e-rooster blog: Απεβίωσε ο Milton Friedman

Πέμπτη, Νοεμβρίου 16, 2006

Απεβίωσε ο Milton Friedman

Πριν από μία ώρα περίπου απεβίωσε ένας από τους μεγαλύτερους διανοητές του 20ου αιώνα και ένας από τους εμβληματικότερους προμάχους του φιλελευθερισμού, ο Νομπελίστας καθηγητής Μίλτον Φρίντμαν. Πέθανε 94 ετών.

Ας είναι ελαφρύ το χώμα που τον σκεπάζει...

Η συνέντευξη που μας έδωσε προ λίγων εβδομάδων είναι από τις ελάχιστες τελευταίες του (αν όχι η τελευταία), αποδεικνύοντας την αξιοσημείωτη διαύγεια πνεύματός του μέχρι τέλους.

23 σχόλια:

Γεώργιος Ιακ. Γεωργάνας είπε...: Ασφαλώς ένας μεγάλος φιλόσοφος σσίγησε για πάντα.
Γιατί, όμως, αυτή η κοινοτοπία για το χώμα που τον σκεπάζει. Μήπως δεν ήταν ορθολογιστής και πίστευε ότι το χώμα θα τον βαραίνει μετά θάνατον, ή οι αναγνώστες δεν είμαστε και το πιστέυουμε ;; 16/11/06 21:38
kouk είπε...: Ε εντάξει, ίσως θα έπρεπε να είχε πει κάτι του στυλ "θα μας λείψει", αλλά big deal. Το νόημα της φράσης στην προκειμένη περίπτωση είναι πιστεύω απλά να δείξει κανείς τα καλά συναισθήματα του απέναντι στον νεκρό, όχι να εκφράσει κάποια μεταφυσική άποψη.; 16/11/06 21:48
Derevirn είπε...: Κρίμα... Έφυγε πλήρης ημερών πάντως.; 16/11/06 22:13
cobden είπε...: Πολύ κρίμα.Σπουδαία μορφή ο Φρίντμαν...Υπάρχει βέβαια και η κριτική που του έγινε από τον Murray Rothbard από libertarian σκοπιά (Δες εδώ http://www.lewrockwell.com/rothbard/rothbard43.html), που μπορεί να ανοίξει πολλές συζητήσεις. Εγώ πάντως θα ήθελα να επισημάνω τις απόψεις του Φρίντμαν για την αποποινικοπόίηση των ναρκωτικών και τον ρόλο που έπαιξε στην κατάργηση του draft στις Η.Π.Α. τη δεκαετία του 1970. Όλα αυτά δείχνουν πως ο Φρίντμαν ήταν ένας πραγματικός μαχητής για την ελευθερία σε όλους τους τομείς της κοινωνικής και οικονομικής ζωής(παρά τα λάθη του και τις ασυνέπειες που σωστά, κατά τη γνώμη μου, επισημαίνει ο Ροθμπαρντ); 17/11/06 00:27
Chrysotheras είπε...: The time is gone, the song is over, thought I'd something more to say...; 17/11/06 00:33
Kensai είπε...: R.I.P.

BBC Obituary; 17/11/06 00:59
Ανώνυμος είπε...: Το 1997 βρισκόμουν στο πανεπιστήμιο του Σικάγο ως επισκέπτης καθηγητής. Ένα Σάββατο σταμάτησα στο γραφείο μου να τελειώσω μια δημοσίευση που την είχα κάπως καθυστερήσει. Κι όπως είχα την πόρτα ανοιχτή μπαίνει μέσα ο κύριος Friedman. Περαστικός από το Σικάγο για λίγες μέρες και πάντοτε περιπατητής του campus τα Σαββατοκύριακα. Δεν τον αναγνώρισα αλλά κατάλαβα ποιος ήταν όταν συστήθηκε. Μιλήσαμε για λίγο, κυρίως για την ιστορία του πανεπιστημίου, για την εμπειρία του εδώ, για τα καλά και τα κακά του ιδρύματος, και για άλλα πολλά.

Πάνε σχεδόν δέκα χρόνια από τότε. Έμεινα τελικά στο πανεπιστήμιο, ανέλαβα τις μεταπτυχιακές σπουδές στο τμήμα μου, υπηρέτησα ως αναπληρωτής πρόεδρος και πρόεδρος. Τις εύστοχες παρατηρήσεις του Friedman για τη φύση του πανεπιστημίου αυτού τις θυμήθηκα πολλές φορές αυτά τα χρόνια. Σήμερα όμως αντηχούν στ αυτιά μου ακόμη πιο έντονες, καθώς θυμάμαι τη στιγμή που πέρασε την πόρτα του γραφείου μου, γεμάτος όρεξη για φιλική συζήτηση.

