρεωτικοί.

Οι θεσμοί σε μια κοινωνία γεννιούνται, επικρατούν, γίνονται μέρος της παράδοσης, αμφισβητούνται και τελικά καταργούνται, ανάλογα με το κατά πόσο εξυπηρετούν τις "γραμμές επιθυμίας" των μελών της (δηλ ανταποκρίνονται στις ανάγκες των κατά βάση έλλογων δράσεων και σκοπών τους). Θεσμός είναι η γλώσσα που διρκώς εξελίσσεται, θεσμός ήταν η δουλοκτησία που καταργήθηκε όταν έγινε ασύμφορη και οι άνθρωποι εγκατέλειψαν αυτό το μονοπάτι, θεσμός είναι σήμερα η μισθωτή εργασία μέχρι να εκλείψει η χρησιμότητά της και αντικατασταθεί (φυσικά στο βαθμό που ο θεσμός ενσωματώνεται στην παράδοση υπάρχει μια υστέρηση). Θεσμός είναι και το χρηματοπιστωτικό σύστημα που ξεκίνησε με την διαδικασία του δανεισμού από την εποχή των πρώτων στοιχειωδων αγορών. Πέρασε στις τράπεζες του ιταλικού μεσαιώνα, στο τραπεζικό σύστημα της Αγγλίας ή της Ολλανδίας του 17ου αιώνα, για να καταλήξει στα περίπλοκα λειτουργίες και στα πολυσύνθετα προϊόντα της σύγχρονης εποχής.

Μια φιλελεύθερη κοινωνία δεν στοχεύει στο να σχεδιάζει θεσμούς, να κινητοποιεί τους πόρους μια κοινωνίας σε δωτούς σκοπούς, να μορφοποιεί οράματα, να επιβάλλει επιθυμίες και στόχους. Στοχεύει στο να αγκαλλιάσει τις "γραμμές επιθυμίας" των μελών της και να τις ανάγει σε θεσμούς και νόμους. Η βρετανική κοινωνία είναι το καλύτερο παράδειγμα τέτοιας περίπτωσης και το αγγλοσαξωνικό σύστημα δικαίου που κυριαρχεί η νομολογία και όχι η νομοθεσία είναι το πλέον αποτελεσματικό σε αυτήν την λειτουργία. Το Common Law τον Βρετανών δεν προτρέχει της αυθόρμητης τάξης, αλλά την θεσμοθετεί. Δεν προσφέρεται για κονστρουκτιβιτικές ιδέες μεγαλείου και δεν προσπαθεί να λύσει νομθετικά τα πολύπλοκα προβλήματα μιας κοινωνίας στην εξέλιξή της, αλλά εμπεδώνει την ίδια την εξέλιξη νομοθετικά (1), ακριβώς όπως οι αρχιτέκτονες επισημοποιούν τα μονοπάτια που αυθόρμητα σχηματίζουν οι περιπατητές.

Η κατοχύρωση του πλουραλισμού των ιδεών, η διαρκής προσπάθεια περιορισμού του κράτους στον ρυθμιστικό και όχι παρεμβατικό του ρόλο, ο πάντοτε οριζόμενος ιδιωτικός χώρος ελευθερίας ατόμων, επιχειρήσεων ή κάθε είδους ενώσεων είναι κύρια στοιχεία που επιτρέπουν την ανεξάρτητη στοχοθεσία και δράση εκατομμύριων μελών μιας ελεύθερης κοινωνίας. Αυτή η εκδοχή του φιλελευθερισμού, που έχει υιοθετηθεί εδώ και 200 χρόνια περίπου από τις αγγλοσαξωνικές καπιταλιστικές χώρες οδήγησε τις κοινωνίες τους σε πρωτοφανή επιτυχία και οι πολίτες τους ουδέποτε μετάνοιωσαν, όπως έκαναν αντίστοιχα οι Γερμανοί για τον εθνικοσοσιαλισμό, οι Ιταλοί για τον φασισμό, οι Ρώσοι για τον μαρξισμό-λενινισμό κτλ.

Ο σεβασμός των ατομικών δικαιωμάτων, το πρωτείο του ατόμου, οι κατοχύρωση των ελευθεριών του, είναι όλα θεμελιώδη στοιχεία μιας ανοιχτής φιλελεύθερης κοινωνίας διότι έτσι επιτρέπει τους ανθρώπους να σχηματίζουν ελεύθερα τις "γραμμές επιθυμίας" τους. Ακόμα και σε κοινωνίες ανελεύθερες οι άνθρωποι παλεύουν εκτός του πλαισίου της νομιμότητας και πάλι διαμορφώνουν τις δικές τους "γραμμές επιθυμίας" και πρωτόγονα μονοπάτια στον έκνομο τομέα. Και η αναγνώριση και θεσμοθέτηση αυτών των αυθόρμητων κανόνων είναι ο μόνος τρόπος να λειτουργήσουν οι κοινωνίες αυτές κάποια στιγμή όπως ο υπόλοιπος ανεπτυγμένος κόσμος (2).

Αντίθετα όλοι αυτοί που αρνούνται την ελευθερία του ατόμου να στοχοθετεί και λειτουργεί ανεξάρτητο, αυτοί που θέλουν να του επιβάλλουν ιδέες και επιθυμίες, αυτοί που αμφισβητούν τα θεμέλια της ατομικής ελευθερίας (τα ιδιοκτησιακά δικαιώματα και την αγορά), τελικά επιδιώκουν να ακριβώς να αλλοιώσουν τα μονοπάτια της αυθόρμητης τάξης προς όφελος δικό τους ή των φαντασιώσεων τους. Διαβάλουν και διαστρέφουν κάθε φωνή που υπερασπίζεται την ατομική ελευθερία σε σχέση με τεχνητά σύνολα, προπαγανδίζουν ότι ξέρουν τις πραγματικές επιθυμίες του ατόμου καλύτερα από το ίδιο, εμφανίζουν θεωρίες για να εξηγήσουν τον σύνολο της ανθρώπινης δραστηριότητας (άσχετα να μπορούν να έχουν να έχουν άποψη για να ένα ελάχιστο τμήμα της), προσπαθούν να ντύσουν τις γενικεύσεις τους με το κύρος του ορθολογισμού ή της επιστήμης.

