Τα Θρησκευτικά στα σχολεία ή αλλιώς Ιστορίες Νεοελληνικής Τρέλας

"Κάποιοι παράτολμοι άνθρωποι έχουν βεβαιώσει ότι, όπως δεν υπάρχουν ποντίκια όπου δεν υπάρχουν γάτες, έτσι και κανείς δεν είναι δαιμονισμένος, όπου δεν υπάρχουν εξορκιστές". Georg Christoph Lichtenberg, (1742-1799),Αφορισμοί

Σε μια πρόσφατη συζήτηση που είχα με γνωστούς προέκυψε ένα ξαφνικό και καίριο θέμα. Τι θα γίνει με τα θρησκευτικά στα σχολεία; Όλη η γενιά μου μεγάλωσε κλεισμένη σε χριστιανικά σχολεία, όπου η πρωινή προσευχή και οι εικόνες στις αίθουσες έβρισκαν το ιδανικό συμπλήρωμα τους στα βιβλία των θρησκευτικών και τους παλιομοδίτες θεολόγους με το τριμμένο κοστούμι ή την φούστα ως τον αστράγαλο. Μια γενιά ολόκληρη, και τόσες άλλες πριν απ αυτή, ανδρώθηκε σε συνθήκες εκπαιδευτικής σχιζοφρένειας, μαθαίνοντας ταυτόχρονα για τον Διαφωτισμό στην Ιστορία και για τα θαυματουργά μαλλιά του Σαμψών στα Θρησκευτικά. Λόγος και αντί-Λογος. Η λογική του Βολταίρου και οι προφήτες του Ισραήλ, ο ερχομός του Ορθού Λόγου και ο ερχομός «μετά δόξης» του υψίστου «ινα κρίναι ζώντας και νεκρούς και ου της βασιλείας ουκ έσται τέλος».

Αυτό το σουρεάλ στοιχείο που ζούμε στην Ελλάδα μπορεί να καταγραφεί στα ιστορικά παράδοξα της σύγχρονης εποχής, μιας εποχής που εκφράζεται απόλυτα στους ανθρώπους της. Οι ίδιοι άνθρωποι που θα κατακρίνουν το σύστημα , βάζοντας ταυτόχρονα το γνωστό τους βουλευτάκο, διαμεσολαβητή για διορισμό στο δημόσιο, οι ίδιοι που θα βρίσουν το ιμπεριαλιστικό Αμέρικα καταναλώνοντας ταυτόχρονα μανιωδώς όλα τα προϊόντα και τις πατέντες του δυτικού μας πολιτισμού, οι ίδιοι είναι που θα ζητήσουν τον εξορθολογισμό του κοινωνικού μας συστήματος ( κάθαρση των θεσμών κλπ) ορμώντας ταυτόχρονα πάνω στον οιονδήποτε φουκαρά που θα αμφισβητήσει το μονοπώλιο της χριστιανικής κατήχησης στο μάθημα των θρησκευτικών.
Για να μη σας πολυλογώ καταλαβαίνετε μάλλον που κατέληξε η κουβέντα, καθώς προς στιγμήν θεώρησα το λυντσάρισμα (μου) μια μάλλον λογική κατάληξη του καυγά που προκάλεσε η πρόταση μου να αναμορφωθεί το μάθημα των θρησκευτικών στα σχολεία μας.


Μια ιδανική προοπτική για μένα θα ήταν η κατάργηση του μαθήματος των θρησκευτικών στα δημόσια σχολεία, και η αντικατάσταση του από τρεις επιμέρους κλάδους επιλογής: Θρησκειολογία, Φιλοσοφία και Ηθική (φιλοσοφία της θρησκείας δηλαδη, γιατί αν δεν κάνω λάθος η φιλοσοφία έτσι γενικά διδάσκεται ήδη στα σχολεία). Ταυτόχρονα θα μου άρεζε να ζήσω την εποχή που το κράτος θα αντιλαμβανόταν (ή εμείς θα του το επιβάλαμε, τι υπέροχο όνειρο!) ότι ο ρόλος του είναι ρόλος «κοσμικός» και ουδέτερος, ρόλος διαχειριστή των δημοσίων οικονομικών και παρόχου υπηρεσιών.Ότι κανείς δεν το διόρισε κατηχητή ή προπαγανδιστή της οποιασδήποτε θρησκείας και ότι σε τέτοια λεπτά ζητήματα κανείς δεν θα του επέτρεπε να παίρνει οποιαδήποτε θέση.


