Πανηγυρικός για την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου

Πανηγυρικός για την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου για το σχολ. έτος 2006–07 στο Δήμο Τυρού που εκφωνήθηκε από τον Σωκράτη Μεταξά.

Τιμούμε σήμερα συλλογικά την αυθόρμητη και ανιδιοτελή θυσία των πατεράδων, των παππούδων και των προπαππούδων μας, που πριν εξήντα έξι χρόνια με διάθεση νίκης πριν τη ΝΙΚΗ, υπερασπίστηκαν την τιμή της χώρας μας φυλάσσοντας «Θερμοπύλας». Νοηματοδότησαν τις έννοιες «της εθνικής Κυριαρχίας και ανεξαρτησίας» εκδιώχνωντας τους μελανοχιτώνες φασίστες, συνέβαλαν όσοι λίγοι στην επανεγκαθίδρυση της Ελευθερίας και της Δημοκρατίας, τουλάχιστον σ’ αυτό που καλούμε σήμερα Δυτική Ευρώπη, συνέτριψαν και μέσω της εθνικής αντίστασης τον Ολοκληρωτισμό και τον Εθνικοσοσιαλισμό του Άξονα.

Είναι δύσκολο, σχεδόν αδιανόητο, να μεταφέρουμε την ατμόσφαιρα (πολιτική, κοινωνική, στρατιωτική... στη χώρα μας, σ’ όλη την Ευρώπη, στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού) της εποχής εκείνης στα δικά μας τα χρόνια, στη σημερινή εποχή. Τότε ήταν η Ευρώπη χωρισμένη σε πολλά πολιτικά στρατόπεδα: του κόκκινου Ολοκληρωτισμού της Σοβιετικής Ένωσης, του μαύρου φασισμού του Μπενίτο Μουσολίνι, του καφέ εθνικοσοσιαλισμού του Αδόλφου Χίτλερ, των εθνικών δικτατοριών όπως του Σαλαζαρ στην Πορτογαλία, του Φράνγκο στην Ισπανία, του Ιωάννη Μεταξά στην Ελλάδα κτλ.. Είχαμε μη φιλελεύθερα βασιλικά καθεστώτα στην Αλβανία, στη Βουλγαρία, ρεπουμπλικανικό μονοκομματικό καθεστώς στην Τουρκία, ρατσιστικά και αντισημιτικά ρεύματα στο Βέλγιο, την Ολλανδία, το Λουξεμβούργο, όπως και στην ίδια τη Γαλλία, μητέρα της αστικής επανάστασης του 1789. Η Ελευθερία στην πολιτική και στην οικονομική δράση περιοριζόταν μόνο σε μια γωνιά της υφηλίου, δηλ. Στον αγγλοσαξωνικό και πέριξ αυτού χώρο (Ηνωμένο Βασίλειο, Η.Π.Α., Καναδά, Νορβηγία, Αυστραλία, Νέα Ζηλανδία).

Σήμερα βρισκόμαστε ακριβώς στην αντίπερα όχθη. Ενωποιούμε την Ευρώπη, τη διευρύνουμε, προσπαθούμε να εμβαθύνουμε τους ευρωπαΐκούς κοινοτικούς θεσμούς. Προβλήματα υπάρχουν. Όχι όμως εκείνης της περασμένης εποχής. Έχουμε άλλα, που η φύση τους δεν καλεί τον πατριωτισμό μας στα όπλα αλλά στο ήθος, στη συντονισμένη συλλογική δράση, στη λελογισμένη χρήση του Νου και τα παράγωγά του.

«Οι παλαιώτεροι» εξ ημών εκ καλής προθέσεως πολλές φορές, ίσως και ορθώς, μας κακίζουν εμάς τους εκπαιδευτικούς, τους δασκάλους των παιδιών τους. Θέτουν το ζήτημα πως η μαθητιώσα και φοιτητιώσα νεολαία μας ξέχασε σήμερα τις εθνικές μας επετείους, ίσως ακόμη και το νόημά τους. Οι νέοι μας, κατά αυτήν την αντίληψη, συγχέουν ονόματα, ημερομηνίες, γεγονότα των εθνικών και κοινωνικών αγώνων και εορτών.

Εγώ όμως αναλαμβάνοντας την ευθύνη σας διαβεβαιώνω, πως δε θα πρέπει να ενοχλούμαστε σημαντικά απ’ αυτές τις μη ευχάριστες διαπιστώσεις των ικανοτήτων μνήμης της νεολαίας μας. Θα αιτιολογήσω αυτόν τον ισχυρισμό μου αναφέροντάς δυο βασικές παραμέτρους.