Η φιλοδοξία να κατασκευάσει κανείς θεσμούς έξω από την κοινωνία και να τους επιβάλλει σ’αυτήν ως καλύτερους, ορθολογικότερους, δικαιότερους κτλ είναι μια διαδεδομένη τάση, μακρία όμως από κάθε φιλελεύθερη θεώρηση και πρακτική. Είναι μια επικίνδυνη αλαζονική πλάνη με ρίζες στον κονστρουκτιβισμό του Decartes, του Hobbes και του Roussau. Δημιουργήθηκε σιγά σιγά η ψευδαίσθηση πως ο ανθρώπινος νους μέσω του κριτηρίου του ορθού Λόγου, ότι τάχα μπορεί συνειδητά να καλυτερεύει, να απορρίπτει ή να εγκθιδρύει νέους θεσμούς. Γίνεται εμφανές για ποιο λόγο στράφηκε το ενδιαφέρον των κοινωνικών επιστημών στο συγκεκριμένο, γνωστό, ηθελημένο και σκόπιμο. Σημαντικό ίσον λογικά αποδείξιμο άρα προτιμητέο (3).

Αυτό που ο Hayek έβλεπε ως αλαζονικό ανθρωπομορφισμό και ονόμασε μοιραία έπαρση (4). Είναι η πλάνη ότι μπορεί η, έστω και ορθολογική, διανοητική προσπάθεια ένος ατόμου ή μιας ομάδας να προβλέψει τα αποτελέσματα και τις κατευθύνσεις εκατομμυρίων αυτόνομων έλλογων ανθρώπων. Αυτήν την πλάνη κατακεραυνώνει ο Popper όταν επιτίθεται για τον ιστορικισμό (5) και στις κατασκευαστικές θεωρίες (6).

Αυτή η γοητευτική αλαζονία χαρακτηρίζει κάθε ιδεολογικό σύστημα που περιορίζει την ατομική ελευθερία προς όφελος κοινών σκοπών και οραμάτων, και παρέσυρε χιλιάδες ορθολογιστές στα αγκίστρια του σοσιαλισμού ή του φασισμού. Όπως παρέσυρε και εκατομμύρια ευθυνόφοβους ανθρώπους να εμπιστευτούν τα οράματα, τα σχέδια και την σοφία μεγάλων και χαρισματικών ηγετών για αποποιηθούν της ευθύνης που συνεπάγεται η αυτόνομη έλλογη ύπαρξη. Κι όμως τα λάθη τους δεν χρειαζόταν να έρθει ο 20ος αιώνας για να τα καταδείξει στην πράξη, χρειαζόταν λιγότερη πίστη στον ορθολογισμό και περισσότερη χρήση του όπως των Locke, Hume ή του Βολταίρου.

Ακόμα και σήμερα όμως η αλαζονία αυτή είναι παρούσα, και με μηδενικό πια ορθολογικό υπόβαθρο. Οι πολιτικές παρεμβάσεις για την διόρθωση της κοινωνίας συνεχίζονται με ένα τρόπο όλο και πιο απροκάλυπτο που δείχνει ότι πρόκειται μόνο για εξυπηρέτηση ομάδων πολιτικής πίεσης. Οι θεωρίες κατασκευής καλύτερων συνθηκών έχουν διαψευστεί. Οι εχθροί της ατομικής ελευθερίας και των πυλώνων της δεν έχουν πια προτάσεις, οράματα, χαρισματικούς ηγέτες. Ούτε από τα δεξιά ούτε από τα αριστερά. Όμως η έπαρση ότι μπορούν να επιβάλλουν στους άλλους τις απόψεις τους, η αλαζονία ότι ξέρουν καλύτερα το συμφέρον του διπλανού τους από τον ίδιο και σε κάποιες περιπτώσεις η ευθυνοφοβία τους κρατά εγκλωβισμένους στον στρουνθοκαμηλισμό. Στην αυταπάτη της αναμονής νέων σχεδίων, νέων ιδεολογιών και νέων ηγετών. Οι πολίτες στο τέλος θα χαράξουν τα μονοπάτια τους ερήμην τους.

(1) Πορεία προς τον φιλελευθερισμό, Μ. Δραγούμη
(2) Το μυστήριο του Κεφαλαίου, Χ. Ντε Σότο
(3) Hayek: Λογική και εξέλιξη, Σ. Μεταξάς
(4) The Fatal Conceit, F.A. Hayek
(5) The Poverty of Historicism. K. Popper
(6) Η ανοιχτή κοινωνία και οι εχθροί της, Κ. Πόππερ

The rules of the game (*)

Επειδή οι κοινωνίες και οι αρχές που τις διέπουν είναι απίστευτα πολύπλοκα συστήματα, γράφω κάποιες γενικές σκέψεις:
Ο άγνωστος στο ευρύ κοινό αυστριακός μαθηματικός Kurt Godel συνέβαλε με την επιστημονική εργασία του στην ανατροπή μιας ολόκληρης φιλοσοφίας που υπήρχε, και υπάρχει εν πολλοίς, στη θεώρηση του κόσμου και των μοντέλων που το περιγράφουν εδώ και χιλιάδες ίσως χρόνια. Ο άνθρωπος με λογικά και μαθηματικά επιχειρήματα απέδειξε ότι ακόμα και για αυστηρά περιορισμένα και αυστηρά περιγεγραμμένα περιβάλλοντα προς εξερεύνηση, όπως είναι οι διάφοροι κλάδοι των μαθηματικών, είναι αδύνατο να βρει κανείς ένα σύνολο από 10, 20, 100, 1.000.000.000 κανόνες (ή αξιώματα όπως λέγονται) με τα οποία να περιγράφει πλήρως το σύνολο, και να εξηγήσει (άρα και να προβλέπει) τις ιδιότητές του.

