Ποπ φιλελευθερισμος ή καλο κρατος το νεκρο κρατος

Η αναγκη για εναν σοβαρο φιλελευθερισμο. Η αναγκη για ενα πραγματικο, αποτελεσματικο κρατος και δημοσιες Ανεξαρτητες Αρχες.

Καθε πολιτικο ρευμα εχει τους ακραιους του, τους δογματικους, ενιοτε και μερικους ολιγοφρενεις. Την καλυτερη ιδεα αν παρεις και γραψεις σε ενα βιβλιο, καποιος φανατικος θα βρεθει να την διαβασει κατα λεξη, να την διαστρεψει και να την κανει αγνωριστη. Ενα απο τα παλιοτερα παραδειγματα φαινεται να ειναι ο Χριστιανισμος, τα λογια του Ιησου που ηταν νομιζω σε γενικες γραμμες ενα πρωτοποριακο κηρυγμα αγαπης διαστρεβλωθηκαν τοσο που εφτασαν να γινουν η αιτια για αρκετες εκατονταδες χιλιαδες θανατους (σταυροφοριες κτλ).

Ο φιλελευθερισμος ως φιλοσοφικο ρευμα εχει νομιζω ενα πολυ καλο ρεκορ, δεν συνδεεται συχνα με φιλοσοφους που να προτεινουν προφανεις κουταμαρες. Άλλα φιλοσοφικα ρευματα μπορει να εφτασαν σε βιαιες και απαισιες προτασεις (ευγονικη, ολοκληρωτισμο κτλ). Ο φιλελευθερισμος απο τον Μιλλ ως τους Ρωλς και Νοζικ κατα κανονα νομιζω μενει κοντα στην βασικη ιδεα οτι ο ανθρωπος εχει δικαιωματα, οτι η ελευθερια του ειναι κατι καλο, οτι κανεις δεν πρεπει να μας λεει τι θα φαμε, τι θα πιουμε, τι θα καπνισουμε και πως θα ζησουμε εκτος πολυ εξαιρετικων περιπτωσεων (συνηθως εκει που αυτες οι ελευθεριες μας συγκρουονται με τις ελευθεριες αλλων).

Ο φιλελευθερισμος ως πολιτικο ρευμα επισης γενικα παραγει πολυ ρεαλιστικες προτασεις και σοβαρους πολιτικους, με ωραιο ελληνικο παραδειγμα τον Στεφανο Μανο. Κλασικο παραδειγμα του διεθνους πολιτικου φιλελευθερισμου θα θεωρουσα τον Economist.

Αλλά υπαρχουν καποια μυστηρια παρακλαδια του φιλελευθερισμου (που εχω προσεξει οτι καλλιεργουνται ιδιαιτερα σε κατι περιθωριακες απομακρυσμενες πολιτειες των ΗΠΑ) τα οποια εχουν πολυ περιεργες, παραλογες προτασεις τις οποιες και υπερασπιζονται δογματικα.

Ενα παρακλαδι ας πουμε θεωρει οτι καθε κρατικη υπηρεσια ειναι εξ'ορισμου κακη και το καλυτερο που εχει να κανει το κρατος ειναι απλα να γκρεμιστει και να εξαφανιστει. Προσωπικα δεν τα παω καλα με τις δημοσιες υπηρεσιες, αλλα νομιζω ενας αποτελεσματικος δημοσιος τομεας ειναι εκ των ουκ ανευ για ενα συγχρονο κρατος. Συζητησεις περι μιας ελευθεριακης ουτοπιας δεν με ενοχλουν καθολου, ειναι ενδιαφεροντα νοητικα πειραματα και μας κανουν να βλεπουμε και καμποσους υπαρκτους θεσμους με διαφορετικο ματι.