Ο Milton Friedman ήταν ένας ευγενέστατος, χαμογελαστός, και καλοδιάθετος άνθρωπος. Αυτές τις μέρες θα μνημονεύσουμε τον επιστήμονα που έφυγε πλήρης ημερών. Ας μνημονεύσουμε όμως και τον εξαιρετικό άνθρωπο που στόλιζε την πανεπιστημιούπολη αυτή με το χαμόγελό του.; 17/11/06 01:00
philos είπε...: Να ζήσουμε χρόνια πολλά, και να διαδίδουμε την γνώση και τις ιδέες που μας άφησε.
Η μνήμη του θα είναι αιωνία!; 17/11/06 01:21
Γ.Σαρηγιαννίδης είπε...: Το πρώτο βιβλίο που διάβασα περί φιλελευθερισμού ήταν το Free To Choose. Ο M. Friedman είναι από τους ανθρώπους που επηρέασαν την πορεία της ιστορίας μας.
Είναι ο Elvis του φιλελεύθερου rock’n’roll. Thank you sir.

Από το blog του γιου του David Friedman ‘Ideas: M.F.’:
Cattle die, kindred die,
Every man is mortal:
But the good name never dies
Of one who has done well.; 17/11/06 08:14
Spinoza είπε...: Δεν ανήκω στους θαυμαστές του (ας συζητήσουμε κάποια άλλη φορά το γιατί) αλλά ο Φρήντμαν συγκαταλέγεται ανάμεσα στα μεγάλα Φιλελεύθερα Πνεύματα.

Οι roosters πάλι πρώτη μούρη.; 17/11/06 10:26
Κοινότητα Εκάλης είπε...: Σίγουρα θα λείψει και σε πολλούς στην Χιλή, ειδικά στον Πινοσετ. Εκανε μεγαλο εργο αλλα δεχετε και μεγαλη κριτικη ειδικα στο ρολο των επιχειρησεων στην κοινωνια και στην παρεμβαση του στην Χιλή; 17/11/06 14:38
Roark είπε...: Δεν ήταν κριτική αυτό. Συκοφαντίες και ψεύδη ήταν.; 17/11/06 14:52
Κοινότητα Εκάλης είπε...: O όρος Miracle of Chile δεν ήταν δικός του δηλαδή;; 17/11/06 15:39
Roark είπε...: Και σε τι ΑΚΡΙΒΩΣ αναφέρεται ο συγκεκριμένος όρος;; 17/11/06 16:00
Ανώνυμος είπε...: Τι εννοείς araverser "μπορείτε να βρείτε εύκολα στο διαδίκτυο το βίβλιο του Free to Choose"?

Προτείνεις την κλοπή πνευματικών δικαιωμάτων? Ο νεκρός θα σου τραβούσε τ'αυτάκι.; 17/11/06 16:58
Κοινότητα Εκάλης είπε...: Balto sto wikipedia k δες τι ειναι, oti ekane πειραματα σε ενα λαο που υπεφερε απο το πινοσετ δεν σου λεει κάτι; Και μονο που πηγε και εβαλε τους φοιτητες του απο το σικαγο να κανουν πειραματα στην πλάτη ενος λαου που υπφερε λεει πολλά. Οποιος ανθρωπος με αρχες ηταν στην θεση του θα την ειχε κανει με το πρωτο αεροπλανο και δεν θα εδινε μαθηματα και καλα.

http://www.huppi.com/kangaroo/L-chichile.htm

Ελπίζω να μην με πεταξετε απο κανα αεροπλανο οπως εκανε ο πινοσετ; 17/11/06 17:17
Roark είπε...: Αυτά λοιπόν είναι κακοήθη ψεύδη! Ο ίδιος ο Μίλτον Φρίντμαν, παρότι έδωσε διαλέξεις στην Χιλή (όπως και σε πολλά άλλες δικτατορίες, όπως η Κίνα, την Γιουγκοσλαβία και την Νότια Αφρική) για την αξία της ελεύθερης οικονομίας (και ακριβώς αυτές οι χώρες, που βίωναν τις συνέπειες της έλλειψής της, είχαν τη μεγαλύτερη ανάγκη σε τέτοια μαθήματα). ΟΥΔΕΠΟΤΕ έγινε σύμβουλος της χιλιανής κυβέρνησης ΟΥΤΕ ενέκρινε τις πολιτικές θέσεις του καθεστώτος , ΟΥΤΕ έκανε πειράματα, ΟΥΤΕ έστειλε κανέναν στη Χιλή (παρά την λάσπη περί του αντιθέτου). Αν όσοι διαδίδουν τέτοια ασύστολα ψεύδη τέτοια μέρα είχαν λίγο φιλότιμο, θα έπρεπε να πηδάνε μόνοι τους από αεροπλάνα από ντροπή.