Αυτό είναι το θεώρημα της ‘μη – πληρότητας’, που χοντρά – χοντρά λέει ότι δεν μπορώ να περιγράψω πλήρως π.χ. τη θεωρία αριθμών με 100 (ή όσα να ‘ναι) αξιώματα, ή την τριγωνομετρία με 1.000 (ή με ένα δις). Στην πραγματικότητα δεν έχω την παραμικρή ελπίδα ότι μπορώ να την περιγράψω πλήρως (άρα η αρχέγονη ιδέα στο υποσυνείδητο του να γίνουμε κάποτε μικροί θεοί πήγε περίπατο). Λέει επίσης ότι ψάχνοντας είναι δυνατό (δεν λέει ότι είναι εύκολο, λέει ότι είναι δυνατό) να βρω περιπτώσεις που αυτοί οι κανόνες όχι απλά είναι ανεπαρκείς, αλλά είναι και αντικρουόμενοι, τόσο με το αντικείμενο που περιγράφουν (στη φυσική π.χ. δε θα συμφωνούσαν με το πείραμα) όσο και μεταξύ τους. Οι φαινομενικά ανεξάρτητες βάσεις της σκέψεώς μας λοιπόν δεν είναι και τόσο ανεξάρτητες, και ακόμα χειρότερα δεν είναι καν βάσεις (με την πλήρη έννοια).

Σα φιλοσοφία καλό θα ήταν λοιπόν σιγά σιγά ο κόσμος να ξεχάσει τα πλήρη, πεπερασμένα και συνεκτικά, αγνά, μη αντικρουόμενα, μη αντιφατικά οικοδομήματα. Δεν υπάρχουν τέτοια ούτε καν στην απλή αριθμητική – αυτό απέδειξε ο αυστριακός και οι μετέπειτα μαθηματικοί των δυναμικών συστημάτων.

Τώρα, όπως φαντάζεται κανείς όταν πηγαίνει πιο κοντά στη φύση (και όχι σε τέτοια αφηρημένα και αυστηρά οικοδομήματα) τα πράγματα ‘σκουραίνουν’ δραματικά. Όταν περιγράφει π.χ. φαινόμενα της φυσικής υπάρχουν ανυπέρβλητες δυσκολίες, στη βιολογία ακόμα περισσότερες. Όταν δε μπλέκουν μέσα και οι ευφυείς παράγοντες σε αλληλεπίδραση, δηλαδή όταν θέλουμε να περιγράψουμε τις ανθρώπινες κοινωνίες, τα πράγματα τότε έχουν κατά πολύ ξεπεράσει τις υποθετικές δυνατότητές μας να δώσουμε αναλυτικούς, συγκεκριμένους κανόνες για να περιγράψουμε ή να προδιαγράψουμε τους όρους ζωής μας. Γι΄ αυτό η κοινωνιολογία και η σχετική ποσοτική επιστήμη η ‘οικονομία’ είναι οι δυσκολότερες στο σύνολό τους και στο σύνολο των αρχών της από όλες τις άλλες επιστήμες.
Αυτά τα αναφέρω για να εκφράσω το πόσο συνολικά διαφωνώ με τις λογικές του ‘βρήκαμε 10 υπαρκτά και ανεξάρτητα δικαιώματα και κανόνες, τα οποία είναι έτσι κι έτσι και πάνω στα οποία θα χτίσουμε τους όρους ζωής μας’. Σίγουρα αυτό πρέπει να κάνουμε, αλλά στο μυαλό μας καλό είναι να έχουμε ότι τίποτα δεν είναι απόλυτα ανεξάρτητο, στοιχειώδες και τέλος πάντων παντού υπάρχει και μια κρυμμένη αχλάδα με ουρά.

Το αμερικάνικο σύνταγμα π.χ. είναι αναμφίβολα απίστευτα πιο φίλο προς την ελευθερία σε σχέση τα περισσότερα στον κόσμο και σε σχέση με το παραμύθι που λέγεται ‘ευρωπαϊκό σύνταγμα’ που πήγανε να το πλασάρουνε οι χαρούμενοι ευρωπαίοι ηγέτες. Τώρα το τι δημοκρατία και ελευθερία απολαμβάνουν στο αμέρικα (πάντως πολύ καλύτερη ίσως απ’ τη δική μας) είναι μια τεράστια κουβέντα. Και σίγουρα, μπορεί να μην καταφέρουμε ποτέ να βρούμε τους σωστούς κανόνες του παιχνιδιού, αλλά οι τελευταίοι αιώνες μετά την αναγέννηση έχουν δείξει ότι πάμε συνολικά σε καλό δρόμο. Άρα, καλά κάνουμε και αναζητάμε συνέχεια σωστότερους και δικαιότερους κανόνες για να ζούμε σε κοινωνίες.
Τώρα κάποιος έγκριτος και ξύπνιος νομικός θα μπορούσε ωστόσο πανεύκολα να γκρεμίσει ένα ένα όλα τα δικαιώματα που περιγράφονται στα συντάγματα του όλου του κόσμου, γιατί η πράξη λέει ότι είναι άδεια λόγια. Εγώ ας σχολιάσω απλά τα εξής:
Π.χ. «δικαίωμα στη ζωή»: υπάρχει η θανατική σε κάποιες χώρες, την οποία το κράτος επιβάλλει, άρα η ζωή δεν είναι αναφαίρετη.
Στον πόλεμο υπάρχει δικαίωμα στη ζωή? Ή ξεχάσαμε ότι έχουμε το προνόμιο να είμαστε σε μια εκπληκτική ιστορική συγκυρία που δεν υπάρχουν εκτεταμένοι πόλεμοι σε μας για καμιά 60ρια χρόνια?