Αλλα η μανια εναντιον καθε μορφης κρατους και η συνεχης, εντονη απαιτηση για πληρη καταργηση σοβαροτατων θεσμων οπως της Κεντρικης Τραπεζας ή της Αρχης Ανταγωνισμου μου φαινεται απλα ασοβαρη εως ολιγοφρενης. Με μια ελαχιστη ερευνα στην σχετικη βιβλιογραφια βρισκει κανεις οτι σχεδον κανενας σοβαρος οικονομολογος δεν ειναι εναντιος στην υπαρξη καποιων δημοσιων Ανεξαρτητων Αρχων. Θα βρει επισης οτι η ιδεα μιας ανεξαρτητης Κεντρικης Τραπεζας ειναι απο τις πιο επιτυχημενες στην εφηρμοσμενη οικονομικη επιστημη, με τον πάπα των οικονομικα ελευθεριστων Φριντμαν να την στηριζει και καθε δυτικη φιλελευθερη δημοκρατια να την υιοθετει!

Γενικοτερα, μια απο τις σημαντικοτερες ενορασεις της οικονομικης επιστημης ειναι οτι ο ατομικος ορθολογισμος συχνα οδηγει στο καλυτερο αποτελεσμα αλλα οτι και μερικες φορες ο ατομικος ορθολογισμος δεν συνεπαγεται συλλογικο ορθολογισμο. Σε αυτην την περιπτωση ενας συντονισμος των παικτων απο καποιον (λεγε με δημοσιο) μπορει να πολλαπλασιασει σημαντικα τα οφελη για ολους!

Το να πηγαινει καποιος μετα μανιας στα συμπερασματα καθε επιστημης μονο και μονο επειδη "δεν του ακουγονται φιλελευθερα" ειναι παραλογο. Το να αναπαραγει κανεις μυθους χωρις να εξεταζει καθολου τα στοιχεια δεν ειναι ορθολογικο. Εν τελει παει και κοντρα στην παραδοση του πολιτικου φιλελευθερισμου που συνδεεται συνηθως με επιστημονικη σκεψη, με ψυχραιμη, ρεαλιστικη, πληροφορημενη γνωμη και με κοινο νου!

Ειναι αφελες να νομιζει κανεις οτι μπορει να ειναι συνεπης φιλελευθερος πορευομενος με κανα δυο δογματικες φρασεις των 5 λεξεων. Σε καθε τομεα χρειαζεται συστηματικη δουλεια και μελετη, ξεκιναει κανεις με τις βασικες αρχες της ανεκτικοτητας και μιας αγαπης για την ατομικη ελευθερια και αναζητει λυσεις που βασιζοντ2αι σε αυτες τις αρχες και στον ορθολογισμο. Αυτες τις λυσεις μετα τις δεχεται, ασχετως αν φαινεται να συγκρουονται με τα ιερα δισκοποτηρα καποιων δογματικων, μεχρι φυσικα να βρει καλυτερα επιχειρηματα που να στηριζουν αλλες λυσεις. Ετσι στα οικονομικα δυσκολα θα αποφυγει κανεις το συμπερασμα οτι καποιο κρατος ειναι χρησιμο και οτι καποια κρατικη παρεμβαση ενιοτε μπορει να κανει καλο, στην φιλοσοφια μπορει να ανακαλυψει οτι ο φιλελευθερισμος ειναι συμβατος με διαφορες φιλοσοφικες σχολες κτλ

Επαναλαμβανω λοιπον: αυτο που καθιστα καποιον φιλελευθερο δεν ειναι η φανατικη προσηλωση σε ιερα δισκοποτηρα, ειναι ισα ισα η ανεκτικοτητα, μια συνεχης αναζητηση και ελλειψη δογματισμου, η αγαπη εν τελει για την λογικη και την δυνατοτητα του ατομου να δημιουργησει...


ΥΓ Φιλελευθερισμος και ελευθερισμος δεν ειναι φυσικα το ιδιο πραγμα, αλλα για το αρθρο τα αντιμετωπιζω σαν παρεμφερη ρευματα.