Είναι το οικονομικο-πολιτικό σύστημα στο οποίο ο άνθρωπος είναι αυτοσκοπός και όχι μέσο για την επίτευξη σκοπών τρίτων. Αυτό προϋποθέτει την Αρχή της μη-βίας. Κανείς δεν έχει το δικαίωμα να εξαναγκάζει κανέναν, να κάνει κάτι που δεν θέλει ή να του επιβάλλει τις πεποιθήσεις του. Ο καθένας πρέπει να είναι ελεύθερος να κάνει ότι θέλει, αρκεί να μην καταπατά τις ελευθερίες των άλλων ατόμων. Η μόνη αποδεκτή μορφή κοινωνικής οργάνωσης για έναν φιλελεύθερο είναι αυτή που θεμελιώνεται στις εκούσια συναπτόμενες σχέσεις μεταξύ των ατόμων.
Φιλελεύθερος σημαίνει, φίλος της ελευθερίας. Το λέει η ίδια η λέξη. Δεν χρειάζεται να είναι κανείς επιστήμονας ή να γνωρίζει επιστημονικούς ορισμούς, για καταλάβει ποιές πολιτικές είναι φιλελεύθερες και ποιές όχι.
Πχ αν δύο γυναίκες θέλουν να παντρευτούν, δεν καταπατούν τις ελευθερίες των άλλων ατόμων και θα έπρεπε να είναι ελεύθερες να παντρευτούν. Ένα άτομο που θέλει να πάει σε ένα coffee-shop και να καπνίσει ένα τσιγάρο μαριχουάνα, δεν καταπατά τις ελευθερίες των άλλων ατόμων και θα έπρεπε να είναι ελεύθερο να το κάνει, όπως είναι ελεύθερο τώρα να πάει σε μια μπυραρία και να πιει 2 μπύρες. Αν ένας θέλει να αγοράσει μια μπλούζα από έναν κινέζο έμπορο, πρέπει να είναι ελεύθερος να το κάνει. Αν ένα άτομο θέλει να πληρώσει ένα ιδιωτικό πανεπιστήμιο, αντί για ένα δημόσιο, να του παράσχει τις γνώσεις που είναι απαραίτητες για την άσκηση ενός επαγγέλματος πρέπει να είναι ελεύθερο να το κάνει, πάλι δεν καταπατά τις ελευθερίες των άλλων ατόμων. Αν θέλει ένα άτομο να πιστεύει σε μια θρησκεία, δεν μπορούμε να τον εξαναγκάσουμε να υποστηρίζει και να χρηματοδοτεί μια άλλη θρησκεία. (πχ οι παπάδες δεν θα έπρεπε να είναι δημόσιοι υπάλληλοι εφόσον έχουμε ανεξιθρησκία)
Δευτέρα, Μαΐου 30, 2005
Τι είναι φιλελευθερισμός;
Αναρτήθηκε από libertarian στις 5/30/2005 01:49:00 π.μ.
Εγγραφή σε:
Σχόλια ανάρτησης (Atom)
Blog Archive
-
►
2016
(1)
- ► Φεβρουαρίου (1)
-
►
2012
(1)
- ► Ιανουαρίου (1)
-
►
2011
(21)
- ► Φεβρουαρίου (4)
- ► Ιανουαρίου (4)
-
►
2010
(59)
- ► Δεκεμβρίου (3)
- ► Σεπτεμβρίου (6)
- ► Φεβρουαρίου (5)
- ► Ιανουαρίου (3)
-
►
2009
(79)
- ► Δεκεμβρίου (6)
- ► Σεπτεμβρίου (8)
- ► Φεβρουαρίου (10)
- ► Ιανουαρίου (11)
-
►
2008
(189)
- ► Δεκεμβρίου (24)
- ► Σεπτεμβρίου (17)
- ► Φεβρουαρίου (22)
- ► Ιανουαρίου (15)
-
►
2007
(375)
- ► Δεκεμβρίου (14)
- ► Σεπτεμβρίου (19)
- ► Φεβρουαρίου (46)
- ► Ιανουαρίου (46)
-
►
2006
(499)
- ► Δεκεμβρίου (45)
- ► Σεπτεμβρίου (45)
- ► Φεβρουαρίου (46)
- ► Ιανουαρίου (41)
-
▼
2005
(425)
- ► Δεκεμβρίου (37)
- ► Σεπτεμβρίου (41)
-
▼
Μαΐου
(57)
- Άτομο, Κόμμα, Μάζα: η τραγωδία του Ρουμπάσοφ
- Ιστορια δυο πολεων: Παρισι εναντιον Νεας Υορκης
- Τι είναι φιλελευθερισμός;
- Ξεφυλλιζοντας την Καθημερινη και μια Απιστευτη συμ...
- Υπαρχει "καλη" και "κακη" τεχνη?
- NO2ID Cards
- Το κόστος εργασίας...υπονόμευσε την απασχόληση
- Εμπόδια στην έρευνα των βλαστικών κυττάρων
- Who pays the Ferryman?
- Μπορει δηλαδη ο Μοτσαρτ να ηταν μαλακας?
- Πως να μην κανετε μια μεταρρυθμιση (εν μεσω ακρατη...
- Nέα εμφάνιση του blog. Σχόλια;
- Το Ουζμπεκιστάν και το Λυκόφως των Νεοσυντηρητικών
- Ηρθε και η ωρα των συγκρουσεων με τους λερες
- Ο πολεμος των ελληνικων δικτυακων ΜΜΕ αρχισε
- 6 στους 1008!
- Επιστημονική ανάλυση της Eurovision
- Αρρωστημένος αντισημιτισμός
- Πως να διαβαζετε μια φυλλαδα
- Το πανηγυρι της κιτσαριας και η εθνικη περηφανεια
- Το τελευταίο μαρξιστικό κράτος της Ευρώπης
- Δρόμο από τον παράδεισο!
- Μη μιλάς, μη γελάς, κινδυνεύει το Ιράν!
- Τι σχεση εχουν τα μεσαιωνικα προβατα, οι λιμνες, ο...
- Οι Αμερικανοι ειναι καθαρματα και το ξερουμε ολοι
- Το αορατο χερι που κινει τα νηματα και ελεγχει τον...
- Η επελαση της κιτσαριας: ταμπελες καταστηματων.
- Ο πυρηνικός πόλεμος που δεν έγινε!
- Συντηρητική σκέψη και ιδεολογική ένδεια
- Υπαρχει αντιαμερικανισμος στην Ελλαδα?
- Η ανοδος των ακρων
- Γιατί πεινάει ο Τρίτος Κόσμος;
- Μνημείο για το Ολοκαύτωμα
- Ειναι η Αθηνα μεγαλουπολη ή μεγαλο χωριο?
- 80% μείωση στην εισαγωγή ζώντων αμνοεριφίων
- Επικράτησε ο Homo Sapiens Χάρη στο Εμπόριο;
- Τρεξτε στο σουπερμαρκετ, τα αποθεματα της γης στερ...
- Ένα Καπιταλιστικό Μανιφέστο!
- Θέλει δύναμη να πεις συγγνώμη.
- Ο Σακης ειναι εδω
- Ασφαλιστικό: Μεταρρύθμιση τώρα!
- Οχι αλλο σπερμα στο ποτο μου, ευχαριστω.
- Ποση ωρα μπορει να μιλαει κανεις χωρις να αρθρωσει...
- Η αβασταχτη ελαφροτητα του να εισαι παμφλεταριος
- Ειναι η παιδικη εργασια εγκλημα?
- Όχι στο μονοπώλιο ιδεών στο software (e-patents)
- Πιστο στην μαχη της παραπληροφορησης ΤΟ ΒΗΜΑ
- Η Κρίση στο Darfur μέσα από τα μάτια των παιδιών
- Τι θα πει χαρατσι?
- Ε, δεν μπορουμε να γινουμε ολοι γιατροι και δικηγο...
- Οι φτωχοι φτωχοτεροι και οι πλουσιοι πλουσιοτεροι...
- Γαμοι μεταξυ ομοφυλων και αλλες ιστοριες...
- Τι είναι τελικά η απεργία;
- Η Πλάνη του 35ωρου Χρόνου Εργασίας
- Ο Μπλερ και ο μεσαίος χώρος
- Η υπερκριση του πετρελαιου και η υπερσκασιλα μας
- Τμήμα Ηθών Χαμάς!!
- ► Φεβρουαρίου (20)
- ► Ιανουαρίου (18)
Contributors
- Alkis Ioannidis
- Anarchocapitalist
- Andrew
- Chrysotheras
- Fuchsia
- Harry Peitsinis
- Joe
- John 25aris
- Kokkoras
- Leviathan
- Manoliscus
- NTG
- Nievskii
- Roark
- S G
- Sakis Rizos
- Thrass
- Αθ. Αναγνωστoπουλος
- Αθήναιος
- Γ.Σαρηγιαννίδης
- Σκεπτικιστης
- Στέφανος Αθανασιάδης
- Τηλέμαχος Χορμοβίτης
- avatar
- cobden
- kouk
- libertarian
- mantz
- pinky and the brain
- space-navigating
- subterranean
- zanat0s
-
Ελληνικοι Συνδεσμοι
- Φιλελεύθερη Συμμαχία
- Greek Liberals - Φιλελεύθερη Συμμαχία
- Liberal Alliance - Φιλελεύθερη Συμμαχία
- Κέντρο Φιλελεύθερων Μελετών
- Οικολόγοι-Πράσινοι
- Δημοκρατικοί
- Οι Φιλελεύθεροι
- Κόμμα Ελευθερίας & Δικαιοσύνης Ελλάδας
- Δράση
- Forum για την Ελλάδα
- Πορτοκαλί 2010
- Presscode
- Εταιρία Κοινωνικών και Οικονομικών Μελετών
- Προοδευτική πολιτική
- Επίκεντρα
- Αγορά Ιδεών
- Διαρκής Μεταρρύθμιση
- Anatheorisi.org
- Greek University Reform Forum
- Κίνηση "Παιδεία για Δημοκρατία και Ανάπτυξη"
- Αξιολόγηση Βουλευτών
- wiki για το Ασφαλιστικό (Reality Tape)
- Η Τυρρανία των Καλών Προθέσεων
- G700
- Atheoi.org
- Libertarians in Greece
- We support Freedom of Speech and Anonymity for Greek Blogs
- Πάρκα Παντού!
- Όχι νέοι φόροι!
- Πρωτοβουλία για την Πρόσβαση στα Δημόσια Δεδομένα
- Ανδρέας Ανδριανόπουλος
- Andreas Andrianopoulos Appreciation Society
- Στέφανος Μάνος
- Πέτρος Τατούλης
- Πάσχος Μανδραβέλης
- Νίκος Δήμου
- Κυριάκος Μητσοτάκης
- Μανώλης Βασιλάκης
- Μίμης Ανδρουλάκης
- Γιάννης Λάριος
- Tάκης Μίχας
- Άρης Χατζής
- Χαρίδημος Τσούκας
- Κωστής Χατζηδάκης
- Ντόρα Μπακογιάννη
- Κώστας Κουκόπουλος
- Φώτης Περλικός
- Fearsociety
- Ο Νεοφιλελεύθερος
- Libertatia
- Υπάρχουμε... Συνυπάρχουμε;
- Παρατηρήσεις...
- Business Writer
- No Guts, No Glory
- The Pinky And The Brain
- So What!
- Greek Forum
- Versutia
- It's the economy
- Athens FreePaper
- Libertinos
- Αναιδώς
- North Michigan Avenue
- Tory Anarchist
- StepDance.gr
- Oikonomika Blog
- Anarchism
- Συνιστολόγιο
- The Night Of The Stormrider
- Σουφραζέτα
- λ:ηρ
- Που πας ρε Καραμήτρο!
- Exastal
- Πολιτεύομαι!
- Έτσι το βλέπω
- Φιλελεύθερη Λαλιά
- Deecitizenstalks
- Αθήναιου Βορβορυγμοί
- Λογικό
- Love in Snow
- Greek Netizen
- e-Πλάτανος
- Canis Libertatis
- Φιλελεύθερο Ζάντε
- Liberal Daltons
- Αυτοεξόριστος
- Stelpas
- Laissez Faire
- Απαλλαγή από το μάθημα θρησκευτικών
- Πράσινος Φιλελευθερισμός
- Φιλελεύθερο Ιόνιο
- Κίνηση Οικονομικής Ανάπτυξης
- Κίνηση Κοινωνικής Συνοχής
- Κίνηση Μεγάλης Βρετανίας
- Φιλελεύθερη Αθήνα
- Φιλελεύθερη Θεσσαλονίκη
- Φιλελεύθερη Αττική
- Φιλελεύθερη Κεντρική Μακεδονία
- Φιλελεύθερη Ανατολική Μακεδονία και Θράκη
- Φιλελεύθερη Δυτική Μακεδονία
- Left Liberal Synthesis
- Μέτικου Λεξικό
- Είναι καιρός...
- Πράσινοι Φιλελεύθεροι
- Tall Athens
- Ελληνικό Καθεστώς
- Σελίδες φιλελεύθερης σκέψης
- Αντικειμενιστής
- e-left
- Κρυμμένες Αλήθειες
- Καγκελάριος
- Liberal Greek
- Fresh24
- Liberal Socialism
- μία δε κλίνη κενή φέρεται εστρωμένη των αφανών
- Λιανοκλάδι
- Koblopoulos
- Keynesfriedman
- Real Politics
- Liberalism.gr
- Οι Εγκάθετοι
- Politicking Baby
- Aλήθειες για το φιλελευθερισμό
- Το Σύνταγμα της Ελευθερίας
- Κοντά στον ουρανό
-
Διεθνεις Συνδεσμοι
- Φιλελεύθερο Forum
- Heritage Foundation
- Ίδρυμα John Locke
- Ινστιτούτο Ludwig von Mises
- Ινστιτούτο Cato
- free-market.net
- Το Κέντρο Αντικειμενισμού
- The Independent Institute
- Το Ινστιτούτο Ayn Rand
- National Center for Policy Analysis
- The Science & Environmental Policy Project
- The National Center for Public Policy Research
- Το Ίδρυμα Οικονομικής Έρευνας Atlas
- The Ronald Coase Institute
- The Free Africa Foundation
- The Online Library of Liberty
- Foundation for Research on Economics & the Environment
- GreenLiberty.org
- Center For Global Food Issues
- Property and Environment Research Center
- National Wilderness Institute
- Capitalism Magazine
- Reason online
- The CATO Journal
- Regulation
- The Hoover Digest
- The Intellectual Activist
- Victor Davis Hanson
- David Friedman
- Tom Palmer
- Asymmetrical Information
- Cafe Hayek
- Virginia Postrel
- Global Growth Blog
- The Liberal Order
- Protein Wisdom
- Atlas Shrugs
- The Rule of Reason
- The Becker-Posner Blog
- Positive Externality
- Liberty for Cuba
- Rational View
- Instapundit
- Little Green Fooballs
- Cox & Forkum
- Chicago Boyz
- Rebellion Coffee
- Libertarian Leanings
- Positive Liberty
- The Liberty Papers
- Το Ινστιτούτο Fraser
- A Canadian Econoview
- Spirit of Man
- Winds of Change
- Filibuster Cartoons
- Blue Balloon
- Center for Research and Development
- Instituto Ecuatoriano de Economia Politica
- Fundation Libertad
- CEDICE Libertad
- El Liberal Venezolano
- Laissez-Faire
- Y todo lo demas
- Valete Fratres!