Άλλο "στοιχειώδες δικαίωμα":
«δικαίωμα στην ιδιοκτησία των νομίμων κεκτημένων», όπου το τι σημαίνει νομίμως κεκτημένα όχι απλά δεν μπορεί να στηθεί σε κανόνες, με την παραπάνω μη ντετερμινιστική λογική, αλλά είναι κάτι που για μένα έξω από κάθε συζήτηση.
Παλιά όταν οι μικροί πολέμαρχοι μοίραζαν τη λεία, ερχόταν ο μεγάλος αυτοκράτορας (π.χ. Καρλομάγνος, οι Βυζαντινοί και οι όποιοι άλλοι) και έλεγε: ‘παιδιά, ως εδώ ήταν, επειδή ο κόσμος απαιτεί, θα κάνουμε μια αναδιανομή’. Και τους ξαναμοίραζε την περιουσία. Και εκείνοι έλεγαν ‘μα εμείς χύσαμε αίμα (κυριολεκτικά) για να τα’ αποκτήσουμε, μα έτσι μα αλλιώς……..’. Αυτά ήταν τότε τα νομίμως κεκτημένα, με πολέμους και με βία, τα οποία δεν ήθελαν να τους τα πάρει το κράτος με το ζόρι.

Τώρα οι κοινωνίες είναι λιγότερο άναρχες, πιο πολιτισμένες και με άλλους (σίγουρα καλύτερους από τότε) κανόνες. Το τι είναι νομίμως κεκτημένο σε μια κοινωνία σήμερα το προβλέπουν οι νόμοι. Τώρα όποιος νομίζει ότι σε μια σημερινή κοινωνία οι νόμοι είναι πραγματικά ίδιοι για όλους (εδώ πάει και το «δικαίωμα ισότητας απέναντι στους νόμους»), τότε θα πιστεύει σίγουρα και ότι τα παγκόσμια ρεκόρ στο στίβο γίνονται τρώγοντας (οι αθλητές) δίπιτα σουβλάκια και παγωτό πύραυλο της algida με καρδιά από κρέμα. Πάντως, αναντίρρητα το κράτος δικαίου είναι σε καλύτερο επίπεδο από τότε που έβαλαν στο μπουντρούμι τον Κολοκοτρώνη.

Για να κλείσω, αυτό που θέλω να πω είναι ότι έτσι κι αλλιώς οι διακηρύξεις των στοιχειωδών δικαιωμάτων και κανόνων σε κάθε εποχή δεν είναι παρά ένας πολιτικός - κοινωνικός συμβιβασμός. Η προσκόλληση με παρωπίδες ακόμα και σε ανθρωπιστικά ιδεώδη οδηγεί ακόμα και σε τραγωδίες. Η μαρξιστική και κομουνιστική σκέψη είχε σαν ένα κανόνα με ανθρωπιστική βάση την ‘εξάλειψη της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο’. Τα αποτελέσματα? Γνωστά. Κάτι δεκάδες εκατομμύρια άνθρωποι έφαγαν λεπίδι για να ικανοποιηθούν κανόνες που θα οδηγούσαν κάποτε σε ιδανικές (ουτοπικές φυσικά) κοινωνίες.Οι φαινομενικά καλοί και αγνοί κανόνες, εκτός του ότι δεν είναι πλήρεις και αξιόπιστοι (δηλαδή μη – αντιφατικοί) οδηγούν μερικές φορές σε αποτελέσματα που κανείς δε φανταζόταν (και σίγουρα δεν ήλπιζε).

(*) Ομώνυμο τραγούδι του Μιχάλη Ρακιντζή με το συγκρότημά του (τους Scraptown) το 1983

Μια φορά και έναν καιρό...

...σε μια μακρινή χώρα, μαζεύτηκαν όλοι οι τσοπάνηδες και αποφάσισαν να κάτσουν να γράψουν τα δικαιώματα των προβάτων τους. Μερικές όμως στάνες δεν είχαν τσοπάνη, τις είχαν παρατήσει οι τσοπανηδές τους, και τις είχαν αναλάβει λύκοι! Σε δυο τρεις στάνες μόνο τα πρόβατα αποφάσιζαν μόνα τους. Προσπαθούσαν κιόλλας να πείσουν τους υπόλοιπους τι καλά που περνάνε τα πρόβατα στις δικές τους στάνες, αν και κανένας δεν μπορούσε να τα δει, και ότι οι ίδιοι είναι αναγκαίοι το καλό των προβάτων.

Οι τσοπάνηδες θέλανε όλα τα πρόβατα να έχουν τα ίδια δικαιώματα: να ζούνε τουλάχιστον 3 χρόνια πριν τα σφάξουν, να μην τα κουρεύουν το χειμώνα και παγώσουν από το κρύο, να κοιμούνται σε όποιο μέρος της στάνης προτιμούν κτλ. Κάθε τσοπάνης όμως είχε δική του άποψη για τα δικαιώματα των προβάτων του ανάλογα πώς τα χρησιμοποιούσε: άλλος ήθελε να ζούνε πολλά χρόνια γιατί τα κούρευε και πουλούσε το μαλλί τους, ενώ άλλος ήθελε να τα ζουν πιο λίγο αλλά χωρίς να κουρεύονται γιατί πουλούσε αρνάκια γάλακτος. Στην πραγματικότητα ο κάθε τσοπάνης κοίταζε πώς θα μετατρέψει τα δικά του συμφέροντα σε δικαιώματα των προβάτων του. Και όλοι μαζί προσπαθούσαν να καλοπιάσουν τους λύκους για να μην τους φάνε τα πρόβατα.