Παρακαλώ συγκρίνατε τις εθνικές επετείους με εκείνες άλλων λαών. Όλων των χωρών οι εθνικές εορτές είναι σεβαστές, δείχνουν κάτι, όσο αφορά τη δημιουργία ή τη συνέχιση της ιστορικής πορείας ενός έθνους, ενός λαού. Οι δικές μας όμως γιορτές δε βρίσκουν το πραγματικό τους νόημα μόνο στο κλειστό χώρο των συνόρων μας. Αυτό ισχυρίζομαι εγώ. Έχουν ιδιαίτερη αξία, διότι αναφέρονται κυρίως εκτός στενού ελλαδικού χώρου. Η αφορμή των διενέξεων σχετίζονται από τη μια με το στενό χώρο της πατρίδας μας, η σύσσωμη αντίδραση των προγόνων μας όμως επηρεάζει το διηνεκές χρόνο, το μέλλον. Εμπνέεται από αρχές, όπως της Ελευθερίας, της Ανεξαρτησίας, της εθνικής Κυριαρχίας και της δημοκρατικής Πολιτείας που στηρίζεται στα ατομικά δικαιώματα, στην ισότητα απέναντι στο Νόμο.

Το βαθύτερο νόημα της Επετείου της 28ης του Οκτώβρη τολμώ να πω, ότι δε διαφέρει στη σημασία του από τις άλλες εθνικές γιορτές. Δεν μπερδεύει η νεολαία μας λοιπόν τις εθνικές Επετείους μας, αλλά οι εθνικές μας εορτές στηρίζονται σε ένα παναθρώπινο βάραθρο, στο αξιακό σύστημα της Ελευθερίας και της ανθρώπινης Αξιοπρέπειας, που δεν τις κάνει να ξεχωρίζουν σε τίποτα αναμεταξύ τους.

Θέλω να ελπίζω πως το κατανοούμε όλοι, η 28η Οκτωβρίου δεν είναι μια μέρα ανάμνησης ενός λαού μόνο, του ελληνικού που αντιστάθηκε στον ολοκληρωτισμό και την ανελευθερία, αλλά μια στιγμή έμπνευσης και παγκόσμιας αναφοράς όλων εκείνων της «παγκόσμιας κοινωνίας των πολιτών», που κάτω από τις ίδιες συνθήκες θα αντιδρούσαν με τον ίδιο τρόπο, επιδιώκοντας δηλ. την Ελευθερία και την Αξιοπρέπεια.

Τούτο συνάδει με τα πρώτα δύο άρθρα της «Διακήρυξης των δικαιωμάτων και του ανθρώπου και του πολίτη» της γαλλικής εθνοσυνέλευσης του 1789:
«Άρθρο 1: Όλοι οι άνθρωποι γεννιούνται ελεύθεροι και έχουν ίσα δικαιώματα.
Άρθρο 2: Ο στόχος κάθε πολιτικής οργάνωσης είναι η προστασία των φυσικών και απαραβίαστων δικαιωμάτων του ανθρώπου. Αυτά τα δικαιώματα είναι η Ελευθερία, η Ιδιακτησία, η ασφάλεια και η Αντίσταση ενάντια στην καταπίεση».

Ο αγώνας για Ελευθερία είναι συνεχής. Οι πρόγονοί μας αντιστάθηκαν στο φασισμό και του κατέφεραν ένα ισχυρό πλήγμα όταν την εποχή εκείνη άλλα έθνη υποτάσσονταν μοιρολατρικά στην υποδούλωση. Εμείς σήμερα ανακαλούμε τη δράση των προγόνων μας στη μνήμη μας. Όμως παραλαμβάνουμε απ’ αυτούς την ιερή υποχρέωση να συνεχίσουμε τον αγώνα τους. Οι σημερινοί εχθροί είναι όμως άυλοι, μη χειροπιαστοί και άμεσα αντιληπτοί, όπως και η αντίσταση που θα έχουμε να αντιπαρατάξουμε. Σήμερα όσο ποτέ δεν μετράει πιο πολύ απ’ ότι ο άνθρωπος. Ο οποίος φέρει συνείδηση κι αυτοέλεγχο των πράξεών του. Τούτη τη μάχη έχει να κερδίσει η γενιά μας και να συγκριθεί με τους αγώνες των προηγούμενων. Ας το αποδείξει, ώστενα έχει νόημα να βροντοφωνάξουμε:
-Ζήτω η 28η Οκτωβρίου,
-Ζήτω η Αξιοπρέπεια και η Ελευθερία του Ανθρώπου,
-Ζήτω!

Unser Nationalfeiertag, der 28. Oktober, der Tag des erfogreichen Widerstands Griechenlands gegen den ungerechtfertigten Angriff des faschistischen Italien Mussolinis, basiert auf kollektiven europäischen Prinzipien und fördert sie, wie die Freiheit, die Selbstbestimmung, die Unabhängigkeit, die Menschlichkeit. Es sollte daher kein Feiertag des Hasses oder des Andersseins sein, sondern des Sieges gegen den Nationalsozialismus, den Faschismus und den Totalitarismus. In diesem Sinne symbolisiert dieser Kampf die Einigkeit der Völker gegen den Schatten der Vergangenheit und steht für eine menschliche und wertvolle Zukunft.

Μεταξάς Σωκράτης (Διόρθωση του γερμανικού κειμένου Σουζάννε Μεταξά)