- Instituto Liberal
- Liberal-punto-ar
- Libertimus
- BlogBis
- Sine Metu Reloaded
- En defensa del neoliberalismo
- Το Ινστιτούτο Ελευθερίας και Δημοκρατίας
- Institutional Economics
- The Center for Independent Studies
- The Rathouse
- Το Ινστιτούτο Οικονομικών Υποθέσεων
- Ινστιτούτο Adam Smith
- Stockholm Network
- Transparency International
- The Globalization Institute
- Social Market Foundation
- The David Hume Institute
- Libertarian Alliance
- Society for Individual Freedom
- Liberal International
- iGreens.org.uk
- The Economist
- New Economist
- An Englishman's Castle
- Christopher Hitchens
- Nanny Knows Best
- Freedom and Whisky
- Lib on the United Kingdom
- The road to Euro Serfdom
- Open Republic Institute
- The Freedom Institute
- Irish Eagle
- Atlantic Blog
- Liberala Partiet
- Folkpartiet Liberalerna
- Moderaterna
- Timbro
- Forum for Fair and Free Trade
- Stockholm International Peace Research Institute
- Bertil Ohlin Institute
- Eudoxa
- Ratio Institutet
- Captus
- Nyliberalen
- The Freedom Front
- Marknadkraften
- Liberalismen
- Heureka
- Johan Norberg
- EGO
- Stefan Karlsson
- Johnny Munkhammar
- Moderskeppet
- Simelas
- FRIdemokratene
- Civita
- Bergen Objektivist Forening
- Centre for Social and Economic Research
- Anders Chydenius Foundation
- Copenhagen Consensus
- Libertas
- Copenhagen Institute
- Center for Politiske Studier
- Bjorn Lomborg
- Econotrix
- Punditokratene
- A Fistful of Euro
- European Freestate Project
- Causa Liberal
- A Mao Invisivel
- Por la libertad
- El rincon de la libertad
- Hispalibertas
- The Molinari Institute
- Les circles liberaux
- Alternative Liberale
- Generation Libre
- Liberte Cherie
- La Page Liberale
- Institut Hayek
- Alain Genestine
- Το Κέντρο για τη Νέα Ευρώπη
- Libertarian International
- LYMEC
- Liberal Archive
- Teldersstichting
- Ayaan Hirsi Ali
- Vrijbrief
- Libertarian.nl
- Freie Demokratische Partei
- Levantinismos
- Friedrich-Naumann-Stiftung
- Stiftung Marktwirtschaft
- Transatlantic Forum
- Statler & Waldorf
- Objektivismus
- Liberales Institut
- Pro Libertate
- Hayek Institut
- Liberty Ideas
- Liberální Institut
- Foundation for Market Economy
- Hayek Tarsasag
- F.A. Hayek Foundation
- Centre for Political Thought
- Libertarianizm
- Lithuanian Free Market Institut
- Estonian Reform Party - Liberals
- Institute of Economic Analysis
- Cato.ru
- AynRand.ru
- The Adam Smith Society
- Το Ινστιτούτο Bruno Leoni
- Centro Einaudi
- Free Thoughts
- Adriatic Institute for Public Policy
- Liberals of Serbia
- Center for Liberal-Democratic Studies
- Free Market Center
- Albanian Center for International Trade
- Albanian Liberal Institute
- Liberal Party of Macedonia
- Liberal Democratic Party
- Ohrid Institute for Economic Strategies
- Association for Modern Economy
- Movement for Rights and Freedoms
- Institute for Market Economics
- Centre for Social Practices
- Centre for Liberal Strategies
- Association For Liberal Thinking
- Objektivist Hareket
- Free Iran News
- Alternate Solutions Institute
- AnarCapLib
- Centre for Civil Society
- Center for Free Enterprise
Referrers
Based on original Visionary template by Justin Tadlock
Visionary Reloaded theme by Blogger Templates | Distributed By Magazine Template
35 σχόλια:
Ο καθένας πρέπει να είναι ελεύθερος να κάνει ότι θέλει, αρκεί να μην καταπατά τις ελευθερίες των άλλων ατόμων.
Ενδιαφέρον. Πώς ορίζονται οι ελευθερίες των άλλων ατόμων (και ποιός τις ορίζει); Τον μπάφο του ο φίλος μπορεί να τον καπνίζει και σπίτι του ή στο πεζοδρόμιο (εγώ λέω ναι); Την πρέζα του ο άλλος φίλος (εγώ πάλι λέω ναί); Αν ένας αποφασίσει να βγεί γυμνός στο δρόμο δεν καταργεί την ελευθερία κανενός άλλου, ε;
Κανείς δεν έχει το δικαίωμα να εξαναγκάζει κανέναν, να κάνει κάτι που δεν θέλει ή να του επιβάλλει τις πεποιθήσεις του.
Υποθέτω οτι εξαιρούνται μερικοί,όπως ας πούμε όσοι παραβαίνουν το νόμο και θα πρέπει να πάνε φυλακή παρά το ότι μάλλον δεν θα το θέλουν.
Ένα λογικό όριο μπορείς να πείς ότι είναι η ιδιοκτησία (που ουσιαστικά είναι απόρροια της ιδιοκτησίας του σώματος μας) . Πχ στο στριπτιτζάδικο (ή στο σπίτι του) μπορεί να είναι γυμνός κάποιος επειδή ο ιδιοκτήτης του το επιτρέπει. Στον δρόμο που είναι κοινή ιδιοκτησία θα πρέπει να αποφασιστεί δημοκρατικά. Για το κάπνισμα τσέκαρε εδώ.
"Υποθέτω οτι εξαιρούνται μερικοί,όπως ας πούμε όσοι παραβαίνουν το νόμο"
Δεν τιμωρούνται οι πεποιθήσεις αλλά οι πράξεις. Αν παραβιάσεις τις ατομικές ελευθερίες των άλλων (κλέψεις, σκοτώσεις κτλ) φυσικά και πρέπει να πας φυλακή.
Η ιδιοκτησία δε νομίζω ότι αποτελεί ένα ορθό κριτήριο επιλογής των ορίων ελευθερίας. Ελευθερία μπορεί να υπάρξει και χωρίς ιδιοκτησία όπως άλλωστε και ιδιοκτησία χωρίς ελευθερία.Έτσι καταλήγουμε εύκολα στο συμπέρασμα ότι η ελευθερία πρέπει να αγγίζει και τα πεδία όπου δεν υπεισέρχονται σχέσεις ιδιοκτησίας.Θεωρώ λοιπόν ότι το κριτήριο είναι ακριβώς τα όρια που χωρίζουν την ελευθερία "μου" από τα απτά δικαιώματα των άλλων υποκειμένων. Δηλαδή αν κάποιος γουστάρει να καπνίζει το μπάφο του στο δρόμο μπορεί να το κάνει ελεύθερα ακόμα και στην περίπτωση που η δημοκρατική πλειοψηφία των πολιτών -λόγω π.χ. προκαταλήψεων- απεχθάνεται το θέαμα. Εδώ έχουμε ελευθερία για ατομική δράση που αντικρούεται από μία άυλη αξία,η οποία πραγματώνεται με μία αξίωση αποχής, δηλαδή με εξουσιαστική επιβολή.Αλλά αντίθετα δεν έχει το δικαίωμα να εκτελεί συγκεκριμένες λειτουργίες υπό την επήρρεια του χασίς, όπως λ.χ. την οδήγηση γιατί μπορεί να προκαλέσει κίνδυνο στις ζωές των υπολοίπων κοινωνών.
Θεμέλιο ρόλο στην διασφάλιση της ελευθερίας του ατόμου παίζει η προστασία των περιουσιακών δικαιωμάτων και η ανοιχτή αγορά.
Εδώ μια γενικότερη συζήτηση περί φιλελευθερισμού καιεδώ τι πρεσβεύει σήμερα στη χώρα μας.
Γιατί το δικαίωμα κάποιου να καπνίζει (οτιδήποτε) στον δρόμο να υπερισχύει της ενόχλησης των υπόλοιπων που είναι αναγκασμένοι να χρησιμοποιήσουν τον ίδιο δρόμο;
Τα προβλήματα ορισμού της ελευθερίας δεν δημιουργούνται όταν μπορούμε να καθορίσουμε τα ιδιοκτησιακά δικαιώματα, αλλά (όπως στην περίπτωση αυτή) δεν μπορούμε. Είναι άλλη μια έκφραση του προβλήματος του tragedy of the commons.
Βασικά στην κοινή ιδιοκτησία μπορούμε να θέσουμε πάλι ένα όριο γιατί αλλιώς καταντά οχλοκρατία (στην Φιλελεύθερη Δημοκρατία που επικρατεί αυτήν την στιγμή στην Δύση, δεν μπορούν οι πολλοί να κάνουν ότι τους γουστάρει, τα όρια της εξουσίας είναι τα ατομικά δικαιώματα).
Δεν μπορούν να πουν πχ να μην κυκλοφορούν οι αλβανικής καταγωγής πολίτες μετά τις 20:00.
Το όριο που μου φαίνεται πιο λογικό μέσα στην κοινή ιδιοκτησία είναι πάλι η ιδιωτική ιδιοκτησία. Όσο δεν βλάπτει ένας την ατομική ιδιοκτησία των άλλων (σώμα τους, αυτοκίνητο τους κτλ.) πρέπει να είναι ελεύθερος να κάνει ότι θέλει. Πχ αν καπνίζει στο απέναντι πεζοδρόμιο μόνος του δεν βλάπτει κανέναν.
Το ερώτημα φίλε roark δεν είναι γιατί πρέπει να ανέχονται οι πολλοί την ενόχληση του ένα που καπνίζει στο δρόμο, αλλά τι είδους ενόχληση είναι αυτή. Είμαι πρόθυμος να δεχτώ ότι το κάπνισμα σε κλειστούς χώρους δε θα πρέπει να επιτρέπεται εφόσον υπάρχουν εκεί μη καπνιστές γιατί η υγεία τους τίθεται σε κίνδυνο. Αλλά η απροθυμία κάποιων να ανεχτούν έστω και να κοιτάξουν έναν χασισοπότη λόγω θρησκευτικών πεποιθήσεων, συντηρητικών κλίσεων κλπ χωρίς να υφίστανται ουσιαστική βλάβη απ τη συνήθεια του δεν έχει να κάνει με την ελευθερία δράσης τους αλλά με τις προσωπικές τους προκαταλήψεις. Εδώ η ελευθερία δράσης πρέπει να βαρύνει περισσότερο από την αξίωση αποχής με μία στάθμιση κόστους-οφέλους. Λιμπερτάριαν συμφωνώ μαζί σου εν μέρει. Στο προηγούμενο σχόλιο σου έκανες λόγο για "δημοκρατική" (προφανώς πλειοψηφική) απόφαση του τι θα κάνει ο καθένας στο δρόμο, κι αυτό με βρίσκει αντίθετο. Όσο για την ιδιοκτησία επιμένω ότι δεν μπορεί να αποτελέσει κριτήριο γιατί οι σφαίρες ιδιοκτησίας συχνά συμπλέκονται και οι απόψεις του καθενός για τήν ελευθερία στην ιδιοκτησία του είναι σχετικές (π.χ. ο ταξιτζής μπορεί να καπνίζει δηλώνοντας "ελεύθερος" να κάνει ό,τι γουστάρει στο ταξί ΤΟΥ ενώ εγώ ο μη καπνιστής πελάτης έχω την απαίτηση να μη καπνίζει δίπλα μου σε κλειστό χώρο)
Είναι η ίδια φάση με την καφετέρια. Αγοράζεις μια υπηρεσία ανάλογα με τις προτιμήσεις σου.
Όταν πας να πιείς μια σμιρνόφ άις από το Αλφα μαγαζί αντί από το Βήτα, κάνεις μια επιλογή βάση των προτιμήσεων σου. Παρ' ότι πουλάνε φαινομενικά το ίδιο αγαθό τελικά είναι διαφοροποιημένο διότι ουσιαστικά δεν αγοράζεις μονάχα το ποτό αλλά όλο το πακέτο, την ατμόσφαιρα του μαγαζιού, την τέρψη του να βλέπεις όμορφες υπάρξεις όπως οι πελάτισσες και οι σερβιτόρες (:-Ρ), τις ανέσεις που προσφέρει κτλ.
Ο ταξιτζής θέλει και σου προσφέρει την ιδιοκτησία του και την εργασία του και εσύ θέλεις και την ενοικιάζεις. Αν δεν σε ικανοποιεί η υπηρεσία του απλά δεν την αγοράζεις. Το θέμα είναι σε τέτοιες περιπτώσεις να υπάρχει μια ένδειξη ώστε να μπορείς να επιλέξεις.
Με ποιό κριτήριο διαλέγεις και αξιολογείς τα κίνητρα του ενός ή του άλλου ή το τι συνιστά ενόχληση για κάποιον; Με βάση ποιές αρχές ιεραρχούνται τα είδη της ενόχλησης;
Γιατί η ενόχληση κάποιου να αξιολογείται χαμηλότερα επειδή αφορά κάποια περίεργη πεποίθησή του, ενώ όταν αφορά την υγεία του να θεωρείται σημαντικότερη; Πώς ακριβώς επιβάλλεται σε μια ελεύθερη κοινωνία μια αντικειμενική ιεράρχηση αρχών (που να ορίζει ποιών οι αρχές είναι σωστές και ποιών είναι "προκαταλήψεις"), από τις οποίες να προκύπτει μια αντικειμενική ταξινόμηση ενοχλήσεων;
Έτσι καταργούμε την ελευθερία του ατόμου να αξιολογεί και να ιεραρχεί ελεύθερα τις αξίες και τις αρχές του. Μια φιλελεύθερη κοινωνία, που σέβεται το άτομο και το δικαίωμά του στην αυτοδιάθεση, την διαφορετικότητα κτλ, δεν μπορεί να επιβάλλει σε κανέναν να αλλάξει τις ηθικές του προταιρεότητές. Αλλιώς παύει να είναι φιλελεύθερη.
Η ιδιοκτησία από την άλλη, παρέχει ένα καταπληκτικό εργαλείο για να ρυθμίσεις τις ανθρώπινες σχέσεις, σε συνθήκες ελευθερίας, δίχως να εισέρχεται κανενός είδους αξιολόγηση ή προσπάθεια αλλαγής των κινήτρων, των αξιών ή των προθέσεων του κάθε ατόμου. Ο καθένας μπορεί να αποφασίζει ελεύθερα στα όρια των ιδιοκτησιακών του δικαιωμάτων.
Ο ταξιτζής στο ταξί του, όπως και στο σπίτι του, μπορεί να καπνίζει όσο θέλει. Αν δεν αρέσει στον πελάτη, τότε να βρει ένα ταξί που δεν καπνίζει. Δεν θα έπρεπε να του επιβάλει κανένας τις θα κάνει εντός της ιδιοκτησίας του (αλλιώς αυτή πάυει να έχει νόημα).
Οι μόνε επιτρεπτές σχέσεις σε μια φιλελεύθερη κοινωνία είναι οι σχέσεις αμοιβαίας συμφωνίας. Αν ένα από τα δύο συμβαλόμενα μέρη δεν συμφωνεί τότε δεν μπορούμε να το καταναγκάσουμε να συμφωνήσει. Δεν είναι ούτε ο ταξιτζής υποχρεωμένος να μην καπνίσει, ούτε ο πελάτης ούτε ο πελάτης υποχρεωμένος να τον χρησιμοποιήσει.
Στον δρόμο που είναι κοινή ιδιοκτησία θα πρέπει να αποφασιστεί δημοκρατικά.
Κάθε δημοκρατική απόφαση καταπατά τις ελευθερίες της μειοψηφίας.
Επίσης παρατηρώ οτι η ιδιοκτησία είναι ένα ακόμα χαρακτηριστικό του συστήματος "φιλελευθερισμός". Νόμιζα οτι "φιλελεύθερος" είναι μόνο αυτός που είναι φίλος της ελευθερίας. Η ελευθερία που είχα να μπαίνω σ'όποιο σπίτι γουστάρω καταπατάται βάναυσα βλέπω.
Γιατί η ενόχληση κάποιου να αξιολογείται χαμηλότερα επειδή αφορά κάποια περίεργη πεποίθησή του, ενώ όταν αφορά την υγεία του να θεωρείται σημαντικότερη;
Γιατί κάποιος μπορεί να ενοχλείται που κάποιος άλλος υπάρχει, π.χ., και να αποφασίσει να τον πυροβολήσει (υποθέτω οτι όλοι είναι ελεύθεροι να έχουν όπλα). Η ιεράρχηση είναι απαραίτητη.