Θρησκειολογία λοιπόν, και όχι θρησκευτικά αγαπητοί κατηχητές. Το κλασικό επιχείρημα ότι αν θέλουν οι γονείς τότε μπορεί να μην παρακολουθεί το μάθημα των θρησκευτικών το τέκνο τους όχι απλά πειστικό δεν είναι αλλά μονάχα φανερώνει τη διαφορετική βάση , το θεωρητικό χάος που χωρίζει τις δυο αντίθετες απόψεις. Γιατί αν θέλουμε να δημιουργήσουμε ελεύθερους ανθρώπους μέσα απ τα σχολεία τότε αυτοί οι άνθρωποι θα πρέπει να είναι απελευθερωμένοι (σε κάποιο βαθμό) ήδη στην αρχή της συνειδητής ύπαρξης τους από την εν δυνάμει καταπίεση κάθε θεσμού, ακόμα και της οικογένειας. Τα παιδιά που γίνονται χριστιανοί, και αργότερα νεοδημοκράτες, ή πασοκσήδες, και μετά αρειανοί ή παοκσήδες και μετά παντρεμένοι με τον τάδε ή τη δείνα, επειδή έτσι θέλησε η Οικογένεια δε μου φαίνονται περισσότερο αυτοτελείς ως προσωπικότητες από τους κατηχημένους ορθοδόξους που ουδέποτε γνώρισαν άλλο δόγμα , ή μη-δόγμα στη ζωή τους. Κι αν ακόμα αυτή η επιρροή είναι σε κάποιο βαθμό αναπότρεπτη το κράτος δε θα πρέπει να την «ενθαρρύνει» αλλά μάλλον να την περιορίζει στο μέτρο που του αναλογεί. Γιαυτό και οι επιλογές του δεν είναι παρά μόνο δύο σε φιλελεύθερα πλαίσια:

ή δεν θα διδάσκει τα θρησκευτικά διατηρώντας έναν απόλυτα κοσμικό ρόλο.
Ή θα εισάγει τη διδασκαλία των βασικών θρησκειών,και των διακυβευμάτων της θρησκείας σε επιστημονικό διαθρησκευτικό επίπεδο.

Ή η διδασκαλία των θρησκευτικών θα έχει ένα επιστημονικό υπόβαθρο ή δεν θα πρέπει να διδάσκεται. Μόνο έτσι το αγνό μυαλό του παιδιού θα διαπιστώσει τα θεμελιώδη ζητήματα, κοινά σε όλες τις θρησκείες, και θα εμβαθύνει στην ουσία των λόγων τους (που πια δε θα είναι λόγοι με λάμδα κεφαλαίο παρά μόνο αν ο μαθητής επιλέξει συνειδητά να «κεφαλαιοποιήσει» τα διδάγματα τους).


Αλλά για τι πρόοδο και επιστήμη μπορούμε να μιλάμε όταν η ίδια η κοινωνία σε ένα σεβαστό της κομμάτι επιμένει ότι «τα θρησκευτικά δεν έχουν κατηχητικό χαρακτήρα»(καλαμπούρι απ τα λίγα) και ότι κι αν έχουν καλώς έχουν γιατί «είμαστε 99% ρε χώνεψε το καλά» (βρε εγώ το χω χωνέψει, αν και αχώνευτος για σας αδέρφια, αναμείνατε Δευτέρα Παρουσία μασώντας και χωνεύοντας γυρόπιττες και αφήστε με να λέω τα δικά μου), ότι η μία και μοναδική θρησκεία είναι απολύτως απαραίτητη για να δημιουργηθούν «αυτοτελείς και ισορροπημένες προσωπικότητες» ( ο Οσάμα τώρα δικαιώνεται) και ότι στο κάτω κάτω «είμαστε χριστιανικό κράτος και σ όποιον δεν αρέσει να πάει να μείνει αλλού» (ΑΡΓΚΧ!).


Τελικά η κατήχηση έκανε καλή δουλειά στην θλιβερή περίπτωση μας. Άναψα τσιγάρο και την κοπάνισα από κει μέσα με μια δικιολογία της στιγμής. Ο ήλιος έδυε στην Νύμφη του Θερμαϊκού. Μέσα στο μπαρ οι φωνές συνέχιζαν να ακούγονται . Κάποιοι είχαν μπόλικα νεύρα. Κι εγώ είχα επείγουσα ανάγκη για μια μπύρα (άντε δύο).