Καποιος να μας σωσει απο τους προστατες του περιβαλλοντος

Διαβασα παλι περι προστασιας του περιβαλλοντος καταρχας στον Μιχαλη και μετα στα μυστικα του κολπου. Συγκεκριμενα μιλουσαν με αρνητικα λογια για την επεκταση του αεροδιαδρομου του αεροδρομιου Μακεδονια.

Αυτο που πολλοι οικολογιζοντες δεν βλεπουν ειναι οτι ολες οι αποφασεις σε αυτην την ζωη ενεχουν μια σταθμιση (γνωστο στα οικονομικα σαν trade off). Οπως ειχαμε εξηγησει παλαιοτερα στο θεμα της ασφαλειας στις πτησεις, 100% καλυψη απο εναν κινδυνο ειναι αδυνατη. Πολυ παρομοια, 100% προστασια του περιβαλλοντος ειναι αδυνατη. Θα επρεπε να δολοφονησουμε περιπου το 95% της ανθρωποτητας και να γυρισουμε στην εποχη του χαλκου, και παλι μια βλαβη θα την προκαλουσαμε στο περιβαλλον. Αν δεχτουμε οτι καποια μολυνση ειναι αναποφευκτη, ερχομαστε στο ερωτημα: ποση?

Μα ακριβως τοση, ωστε το οφελος απο την δραστηριοτητα που προκαλει μολυνση (πχ ενας δρομος, ενα εργοστασιο) να ισουται με το κοστος απο την καταστροφη του περιβαλλοντος. Αν εξετασετε με το απλο αυτο κριτηριο τις μαξιμαλιστικες απαιτησεις των οικολογων και ΝΙΜΒΥιστων*, θα δειτε οτι μαλλον αρλουμπολογουν. Και υποψιαζομαι** οτι και στην επεκταση του Μακεδονια, αυτη ειναι η αληθεια.

Το χειροτερο που δεν καταλαβαινουμε σε αυτην την χωρα της υποκρισιας, ειναι οτι αυτες οι μαξιμαλιστικες απαιτησεις εχουν οδηγησει στην κατασταση μας. Η Ελλαδα ειναι η πιο αναρχα δομημενη χωρα στον πολιτισμενο κοσμο επειδη "εχουμε αυστηρους κανονισμους", καθε χρονο μας βασανιζουν πυρκαγιες επειδη "προστατευουμε τα δαση", η χωροταξια μας ειναι αθλια, οι πολεοδομιες μας ειναι φρικτες εστιες διαφθορας, τα σκουπιδια μας πνιγουν επειδη δεν εχουμε σωστους χωρους υγειονομικης ταφης, οι επιχειρησεις δεν ξερουν που να εγκατασταθουν κτλ κτλ Δεν αναγνωριζετε το κλασικο σπιραλ: σχεδιασμος εργων, αντιαναπτυξιακες "οικολογικες" διαδηλωσεις, φοβιτσιαρηδες πολιτικοι που αποσυρουν το εργο, κατασκευη ανεξελεγκτων αυθαιρετων με μπολικη διαφθορα, χωρις οικολογικα προτυπα ουτε σοβαρη παραγωγικοτητα και-παμε-παρακατω? Δεν νομιζετε οτι εφτασε καιρος να αλλαξουμε?

Παραρτημα: η κλασικη ιδεα του Ρ.Κοους (R.Coase) για καταστασεις οπου εχουμε δυο μερη με αντιθετα συμφεροντα.
Στην αυγη της εποχης των σιδηροδρομων, οι ατμοκινητες μηχανες εριχναν σπιθες στα χωραφια αποπου περνουσαν και κατεστρεφαν τα σπαρτα. Οι νομικοι αντιμετωπισαν το θεμα σαν θεμα αποδωσης της ευθυνης. Ετσι θελαν να δωσουν την πληρη ευθυνη στους σιδηροδρομους, οι οποιο επρεπε να πληρωνουν πληρη αποζημιωση για καθε ζημια.

Ο Κοους παρατηρησε οτι για την ρυπανση γενικα χρειαζονται δυο μερη, ο ρυπαινων και ο ρυπαινομενος. Η πληρης αποδωση ευθυνης στο ενα απο τα δυο μερη ειναι λαθος, γιατι αφαιρει πληρως τα κινητρα απο το αλλο μερος να ελαχιστοποιει τις ζημιες. Ετσι στο παραδειγμα μας, αν οι σιδηροδρομοι εχουν ολη την ευθυνη, τοτε ο αγροτης θα καλλιεργει ας πουμε τα πιο ακριβα σπαρτα διπλα στις γραμμες, γνωριζοντας οτι τυχον βλαβες θα αποζημιωνονται πληρως. Αν απτην αλλη οι σιδηροδρομοι δεν εχουν καμμια ευθυνη, τοτε θα βαζουν υπερβολικα πολλα τρενα στην γραμμη, αδιαφορωντας για την ζημια που προκαλουν. Ειναι σαφες οτι για την γενικη οικονομια ομως, δεν ειναι αδιαφορο που βαζει τα σπαρτα του ο αγροτης και ποσα τρενα περνουν απ'τις γραμμες. Το συνολικο οφελος μεγιστοποιειται αν και ο αγροτης και ο σιδηροδρομος παιρνουν καποια λογικα μετρα αποφυγης ζημιων.
Ετσι ο Κοους προτεινε εναν αποκεντρωμενο μηχανισμο που να λυνει το προβλημα, την δημιουργια δικαιωματων ιδιοκτησιας πανω στις ρυπαινουσες δραστηριοτητες. Ετσι εκδιδουμε καποια πιστοποιητικα που δινουν "Δικαιωμα διελευσης ενος τρενου την ωρα". Αν εχεις δυο τετοια, μπορεις να εχεις δυο τρενα την ωρα κ.ο.κ. Αυτα τα πιστοποιητικα μπορουμε να τα μοιρασουμε οπως θελουμε στα εμπλεκομενα μερη, μετα οι δυο τους θα κανουν αγοραπωλησιες δικαιωματων, εως οτου φτασουν στην καλυτερη λυση. Και η λυση θα ειναι η καλυτερη για τους δυο τους, αλλα και για την οικονομια συνολικα!
Μια λεπτομερεστερη συζητηση θα ερθει οπως υποσχεθηκα σε ενα αρθρο συντομα.

*συνδρομο ΝΙΜΒΥ, not-in-my-back-yard. Το συνδρομο των ατομων που θελουν λεφτα, ευκαιριες, αναπτυξη, καταναλωση, φτανει τα εργοστασια και η μολυνση να μην ειναι στην δικη τους αυλη.
**ισως να εχω αδικο. Ας μου το δειξει καποιος...

ΥΓ Περναω το θεμα μονο ακροθιγως, γιατι ετοιμαζεται μια καλη (ελπιζω) γενικοτερη αναλυση, που θα ερθει λογικα σαν 8ος νεολληνικος μυθος: "Αξιοποιηση ή τσιμεντοποιηση?".
ΥΓ2 κοιταξτε και την πλουσια αρθρογραφια μας στο θεμα περιβαλλον