Σχετικά με τον καπνιστή ταρίφα που μπορεί να καπνίζει στο ταξί ΤΟΥ, να πώ επίσης οτι ο ταρίφας αντί για καπνιστής μπορεί να είναι μερακλής και να γουστάρει άγριο σεξ μέσα στο ταξί ΤΟΥ. Χωρίς να υποχρεώνεται να σε ενημερώσει πρό της εισόδου, βεβαίως.
Μήπως τα ξανασκεφτείτε αυτά με την ιδιοκτησία;
Και οι "σχέσεις αμοιβαίας συμφωνίας" είναι ελαφρώς προβληματικές: ποιός εγγυάται οτι οι συμφωνίες τηρούνται, πώς ρυθμίζονται καθημερινές συναλλαγές που εκ των πραγμάτων γίνονται χωρίς γραπτές συμφωνίες, κτλ. Πρέπει να συμφωνούμε οτι δεν θα με πυροβολήσεις κάθε φορά που έρχομαι σπίτι σου; Δεν είναι αυτονόητο οτι το να με πυροβολήσεις μέσα στο σπίτι σου θα πρέπει να είναι ποινικά κολάσιμο;
"Κάθε δημοκρατική απόφαση καταπατά τις ελευθερίες της μειοψηφίας."
Γι'αυτό λέμε ότι πρέπει να υπάρχει ένα όριο στην εξουσία που μπορεί να ασκήσει μια πλειοψηφία. Πχ μπορεί ένα ζευγάρι να κυκλοφορεί χέρι-χέρι στον δρόμο που είναι κοινή ιδιοκτησία; Ναι ή όχι και γιατί; Εμείς δώσαμε ένα κριτήριο, την ατομική ιδιοκτησία (σώματος κτλ). Εσύ τι έχεις να προτείνεις;
"Επίσης παρατηρώ οτι η ιδιοκτησία είναι ένα ακόμα χαρακτηριστικό του συστήματος "φιλελευθερισμός". Νόμιζα οτι "φιλελεύθερος" είναι μόνο αυτός που είναι φίλος της ελευθερίας."
Φυσικά και είναι. Αν εσύ έδινες την εργασία σου (και άρα τον χρόνο σου = ποσότητα ζωής) με αντάλλαγμα ένα αγαθό (πχ χρήματα) και μετά από καιρό στα πάρει πίσω με την βία, εσύ ουσιαστικά δεν ήσουν δούλος του; Η ιδιοκτησία αντιπροσωπεύει τον χρόνο που ξόδεψες στο παρελθόν, η καταπάτηση της σημαίνει δουλεία (δλδ ακριβώς το αντίθετο της Ελευθερίας).
"να πώ επίσης οτι ο ταρίφας αντί για καπνιστής μπορεί να είναι μερακλής και να γουστάρει άγριο σεξ μέσα στο ταξί ΤΟΥ. Χωρίς να υποχρεώνεται να σε ενημερώσει πρό της εισόδου, βεβαίως."
Ωραία όλα αυτά αλλά που βλέπεις σε αυτό το παράδειγμα "φιλελευθερισμό"; Που είναι η αμοιβαία συμφωνία μεταξύ των ατόμων; Όταν πουλάς κάτι οφείλεις να ενημερώσεις τον πελάτη για τις υπηρεσίες ή τα αγαθά που προσφέρεις, δεν μπορείς να τον εξαπατήσεις.
"ποιός εγγυάται οτι οι συμφωνίες τηρούνται"
Αν το Κράτος δεν μας προστατεύει τουλάχιστον από φόνο, κλοπή, εξαπάτηση κτλ τότε δεν έχει νόημα ύπαρξης.
Απ' ότι φαίνεται δεν διάβασες τα παραπάνω μηνύματα ή βιάστηκες να γράψεις. Οι απαντήσεις σε αυτά που έγραψες βρίσκονται ακριβώς ένα μήνυμα πάνω από το δικό σου.
Ρόαρκ προφανώς δεν αντιλαμβάνεσαι ότι με το γραπτό σου ήδη προχωρείς σε μια σαφή ιεράρχηση των αξιών μέσα σε μια ανοιχτή κοινωνία και μάλιστα μια ιεράρχηση ιδιαίτερα αυστηρή. Εννοώ ότι ο ορισμός της κοινωνίας ως ενός χώρου σεβασμού ,διαφορετικότητας, και αμοιβαίας συμφωνίας αυτομάτως θέτει εκτός παιχνιδιού το σύνολο των ηθικών προτεραιοτήτων που επιθυμούν την κατάργηση των ανωτέρω αξιών. Άρα έρχεσαι στα λόγια μου ότι ύπάρχουν κάποιες αξίες που ιεραρχούμενες διαφοροποιούν την ελευθερία των κοινωνών περιορίζοντας την ή ακόμα και συσφίγγοντας την ολοκληρωτικά (π.χ. ένας φασίστας από χόμπυ βιαστής ανηλίκων θα νιώθει μάλλον άβολα σε μια κοινωνία που θα του απαγορεύει να εφαρμόσει το σύνολο των "αξιών" του). Η ιδιοκτησία είναι μονάχα ένα τυπικό κρίτήριο που μέσα στη γενικότητα του δε δίνει οριστική λύση στο πρόβλημα της ελευθερίας.Δηλαδή η ιδιοκτησία ισοπεδωτικά εξομοιώνει σώμα, σπίτι, χωράφια και ...πίτσες (σχήμα λόγου) χωρίς να μας απαντά αν κάποιο από αυτά είναι σημαντικότερο και ποιο είναι αυτό. Γιατί θεωρώ ότι σε μια ανθρωπιστική κοινωνία, το δικαίωμα στην υγεία πρέπει να προστατεύεται από την ιδιοκτησία που τείνει να το θίξει μέσα από μια ορθολογιστική ανάλυση κόστους-οφέλους και εναλλακτικών λύσεων. Άλλωστε ουκ ολίγες φορές η "αμοιβαία συμφωνία" σου εμποδίζεται από την ύπαρξη φύση αντιτιθέμενων συμφερόντων οπότε άλλου είδους αξίες πρέπει να εισαχθούν για να επιτρέψουν κάποια διάκριση. Τέλος το μπλέξιμο με τις ιδιοκτησίες μπορεί να καταντήσει τόσο βαθύ που στο τέλος κάποια από αυτές μοιραία θα θιγεί και η ελευθερία της θα καταπατηθεί.
Σε μια δημόσια ιδιοκτησία μπορεί ένας περιπτεράς να θεωρεί ότι βλάπτεται από τις εξατμίσεις λ.χ. των αυτοκινήτων αλλά επειδή ακριβώς εκεί βρίσκεται η ιδιοκτησία του, η δουλειά του, δε μπορεί να το αποφύγει. Εδώ ή θα φύγει από την ιδιοκτησία του ή θα εμποδίσουμε τους άλλους να ασκούν τα δικαιώματα επί της δικής τους ιδιοκτησίας κάτι που δε θα ΄γίνει γιατί από την κοινωνία η ενόχληση του ιεραρχείται ως κατώτερη από τη δράση των άλλων. Τελικά μπορούμε να υποθέσουμε πως ο πρώτος θα δεχτεί βάσει των συνθηκών ότι θα πρέπει να ανεχτεί τα καυσαέρια και να υπομείνει τη φθορά της ιδιοκτησίας του σώματος του. Ο lazopoli προς το τέλος του κειμένου έχει δίκιο. Ακόμα και η ιδιοκτησία ΣΤΑΘΜΙΖΕΤΑΙ, ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΕΙΤΑΙ βάσει άλλων κριτηρίων. Από μόνη της δε μπορεί να είναι κριτήριο.
Νομίζω είναι δεδομένο ότι η φιλελεύθερη κοινωνία δεν προασπίζει απόλυτες ελευθερίες. Οι ελευθερίες του ατόμου εκτείνονται μέχρι εκεί που δεν καταπιέζουν τις ελευθερίες των άλλων ατόμων. Αν αυτό το θεωρείς ιεράρχηση δεκτό, εγώ όμως το θεωρώ αυτονόητο, εφόσον μιλάμε για το πώς θα πρέπει να οργανώνονται οι ελευθερίες μιας ανοιχτής κοινωνίας που σέβεται όλα της τα μέλη και όχι μιας ζούγκλας ναζιστών παιδεραστών.
Ο προβληματισμός δεν είναι αν θα περιορίσουμε τις ελευθερίες του ατόμου (να βασανίζει παιδάκια, να αυνανίζεται στο δρόμο, να πυροβολεί αδιακρίτως κτλ) αλλά ποιό μηχανισμό θα χρησιμοποιήσουμε για να διασφαλίσουμε ότι οι πράξεις του δεν θα καταπατούν τις ελευθερίες των άλλων με τις οποίες αναπόφευκτα θα συγκρουστεί.
Αυτό που λέω είναι ότι σε αυτή τη σύγκρουση ελευθεριών δεν μπορούμε να εφαρμόσουμε υποκειμενικά κριτήρια και υποκειμενικές ιεραρχήσεις αξιών για να την επιλύσουμε. Ακριβώς επειδή η ιδιοκτησία εξομοιώνει σώματα, σπίτια, χωράφια, πίτσες (και βούρτσες αν θες) και μπορεί να οριστεί με πολύ μεγαλύτερη ακρίβεια και αντικειμενικότητα από οποιαδήποτε αρχή, είναι ένα καταπλητικό εργαλείο αντικειμενοποίησης της σύγκρουσης.
Ο ορθολογικός υπολογισμός κόστους/ωφέλους είναι μια αντικειμενική ζυγαριά στάθμισης των υποκειμενικών αξιών κάθε ατόμου που συμμετέχει στην κοινωνία.
Το πρόβλημα του tragedy of the commons υπάρχει ακριβώς επειδή υπάρχει δημόσια ιδιοκτησία.
Ο κάθε άνθρωπος μπορεί ορθολογικά, μέσω της εφαρμογής των ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων, να ιεραχεί μόνος του τι δέχεται και τι όχι, και όχι να υποχρεώνεται να δεχτεί την αυθαίρετη ιεράρχηση ενός συνόλου όπως η "κοινωνία" (από πού προκύπτει ότι όλα τα μέλη μιας κοινωνίας έχουν την ίδια ιεράρχηση; Και αν δεν έχουν ποιανού η ιεράρχηση επιβάλλεται ως ιεράρχηση της κοινωνίας;).
Αν ο περιπτεράς αξιολογεί ότι η ενόχλησή του είναι μεγαλύτερη από το όφελος που προκύπτει από την αυξημένη κίνηση στο περίπτερό του (για την αύξηση της οποίας απαιτείται περισσότερη ρύπανση), ας την πουλήσει για κάποιο άλλο σημείο της πόλης που η στάθμιση ενόχληση/ώφελος τον ικανοποιεί.
Ο περιπτεράς μιας φιλελεύθερης κοινωνίας αν μείνει, δεν θα το κάνει επειδή τον υποχρεώνει κανένας, παρά μόνο ο δικός του υπολογισμός ότι η όποια φθορά ιδιοκτησίας είναι μικρότερη από τα κέρδη που αποκομίζει χάρη σε αυτή τη φθορά.
Το επίκεντρο του ζητήματος σε σχέση με το "παράπονο" του φιλελεύθερου περιπτερά βρίσκεται ένα βήμα πιο πίσω από εκεί που το θέτεις. Γιατί και μόνο το γεγονός ότι υποχρεώνεται να επιλέξει ανάμεσα στη φυγή ή τη βλάβη σηματοδοτεί όχι την ελευθερία του αλλά την έλλειψη της. Δηλαδή ήδη μια υφιστάμενη ιεραρχία αποφασίζει ότι η προστασία του περιπτερά είναι κατώτερη από την προστασία του συνόλου που τον βλάπτει.Και γιαυτό λ.χ ο δρόμος δεν πρόκειται να μετατραπεί σε πεζόδρομο ώστε να διατηρήσει o τύπος του παραδείγματος μας τα υψηλά κέρδη του και την υγεία του συγχρόνως. Έτσι εκείνος μπαίνει αυτομάτως σε θέση αμυνομένου, σε αποφάσεις υποχώρησης και συμβιβασμού. Τη στιγμή που θα κληθεί να διαλέξει αν θα φύγει ή θα υποστεί τα καυσαέρια το "κακό" θα έχει ήδη γίνει.
Τώρα,το να αποκαλείς την ιεράρχηση ζήτημα "αυτονόητο" δεν έχει ιδιαίτερη σημασία πέρα από ότι αποδεικνύει πως έχεις αφομοιώσει πλήρως αυτήν την ιεράρχηση και συνεπώς τη θεωρείς δεδομένη. Σου θυμίζω ότι υπήρξαν και υπάρχουν κοινωνίες όπου η "αυτονόητη" ανεκτικότητα θεωρείται έγκλημα και ο φασισμός "αυτονόητος".
Το κενό της ιδιοκτησίας ως κριτηρίου ανθρώπινης ελευθερίας αποκαλύπτεταισ'όλη τη "μεγαλοπρέπεια" του τη στιγμή που τα ιδιοκτησιακά δικαιώματα συγκρούονται. Δηλαδή τη στιγμή που για να προστατευτεί το ένα πρέπει να καταπατηθεί το άλλο. Αν (για να επιστρέψουμε στα κουραστικά παραδείγματα) για να σώσει κανείς τη ζωή ενός ανθρώπου πρέπει να διαρρήξει ένα σπίτι (και να κλέψει π.χ. γάζες) εδώ το κριτήριο της ιδιοκτησίας δεν εξυπηρετεί. Ποια ιδιοκτησία από αυτές που θεωρείς "ισοπεδωμένες" είναι ανώτερη,η ζωή ή το σπίτι? Η τελική επιλογή -αρκετά υποκειμενική ε?-προδίδει και τις αξίες που οριοθετούν την ελευθερία των κοινωνών, αξίες που μπορεί να μη στηρίζονται μόνο σε κάτι "αντικειμενικό" αλλά στον κρατούντα κώδικα αξιών. Δηλαδή ο πυρήνας του ζητήματος βρίσκεται σε τελική ανάλυση πιο βαθιά από την ιδιοκτησία.
Αν λοιπόν δεχτούμε ότι η προστασία της ανθρώπινης ζωής αποτελεί μια αξία ανώτερη των υπολοίπων ιδιοκτησιών κατευθείαν εισάγεται μια διαφοροποίηση που καθιστά τον όρο "ιδιοκτησία" καθεαυτό πολύ αόριστο και -έστω μερικώς- ανίκανο να θέσει εξειδικευμένα όρια στην "άσκηση" της ελευθερίας.
Υπάρχουν σφαίρες ελευθερίας που άλλοτε ταυτίζονται με την ιδιοκτησία και άλλοτε όχι. Το κύριο ζήτημα είναι ότι η ιδιοκτησία δεν συνεπάγεται -εντός των ορίων της- απόλυτη ελευθερία του ενός μέλους και απόλυτη ανελευθερία του άλλου. Η μόνιμη λύση της φυγής του θιγόμενου από την ιδιοκτησία του θίξαντα δεν είναι πάντα νίκη της ελευθερίας αλλά κάποιες φορές ολέθρια ήττα.
Ο περιπτεράς, και ο κάθε περιπτεράς, δεν φυτεύτηκε ουρανοκατέβατος στο περίπτερο πάνω στον δρόμο.
Ο κάθε άνθρωπος υπολογίζει τους διαθέσιμους πόρους του, επενδύει σε ευκαιρίες που πιστεύει ότι βρίσκει στο περιβάλλον του και παλεύει με τα μέσα αυτά να εξασφαλίσει την επιβίωσή του. Ο περιπτεράς λοιπόν επέλεξε να επενδύσει σε κείνο τον δρόμο με προφανή στόχο να μεγιστοποιήσει τα οφέλη των πόρων του.
Κάθε στιγμή είναι αναγκασμένος να παίρνει δεκάδες αποφάσεις, από το αν θα φύγει ή όχι έως το τι προϊόντα θα βάλει στο περίπτερο. Οι επιλογές του είναι ελεύθερες στο βαθμό που διαχειρίζεται τους δικούς του πόρους.