Τελικά, επειδή δεν έβγαζαν άκρη, μάζεψαν όλες τις απόψεις όλων, τις καθαρόγραψαν και ονόμασαν το χαρτί Τα Δικαιώματα του Προβάτου. Οι λύκοι αρνήθηκαν να το υπογράψουν γιατί δεν αναγνώριζε επαρκώς τα δικαιώματα της στάνης τους και απείχαν. Επειδή όμως το χαρτί αυτό ήταν και αντιφατικό και θολό και ανεφάρμοστο, απλά το πήραν και το κόλλησαν στις πόρτες των μαντριών και όπου άλλού έμπαζε ο αέρας για να είναι πιο ζεστές οι στάνες τον χειμώνα. Τα πρόβατα άλλωστε δεν απέκτησαν ποτέ κοινά δικαιώματα, παρά μόνο όσα τους έδινε σε κάθε στάνη ο κάθε τσοπάνος (ενώ για τις στάνες των λύκων τα λίγα που μαθαίνουμε είναι από μερικά τυχερά πρόβατα που το έσκασαν). Και έζησαν αυτοί καλά...

Η ιστορία της Οικουμενικής Διακύρηξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου δεν απέχει πολύ από το παραπάνω παραμύθι. Τα δικαιώματα του ανθρώπου μνημονεύονταν και στα κείμενα κύρηξης του Β’ΠΠ και στον Χάρτη του Ατλαντικού, δίνοντας την ιδεολογική διάσταση του πολέμου ενάντι στον φασισμό. Με την δημιουργία του ΟΗΕ άρχισε η προσπάθεια επεξεργασίας κειμένου για τα δικαιώματα του ανθρώπου στην νέα εποχή.

Όμως τα προβλήματα ήταν τεράστια, ειδικά μεταξύ δυτικών (που έδιναν έμφαση στο πρωτείο του ατόμου) και της ΕΣΣΔ του Στάλιν (που ήθελε το κάθε κράτος να ορίζει αποκλειστικά τα δικαιώματα των πολιτών/υπηκόων του). Ακόμα και ανάμεσα στις δημοκρατικές χώρες υπήρχαν διαφορές μεταξύ των φυσικών δικαιωμάτων του ατόμου (όπως τα εννοούσε πχ ο Locke ή η Αμερικανική Επανάσταση) και «κοινωνικών» δικαιωμάτων (που είναι αποτέλεσμα της επιρροής του Roussau, του κονστρουκτιβισμού, του παρεμβατισμού, του σοσιαλισμού κτλ) τα οποία έβλεπαν ως ευκαιρίες κρατικού πατερναλισμού (βλ τα πάμπολλα αντιφιλελεύθερα στοιχεία στο γαλλικό σύνταγμα του 1946, στο γερμανικό του 1949, στο ιταλικό του 1947 ή στο ελληνικό του 1975/86).


Το κείμενο δεν το υπέγραψαν οι 6 (τότε) κομμουνιστικές χώρες, η Νότια Αφρική του απαρτχάιντ και η Σαουδική Αραβία του ισλαμικού νόμου. Οι κομμουνιστικές χώρες κατέθεσαν υπόμνημα που εξηγούσαν ότι η συνθήκη δεν εκφράζει αρκετά τα δικαιώματα (!!!) του κράτους (δηλαδή τα δικαιώματά τους να στερούν τα δικαιώματα των πολιτών τους).

Το τελικό κείμενο δεν είναι παρά ένας πολιτικός συμβιβασμός, όπου τα έβαλαν όλα μέσα για να ικανοποϊηθούν όλοι. Ακριβώς επειδή είναι ένας απλός συμβιβασμός δεν καταγράφει τελικά δικαιώματα αλλά αντικρουόμενες ιδεολογίες και συμφέροντα. Δεν είναι οι τσοπάνηδες ή πολύ χειρότερα οι λύκοι που θα πουν ποιά είναι τα δικαιώματα των προβάτων. Ούτε αντίστοιχα οι Ροβεσπιέροι ή οι άλλοι κρατικοί καταπατητές είναι αυτοί που θα ορίσουν τα δικαιώματα του ανθρώπου.

Όμως τα δικαιώματα του ανθρώπου είναι υπαρκτά και ανεξάρτητα από τις πολιτικές σκοπιμότητες των παραβιαστών τους και δε μεταβάλλονται ανάλογα με τους πολιτικούς συσχετισμούς ή τις συγκυρίες. Είναι τα δικαιώματα που περιγράφει ο Locke, αυτά του αμερικάνικου Bill of Rights και του Αμερικανικού Συντάγματος. Είναι το αποτέλεσμα μιας μακράς παράδοσης που ξεκινά με την Magna Carta. Τα πραγματικά ανθρώπινα δικαιώματα είναι «φυσικά», αιώνια και αναλλοίωτα και όχι πολιτικές επιλογές μερικών δεκαετιών.

Κάθε άτομο έχει αναφαίρετο δικαίωμα στη ΖΩΗ, στην ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ και στην ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ των νομίμων κεκτημένων. Τα δικαιώματα αυτά προσδιορίζουν τον ιδιωτικό χώρο του κάθε ατόμου.

Δεν επιτρέπεται ΚΑΤ’ΑΡΧΗΝ καμία παρέμβαση στον ιδιωτικό χώρο του ενηλίκου ατόμου, ακόμα κι αν στόχος της παρέμβασης είναι το «καλό του». Η ΑΝΤΙ-ΠΑΤΕΡΝΑΛΙΣΤΙΚΗ αυτή αρχή κατευθύνει την πολιτική μας πρακτική σε κάθε τομέα της ανθρώπινης δραστηριότητας.

