"For in a struggle one must have both legs firmly planted on the earth. The Party had taught one how to do it. The infinite was a politically suspect quantity, and the "I" a suspect quality. The Party did not recognize its existence. The definition of an individual was a multitude of one million divided by one million"
Από το Μηδέν και το Άπειρο του Άρθουρ Κέστλερ.
Πρόσφατα ξανάπεσε στα χέρια μου το αριστούργημα του Κέστλερ. Ο ήρωας Ρουμπάσοφ , παρασημοφορεμένος επαναστάτης και πρώην διπλωμάτης ενός εργατικού κράτους (δε διευκρινίζεται ο τόπος-υποννοείται η Ε.Σ.Σ.Δ. του μεσοπολέμου) συνθλίβεται τελικά από τον τυρρανικό καχύποπτο μηχανισμό του κυρίαρχου κόμματος. Ένας φιλόσοφος του κομμουνιστικού ολοκληρωτισμού οδηγείται στην κόλαση του παράλογου κόσμου που ο ίδιος έχτισε. Έχοντας αφομοιώσει τα διδάγματα της "ιστορικής αναγκαιότητας" που δίνουν δικαιολογία σε κάθε βδελυρή πράξη , έχοντας και ο ίδιος διαπράξει κάθε έγκλημα και προδοσία στο όνομα του ΄"υπέρτατου σκοπού" αντικρίζει τελικά τις ίδιες του τις αξίες να στρέφονται εναντίον του. Και εκείνος, εκμηδενισμένος, δίχως πια ίχνος ατομισμού ή αξιοπρέπειας για να τον στήσει στα πόδια του, μετά τις πρώτες αντιστάσεις δέχεται τελικά στωικά τη μοίρα του και ισοπεδώνεται εθελοντικά από τον οδοστρωτήρα της ιδεολογίας του..Το άτομο και η μάζα , η μοναδικότητα και η συλλογικότητα μέσα από μια πορεία σύγκρουσης και υποταγής του πρώτου στο δεύτερο. Πρόσφατα διάβασα ότι οι Ερυθροί Χμερ τιμωρούσαν παραδειγματικά όσους έκαναν χρήση της λέξης "εγώ" αντί για το καθαγιασμένο "εμείς". Αντικρίζοντας αυτές τις φρίκες μπορεί κανείς να αντιληφθεί την πραγματική αξία της φιλελεύθερης ανοιχτής κοινωνίας
4 σχόλια:
Ο Ρουμπάσωφ θα μπορούσε να είναι χαλαρά ο Μπουχάριν (ή οποιοδήποτε από τα θύματα των μεγάλων εκκαθαρίσεων του Στάλιν το 1937-38, της Πολιτιστικής Επανάστασης του Μάο κτλ).
Όχι μόνο επικροτούσε όλες τις προηγούμενες εκκαθαρίσεις και τις καθαγίαζε ιδεολογικά, αλλά μέχρι τέλους ζητούσε συμμετοχή σε αυτές.
Στο Anthem (1938) η Ayn Rand περιγράφει μια κοινωνία που έχει καταργηθεί η λέξη "εγώ" και χρησιμοποιείται μόνο το "εμείς".
Ακριβώς, αυτό είναι το τραγικό στην ιστορία. Ότι συνηθίζοντας να τραβά σε όλα τα ζητήματα τις λογικές σκέψεις ως τις ακραίες συνέπειες τους, ο Ρουμπάσωφ καταλήγει να αυτοεξοντωθεί μέσα από την συνειδησιακή διαλεκτική του. Τα ακραία όρια αυτού του ορθολογισμού συναντούν τον απόλυτο παραλογισμό.Στο πρόσωπο του διαθλώνται οι εσωτερικές συγκρούσεις ολόκληρης της κομμουνιστικής ιδεολογίας που ξεκινώντας υποτίθεται από τα ευγενή ιδανικά κατέληξε στην πιο φρικτή και καταστροφική δικτατορία που είδε ποτέ ο κόσμος. Ο Καίστλερ μου φαίνεται ότι είχε δηλώσει πως ο Ρουμπάσωφ είναι ένα μίγμα Μπουχάριν και Τρότσκυ. Στο τέλος ο ήρωας παραδίδεται εθελοντικά στον δήμιο του αφού αυτό είναι "προς το συμφέρον του κόμματος". Οι άνθρωποι εκείνοι είχαν εθιστεί τόσο βαθιά στον κολλεκτιβισμό που όταν κάποιος τελικά τους πέταξε έξω από αυτόν (με εξαίρεση τον Τρότσκυ που είναι άλλη ιστορία)κατάντησαν σκιές του εαυτού τους, εκμηδενισμένα ανδρείκελα, "αναπνέωντες νεκροί"...Και μια που το φερε η κουβέντα στο http://www.omhros.gr/Kat/History/Mod/Leaders/Bukharin.htm βρίσκεται η κατάθεση του Μπουχάριν.Από εκεί αντιγράφω λίγες σειρές...
Ι shall now speak of myself,.of the reasons for my repentance. Of course, it must be admitted that incriminating evidence plays a very important part. For three months I refused to say anything. Then I began to testify. Why? Because while in prison I made a revaluation of my entire past. For when you ask yourself: ”If you must die, what are you dying for?” - an absolutely black vacuity suddenly rises before you with startling vividness. There was nothing to die for, if one wanted ta die unrepented. And, on the contrary, everything positive that glistens in the Soviet Union acquires new dimensions in a man’s mind. This in the end disarmed me completely and led me to bend my knees before the Party and the country. And when you ask yourself: ”Very well, suppose you do not die; suppose by some miracle you remain alive, again what for? Isolated from everybody, an enemy of the people, in an inhuman position, completely isolated from everything that constitutes the essence of life . . ” And at once the same reply arises. And at such moments, Cltizens Judges, everything personal, all the personal incrustation, all the rancour, pride, and a number of other things, fall away, disappear. And, in addition, when the reverberations of the broad International struggle reach your ear, all this in its entirety does its work, and the result is the complete internal moral victory of the U.S.S.R. over its kneeling opponents (...) World history is a worldcourt of judgement..(...)the whole country stands behind Stalin; he is the hope of the world; he is a creator.
Ουδέν σχόλιο...
πωπω οντως το Μηδεν και το Απειρο ειανι πολυ καλο βιβλιο. Θυμαμαι οταν το πρωτοδιαβασα μικρος που μου χε μεινει η σκηνη που περπαταει στον διαδρομο προς το δωματιο της εκτελεσης
ΥΓ Ροαρκ θα χαρεις αν μαθεις οτι μολις ξεκινησα το Atlas Shrugged...
Η ιστορία του Καίστελ δηλώνει την τραγική επαναστάσεων και καθεστώτων που ξεκινάνε για το λαό και καταλήγουν εναντίον του λαού.
Η ΕΣΣΔ είναι το τρανταχτότερο παράδειγμα, αν και η Δύση έχει να επιδείξει πολλά παρόμοια που απλά υπερσκιάζονται από την κατάρευση του "υπαρκτού σοσιαλισμού" (με πολλά εισαγωγικά όπως έλεγε ο Κ. Καστοριάδης διότι ούτε υπαρκτός ήταν ούτε σοσιαλισμός, αλλά αυτό είναι άλλη ιστορία).
Δημοσίευση σχολίου