Η ελευθερία του θα καταπατιούνταν αν αναγκαζόταν να φύγει από την ιδιοκτησία του, όταν ο ίδιος (με τους υπολογισμούς κόστους/ωφέλους ή οποιοδήποτε άλλο κριτήριο) δεν θα ήθελε να φύγει. Πχ ο Δήμος κρίνει ότι είναι πολλά τα περίπτερα και αναγκάζει κάποιους να κλείσουν ή να φύγουν. Εδώ υπάρχει καταπάτηση της ελευθερίας γιατί έχουμε καταπάτηση των ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων.
Η συζήτηση ξεκίνησε και αφορούσε φιλελεύθερες κοινωνίες, όχι οποιαδήποτε μορφή κοινωνικής οργάνωσης εμφανίστηκε ποτέ στην ιστορία, άρα είναι προφανές ότι ξεκινάω από μια δεδομένη φιλελεύθερη βάση αξιών.
Τα ιδιοκτησιακά δικαιώματα συγκρούονται σε πολύ μικρότερο βαθμό σε σχέση με οποιαδήποτε άλλο υποκειμενικό (και αυθαίρετο) αξιακό σύστημα. Και είναι πολύ πιο εύκολο να λυθούν με αντικειμενικό τρόπο (πχ δικαστικά).
Όσο για το παράδειγμα της διάρρηξης του σπιτιού, την απόφαση ανήκει όχι σε μας αλλά στον ιδιοκτήτη του σπιτιού. Αν κρίνει ότι δεν έπρεπε να γίνει διάρρηξη, τότε μπορεί να ζητήσει την τιμωρία (στο μέτρο που αναλογεί στο παράπτωμα) του διαρρήκτη.
Όποιος πιστεύει ότι η τιμωρία για αυτή την διάρρηξη είναι μικρότερη από το κέρδος της σωτηρίας μιας ζωής είναι ελεύθερος να το πράξει.
Όμως δεν μπορούμε να λέμε ότι απαγορεύονται οι διαρρήξεις εκτός αν κινδυνεύει ζωή κτλ. Αν εισάγουμε ένα τέτοιο ή όποιδήποτε άλλο υποκειμενικό αξιακό κριτήριο, καταργούμε τον έλεγχο του ιδιοκτήτη επί του σπιτιού του και του δικαίωμά του να διαθέτει όπως κρίνει καλύτερα την περιουσία του.
Ποιός αποφασίζει από αυτά τα κριτήρια θα περιορίσουν την έννοια της αυτοδιαχείρισης της περιουσίας;
Πόσο απέχει αυτή η παρέμβαση από την κατάσχεση της ιδιωτικής περιουσίας προς όφελος της "κοινωνίας", του "λαού", του "έθνους" και όλων όσων γνωρίσαμε πριν όχι και τόσα πολλά χρόνια;
Ο περιορισμός των ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων, όχι μόνο δεν συμβάλει στην ατομική ελευθερία, αλλά αποτελεί άλλο ένα "Δρόμο προς την Δουλεία"¨.
libertarian said:
Γι'αυτό λέμε ότι πρέπει να υπάρχει ένα όριο στην εξουσία που μπορεί να ασκήσει μια πλειοψηφία. Πχ μπορεί ένα ζευγάρι να κυκλοφορεί χέρι-χέρι στον δρόμο που είναι κοινή ιδιοκτησία; Ναι ή όχι και γιατί; Εμείς δώσαμε ένα κριτήριο, την ατομική ιδιοκτησία (σώματος κτλ). Εσύ τι έχεις να προτείνεις;
Ποιός θα θέσει τα όρια στην εξουσία που μπορεί να ασκεί μια πλειοψηφία; (Μή μου πείτε το σύνταγμα, εννοώ ποιός εκτός πλειοψηφίας θα αποφασίσει για τα όρια της εξουσίας της πλειοψηφίας). Αν νομίζετε οτι υπάρχει τρόπος να τεθούν όρια στην εξουσία της πλειοψηφίας που δεν τίθενται από την ίδια την πλειοψηφία, δεν έχετε καταλάβει την ουσία της δημοκρατίας.
Η ατομική ιδιοκτησία σώματος πως λύνει κάθε προβλημα συνύπαρξης σε κοινό χώρο δεν το κατανοώ. Θα υπάρχει ή όχι νόμος που να τιμωρεί μη αποδεκτές συμπεριφορές (όπως κι αν αυτές ορίζονται) και αν ναί ποιός θα τον νομοθετήσει αν όχι η πλειοψηφία; Θα είναι στην διακριτική ευχέρεια των πολιτών το να μην καταπατούν τις ελευθερίες των συμπολιτών τους;
Να προσθέσω οτι διαβάζω μόνο αυτά που γράφετε, όχι αυτά που σκεφτόσασταν ενδεχομένως οτι θα ήταν καλό να είχατε γράψει.
Τέλος, εγώ έχω να προτείνω αυτό που συμβαίνει εδώ και εκατοντάδες χρόνια και θα περιγράψω παρακάτω.
@ Roark:
Το κουραστικό παράδειγμα του οικοδεσπότη που πυροβολεί τον φιλοξενούμενό του εντός της ιδιοκτησίας του παρακάμφθηκε. Υποθέτω οτι συμφωνείτε πως υπάρχουν όρια (που λέει κι ο libertarian) σε όσα μπορεί να κάνει κανείς εντός των ορίων της ιδιοκτησίας του, και τα όρια αυτά τίθενται από το νομοθετικό όργανο κάθε συστήματος.
Γενικώς, ο τρόπος με τον οποίον διαμορφώνεται ένα νομικό καθεστώς σε μια ευνομούμενη δημοκρατία είναι (όπως γνωρίζει κι ο τελευταίος πρωτοετής της νομικής) μια αργή διαδικασία σύγκρουσης ανάμεσα σε ανταγωνιστικούς θεσμούς του πολιτειακού συστήματος. Περνάει μέσα από ένα στάδιο εθιμικού δικαίου, αποψιλώνεται στις αίθουσες των δικαστηρίων, νομοθετείται από την κυβέρνηση ή το όποιο νομοθετικό όργανο και ελέγχεται από την δικαστική εξουσία ως προς το αν εναρμονίζεται με γενικές αρχές που η (συγκεκριμένη)κοινωνία έχει αποδεχτεί ως αυταπόδεικτες.
Είναι λοιπόν σαφές οτι κάθε συγκεκριμένη νομολογία είναι προϊόν ζυμώσεων σε πολλά επίπεδα. Κανείς δεν μπορεί να νομοθετήσει με βάση αρχές και μόνο: οι συνταγματικές αρχές συντάσσονται a posteriori και όχι a priori.
Πέραν αυτού η αρχή του σεβασμού της ιδιοκτησίας είναι μόνο μια από τις αρχές στις οποίες βασίζεται το σύνταγμα το δικό μας. Όταν αυτή συγκρούεται με άλλες αρχές ο συσχετισμός αξιολογήσεων από τους αντίστοιχους φορείς και όχι η ακαδημαική συζήτηση είναι που αποφασίζουν ποιά θα επικρατήσει. Για παράδειγμα, στην υποχρεωτική απαλλοτρίωση η ατομική ιδιοκτησία γραφεται (ή θα έπρεπε να γράφεται), ορθά, στα παλιά μας τα παππούτσια...
Τέλος η δουλεία είναι αποτέλεσμα του γεγονότος ότι μια κοινωνία αδυνατεί να προστατέψει τα μέλη της ενάντια σ'εκείνους που χρησιμοποιούν την ιδιοκτησία τους για να παραβαίνουν το νόμο. Με άλλα λόγια η δουλεία δεν είναι το αντίθετο της αυθαιρεσίας.
Ρόαρκ κατά τη γνώμη μου και τώρα σου διαφεύγει το επίκεντρο του θέματος που αυτή τη φορά βρίσκεται ένα βήμα πιο ΜΠΡΟΣΤΑ από την ανάλυση σου. Συγκεκριμένα κανείς δεν αρνείται το δικαίωμα του δύστροπου ιδιοκτήτη να προσφύγει στα δικαστηρια για να βρει το δίκιο του. Το ζήτημα είναι πώς θα αντιμετωπίσει η έννομη τάξη της κάθε κοινωνίας, συγκεκριμένα της φιλελέυθερης κοινωνίας την παράνομη πράξη. Όποια επιλογή κι αν κάνει (φυλάκιση ή αθώωση) αυτόματα προκρίνει ένα αξιακό σύστημα που υπέρκειται της ιδιοκτησίας η οποία στην προκειμένη περίποτωση αποδεικνύεται μια στείρα αφαίρεση.Τώρα ενημερωτικά στην κοινωνία μας τέτοιου είδους πράξεις χαρακτηρίζονται "κατάσταση ανάγκης" και σ'αυτές ο καταλογισμός της πράξης αίρεται. Δηλαδή ενώ η πράξη χαρακτηρίζεται παράνομη ο δράστης δεν τιμωρείται. Αυτό τώρα τι σημαίνει? Ότι η ανθρώπινη ζωή και η διατήρηση της θεωρείται ασφαλώς ανώτερη από την προστασία της υλικής ιδιοκτησίας.
Πόσο απέχει αυτό από τις "εθνικοποιήσεις"? Όσο απέχει το νόμιμο δικαίωμα αυτοάμυνας από το "δικαίωμα" σου να πυροβολήσεις και να ψήσεις κατόπιν σε σιγανή φωτιά τον παππούλη που σε πάτησε κατά λάθος στο λεωφορείο...
Κάθε αξιακό σύστημα είναι αυθαίρετο στο βαθμό που δεν υπάρχει(το δεχόμαστε όλοι πιστεύω)ένας "υπερουράνιος" νόμος που να ορίζει τι είναι καλό και τι κακό. Η δε πίστη σου στην ιδιοκτησία είναι κι αυτή αυθαίρετη για τεράστιες πληθυσμιακά ιδεολογικές ομάδες(ξεκίνα από τα αριστερά και φτάσε στα άκρα δεξιά). Κάθε κοινωνία θεσμίζει "αυθαίρετα" βάσει πολλών παραγόντων και επιρροών μια ιδεολογική βάση , ένα αξιακό σύστημα πάνω στο οποίο "κινείται".Αυτό είναι αναπότρεπτο αφού κι εσύ ο ίδιος θεωρείς ότι: "είναι προφανές ότι ξεκινάω από μια δεδομένη φιλελεύθερη βάση αξιών".
Ε΄πίσης, όπως ο περιπτεράς μας δεν είναι ουρανοκατέβατος έτσι δεν είναι "ουρανοκταέβατες", άχρονες, αμετάλλακτες και οι αντικειμενικές συνθήκες μέσα στις οποίες κινείται. Ο χτεσινός πέζόδρομος γίνεται αύριο λεωφόρος και μεθαύριο αυτοκινητόδρομος ταχείας κυκλοφορίας. Ο δε περιπτεράς μας καλείται να προσαρμοστεί στις συνθήκες, δηλαδή να υποταχθεί σ'αυτές. Έτσι η ελευθερία του περιορίζεται από κάτι "άλλο", δηλαδή από το κράτος ή την κοινωνία που αποφασίζουν την τροποποίηση των αντικειμενικών συνθηκών βάσει διάφορων κριτηρίων-αξιών, της "προόδου", του εκσυγχρονισμού, της εξυπηρέτησης του συνόλου κλπ.Όλες αυτές οι αξίες υπέρκεινται της ιδιοκτησίας του περιπτερά, αλλιώς ο πεζόδρομος πχ που δουλεύει δε θα πρεπε να θιγεί ποτέ για να μην περιοριστεί η ελευθερία του πρωταγωνιστή μας...
Τέλος θεωρώ ότι Δρόμος προς τη Δουλεία δεν είναι η υπεράσπιση της ανθρώπινης ζωής. Αντίθετα Δουλεία για μένα είναι ένα καθεστώς όπου λιμοκτονούντες άστεγοι θα τιμωρούνται ως κοινοί εγκληματίες επειδή έκλεψαν ένα κομμάτι ψωμί και φιλήσυχοι πολίτες θα φυλακίζονται για κλοπή επειδή "τόλμησαν" να διαρρήξουν ένα αυτοκίνητο για να πάρουν το κουτί πρώτων βοηθειών προκειμένου να σώσουν έναν τραυματία...
Lazopolis:
To παράδειγμα του οικοδεσπότη με το πιστόλι παρακάμφθηκε ως ευκόλως εννοούμενο. Είναι προφανές ότι η ιδιοκτησία ενός χώρου δίνει δικαιώματα μόνο επί του χώρου και όχι αυτόματα σε ότι μπορεί να βρεθεί εντός του χώρου. Ο ιδιοκτήτης του σπιτιού δεν μπορεί να σκοτώσει ή έστω να βλάψει έναν άλλο άνθρωπο διότι δεν έχει, και δεν μπορεί να έχει, καμίας μορφής ιδιοκτησιακό δικαίωμα πάνω του. Κάθε άνθρωπος είναι ιδιοκτήτης του εαυτού του.
Για να γίνει πιο κατανοητό, το γεγονός ότι είσαι ιδιοκτήτης ενός υπολογιστή δεν σημαίνει ότι μπορείς ελεύθερα να χρησιμοποιείς ότι πειρατικό πρόγραμμα θέλεις. Τα ιδιοκτησιακά σου δικαιώματα περιορίζονται στην κατοχή και τη χρήση του υπολογιστή, όχι του περιεχομένου για το οποίο υπάρχουν ξεχωριστά δικαιώματα.
Το κράτος υπάρχει στην όλη διαδικασία μόνο για εξασφαλίζει την ισχύ των ιδιοκτησιακών διακιωμάτων και για να ελέγχει ότι οι όποιες συναλλαγές, μεταξύ των φορέων των ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων, γίνονται στην βάση του mutual consent. Είναι προφανές ότι στην περίπτωση που ο ένας πυροβολεί τον άλλο, ο άλλος δεν συμφωνεί με αυτή την χρήση του σώματός του ως στόχου.
Αν όμως από την άλλη συμφωνεί, τότε δεν είναι ρόλος του κράτους να παρεμβαίνει, όποια ανώτερη αξία και αν επικαλείται. Και εδώ υπάγεται πχ το ζήτημα της ευθανασίας. Αν ένας άνθρωπος (με σώας τα φρένας κτλ κτλ) επιθυμεί να θέσει τέλος στη ζωή του (λόγω πχ ανίατου και επόδυνου καρκίνου), δεν είναι ρόλος κανενός να παρεμποδίζει κάποιον να του προσφέρει βοήθεια σε αυτήν του την συνειδητή επιλογή.
Οι μόνες αρχές με βάση τις οποίες επιτρέπεται να γίνεται έλεγχος της νομθετικής και εκτελεστικής εκουσίας είναι οι επιταγές του Συντάγματος, οι οποίες είναι σαφώς οριοθετημένες. Και αυτό είναι ακριβώς η έννοια του Συντάγματος. Να κωδικοποιήσει τις αρχές με βάση τις οποίες περιορίζεται η νομοθετική και η εκτελεστική εξουσία, ώστε να μην είναι στο αυθαίρετο έλεος κανενός.