Τα δικαιώματα ΔΕΝ εμπεριέχουν καμιά θετική υποχρέωση πλην αυτής του σεβασμού των. Π.χ. το δικαίωμα στη ζωή σημαίνει «ότι απαγορεύεται να αφαιρέσεις τη ζωή κάποιου» και ΟΧΙ ότι «είσαι υποχρεωμένος να του εξασφαλίσεις τα προς το ζήν».

Τα δικαιώματα ΔΕΝ είναι ούτε ΣΥΛΛΟΓΙΚΑ ούτε ΑΘΡΟΙΣΤΙΚΑ – εκατό χιλιάδες άτομα δεν έχουν περισσότερα δικαιώματα απο ένα, ενώ συλλογικές οντότητες όπως το «Έθνος», ο «Λαός», η «Τάξη» κ.τ.λ. δεν έχουν δικαιώματα πέρα απο αυτά τα όποια έχει το κάθε μέλος.

Η μόνη έννοια ισότητας που έχει νόημα είναι η ΙΣΟΤΗΤΑ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΟΥΣ ΝΟΜΟΥΣ. Δεν επιτρέπεται καμιά διάκριση λόγω φυλής, φύλου, θρησκευτικών πεποιθήσεων, οικονομικής καταστάσεως ή άλλης ιδιαιτερότητας. Κάθε άλλη μορφή ισότητας εμπεριέχει καταναγκασμό και ως εκ τούτου είναι απορριπτέα.

Η αρχή δικαίου που θα πρέπει να διέπει την κοινωνία είναι η αρχή της ΑΥΤΟΤΕΛΕΙΑΣ – δηλαδή ότι το άτομο πρέπει να αντιμετωπίζεται σαν στόχος και όχι σαν μέσο για την επίτευξη άλλων στόχων.

pop philosophy - human rights

μια καπως μεγαλη σημειωση περι ροκ, ερημων νησιων και ανθρωπινων δικαιωματων

Πριν καμποσα χρονια διαβασα ενα πολυ καλο βιβλιο του Πωλ Κρουγκμαν Pop Internationalism. Ο Κρουγκμαν ηθελε να διαλυσει πολλες απο τις ανοητες θεωριες περι ελευθερου εμποριου που κυριαρχουσαν τοτε στις ΗΠΑ. Ο πολυ εξυπνος ορος ποπ (popular) σημαινει ολες αυτες τις ελαφρες αποψεις στυλ-καφενειου διαφορων, συνηθως παμφλεταριων*, που νομιζουν οτι μπορουν να εχουν αποψη για ολα. Ειναι οι αποψεις που απεχουν απο την ακαδημαϊκη συγκροτημενη, επιστημονικη σκεψη οσο ο Φωσκολος απεχει απο τον
ευρηματικο Τσαρλι Καουφμαν σαν σεναριογραφος, ή ο Νικος Καρβελας απο τον Μοτσαρτ σαν συνθετης.

Ποπ οικονομικα για παραδειγμα ειναι τα βιβλια που θα βρειτε σε ενα αεροδρομιο, που περιγραφουν αφελη κραυγαλεα σεναρια για το μελλον ή για τον παρον. Τυπικα το μονο που συναγωνιζεται το κραυγαλεο των ισχυρισμων τους ειναι το μεγεθος της αποτυχιας τους. Οπως ας πουμε ενα μπεστ σελλερ, το Dow Jones 33.000 που υπονοουσε οτι το χρηματιστηριο της ΝΥ που μολις ειχε φτασει τις 11.000 μοναδες θα εφτανε συντομα τις 33.000 λογω της νεας οικονομιας (!). Μερικους μηνες μετα ειχαμε την αποτομη πτωση του NASDAQ και εκατομμυρια καμενους επενδυτες** που δεν ηθελαν να ακουσουν καν την φραση new economy.

Η ταση των ανθρωπων να ασχολουνται με θεματα που δεν κατεχουν και να πιστευουν πραγματα που δεν εχουν αποδειχτει ειναι αναμφισβητητη. Δεν θα μπω στα ψυχολογικα αιτια που κανουν τους ανθρωπους να πιστευουν καθε μαϊντανο που ριχνει ακριτα τις δικες του αβασανιστες, απληροφορητες, αμαθεις σκεψεις. Θα σημειωσω ομως οτι παρα πολλοι ειναι οι πιστοι των ποπ φιλοσοφιων, πολλοι ειναι μαλιστα εξυπνα και σκεπτομενα ατομα. Και νομιζω οτι σε πολλα θεματα, η δημοσια συζητηση κυριαρχειται αποφασιστικα απο τις ποπ αποψεις.

Ενα καλο παραδειγμα ειναι τα δικαιωματα του ανθρωπου. Ημουν την Κυριακη σε συναυλια U2 (για την οποια θελω να μιλησω διεξοδικα καποια στιγμη). Καποια στιγμη μετα απο ενα εξαιρετικο και αρκετα δυνατο τραγουδι, ο Μπονο αρχισε να μιλαει για την πεινα, φτωχεια και αλλες αδικιες και στην τεραστια οθονη αρχισαν να κυλανε καποια αρθρα της διακηρυξης των Δικαιωματων του ανθρωπου. Η συγκινηση ηταν μεγαλη, τα λογια θαυμασια, οι στοχοι ιεροι. πολλοι ανθρωποι ρουφουσαν αυτα που ακουγαν κατα γραμμα. Γιατι οχι?


τι χρειαζονται οι φιλοσοφοι οταν υπαρχουν ροκ σταρ?

Δεν εχει καθε ανθρωπος δικαιωμα σε μια στεγη? Οχι! Οι εννοιες της φιλοσοφιας ειναι λεπτες αλλα οι διαφορες ειναι σημαντικες. Πολλοι τις παρερμηνευουν αλλα η παροχη στεγης, τροφης, δουλειας δεν ειναι ανθρωπινα δικαιωματα***, ειναι στοχοι!

