When property is outlawed, only outlaws will have property...

Μια αρκετά σοβαρή συζήτηση ξεκίνησε κάτω από ένα όχι και τόσο σοβαρό κείμενο (μου). Είναι η εθνικοποίηση λύση προς όφελος του όποιου λαού η κυβέρνηση αισθάνεται ότι αδικείται από την λειτουργία της ιδιωτικής οικονομίας; Είναι η γραφειοκρατία και ο κεντρικός σχεδιασμός η απάντηση στα λάθη προηγούμενων γραφεικρατικών κυβερνήσεων; Ας δούμε το πρόσφατο παράδειγμα της Ζιμπάμπουε και της καταστροφικής δήμευσης των αγροκτημάτων.

Το 2000 η κυβέρνηση της Ζιμπάμπουε προχώρησε σε βίαιες εκτεταμένες δημεύσεις των αγροκτημάτων που άνηκαν σε λευκούς, χωρίς καμία αποζημίωση. Από τους 4000 λευκούς ιδιοκτήτες, μόλις 300 γλύτωσαν την ληστρική βίαιη κατάσχεση. Κάποιοι από αυτούς δολοφονήθηκαν, πολλοί άλλοι με τις οικογένειές τους κακοποιήθηκαν ενώ η περιουσίες τους λεηλατήθηκαν ή κάηκαν. Το αποτέλεσμα ήταν η απαξίωση της οικονομικής δραστηριότητας της χώρας, αφού η ατμομηχανή της, η αγροτική οικονομία, οδηγήθηκε σε κατάρρευση. Οι νέοι ιδιοκτήτες δεν είχαν ιδέα πώς να κάνουν μια φάρμα αποδοτική, ο μηχανολογικός εξοπλισμός σε πολλές περιπτώσεις καταστάφηκε, σήμερα πολλά χωράφια απλά μένουν ακαλλιέργητα και οι αργότες τους απλά λιμοκτονούν. Η συρρίκνωση του εισοδήματος, η αποανάπτυξη και ο υπερπληθωρισμός οδηγούν τον λαό της Ζιμπάμπουε στην εξαθλίωση.



Σήμερα η Ζιμπάμπουε είναι στα πρόθυρα του λιμού, καθώς οι εκτιμήσεις δείχνουν ότι η αγροτική παραγωγή όχι μόνο δεν φτάνει πια να τροφοδοτήσει την ανάπτυξη αλλά ούτε να ταϊσει τον πληθυσμό της. Η αντίδραση του ολοκληρωτικού καθεστώτος στις αντιδράσεις του κόσμου και στην προσπάθειά του να μετακομίσει στις πόλεις για δουλειά, αφού τα αγροκτήματα δεν μπορούν πλεόν να προσφέρουν εργασία, ήταν η βία. Φυλακίσεις χιλιάδων ανθρώπων, εξώσεις, κάψιμο των παραγκουπόλεων, για συγκρατηθεί ο κόσμος στην ανίκανη να τον θρεψει πια επαρχία, ήταν η λύση της κυβέρνησης στο κύμα αστυφιλίας.

Η αποτυχία των κατασχέσεων ήταν τόσο προφανής και τόσο μεγάλη που η κυβέρνηση της Ζιμπάμπουε αποφάσισε να ξανακαλέσει τους ιδιοκτήτες τους οποίους κακοποίησε και των οποίων έκλεψε την ιδιοκτησία, να συμμετάσχουν σε μικτές επενδύσεις με τους κλέφτες και τους δολοφόνους τους! Φυσικά σχεδόν όλοι αρνήθηκαν αφού σε μια χώρα χωρίς νομικό πλαίσιο προστασίας των ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων δεν τολμούνε να ξαναρισκάρουν. Όπως δηλώνει ένας χαρακτηριστικά: "He can't be serious. My house has been burnt down, my fields destroyed and he wants to invite me back? There has to be a proper return to respect for property rights. We need facts, not words and a legal framework. No one's going to go back on the basis of this."

Η ληστρική κατάσχεση από το κράτος των μέσων παραγωγής, οδήγησε τελικά και στην υποβάθμιση των πολιτικών και κοινωνικών ελευθεριών και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η κυβέρνηση έγινε αυταρχικότερη και η κοινωνία βαδίζει τον προδιαγεγραμμένο δρόμο της προς την δουλεία (που μάλλον αποτελεί και τον πραγματικό στόχο των περισσότερων κυβερνήσεων που προχωρούν σε τέτοια μέτρα).



Υποτίθεται ότι οι λευκοί ιδιοκτήτες "υπερεκμεταλλεύονταν" την Ζιμπάμπουε και τον λαό της, και ότι η κατάσχεση των ιδιοκτησιών τους ήταν πράξη κοινωνικής δικαιοσύνης. Απόδείχθηκε όμως για άλλη μια φορά ότι δεν υπάρχει πουθενά δωρεάν γεύμα. Το μόνο που κατάφεραν οι βίαιες δημεύσεις ήταν να καταστρέψουν την αγροτική παραγωγή, να εξαθλιώσουν τον λαό, να εμφανιστεί ο κίνδυνος λιμού και να περιοριστούν οι ελευθερίες. Πράγμα που τελικά αποδεικνύει ότι η χρησιμότητα και η προσφορά της ιδιωτικής ιδιοκτησίας και διαχείρισης είναι πολύ σημαντικότερη από όσο θέλουν να τους αναγνωρίσουν όσοι ανέξοδα και αυθαίρετα καταλογίζουν "υπερεκμετάλλευση" και "υπερκέρδη" και ανεύθυνα ζητούν τον παρεμβατικό περιορισμό τους.

Στον αντίποδα των καταστροφικών παρεμβατικών πειραμάτων της Ζιμπάμπουε, έχουμε το επίσης πρόσφατο παράδειγμα της Νικαράγουα, και της άνθισης όχι μόνο της οικονομίας της αλλά και την δημοκρατίας της, από τη στιγμή που αγκάλλιασε πολιτικές προστασίας των ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων και λειτουργίας της αγοράς. Η οικονομία της μπήκε σε φάση ανόδου, μετά από χρόνια στασιμότητας, όταν το κράτος άρχισε να χορηγεί τίτλους ιδιοκτησίας και να προστατεύει την ιδιωτική περουσία. Την αξία των ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων για την ανάπτυξη ανέλυσε εντυπωσιακά επιτυχημένα ο Hernando de Soto στο Μυστήριο του Κεφαλαίου.



Και φυσικά η Νικαράγουα ακολούθησε τον εκ διαμέτρου αντίθετο πολιτικό δρόμο με την Ζιμπάμπουε αφού οι μεταρρυθμίσεις της οδήγησαν σε μεγαλύτερη πολιτική ελευθερία και περισσότερα κοινωνικά διακιώματα.



Η ελευθερία, η ιδιοκτησία, η αγορά δεν είναι απλά γενικόλογες αρχές. Είναι οι προϋποθέσεις η ευημερίας και της δημοκρατίας. Οι επιλογές ανάπτυξης κάθε λαού είναι δική του ευθύνη. Και οι συνέπειες των επιλογών του επίσης. Δεν βλάπτει πού και πού να κοιτάνε παραέξω τι δουλεύει και τι όχι. Όπως έλεγε και ο Βίσμαρκ: «Οι ανόητοι ισχυρίζονται ότι μαθαίνουν από την πείρα τους. Εγώ προτιμώ να μαθαίνω από την πείρα των άλλων».