Όλες οι υπόλοιπες γενικές αρχές που απλά ορίζονται ως αυταπόδεικτες και που χρησιμοποιούνται για να «αξιολογήσουν» τις συγκρούσεις συνταγματικών αρχών είναι κατάφορες καταπατήσεις των ελευθεριών μας. Είναι από τα τραγικότερα πράγματα που μπορούν να συμβούν σε μια δημοκρατία (που ουσιαστικά την καθιστούν παρωδία δημοκρατίας). Ποιός ορίζει αυτές τις αρχές; Με ποιά κριτήρια; Ποιός μας διασφαλίζει από την αυθαίρετη εξουσία που δημιουργούν οι εξίσου αυθαίρετες ερμηνείες τους;
Όμως και μόνο οι αρχές του Συντάγματος να τηρούνται, δεν φτάνει για να είναι μια κοινωνία δημοκρατική. Η Τουρκία πχ μπορεί να εφάρμοζε πλήρως τις αρχές του Συντάγματός της (τις οποίες με δημοκρατικές διαδικασίες όλη η κοινωνία είχε «αποδεχτεί» ως «αυταπόδεικτες») αλλά το έλλειμα δημοκρατίας ήταν τεράστιο, διότι οι αρχές ήταν απαράδεκτες για μια δημοκρατική φιλελεύθερη κοινωνία. Εκτός αν πχ καλά έκανε και έγραφε στα παλιά της τα παπούτσια τα δικαιώματα εκατομμυρίων πολιτών της στην ΝΑ Τουρκία που τους εκτόπιζε με το ζόρι στα πλαίσια «κατάστασης ανάγκης», «υποχρεωτική απαλλοτρίωσης» κτλ
Σημασία λοιπόν δεν έχει μόνο να υπάρχουν αρχές. Σημασία έχει και το περιεχόμενο των αρχών αυτών για να είναι μια κοινωνία δημοκρατική. Δημοκρατία δεν είναι η δικτατορία της πλειοψηφίας, είναι και ο σεβασμός των μειονοτήτων. Και η μικρότερη μειονότητα είναι ο άνθρωπος. Γι’αυτό, όπως έχω ξαναπεί, η δημοκρατία δεν έχει μόνο να κάνει με το πώς εκλέγεται μια εξουσία, αλλά πόση εξουσία έχει πάνω στους πολίτες και πώς διαχειρίζεται.
Ο απόλυτος σεβασμός της ιδιοκτησίας του πολίτη όχι μόνο ρυθμίζει τις σχέσεις μεταξύ των πολιτών αλλά προστατεύει και το άτομο από την κρατική αυθαιρεσία των κάθε λογής «συσχετισμών αξιολογήσεων». Η διάβρωση των ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων συνιστά νόθευση των ατομικών ελευθεριών (πράγμα απόλυτα θεμιτό για κάποιον που έχει άλλες αρχές πιο ψηλά από την ελευθερία, όχι όμως για μια φιλελεύθερη κοινωνία).
Για να μην ταυτολογούμε και γυρνάμε γύρα από τα ίδια. Ο σκοπός μας δεν είναι να δείξουμε ότι μια φιλελεύθερη κοινωνία δεν έχει αρχές, αλλά πώς πετυχαίνει την εφαρμογή και την προστασία τους με τρόπο όσο το δυνατόν πιο αντικειμενικό. Και ο μηχανισμός στηρίζεται σε δύο κεντρικούς πυλώνες, τα ιδιοκτησιακά δικαιώματα και την ελεύθερη αγορά. Μπορεί να στηριχθεί κανείς όπου θέλει, αλλά τότε θα υπηρετεί άλλες αρχές και θα προστατεύει άλλες μορφές κοινωνικής συνύπαρξης, όχι όμως την ελευθερία του ατόμου και την συναλλαγή αμοιβαίας συναίνεσης.
Τέλος, δουλεία είναι ο καταναγκασμός που επιβάλεται με τον νόμο και καταπατά τα όρια των ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων, και όχι η παράβαση του νόμου. Και μπορεί να εμφανιστεί μόνο εκεί που ο νόμος δεν σέβεται τα ατομικά δικαιώματα (από τα οποία και απορρέει η αξία της ιδιοκτησίας).
Promitheus:
Κάποιος κάνει μια διάρρηξη ή σπάει ένα αυτοκίνητο απουσία του ιδιοκτήτη επειδή πιστεύει ότι ο ιδιοκτήτης θα συναινούσε αν ήταν ενήμερος. Αν ο ιδιοκτήτης είναι παρών και, για τον όποιο λόγο, δεν δέχεται την χρησιμοποίηση της ιδιοκτησίας του, τότε αν γίνει η διάρρηξη θα πρέπει να κριθεί ακριβώς για την πράξη αυτή. Και υπάρχει μια αξία πίσω από την υλική ιδιοκτησία, η ατομική ελευθερία, η ελευθερία του ανθρώπου να αξιολογεί και να ιεραρχεί τις δικές του αρχές και προτεραιότητες δράσης, χωρίς κανένα εξωτερικό καταναγασμό ή υπόδειξη ηθικής. Όταν μπαίνουν άλλα κριτήρια που αλλιώνουν των χαρακτήρα της ιδιοκτησίας τότε ναι, επιβάλεται ένα άλλο αξιακό σύστημα, μόνο που αυτό δεν είναι πια φιλελεύθερο.
Θέτοντας το άτομο σε μια ηθική προκρούστεια κλίνη όπου όχι η ελεύθερη βούληση αλλά άνωθεν "αυταπόδεικτες" αρχές και αξίες κατευθύνουν την συμπεριφορά του, οδηγούμαστε στην ηθική του αποσύνθεση.
Το ότι γίνεται αυτό κατά κόρον στην κοινωνία μας, δεν σημαίνει ότι είναι και σύμφωνο με μια ανοιχτή κοινωνία. Η ανθρώπινη ζωή δεν είναι πάνω από την ατομική ελευθερία. Που σημαίνει ότι δεν μπορεί κανείς να καταναγκαστεί να βοηθήσει οποιονδήποτε και με οποιοδήποτε τρόπο αν ο ίδιος δεν το επιθυμεί. Η προστασία των ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων έρχεται ακριβώς να προστατέψει αυτήν την ελευθερία. Αν νομίζει κανείς ότι απέχει πολύ η καταπάτηση των ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων (στο όνομα των ευγενέστερων των προθέσεων πάντα) από την κατάργση των ατομικών ελευθεριών ας κοιτάξει λίγο την ιστορία του 20ου αιώνα.
Για να μην επαναλαμβανόμαστε κουραστικά, εγώ μιλάω για μια φιλελεύθερη κοινωνία και προτείνω πώς αυτή μπορεί αντικειμενικά να ρυθμίζει τις σχέσεις των ατόμων αλλά και να διασφαλίζει τις αξίες της. Το ότι δεν συμφωνούν άλλες ομάδες με την ιεράρχηση των αξιών μου (που τοποτεθεί πρώτα την ατομική ελευθερία και θέτει την ιδιοκτησία και την ελεύθερη αγορά ως τους μηχανισμούς για την προστασία της), μου είναι αδιάφορο. Η διαφορά είναι ότι η δική μου «αυθαίρετη πίστη» δεν επιβάλλεται σε κανέναν, ούτε προσπαθεί να επιβληθεί. Αντίθετα οι άλλες αυθαίρετες πίστες προσπαθούν αυθαίρετα να μου επιβληθούν.
Πράγματι, η ελευθερία του περιπτερά περιορίζεται από όλα αυτά τα κριτήρια «προόδου», «εκσυγχρονισμού», «κοινού καλού», το κράτος, την «κοινωνία» κτλ. Αυτό που λέμε είναι ότι κακώς περιορίζονται και ότι σε μια κοινωνία που θα σεβόταν τα ατομικά δικαιώματα και την ιδιοκτησία δεν θα περιορίζονταν. Όταν ο πεζόδρομος γίνεται λεωφόρος, αυτό μπορεί να γίνει σε μια φιλελεύθερη κοινωνία μόνο με την συναίνεση των ιδιοκτητών των τμημάτων που θα απαλλοτριωθούν. Και αυτοί συναινούν ή όχι με βάση τον ορθολογικό υπολογισμό κόστους/οφέλους για την ιδιοκτησία τους. Αντίθετα, όπου η «πρόοδος» επιβάλλεται μετο ζόρι στο όνομα οποιαδουδήποτε κοινού καλού κτλ έχουμε καταπάτηση της ατομικής ελευθερίας και σαφώς μια ανελεύθερη κοινωνία.
Ο περιπτεράς λοιπόν κάθε στιγμή υπολογίζει τις μεταβαλλόμενες συνθήκες. Και όπου βλέπει περιθώρια ότι το όφελός του ξεπερνάει το κόστος τότε επενδύει πόρους (χρήμα, χρόνο κλτ). Η ελευθερία του δεν συνίσταται στο ότι μπορεί να ελέγχει άμεσα τις εξελίξεις, αλλά στο ότι μπορεί ελεύθερα να προσαρμόζεται σε αυτές αποκομίζοντας το μεγαλύτερο δυνατό όφελος. Σε μια ανοιχτή κοινωνία δεν καταναγκάζεται από κανέναν να παραμείνει παρά την θέλησή του ή να φύγει παρά την θέλησή του. Όμως η θέλησή του δεν του δίνει δικαιώματα πέρα από την ατομική του ιδιοκτησία (αλλιώς θα οδηγούσε στην καταπάτηση ελευθερίων άλλων), όπως πχ να καθορίζει την εξέλιξη του δρόμου.
Όπως πχ δεν έχουν δικαίωμα κάποιοι κάτοικοι να εμποδίζουν την διέλευση του τραμ, την λειτουργία χωματερών, την επέκταση δρόμων κτλ εκτός των ορίων της ιδιοκτησίας τους, έτσι και δεν μπορούν να γίνουν έργα εντός της ιδιοκτησίας τους χωρίς την συναίνεσή τους.
Ο Δρόμος προς την Δουλεία (και την κόλαση) είναι στρωμένος με ένα σωρό προφάσεις και καλές προθέσεις, από την υπεράσπιση της ανθρώπινης ζωής (βλ αμβλώσεις, ευθανασία) μέχρι τον κοινό καλό και το συλλογικό συμφέρον.
Όποιος τα βλέπει αυτά υπερβολικά ας δει το παρακάτω απόσπασμα από την ιδρυτική διακύρηξη του Ναζιστικού Κόμματος, 24 Φεβρουαρίου 1920:
We ask that the government undertake the obligation above all of providing citizens with adequate opportunity for employment and earning a living. The activities of the individual must not be allowed to clash with the interests of the community, but must take place within its confines and be for the good of all. Therefore, we demand: an end to the power of the financial interests. We demand profit sharing in big business. We demand a broad extension of care for the aged. We demand the greatest possible consideration of small business in the purchases of national, state, and municipal governments. In order to make possible to every capable and industrious [citizen] the attainment of higher education and thus the achievement of a post of leadership, the government must provide an all-around enlargement of our entire system of public education We demand the education at government expense of gifted children of poor parents The government must undertake the improvement of public health – by protecting mother and child, by prohibiting child labor by the greatest possible support for all clubs concerned with the physical education of youth. We combat the materialistic spirit within and without us, and are convinced that a permanent recovery of our people can only proceed from within on the foundation of the common good before the individual good.
Τα σχόλια περιττεύουν.
Δύο πράγματα ήθελα να προσθέσω στην πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση.
Κατά την γνώμη μου το δικαίωμα στην ιδιοκτησία υπάρχει κυρίως γιατί είναι ο πιο δίκαιος, φυσικός και εφαρμόσιμος τρόπος να αποφεύγεται η βία που απορρέει από την διεκδίκιση σπανίζοντων φυσικών αγαθών από πολλούς. Κοινώς για την προστασία της ελευθερίας (απέναντι στην βία) θεσπίστηκε η ιδιοκτησία.
Εν πάση περίπτωση, όποια και αν είναι η πηγή του ιδιοκτησιακού δικαιώματος σε σχέση με το δικαιώμα στην ελευθερία, αυτές οι δύο αρχές είναι βασικές για τον φιλελευθερισμό.
Το ερώτημα του Lazopolis είναι εύλογο: ποιός θα βάλει τα όρια/νόμους/συντάγματα και στην πράξη, όποιος και να τα βάλει, δεν θα παραβιαστούν οι φιλελεύθερες αρχές;
Ίσως η θεωρητική απάντηση στο ερώτημα του lazopolis είναι καταφατική· κανείς δεν μπορεί να βάλει όρια έτσι ώστε να γίνονται απολύτως σεβαστές, σε άπειρη λεπτομέρεια, οι φιλελεύθερες αρχές. Διαφορετικά θα ζούσαμε σε μια ουτοπία. Όμως από έναν βαθμό και μετά σεβασμού των θεσμοθετών στις φιλελεύθερες αρχές φαίνεται ότι θα προσεγγίζουμε ολοένα και περισσότερο μια κατάσταση όπου οι φιλελεύθερες αρχές τηρούνται. Τα κράτη που βάζουν μια φιλελεύθερη βάση κάτω από τους, λίγο ή πολύ αυθαίρετους, ιδρυτικούς θεσμούς τους έχουν μια τάση για περαιτέρω "φιλελευθεροποίηση" των θεσμών αυτών και της κοινωνίας τους. Άρα το σημαντικό δεν είναι _ποιός_ βάζει τα όρια, αλλά ότι στην θέσπιση των ορίων επιδυκνείεται σεβασμός στις φιλελεύθερες αρχές.
Ίσα ίσα αγαπητέ Ρόαρκ , ίσα ίσα , τα σχόλια δεν περιττεύουν καθόλου μα καθόλου...
Κατ'αρχάς δε νομίζω ότι στην προκειμένη περίπτωση ο διαρρήκτης δίνει έστω και μια τσακιστή δεκάρα για το τι νομίζει ο ιδιοκτήτης. Αντίθετα είναι σταθερά προσανατολισμένος στη σωτηρία μιας ζωής και αυτή του την πρόθεση την λαμβάνει σοβαρά υπόψη η έννομη τάξη μιας ανοιχτής κοινωνίας γι αυτό και δεν τιμωρεί το διαρρήκτη ή τον τιμωρεί εντελώς ελαφρά.
Απορρίπτοντας την "ηθική προκρούστια κλίνη" αποδέχεσαι ουσιαστικά την ιδιοκτησιακή προκρούστεια κλίνη που καταδικάζει έναν ετοιμοθάνατο να ξεψυχήσει στα σκαλιά ενός σπιτιού επειδή ο ιδιοκτήτης δε γουστάρει να προσφέρει βοήθεια και μπορεί -ποιος ξέρει?- να κάνει χαβαλέ με τον επιθανάτιο ρόγχο του νεκρού. Δηλαδή απορρίπτοντας την ζούγκλα των ναζί παιδεραστών του προηγούμενου παραδείγματος μπαίνεις με φουσκωμένα πανιά στη ζούγκλα της ιδιοκτησιακής δικτατορίας.
Η ελευθερία είναι κι αυτή ένα κοινωνικό παράγωγο της ανάγκης των ανθρώπων να χτίσουν μια ζωή άξια να τη ζουν. Και σ'αυτό το δρόμο μεταξύ των συγκρουόμενων ελευθεριών υπάρχουν ή πρέπει να υπάρχουν άλλες αξίες που να τις αξιολογούν και να τις ιεραρχούν.Η ιδιοκτησία είναι μόνο μία από αυτές αλλά στο βαθμό που ο άνθρωπος δεν είναι μόνο "έχειν" αλλά και "γίγνεσθαι", και "είναι" δεν μπορεί να είναι το μόναδικό κριτήριο.Κι όσο περίεργο και εξωφρενικό και αν σου φαίνεται υπάρχουν αξίες μέσα σε μια κοινωνία, αξίες που αντανακλούν τα συμφέροντα, τις ηθικές αρχές, τα υπολείμματα αλληλεγγύης και κυρίως την πεποίθηση ότι μια κοινωνία έχει ως στόχο πρώτιστα να εξασφαλίσει την επιβίωση των κοινωνών.
Το ζήτημα με τον περιπτερά και τους κατοίκους που ζουν δίπλα στη χωματερή είναι ότι ενώ "τυπικά" η ιδιοκτησία τους δεν θίγεται ουσιαστικά θίγεται σε υπερβολικό βαθμό. οι συνθήκες ζωής δίπλα στη χωματερή χειροτερέυουν, η υγεία του περιπτερά τίθεται εν κινδύνω σε μια πολύβουη λεωφόρο. Κανείς δεν τους ρωτάει για αυτές τις αλλαγές που επηρεάζουν την ποιότητα ζωής τους καθοριστικά και συνεπώς η κοινωνία ως προς αυτήν την πτυχή καθίσταται "ανελεύθερη". Επαναλαμβάνω ότι η ελευθερία τους να μείνουν ή να φύγουν έρχεται μετά την καταπάτηση της ελευθερίας τους να ζουν και να εργάζονται σε ένα υγειινό και καθαρό περιβάλλον. Ποιο είναι το μυστικό? Ότι αυτές οι αξίες (πρόοδος, εκσυγχρονισμός, εξυπηρέτηση του συνόλου) είτε τις βάζεις σε εισαγωγικά είτε όχι υπάρχουν. Δεν είναι αυταπόδεικτες ή άυλες, μεταφράζονται σε κέρδος για τους κοινωνούς ή το κράτος, ή και για τους δύο, και επιβάλλονται στις ατομικές ιδιοκτησίες των λίγων με το πρόσχημα ότι εκείνοι "δεν μπορούν να ελέγχουν τις άμεσες εξελίξεις" (και ποιος μπορεί? και στο όνομα ποιου?). Το κλειδί είναι η εξισορρόπηση , νομικής φύσεως μεταξύ των αντικρουόμενων συμφερόντων ώστε η ελευθερία των μεν να περιορίζεται όσο λιγότερο γίνεται και η ελευθερία των δε να μην καταπατά κατοχυρωμένα δικαιώματα.