Εξηγουμαι: φανταστειτε εναν Ροβινσωνα, μονο σε ενα ερημικο νησι. Εχει αυτος ο ανθρωπος το ανθρωπινο δικαιωμα στην στεγη?
Αν απαντησετε ναι, εξηγειστε μου ποιος θα τους παρασχει αυτην την στεγη. Ο θεος? Η φυση? Οι μαϊμουδες? Οχι βεβαια! Ο ανθρωπος ο ιδιος! Αυτος εχει το ανθρωπινο δικαιωμα της ελευθεριας, να χτισει μια στεγη ή οχι. Να μαζεψει μπανανες και να τις φαει ή οχι. Η ιδια η υπαρξη της στεγης δεν ειναι κανενα ανθρωπινο δικαιωμα.

Τι αλλαζει αν ναυαγησει αλλο ενα ατομο στο ερημικο αυτο νησι?
Ειναι υποχρεωμενος κατα οποιονδηποτε τροπο ο ναυαγος να χτισει στεγη για τον Ροβινσωνα? Εχει ο Ροβινσωνας οποιαδηποτε δικαιη απαιτηση στην εργασια του ναυαγου? Προφανως οχι!

Τι αλλαζει αν ονομασουμε το νησι Ελλαδα? Τα ανθρωπινα δικαιωματα ειναι πανανθρωπινα. Ειναι κανονες που ισχυουν ιδιοι και απαραλλαχτοι**** ειτε σε ενα ερημονησι ειτε σε μια χωρα 11 εκατομμυριων ψυχων. Ειναι υποχρεωμενος καποιος να δουλευει για να χτισει σπιτι στους αλλους? Εχει κανεις δικαιωμα να περιορισει την προσωπικη σας ελευθερια, να σας κανει να χασετε μερος απο την δικη σας, μοναδικη, ανεπαναληπτη (κυριολεκτικα. μια ζωη εχουμε και κανεις δεν μπορει να μας αποζημιωσει αν την χασουμε) ζωη? Τι ειδους ατομικο δικαιωμα ειναι το δικαιωμα στην στεγη, που εξαρταται απο την καταναγκαστικη εργασια ενος αλλου? Εχει κανεις το δικαιωμα στον μοχθο του αλλου? Και αν οχι, τοτε πως μπορει να υπαρχει εννοια δικαιωματος χωρις κανεναν που ειναι υποχρεωμενος να το εξασφαλισει? Ανθρωπινο δικαιωμα δεν μπορει να ειναι κατι που να χρειαζεται τις πραξεις αλλων, μονο την απουσια πραξεων των αλλων (μη-βια για παραδειγμα).

Θα με ρωτησετε τωρα: τι γινεται με τους ανημπορους να φτιαξουν σπιτι? Το επιθυμητο (βλ. στοχος) ειναι η κοινωνια να τους παρασχει ενα σπιτι. Το επιθυμητο ειναι να δωσουμε ολοι λιγο απο την δουλεια μας, για να εχει αυτος να ζησει. Αλλα αυτο δεν ειναι υποχρεωση!

Φανταστειτε οτι εχετε μια ανημπορη μανα. Δεν ειναι οποιδηποτε ατομο, ειναι η μανα σας. Εισαστε υποχρεωμενοι να θυσιασετε την καρριερα σας, τις φιλοδοξιες σας, την ιδια την ζωη σας, για να εισαστε διπλα της? Ειναι επιθυμητο, ειναι ισως το σωστο για πολλους, αλλα δεν ειναι υποχρεωση! Ακομα λιγοτερο μπορει να γινει νομος του κρατους!

Παλι, δεν βλεπω τι αλλαζει στο επιπεδο μιας κοινωνιας. Ακομα λιγοτερο δεν καταλαβαινω γιατι καποιοι καταληγουν στο συμπερασμα οτι τα πιο παραγωγικα μελη της κοινωνιας τους χρωστανε και ειναι υποχρεωμενα να εκπληρωσουν τα ονειρα των αδυνατων. Το γεγονος οτι καποιος παραγει παραπανω τον κανει υπολογο? Τον κανει να εχει λιγοτερα δικαιωματα απο καποιον που παραγει λιγοτερο? Κανει την προσωπικη του ελευθερια να ζησει την ζωη του, λιγοτερο σημαντικη? Ομολογω οτι μεχρι τωρα δεν εχω παρει σοβαρη απαντηση σε αυτες μου τις αποριες κι ας το χω συζητησει με πολλαααα ατομα...

*πολυ συχνα οι ποπ-σκεπτομενοι κινουνται και απο ιδεοληψιες.
**που βαζω στοιχημα οτι ειχαν αγορασει το βιβλιο :-)
***και ας ονομαζονται ετσι καταχρηστικοτατα σε ευχολογια και do goody good διακηρυξεις
****αν αναρωτιεστε γιατι σε μια πολη πρεπει να κανετε ησυχια το βραδυ και σε ενα ερημονησι οχι, η διαφορα ειναι η παρουσια αλλων οντοτητων με δικαιωματα, οχι η αλλαγη των δικαιωματων σας. Τα δικαιωματα σας ειναι ακριβως ιδια, αλλα ο περιορισμος τους επιτρεπεται, φυσικα μονο αν παραβιαζεται το δικαιωμα στην ελευθερια καποιου αλλου.

My way!

Ώρες ώρες γίνεται εκνευριστική η απέχθεια (στα όρια του μίσους) που ενδημεί στη χώρα μας για το χρήμα ή το κέρδος και η παράλληλη προβολή υποκειμενικών, θολών, αόριστων αρχών για να τα αντικαταστήσουν. Πολλές φορές γίνεται ασυνείδητα, αλλά εξίσου πολλές συνειδητά.