Συγχώρεσε με προκαταβολικά για το χαρακτηρισμό αλλά θεωρώ φτηνό το κόλπο με τους ναζί καθώς απλά δημιουργεί εντυπώσεις δίχως να εξηγεί πώς μπορούμε να συγκρίνουμε τους ελάχιστους με τους τεράστιους περιορισμούς της ιδιοκτησίας και να θεωρήσουμε ότι οι πρώτοι οδηγούν αναπότρεπτα στους τελευταίους αφού από μια ορισμένη στιγμή και μετά, συμφωνείς πιστεύω, πως η ποσότητα μεταμορφώνεται σε ποιότητα. Θα μπορούσα να επαναλάβω το παράδειγμα των ορίων της νόμιμης άμυνας αλλά δε θέλω να γίνω κουραστικός. Το ότι ο 20ος αιώνας γέννησε τα πασίγνωστα πια κρατικά και κοινωνικά εκτρώματα αποτελεί παράγωγο πολλών παραγόντων και όχι μονάχα του περιορισμού του δικαιώματος ιδιοκτησίας!! Θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για τον ιστορικισμό των κινημάτων κατά την άποψη Πόππερ, ή για την πλήρη απόρριψη της τυπικής ισότητας έναντι των κατοχυρωμένων δικαιωμάτων. Άλλωστε η ιδιοκτησία των περισσότερων Γερμανών θίχτηκε ελάχιστα κατά τη ναζιστική περίοδο και αυτό θα μπορούσαν να το βεβαιώσουν (αν ζούσαν) μεγαλοεπιχειρηματίες της εποχής, τύπου Κρουπ κλπ. Η ανομοιογενής μάζα των προκηρύξεων των ναζί που εν συντομία και για να μην παραθέτουμε όλες τις διακηρύξεις τους υπόσχονταν ό,τι ακριβώς επιθυμούσαν οι λαικές μάζες για να αποσπάσουν την ψήφο τους δεν αποτελεί βάση συζήτησης. Αντιθέτως το γεγονός ότι τελικά ο σκοπός τους επετεύχθει παρόλη την παράνοια της γενικής ιδεολογίας τους αποδεικνύει ότι ο λαός ανταποκρίθηκε σ'αυτές τις υποσχέσεις περί φροντίδας των ηλικιωμένων, προστασίας των αδυνάτων, κοινωνικής δικαιοσύνης , αποδεικνύει δηλαδή μονάχα ότι η βάση της κοινωνίας ακολουθούσε ένα αξιακό σύστημα βασισμένο στην αρχή ότι κάθε άνθρωπος πρέπει να έχει δικαίωμα σε μια ζωή άξια να τη ζει. Αλλά ελπίζω να μην πιστεύεις ότι η προστασία των ηλικιωμένων, ή η απαγόρευση της παιδικής εργασίας οδηγεί ίσια στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Μάλλον το αντίθετο συμβαίνει.Εκεί οδηγεί μια δικατορία, δηλαδή η απουσία όλων των αξιών που αποτελούν το σήμα κατατεθέν μιας ανοιχτής φιλελεύθερης κοινωνίας και που για να μην πλατειάζουμε αναφέρονται κάπως γενικόλογα βέβαια -στην πλειοψηφία τους- στα περισσότερα συντάγματα.
Επίσης μια που το φερε η κουβέντα η ναζιστική δικτατορία αποδεικνύει το πού καταλήγει μια κοινωνία όταν ο καθένας κοιτάει αποκλειστικά και μόνο το τομάρι του. Όπως έγραψε ο Μπέρτολ Μπρεχτ..."Όταν κυνηγήθηκαν οι Εβραίοι , δε μίλησα δεν ήμουν Εβραίος. Όταν κυνηγήθηκαν οι ομοφυλόφιλοι δε μίλησα,δεν ήμουν ομοφυλόφιλος (...) Όταν με κυνήγησαν δε βρέθηκε κανείς για να μιλήσει".
Δε θες να επιβληθείς σε κανέναν λες. Μα και μόνο η πίστη σου ότι η ιδιοκτησια είναι το μοναδικό κριτήριο της ελευθερίας, εφόσον επιθυμείς να αναχθεί σε αρχή της ανοιχτής κοινωνίας συνεπάγεται την επιβολή της σ'όλους τους διαφωνούντες.Πιστευεις δηλαδή ότι η κοινωνία πρέπει να είναι "έτσι" και όχι "αλλιώς". Εκτός κι αν μέσα στο πνεύμα των αντικειμενικών συνθηκών και της "αναπότρεπτης" αλλαγής τους, βαφτίζεις αυτόν τον εξαναγκασμό των διαφωνούντων "προσαρμογή" και ακόμα ακόμα "ελευθερία" να αυτοεξοριστούν αν το θέλουν! Σου θυμίζω ότι το ίδιο ισχυρίστηκε και ο Φιντέλ Κάστρο για τους αντιφρονούντες που αυτοεξορίστηκαν ("ήταν συνειδητή απόφαση τους και ήταν ελεύθεροι να το κάνουν"). Για μένα αντίθετα η κοινωνική συμβίωση παράγει αναπότρεπτα κανόνες που οδηγούν σ'έναν απαραίτητο αλλά στοιχειώδη περιορισμό των κοινωνών σ'όλα τα επίπεδα. Δεν νομίζω ότι αυτός ο "ηθικός καταναγκασμός" είναι χειρότερος από το μονίμως απαραβίαστο και άρα "ιερό" της ιδιοκτησίας. Η διαφορά μας είναι ότι εγώ το παραδέχομαι ενώ εσύ όχι, κι αυτό είναι ακόμα πιο επικίνδυνο όταν αποκτά τον αέρα του "αυτονόητου" και αντιπαραβάλλεται στα άλλα "αυθαίρετα" αξιακά συστήματα.
Τέλος, μια και τέθηκε ως θέμα η ιδιοκτησία πρέπει να υποχωρεί κατά τη γνώμη μου όταν τίθεται εν κινδύνω η ανθρώπινη ζωή.Η δε ευθανασία πρέπει να επιτρέπεται όταν πρόκειται για προβλήματα ανίατων ασθενειών κλπ. Αλλά νομίζω ότι η κοινωνία θα πρέπει να προστατεύσει έναν τρελαμένο απ'τις ορμόνες του έφηβο που φουντάρει απ'τον 8ο όροφο επειδή τον μάλωσε η καθηγήτρια.Αλλά κάθε περιορισμός απαιτεί φειδώ γιατί και η ιδιοκτησία αποτελεί έκφραση της ελευθερίας και η αγορά κύριος μοχλός της. Οπότε ούτε και η ιδιοκτησία θα πρέπει να καταπατάται παρά μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις οι οποίες σε μία ανοιχτή κοινωνία αξιολογούνται από την έννομη τάξη της με βάση τις παραδεδεγμένες ανθρωπιστικές και δημοκρατικές αρχές
"Το ερώτημα του Lazopolis είναι εύλογο: ποιός θα βάλει τα όρια/νόμους/συντάγματα και στην πράξη, όποιος και να τα βάλει, δεν θα παραβιαστούν οι φιλελεύθερες αρχές;"
ο Νοζικ στο Anarchy, state and Utopia εχει δωσει την απαντηση εδω και σχεδον 30 χρονια. Αλλα μιλαμε για ενα βιβλιο που ακομα (μεχρι πριν εναν χρονο τουλαχιστον) δεν εχει μεταφραστει στα ελληνικα!
Το κρατος εχει δικαιωμα υπαρξης μονο σαν νυχτοφυλακας, σαν ο ελαχιστος δυνατος μηχανισμος επιβολης της αρχης της τηρησης των προσωπικων δικαιωματων.
Προμηθέα,
Δεν είμαι νομικός, όμως πιστεύω ότι στην περίπτωση της παραβίασης του περιουσιακού δικαιώματος σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης δύο πράγματα ισχύουν:
α) Η κοινωνία αποφασίζει δίκαια να μην επιβάλλει το μέρος εκείνο της τιμωρίας που έχει σαν σκοπό τον συνετισμό, για εύλογους λόγους. Σκεπτικό: το άτομο έχει δικαίωμα, απέναντι στην κοινωνία, να παραβεί τους νόμους της όταν διακυβέβεται η ζωή.
β) Είναι όμως άδικο να εξαιρεθεί το θύμα από όποια αποζημίωση δικαιούται για την παραβίαση του περιουσιακού δικαιώματος του. Σκεπτικό: το άτομο δεν έχει δικαίωμα να παραβαίνει τα δικαιώματα άλλων ατόμων, συνεπώς είναι δίκαιο να πληρώσει το κόστος της ζημιάς αυτός που την δημιούργησε.
Τώρα, όσον αφορά τον ιδιοκτησιακό προκρούστη, πιστεύω ότι μπερδεύεις τα δύο παραπάνω πράγματα. Ο ιδιοκτήτης στου οποίου τα σκαλιά ξεψυχάει ο μελλοθάνατος έχει δύο ρόλους: πρώτον είναι ένας ελεύθερος άνθρωπος, κύριος του εαυτού του. Δεύτερον, είναι μέλος μιας κοινωνίας που έχει συμφωνήσει ότι η ανθρωποκτονία από αμέλεια είναι κολάσιμο αδίκημα. Υπό αυτόν τον ρόλο είναι υποχρεομένος να μην αμελήσει μπροστά στον μελλοθάνατο. Όμως ο πρώτος ρόλος είναι πιο θεμελιώδης γιατί χωρίς την ελεύθερη βούληση επί εαυτού και κτημάτων δεν θα είχε κανένα ηθικό νόημα το επιγενόμενο κοινωνικό συμβόλαιο που καθιστά δυνατό τον δεύτερο ρόλο. Πώς θα καταδίκαζες κάποιον για ανθρωποκτονία από αμέλεια αν δεν αναγνωρίσεις ότι είναι ελεύθερος;
Λες μετά ότι η ελευθερία είναι απλά ένα από τα παράγωγα της ανάγκης να ζει κανείς μια άξια ζωή. Εδώ μπαίνουμε σε πολύ βαθιά νερά (η αξιολόγηση της ζωής). Όπως παρατηρείς και εσύ εν μέρη, οι αξίες που παράγωνται από μια κοινωνία αντανακλούν τα συμφέροντα, τις πεποιθήσεις και τα νοητικά συμπλέγματα ορισμένων ανθρώπων. Κάποιες αξίες είναι πολύ βασικές (όπως η αξία της οικογένειας) κάποιες άλλες όχι τόσο βασικές. Πολλές από τις αξίες αυτές συγκρούονται μεταξύ τους και νικάνε ή χάνουν. Η ισότητα μεταξύ των φύλων π.χ. ήταν μέχρι πρόσφατα μια ανύπαρκτη αξία. Τίθεται λοιπόν το θέμα, πώς θα αξιολογήσουμε τις αξίες;
Υπάρχουν πολλές απόψεις, π.χ. ο Nietzsche λέει ότι η αξία που θα αξιολογεί τις αξίες είναι η θέληση για δύναμη (*). Ο Marx θα έλεγε ότι η υπέρτατη αξία είναι η ιστορική αναγκαιότητα που αυτός έβλεπε (άρα ότι μας οδηγεί στην κατεύθυνση αυτή είναι άξιο). Η φιλελεύθερη άποψη είναι, πιστεύω, η εξής: Η υπέρτατη αξία θα είναι αυτή που μοιράζονται όλοι οι άνθρωποι, η ελευθερία επί του εαυτού.
(*) παρεξηγημένη έννοια IMHO.
Πρόσεξε, όχι η ελευθερία επί του περιβάλλοντος σου, αλλά επί του εαυτού. Όλα τα άλλα προέρχονται από αυτό και αξιολογούνται μεταξύ τους συγκρίνοντας την "απόσταση" τους από την πρωταρχική αξία.
Η αξία της ιδιοκτησίας, καθώς και η αξία της τήρησης των συμβολαίων με κοινή συναίνεση είναι παράγωγες αξίες οι οποίες είναι οι πιο κοντινές στην πρωταρχική αξία. Είναι δύσκολο να διακρίνει κανείς ποιά είναι πιο σημαντική. Επίσης ανθρωπολόγοι έχουν ανακαλύψει ότι αυτές οι αξίες υπάρχουν οπουδήποτε υπάρχουν πάνω από δύο άνθρωποι.
Όσο όμως εμπλέκονται περισσότερα άτομα, όσο απουσιάζει η ρητή και κοινή συναίνεση τόσο οι αξίες απομακρύνονται από την πρωταρχική αξία της ατομικής ελευθερίας. Π.χ. το δικαίωμα του Βασιλιά επί της πρώτης νύχτας γάμου κάθε νύφης απέχει έτη φωτός από το πρωταρχικό δικαίωμα. Επίσης το δικαίωμα μου να μην ανοίξει ένα μπουρδέλο δίπλα στο σπίτι μου απέχει περισσότερο από ότι απέχει το δικαίωμα του ιδιοκτήτη του μπουρδέλου στην ελεύθερη διάθεση του εαυτού και της περιουσίας του.
Για να μην μακρυγορούμε και γυρνάμε γύρω από τα ίδια, η έννομη τάξη πυο τα λαμβάνει υπόψη δεν είναι η έννομη τάξη μιας ανοιχτής κοινωνίας. Είναι η έννομη τάξη μιας κοινωνίας οργανωμένης γύρω από μια κρατικά επιβαλόμενη ηθική, που επιβραβεύει ή τιμωρεί τους ανθρώπους με βάση την συμμόρφωσή τους στην ηθική αυτή.
Η ιδιοκτησιακή προκρούστεια κλίνη είναι απλά λέξεις για εντυπώσεις αλλά κενές επιχειρήματος. Η κλίνη του Προκρούστη είναι αυτή που προσπαθεί να επιβάλλει την ομοιμορφία και να καταργήσει την διφορετικότητα στις αναλογίες του σώματος. Η ηθική προκρούστεια κλίνη είναι αντίστοιχα αυτή που προσπαθεί να μας επιβάλλει την ομοιμορφία στις ηθικές αρχές και την συμπεριφορά. Η ιδιοκτησιακή τι είναι; Αυτή που προσπαθεί να εξομοιώσει τις ιδιοκτησίες των μελών της κοινωνίας; Αν κάτι τέτοιο έβγαλες από όσα έχω πει, μάλλον πρόκειται για παρανόηση. Αλλά ακόμα και αυτό το παράδειγμα δείχνει πόσο καταστρεπτική είναι η επιβολή της ομοιμορφίας. Η ιδιοκτησιακή προκρούστεια κλίνη εφαρμόστηκε όχι σε κοινωνίες που περιγράφω, αλλά εκεί που το άτομο στερήθηκε των ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων και το τι άνηκε στον καθένα ήταν αποτέλεσμα κεντρικού σχεδιασμού. Όπως και η κλίνη του Προκρούστη άφηνε ανάπηρους ή σκότωνε τους περαστικούς, έτσι και η εφαρμογή της ιδιοκτησιακής προκρούστειας κλίνης άφησε εκατομμύρια θύματα, λοιμούς, διάλυση των κοινωνικών δεσμών κτλ Έτσι ακριβώς και η ηθική προκρούστεια κλίνη που μας προτείνεις είναι καταστροφική, όσο ευγενείς και αν είναι οι αρχές που θέλεις να επιβάλεις.Όσο και αν σου φαίνεται εξωφρενικό, ο καθένας μπορεί να έχει ότι αξίες, υπολείμματα, πεποιθήσεις κτλ θέλει, δεν μπορεί όμως να τις επιβάλλει σε κανέναν πέραν του εαυτού του.
Επίσης και η ζούγκλα της ιδιοκτησιακής δικτατορίας που μου αποδίδεις είναι απλά ένα λεκτικό παιχνίδι (στο οποίο οι λέξεις χάνουν την πραγματική τους σημασία). Θα μπορούσες να μιλήσεις για ιδιοκτησιακή δικτατορία αν η ιδιοκτησία του ενός μπορούσε να επιβληθεί πάνω στην ιδιοκτησία του άλλου (δηλαδή να μην του επιτρέπει να λαμβάνει ελεύθερα κάθε στιγμή αποφάσεις για την ιδιοκτησία του με αποκλειστικό γνώμονα την μεγιστοποίηση του οφέλους του). Να τον αναγκάσει δηλαδή να παραχωρήσει μέρος της ελευθερίας που του παρέχει η ιδιοκτησία του, παρά την θέλησή του, προς όφελος της ιδιοκτησίας του πρώτου. Όπως βλέπεις, η φιλελεύθερη κοινωνία σε προστατεύει από την ιδιοκτησιακή δικτατορία περισσότερο, και όχι λιγότερο, από κάθε άλλη. Αντίθετα σε κοινωνίες κρατισμού (επιβαλόμενης ηθικής, μειωμένων ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων και όλου του νομικού συστήματος που τα περιορίζει όπως η δική μας καλή ώρα), η ιδιοκτησία του ενός μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να επηρεαστεί η κεντρική εξουσία και αυτή να επιβάλει σε άλλους ιδιοκτήτες οικονομικές επιλογές αντίθετες προς το συμφέρον τους. Αυτό είναι ιδιοκτησιακή δικτατορία.
Όσο για την ναζιστική Γερμανία τα ιδιοκτησιακά δικαιώματα (ειδικά των βιομηχάνων) καταπατήθηκαν πλήρως. Η ιδιοκτησία συνίσταται τόσο στην κυριότητα όσο και στην ελευθερία χρήσης ενός περιουσιακού στοιχείου. Στην ΕΣΣΔ είχαμε πλήρη κατάργηση και των δύο. Στην ναζιστική Γερμανία, μπορεί κάποιος να διατηρούσε την κυριότητα, έχασε όμως κάθε ελευθερία χρήσης πάνω στην ιδιοκτησία του (και αυτό μπορεί να το βεβαιώσει ο Κρουπ και κάθε άλλος επιχειρηματίας) διότι αναγκαζόταν να υπακούει σε οικονομικά πλάνα κεντρικά σχεδιασμένα, από το τι θα παράγει, πού θα το πουλήσει, πώς θα οργανώσει την επιχείρηση κτλ
Η ελευθερία δεν είναι μια λέξη πασπαρτού να την κόβουμε και να την ράβουμε όπως θέλουμε. Δεν υπάρχει ελευθερία επί το περιβάλλοντος. Δεν υπάρχει ελευθερία εκτός των ορίων της ατομικής ιδιοκτησίας. Κάθε φορά που υπερβαίνουμε τα όρια της ατομικής ιδιοκτησίας (στο όνομα αυθαίρετων και γενικών ελευθεριών) καταπατούμε τις ατομικές ελευθερίες κάποιων άλλων. Ο τρόπος για να καταπατώνται στο ελάχιστο δυνατό οι ατομικές ελευθερίες είναι ο απόλυτος σεβασμός της ατομικής ιδιοκτησίας. Γι’αυτό η ελευθερία κάποιου «να ζει σε ένα υγεινό περιβάλλον» δεν έρχεται πιο πάνω από την ατομική ελευθερία. Το άτομο μπορεί να επιλέξει ελεύθερα όποιο περιβάλλον θέλει, δεν μπορεί όμως να επιβάλλει σε κανένα περιβάλλον πώς θα διαμορφωθεί. Η ιδιοκτησία και η αγορά θα καθορίσουν τελικά τα χαρακτηριστικά του περιβάλλοντος.
Ο μόνος μηχανισμός που μπορεί να κρίνει αποτελεσματικά τι συνιστά πρόοδο, εκσυγχρονισμό και κέρδος για τα μέλη μιας κοινωνίας είναι η αγορά και τίποτε άλλο. Όχι μόνο σέβεται απόλυτα τις ατομικές ελευθερίες και τα ιδιοκτησιακήα διακιώματα αλλά πετυχαίνει και την πιο αποτελεσματική διαχείρηση των συνολικών πόρων της κοινωνίας, και αυτό δεν είναι αμπελοφιλοσοφία, είναι αποδεδειγμένο στα οικονομικά από την εποχή του Παρέτο. Κάθε άλλος μηχανισμός που επικαλείται «αξίες», «προόδους» κτλ όχι μόνο δεν πετυχαίνει ανάλογα αποτελέσματα αλλά στο όνομα της «πρόοδου» καταπατά ατομικές ελευθερίες και δικαιώματα. Το κλειδί λοιπόν σε μια φιλελεύθερη ανοιχτή κοινωνία είναι η ελεύθερη αγορά, όχι οι νομικοί περιορισμοί και οι νομικής φύσης εξισορροπήσεις. Το κράτος μεγιστοποιεί την αποτελεσματικότητά του όταν προστατεύει απόλτυα την ατομική ιδιοκτησία και αφήνει την αγορά να λειτουργήσει, όχι όταν την στρεβλώνει με νομοθετικές παρεμβάσεις.
Δεν υπάρχει μικρή και μεγάλη καταπάτηση της ατομικής ελευθερίας. Από την στιγμή που ανοίγουμε την κερκόπορτα (στο όνομα της ανθρώπινης ζωής, του υγειϊνού περιβάλλοντος, του εκσυγχρονισμού, της προόδου κτλ) απέχουμε ελάχιστα από την κατάργησή της. Διότι όταν δίνουμε σε ένα μηχανισμό εξουσία επί των ατομικών μας ελευθεριών, είναι αδύνατο να τον σταματήσουμε μετά. Γι΄αυτό η αναφορά στους ναζί δεν ήταν καθόλου φτηνή (και δεν είχε κανενός είδους προσωπική αιχμή) διότι μας δείχνει ιστορικά που οδηγούν οι καλύτερες και οι ευγενέστερες των προθέσεων όταν σύγκρούονται με τις ατομικές ελευθερίες. Δεν είναι η προστασία από την παιδική εργασία ή φροντίδα των ηλικιωμένων που οδηγεί στην δικτατορία. Είναι η αποδοχή τους ως υψηλότερων αξιών σε σχέση με την ατομική ελευθερία που το κάνει.
Για να επικαλεστώ και τον Milton Friedman: A society that puts equality ahead of freedom will end up with neither equality nor freedom.
Ο δικός σου ηθικός καταναγκασμός σε ένα στοιχειώδη περιορισμό σε όλα τα επίπεδα διαφέρει πράγματι από τον δικό μου. Όχι στο ότι είναι λιγότερο αυθαίρετος (διότι οι παραδεδεγμένες «ανθρωπιστικές και δημοκρατικές αρχές» που επικαλείσαι είναι το ίδιο «αυθαίρετες» και πολύ λιγότερο «αυτονόητες» από την ατομική ελευθερία) αλλά διότι χρειάζεται ένα μηχανισμό επιβολής πολύ πιο επικίνδυνο (το κράτος) από τον δικό μου μηχανισμό (την ελεύθερη αγορά).
Όταν λέω ότι δεν επιβάλλομαι σε κανένα σημαίνει ότι δεν επιβάλλομαι με βία (όπως ο Φιντέλ, όπου οι αντιφρονούντες έφυγαν για να γλυτώσουν από τις εκτελέσεις που διέταζε ο Τσε, τις εθνικοποιήσεις της περιουσίας τους κτλ), ούτε με κανέναν άλλον τρόπο που αναγκάζει κάποιον να λειτουργήσει με οποιοδήποτε άλλο γνώμονα πέρα από τον προσωπικό του υπολογισμό κόστους/οφέλους. Αντίθετα οι ανθρωπιστικές αρχές σου τελικά δικαιολογούν την κρατική βια.
Για να κλείσω με την Ayn Rand: When money ceases to be the tool by which men deal with one another, then men become the tools of men. Blood, whips and guns-or dollars. Take your choice, there is no other.
Ελπίζω ειλικρινά οι συνομιλητές να διαβάσουν την απάντηση , δεδομένου ότι ο τίτλος του ποστ κατέβηκε απ την κεντρική σελιδα.
Κατ’ αρχάς για να ανακεφαλαιώσω. Σε γενικές γραμμές η φιλελεύθερη κοινωνία αναγνωρίζει 3 πτυχές ελευθερίας. Τρεις κατηγορίες δικαιωμάτων που προσφέρει στους κοινωνούς της. Ελευθερία επί της ζωής(συν σωματική ακεραιότητα), επί της τιμής και της περιουσίας. Ο διαχωρισμός δεν είναι τυχαίος καθώς πρόκειται για διαφορετικά νόμιμα αγαθά που θεωρούνται όμως κατ’αρχήν ισότιμα. Φυσικά η ισοτιμία είναι μονάχα τυπική. Μια ματιά στον ποινικό κώδικα, σε κάθε ποινικό κώδικα αρκεί για να μας δείξει μια απλή αλήθεια. Η βλάβη της ζωής τυποποιείται ως ιδιαίτερα βαρύ έγκλημα και τιμωρείται στην πλειοψηφία των περιπτώσεων με κάθειρξη. Η κλοπή θεωρείται σαφώς ελαφρύτερο και ποινικοποιείται με την επιβολή φυλάκισης. Η δε τιμή τιμωρείται κι αυτή, σπάνια με φυλάκιση και αρκετές φορές με πρόστιμο ή απλή κάθειρξη. Ανάμεσα στην κλοπή και την ανθρωποκτονία, τοποθετείται η ληστεία που τιμωρείται βαρύτερα από την πρώτη και ελαφρύτερα από τη δεύτερη. Εκτός αν πρόκειται για ληστεία μετά φόνου οπότε η κάθειρξη είναι η επιβαλλόμενη ποινή. Αλλά και στην εγκληματοποίηση της κλοπής υπάρχουν ποσοτικές διαφοροποιήσεις που στα υψηλότερα τους επίπεδα αγγίζουν το έγκλημα της ανθρωποκτονίας. Από αυτήν την επισκόπηση τι προκύπτει? Ότι σε μία φιλελεύθερη κοινωνία η ιδιοκτησία δεν είναι μια εσωτερικά συνεκτική ομοιόμορφη έννοια αλλά μια διαφοροποιούμενη και ποιοτικά ιεραρχούμενη έννοια γένους.
Και έτσι πρέπει να είναι καθώς σε πραγματικό επίπεδο η ζωή δεν ισοπεδώνεται, δε μπορεί να ισοπεδώνεται με ένα υλικό αντικείμενο. Φυσικά σε αφαιρετικό επίπεδο , σε ιδεαλιστικό αν θέλετε επίπεδο οι ελευθερίες στη ζωή και την κατοχή του αντικειμένου είναι ισότιμες. Αλλά στην πραγματικότητα οι ελευθερίες καθορίζονται ως προς την έκταση τους, ως προς τα αγαθά επί των οποίων υφίστανται. Άρα σε τελική ανάλυση, όταν ο ένας άνθρωπος δεν μπορεί να επιβιώσει χωρίς την κλοπή, και το θύμα δεν θα υποστεί σοβαρή βλάβη από την τελευταία είναι λογικό η ελευθερία του ενός να βαρύνει περισσότερο από ότι η ελευθερία του άλλου για μία δίκαιη έννομη τάξη. Η κλίνη του προκρούστη αντίθετα είναι αυτή που επιβάλει όλες οι επιμέρους ιδιοκτησίες να ισοπεδώνονται και να συσκευάζονται σε ΜΙΑ ενιαία υπεριδιοκτησία που κανείς δεν μπορεί να την αγγίξει ή να τη θίξει χωρίς να παίζει κανένα ρόλο ο λόγος ή η αιτία. Η ανάγκη του ενός, όσο τεράστια και απελπιστική, όσο ολιγαρκής ως προς την απαίτηση από τον άλλο κι αν είναι καταδικάζεται στο πυρ το εξώτερο εφόσον ο άλλος δεν είναι πρόθυμος να προσφέρει ούτε το ελάχιστο, έστω κι αν μιλάμε για ένα κουτί γάζες. Αυτό για μένα είναι ιδιοκτησιακή δικτατορία.
Αντίθετα η κοινωνία δεν είναι ζούγκλα. Υφίστανται οργανωμένοι θεσμοί όπου μπορεί κανείς να βρει το δίκιο του. Και αυτός ο θεσμός είναι τα δικαστήρια, τα οποία στην περίπτωση σύγκρουσης ελευθεριών χρησιμοποιούν το μεθοδολογικό εργαλείο της στάθμισης συμφερόντων και κυρίως της αρχής της αναλογίας για να καθορίσουν την παραβίαση του δικαιώματος. Δηλαδή εν συντομία, η κλοπή μιας γάζας για τη σωτηρία μιας ζωής δικαιολογείται, ενώ η απαίτηση από κάποιον όμηρο να παραχωρήσει ο οποιοσδήποτε άσχετος όλη την περιουσία του για να σωθεί δεν δικαιολογείται . Η ιδιοκτησία ως όρος μέσα στη γενικολογία του δεν μπορεί να διευκρινήσει και να εξιδεικεύσει αυτές τις περιπτώσεις. Κανείς δε μιλά για δήμευση αλλά για αποζημίωση του θύματος ΜΕΤΑ όμως την παραβίαση που του στερεί ασφαλώς μέρος της ελευθερίας του αλλά σαφώς μικρότερο από αυτό που θα στερούνταν ο ετοιμοθάνατος συμπολίτης του.
Όσον αφορά τα θετικά της αγοράς δεν έχω καμία αντίρρηση να τα αποδεχτώ ένα προς ένα και απορώ γιατί συζητάς το συγκεκριμένο θέμα.
Δε χρειάζεται η προπαγάνδα υπέρ της αγοράς μεταξύ ατόμων που ήδη γνωρίζουν την αξία της. Το θέμα μας είναι άλλο. Το ζήτημα του κράτους . Γιατί ο προβληματισμός για την επιβίωση του δεν είναι δυιστικός (ύπαρξη ή κατάργηση) αλλά πολύ πιο πολύπλοκο. Δηλαδή είναι διαφορετικό να ζητάς ένα περιορισμένο κράτος ή ένα παρεμβατικό, ή το minimal state. Για μια ακόμα φορά, ας μην γενικεύουμε.. Αλλά οι αξίες αυτές της ανοιχτής κοινωνίας όπως την ορίζεις πρέπει λογικά να προστατεύονται από τους καταπατητές. Το ερώτημα λοιπόν είναι ποιος θα προστατεύσει τα ατομικά δικαιώματα των κοινωνών? Απάντηση: Είτε ένοπλες ομάδες ιδιωτών (σεκιούριτι) είτε το κράτος , είτε οι ίδιοι οι κοινωνοί. Πιστεύω ότι από τις τρεις περιπτώσεις η παραχώρηση της υλικής βίας στο φιλελεύθερο κράτος κρύβει τους λιγότερους κινδύνους. Και όταν μιλάμε για φιλελεύθερο κράτος δεν εννοούμε ούτε δικτατορία, ούτε γραφειοκρατία. Η ισορροπία ανάμεσα στη δημοκρατική κρατική οργάνωση και την αγορά είναι ένα ζήτημα πραγματικό που στηρίζεται στους στοιχειώδεις όρους επιβίωσης και των δύο. Ο κίνδυνος των ολιγοπωλίων πχ θα μπορεί να αποσοβηθεί από ένα νομικό πλαίσιο που θα διασφαλίζει τους όρους ύπαρξης της ελεύθερης αγοράς.