Σε μια ελεύθερη ανοιχτή κοινωνία το χρήμα δεν είναι αυτοσκοπός, όπως τόσο χονδροειδώς κατηγορείται. Είναι το μέσο που απελευθερώνει τον άνθρωπο να επιδιώκει τους δικούς του στόχους, με τα δικά του μέσα και με τους δικούς του τρόπους. Είναι αυτό που επιτρέπει στον κάθε άνθρωπο να ζει ανεξάρτητος, να ιεραρχεί ελεύθερα τις αρχές και τις αξίες του, να ορίζει την ζωή του και να την κατευθύνει δίχως καταναγκασμούς.

Το μίσος ενάντια στο χρήμα στην πραγματικότητα δεν στρέφεται ενάντια σ’αυτό αλλά στους υπόλοιπους ανθρώπους και στο πώς τα διαχειρίζονται. Αυτό που μισούν όσοι κατηγορούν το χρήμα είναι η ικανότητα που δίνει στον διπλανό τους να επιδιώκει σκοπούς που δεν εγκρίνουν, χρησιμοποιώντας μέσα που δεν τους αρέσουν. Το χρήμα δίνει στον κάθε πολίτη ανεξαρτησία από όλους όσους θέλουν να ελέγχουν την ζωή του, τις ενέργειές του ή τις ιδέες του. Κοιτώντας τους εχθρούς του χρήματος, ή του μόνου τρόπου που μπορεί να παραχθεί ανεξάρτητα από την εξουσία τους, δηλ την ελεύθερη αγορά (το σύνολο των αυθόρμητων συναλλαγών αμοιβαίου οφέλους και αμοιβαίας συναίνεσης), βλέπει κανείς καθαρά τους επίδοξους υποδουλωτές του ανθρώπου.

Σε μια φιλελεύθερη ανοιχτή κοινωνία δεν είναι κανενός ο στόχος το χρήμα. Είναι η δυνατότητα το άτομο να καθορίζει και να εκπληρώνει τους προσωπικούς του στόχους. Κάθε φορά που ακούμε ότι στόχος πρέπει να είναι η «ευτυχία», το «κοινό καλό», το «καλό του έθνους» (ή οποιασδήποτε άλλης πλαστής συλλογικότητας), το «περιβάλλον», το «θέλημα του Θεού» ή οποιοσδήποτε άλλος τέτοιος ετεροκαθορισμένος στόχος, ο πραγματικός στόχος δεν είναι άλλος από την κατάργηση της ατομικής μας ελευθερίας (πράγμα που δεν έχουν πια τα κότσια να το πούνε ευθέως).

Η ελεύθερη στοχοθεσία, που γίνεται δυνατή μέσω του χρήματος και που επιτρέπει σε κάθε μέλος της κοιnωνίας να δρα αυτόνομα και ανεξάρτητα, δημιουργεί μια τεράστια δεξαμενή σκέψης απίστευτης και ανυπολόγιστης πολυπλοκότητας. Η ταυτόχρονη έλλογη σκέψη και δράση εκατομμύριων αυτόνομων ατόμων είναι η απαραίτητη πρώτη ύλη μέσα από την οποία ξεπηδούν όλες οι τεχνολογικές, πολιτισμικές και κοινωνικές εξελίξεις. Η αλαζονική κονστρουκτιβιστική πλάνη ότι μπορούν κάποιος ή κάποιοι να υποκαταστήσουν την διανοητική παραγωγή εκατομμυρίων ταυτόχρονων μονάδων και να κατευθύνουν την κοινωνία αποτελεσματικότερα μέσω των σχεδιασμών τους είναι η «μοιραία έπαρση» (Fatal Conceit του Hayek) που πλήρωσαν τόσοι λαοί πειθαρχώντας σε «κοινούς σκοπούς».

Η ανοιχτή κοινωνία δεν προσπαθεί να εμποδίσει αυτήν την αυτόνομη στοχοθεσία, σκέψη και δράση. Αντίθετα προστατεύοντας την ατομική ιδιοκτησία και την λειτουργία της αγοράς επιτρέπει στα μέλη της να ανταγωνίζονται, να καινοτομούν, να βελτιώνουν, να εφευρίσκουν, να παράγουν και να ευημερούν, όχι μέσω της επιδίωξης αυθαίτερων, αόριστων ή συγκεκριμένων κοινών στόχων αλλά μέσω της ατομικής στοχοθεσίας και της ελευθερίας στην δράση. Τελικά, μόνο σε μια φιλελεύθερη κοινωνία μπορεί κάποιος να δει την ζωή του στο τέλος της μέσα από τους στίχους του μεγάλου Frank Sinatra:

And now, the end is near;
And so I face the final curtain.
My friend, I’ll say it clear,
I’ll state my case, of which I’m certain.

I’ve lived a life that’s full.
I’ve traveled each and ev’ry highway;
And more, much more than this,
I did it my way.

Regrets, I’ve had a few;
But then again, too few to mention.
I did what I had to do
And saw it through without exemption.

I planned each charted course;
Each careful step along the byway,
But more, much more than this,
I did it my way.

Yes, there were times, I’m sure you knew
When I bit off more than I could chew.
But through it all, when there was doubt,
I ate it up and spit it out.
I faced it all and I stood tall;
And did it my way.

I’ve loved, I’ve laughed and cried.
I’ve had my fill; my share of losing.
And now, as tears subside,
I find it all so amusing.

To think I did all that;
And may I say - not in a shy way,
No, oh no not me,
I did it my way.

For what is a man, what has he got?
If not himself, then he has naught.
To say the things he truly feels;
And not the words of one who kneels.
The record shows I took the blows -
And did it my way!

ΥΓ. Σε όσους δεν αρέσει ο Frank υπάρχει πάντα και η εκτέλεση των Sex Pistols