Ρόαρκ το κράτος είναι μια μηχανή κατασκευασμένη για να διασφαλίζει κάποια συμφέροντα. Είναι δε ένας πολυσύνθετος οργανισμός ο οποίος παρουσιάζει θετικά και αρνητικά στοιχεία. Η εγγύτητα των κοινωνικών ομάδων στα προπύλαια της κρατικής εξουσίας καθορίζει και το βαθμό αντανάκλασης των συμφερόντων τους στην κρατική πολιτική. Ο υπαλλικοστρατιωτικός μηχανισμός του είναι όντως άχρηστος στο μεγαλύτερο βαθμό του. Το ζήτημα είναι όμως ότι η ηθική που πουλά το κράτος στους κοινωνούς δεν είναι η «δικιά» του ηθική, αλλά μια διάθλαση της κοινωνικής ηθικής, της ηθικής της βάσης που καθώς φιλτράρεται κατά την άνοδο της από τα κοινωνικά στρώματα και τη γραφειοκρατική τάξη καταλήγει να αντεπιστρέφεται από το κράτος στη βάση ως επιβολή. Αυτή όμως η αλήθεια δε σημαίνει ότι η ηθική του κράτους είναι ολότελα ξένη στην ηθική της βάσης. Γιατί αν ίσχυε κάτι τέτοιο τότε αυτή η ηθική θα ήταν αμετάβλητη, άχρονη , αμετάλλακτη. Αντίθετα οι κοινωνικοί κραδασμοί τη μεταλάσσουν, την τροποποιούν, την αναμορφώνουν. To ζήτημα είναι να φτάσουμε στο σημείο που το κράτος δε θα είναι ικανό να επιβ΄΄αλει την ηθική της γραφειοκρατίας του ή την ηθική κάποιας κοινωνικής ομάδας, ή οποιαδήποτε ηθική πέρα από την υπεράσπιση του αξιακού τριπτύχου στο οποίο αναφέρθηκα πριν.Αυτό όμως δε σημαίνει ότι ένα μέρος της ηθικής του παρόντος κράτους δε θα επιβιώσει στο μελλοντικό "μικρό" κράτος.Η επιβράβευση ή η τιμώρηση δεν πρέπει να θεωρείται μονάχα με όρους αυθαίρετης επιβολής αλλά και με όρους κοινωνικής λειτουργικότητας. Δηλαδή είναι διαφορετικό να τιμωρείται κάποιος επειδή έβρισε το “βασιλέα” (βοήθεια μας) και άλλο να τιμωρείται επειδή δολοφόνησε έναν συμπολίτη του. Ας μη γενικεύουμε αυθαίρετα.
Το θέμα δεν είναι ισότητα ή ελευθερία έτσι γενικά στις περιπτώσεις παιδιών ή ηλικιωμένων. Η ελευθερία κάποιου θα καταπατηθεί ούτως ή άλλως. Είτε το εργαζόμενο παιδί θα υποχρεωθεί αθέλητα να δουλέψει 12 ώρες ημερησίως για να θρέψει τον εαυτό του είτε ο εργοδότης του θα υποχρεωθεί να δώσει αύξηση στη μητέρα του παιδιού για να μη το σέρνει κι αυτό ως εργάτη. Άρα δε μιλάμε για την ελευθερία ως ανώτερη αρχή έτσι απλά και όμορφα αλλά για την ελευθερία του ενός από τα ενδιαφερόμενα μέρη…Διαλέγει κανείς πλευρά και την υπερασπίζει με βάση τις αρχές του. Τώρα το πώς οι ανθρωπιστικές αξίες οδηγούν στην δικτατορία αυτό ένας θεός το ξέρει. Γιατί οι Ναζί δεν επικαλέστηκαν ανθρωπιστικές αξίες αλλά εξισωτικές κοινωνικά αξίες και ο ανθρωπισμός συνεπάγεται ισότητα σε βιολογικό επίπεδο και όχι σε κοινωνικό. Το εντελώς αντίθετο με τους Ναζί δηλαδή…
.
Η ελευθερία επί του εαυτού είναι ένα απαραίτητο κριτήριο, το δίχως άλλο για μια ανοιχτή φιλελεύθερη κοινωνία. Κανείς δεν το αρνείται αυτό και κανείς δεν το υποβαθμίζει. Αλλά το θέμα είναι πιο πολύπλοκο στο βαθμό που η κοινωνία δεν είναι ένα αριθμητικό άθροισμα ατόμων αλλά μια έμψυχη κοινότητα, μια οργανωμένη πολιτεία στην οποία συμφωνούμε όλοι πιστεύω οι συλλογικές απόφάσεις επί της κοινής ιδιοκτησίας αφορούν τους πάντες και επηρεάζουν με τον ένα ή άλλο τρόπο τους πάντες. Η εξισορρόπηση, νομικής φύσεως εξασφαλίζει μια εξισορρόπηση συμφερόντων απαραίτητη για την ομαλή συμβίωση. Έτσι και η αποζημίωση των απαλλοτριούμενων κτημάτων σε συνδυασμό με τη συγκατάθεση των ιδιοκτητών δίχως δηλαδή την παλαι ποτέ κρατική «δήμευση».
Ο Κρουπ ήταν ο σημαντικότερος υποστηρικτής των Ναζί και δε νομίζω ότι ξαφνικά τον έπιασε μανία αυτοκαταστροφής. Η καταπάτηση των δικαιωμάτων ιδιοκτησίας στο ναζιστικό καθεστώς δε μπορεί να συγκριθεί ούτε στο ελάχιστο με την αντίστοιχη καταπάτηση στο σοβιετικό. Αλλά η πρώτη δικτατορία δε διέφερε ιδιαίτερα στα «κατασταλτικά της καθήκοντα» από τη δεύτερη, ίσα ίσα πλειοδοτούσε σε βαρβαρότητα και σαδισμό. Αυτό πρέπει να μας ανοίξει λιγουλάκι τους ορίζοντες ως προς τις αιτίες της γέννησης αυτού του καθεστώτος. Ο περιορισμός της ιδιοκτησίας είναι μάλλον μία μονάχα από τις αιτίες του ολοκληρωτισμού, ίσως ίσως ένα σύμπτωμα του και σίγουρα όχι Ο μοναδικός λόγος.
Η ατομική ελευθερία περιορίζεται κάθε στιγμή. Περιορισμός της ατομικής ελευθερίας είναι και το κόκκινο φανάρι , αλλά αυτός ο περιορισμός διαλεκτικά οδηγεί σε περισσότερη ελευθερία, την ελευθερία που έχουμε να κυκλοφορούμε υπό φυσιολογικές συνθήκες, στο δρόμο. Αν ένας έστω περιορισμένος μηχανισμός δεν αναλάβει την προάσπιση των περιοριστικών της ατομικής ελευθερίας κανόνων ποιος θα το κάνει? Αν όχι ο τροχονόμος, εσυ? Το ίδιο συμβαίνει και με την απαγόρευση της παιδικής εργασίας. Ποιος θα επιβάλει την τήρηση της αρχής αυτής μέχρις ότου η αγορά έστω υποθετικά αναπτύξει οργανικά μηχανισμούς που θα απονεκρώσουν αυτό το θεσμό?
Όταν λέμε ότι επιβάλλεσαι εννοούμε ότι στοχεύεις στη γέννεση ενός κοινωνικού καθεστώτος του οποίου η σφοδρή παραβίαση όπως είναι λογικό θα επιφέρει τη βία ως απάντηση. . Αλλιώς δε θα είναι βιώσιμο το σύστημα σου και αυτό είναι κατανοητό φαντάζομαι. Κατά συνέπεια η κοινωνία όπως την φαντάζεσαι επιφυλάσσει για τους ανθρώπους που θα παραβούν τις αρχές της ποινές, όπως ακριβώς ο Φιντέλ και ο Τσε, άντε ίσως όχι τόσο αυστηρές.
Κάτω από αυτές τις συνθήκες οποιαδήποτε δήλωση τύπου «απόλυτη ελευθερία» και «μη επιβολή» είναι το λιγότερο παραπλανητική για κάθε κοινωνικό σύστημα. Με το παραμύθι της «κοινωνικής απελευθέρωσης» του σοβιετικού προλεταριάτου νανούριζε ο Τρότσκυ τους ευρωπαίους κομμουνιστές επί δεκαετίες πριν γίνει γνωστή η φρικτή αλήθεια. Το θέμα αντίθετα είναι αφού αποδεχτούμε τον περιορισμό ως πραγματικότητα να εμβαθύνουμε σ’ αυτόν να εξάγουμε τις περιπτώσεις όπου πρέπει να επιβάλλεται και να τον περιορίσουμε με τη σειρά μας σε μια σκιά της αυταρχικής του φύσης .
Η ελευθερία δεν είναι μια γενικόλογη υπερβατική αρχή. υπάρχει παράλληλα με την κοινωνική ζωή, παράγεται από ενδογενείς ανάγκες του ανθρώπινου πλάσματος και συνιστά κορύφωση της θέλησης του για δύναμη αν αφουγκραστούμε λίγο τον Φρειδερίκο αγαπητέ Κουκ. Η ελευθερία είναι απαραίτητος όρος για μια αξιοπρεπή ζωή αλλά μέσα στα πλαίσια της κοινωνίας οι ελευθερίες συγκρούονται, σταθμίζονται, υποτάσσονται ή επικρατούν αναλογα με τις συνθήκες και τα αξιακά μας συστήματα. Η ελευθερία του εαυτού σ'ένα φιλελεύθερο σύστημα είναι ο κανόνας. Η καταπάτηση της είναι η εξαίρεση και γι'αυτό θα πρέπει να ξεψαχνίζουμε αυτήν την εξαίρεση, να την αναλύουμε και να την οριοθετούμε. Αλλιώς η απολυτότητα των αρχών μας μοιραία θα αυτουπονομεύσει το ίδιο μας το σύστημα...Αυτά
Θα ήθελα να προσθέσω επίσης ότι δε διαφωνώ καθόλου με την ανάλυση του Κουκ όσον αφορά το κριτήριο της εγγύτητας της ελευθερίας του καθενός στην πρωταρχική αξία. Αλλά αυτό δεν φανερώνει παρά μόνο ότι οι ελευθερίες των κοινωνών σταθμίζονται και διαφοροποιούνται, δεν ισοπεδώνονται από τον οδοστρωτήρα της "Ιδιοκτησίας" (με την έννοια που της δίνει ο Ρόαρκ). Όπως η "πρόοδος" κρύβει μια νότα αυταρχισμού έτσι και το "δικαίωμα στο περιβάλλον" κρύβει μια νότα παραπλανητικής γενικότητας.Η προσβαλλόμενη υγεία του περιπτερά λ.χ. είναι μια πτυχή της ιδιοκτησίας του που υποτάσσεται στην ιδιοκτησία του γείτονα του ( του ιδιοκτήτη της λεωφόρου στην προκειμένη περίπτωση). Ποια από τις δύο είναι ανώτερη και ποια κατώτερη? Η ποιοτικά ισοπεδωμένη έννοια "Ιδιοκτησία" δεν μπορεί εδώ να δώσει απάντηση.
Δηλαδή αυτό που λέω είναι ότι μέσα στα πλαίσια μιας γιγάντιας κοινωνίας οι ελευθερίες των κοινωνών φτάνουν συχνά στο σημείο της σύγκρουσης, και μάλιστα μιας σύγκρουσης τόσο ολέθριας ώστε δεν μπορεί να επιβιώσει η μία χωρίς να χαθεί η άλλη. Ο ρόαρκ προκρίνει το κριτήριο της ιδιοκτησίας για να ξεδιαλέξουμε ποια από τις 2 ελευθερίες θα υπερνικήσει την άλλη. Και μάλιστα το κριτήριο του είναι τόσο απόλυτο ώστε οπως υποστηρίζω φτάνουμε στο άλλο άκρο, αυτό της ιδιοκτησιακής δικτατορίας που αναλύω στην ανωτέρω απάντηση. Εγώ προκρίνω το κριτήριο της εμβάθυνσης επί της ιδιοκτησίας με 2 μεγεθυντικούς φακούς. Την πρακτική εναρμόνιση των συγκρόυόμενων δικαιωμάτων και την πίστη ότι η ζωή είναι ανώτερη από την ύλική ιδιοκτησία και η ελευθερία είναι ανώτερη από τη ζωή μονάχα όταν συμπυκνώνονται στο ίδιο πρόσωπο. Αλλά για να αποτρέψουμε τον κίνδυνο εκτράχυνσης αυτών των περιορισμών επιλέγω το εργαλείο της αναλογικής στάθμισης των συγκρουόμενων ελευθεριών. δηλαδή μια ζωή είναι ανώτερη του δικαιώματος της ιδιοκτησίας αλλά μονάχα ως το σημείο εκείνο που η παραβίαση του 2ου δε θα είναι ιδιαιτέρως επαχθής για τον δέκτη της και υπό την προυπόθεση ότι εν συνεχεία θα λάβει μια εύλογη αποζημίωση για τη ζημία. Αλλιώς θεωρώ ότι φτάνουμε στο σημείο όπου υπό την επικάλυψη της "ελευθερίας"(που δεν είναι σε τελική ανάλυση ελευθερία αλλά αυθαιρεσία) μια ελάχιστη ζημία του ιδιοκτήτη να επιλέγεται ως αγαθό άξιο μεγαλύτερης προστασίας από την καθοριστικά έυρύτερη ζημία που θα υποστεί ο κατ'ανάγκη παραβάτης αν δεν τελέσει την παράβαση.
Το έγκλημα στην περίπτωση του ετοιμοθάνατου, των σκαλιών και του αδιάφορου ιδιοκτήτη δεν είναι ανθρωποκτονία από αμέλεια γιατί η άνθρωποκτονία από αμέλεια προυποθέτει ότι ο δράστης οδήγησε ο ίδιος το θύμα στην βλάβη της υγείας του που επέδρασε θανατηφόρα στον οργανισμό του. Στην περίπτωση μας έχουμε το αυτοτελές έγκλημα της "παράλειψης λύτρωσης από κίδυνο ζωής" που προυποθέτει κίνδυνο ζωής από την μία πλευρά και ολοκληρωτική αδιαφορία από την άλλη ακόμα κι αν για τη σωτηρία της ζωής αρκεί μια απειροελάχιστη κίνηση. Αλλά το "λάθος" σου που δικαιολογείται απόλυτα καθώς δεν είσαι νομικός φανερώνει τα λεπτότατα όρια ανάμεσα στις 2 αυτές παράνομες πράξεις. Πόσο απέχει η ανθρωποκτονία από αμέλεια από την παράλειψη από κίνδυνο ζωής? Αρκετά για τα υψίπεδα της νομικής αλλά στην πράξη και τα 2 εγκλήματα επιδεικνύουν την ίδια περιφρόνηση στο έννομο αγαθό της ζωής και αυτή η θεμελιώδης αντικοινωνική συμπεριφορά θα πρέπει πιστεύω να επισημανθεί και να καταδικαστεί από την έννομη τάξη.
Αύξησα τον αριθμό των ποστς που φαίνονται στην μπροστινή σελίδα ώστε να μη "θάβονται" τέτοιες καλές συζητήσεις εξαιτίας της αυξημένης συχνότητας των νέων ποστς...
σωστος. Ισως θα επρεπε καπως να ανεβαζουμε πιο πανω στην λιστα θεματα που ειναι ιδιαιτερως ενδιαφεροντα (ή να τα συνδεουμε απο την κυριως σελιδα του κοκκορα σαν "Ενδιαφερουσες συζητησεις").
Δεν ξέρω πόσο εφικτό είναι το πρώτο αλλά το δεύτερο είναι πολύ καλή ιδέα! Θα ενσωματώσουμε στο site με κάποιο τρόπο -λογικά με λινκ- αυτά τα debates σύντομα!
Άνοιξα νέο ποστ με τίτλο "Ιδιοκτησιακά δικαιώματα, αγορά και ελευθερία" για να συνεχιστεί εκεί η κουβέντα.
Δημοσίευση σχολίου