The real miracle in Chile was not that those economic reforms worked so well, because that’s what Adam Smith said they would do. Chile is by all odds the best economic success story in Latin America today. The real miracle is that a military junta was willing to let them do it.
Milton Friedman; 17/11/06 18:39
Roark είπε...: Στα πλαίσια της ίδιας κακοήθειας, δεν αποκλείται να ακούσουμε ότι ο Μίλτον Φρίντμαν ήταν συνυπεύθυνος για εγκλήματα του Μάο, του Τίτο ή του απαρντχάιντ.; 17/11/06 18:43
Harry Peitsinis είπε...: Οχι ρε συ Ρορκ εκεινοι δεν έκαναν εγκλήματα. Απλά οικοδομούσαν το σοσιαλισμό τα πουλάκια μου! :); 17/11/06 20:00
mantz είπε...: @Chris Mantas:
Προς τι η παραπομπή στο site ενός αποφοίτου Ρωσικής Γλώσσας και σε ένα άρθρο χωρίς πηγές;
Κάτι πιο αξιόπιστο δε βρήκατε για να μας προβληματίσετε;

Και τι σημαίνει η -παραπέμπουσα σε βιοχημικό εργαστήριο- φράση "έκανε πειράματα στο λαό";; 17/11/06 20:18
Ανώνυμος είπε...: Η αλήθεια είναι ότι γράψανε όλες σχεδόν οι Ελληνικές εφημερίδες.

Μόνον η ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ υπαινεκτικά.

Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ μάλιστα έγραψε ονομαστικά για τον Φώτη Περλικό και το e-rooster για την τελευταία συνέντευξη του πνεύματος του Μίλτον Φρίντμαν που φώτισε τον δρόμο της Ελευθερίας.

Η σκέψη του Μίλτον Φρίντμαν θα μας αφυπνίζει πάντα για την υπεράσπιση της ελευθερίας σε μία ανοικτή κοινωνία ανεξάρτητων πολιτών.

Ο δρόμος της φιλοσοφίας της Ελευθερίας είναι δύσβατος, μακρύς και επίπονος.

Ο Μίλτον Φρίντμαν τον κατέστησε δρόμο της Αρετής για όλους όσους οραματίζονται έναν σύγχρονο ελεύθερο κόσμο.

Πάνος Ευαγγελόπουλος

panos@evangelopoulos.com

ΥΓ

Ίσως ελάχιστοι γνωρίζουν ότι ο Μίλτον Φρίντμαν μέχρι το 1942 ως εκπρόσωπος του Υπουργείου Οικονομικών συνέστησε μία Κεϋνσιανή πολιτική φορολογίας και πραγματικά βοήθησε στην κατασκευή του συστήματος φορολόγησης δια της παρακράτησης από την μισθοδοσία.

Όπως αναλύει στην βιογραφία του και όπως οι επαϊοντες γνωρίζουν, μέχρι εκείνη την εποχή, ήταν αυθεντικός Κεϋνσιανός οικονομολόγος.

Το διορατικό και επαναστατικό πνεύμα του οδήγησε στην μεγάλη αλλαγή του ίδιου αλλά και του κόσμου που ακολούθησε.

Θα σας εκμυστηρευθώ μια παρομοίωση που σχηματίστηκε αυτόματα στο κεφάλι μου όταν διάβαζα πριν καιρό την βιογραφία του Φρίντμαν.

Όπως ο Αριστοτέλης επαναστάτησε και αποκήρυξε τον μεγάλο δάσκαλο του Πλάτωνα, πετώντας τον μάλιστα από τα σκαλιά της Ακαδημίας, έτσι και ο Φρίντμαν, αποδοκίμασε τον Κέϋνς με σφοδρότητα και επιθετική κριτική.

Ο Φρίντμαν είχε δίκιο ξεκάθαρα σε όλα!!!

Η Γενική Θεωρία του Κέϋνς δεν ήταν καθολικής ισχύος ενώ επιστράτευε το κράτος να λύσει αδυναμίες της αγοράς με έναν πολύ ειδικό και μονομερή τρόπο που περιόριζε την οικονομική πολιτική ενώ αγνοούσε την πολύπλοκη πραγματικότητα και ιδίως την σημασία των νομισματικών φαινομένων.

Ω! Ο Φρίντμαν ήταν καταλυτικός!

Κέντησε στο πέπλο του χρήματος που καλύπτει τον άγνωστο κόσμο των πραγματικών συναλλαγών, με τον πιο έξοχο και αληθινό τρόπο προσφέροντας την πιο ολοκληρωμένη νομισματική θεωρία που είχαμε ποτέ!!!

Για τις συμβολές του στην επιστημολογία και την φιλοσοφία ξεπέρασε τον Κέϋνς σε όλα τα επίπεδα, συμβάλλοντας κυρίως στην διατύπωση της θετικής διάστασης της οικονομικής επιστήμης και ενοποιώντας τον πολιτικό με τον οικονομικό φιλελευθερισμό.

Δεν θα παρασυρθώ να γράψω περισσότερα…

Μας αφυπνίζει με την πνευματική του πνοή από τον ουρανό όταν κοιτάμε ψηλά για τους νέους δρόμους που οφείλουμε να ακολουθήσουμε.; 18/11/06 00:43
Anarchocapitalist είπε...: Από το προσωπικό μου ιστολόγιο anarchocapitalism.blogspot.com :

Έσβησε εχθές, σε ηλικία 94 ετών, ο μεγάλος οικονομολόγος (βραβευμένος με Νόμπελ Οικονομικών το 1976, Milton Friedman. Πέθανε στο San Francisco, ενώ οι αιτίες θανάτου του είναι ακόμα άγνωστες.
Ο Friedman ήταν ένθερμος υπέρμαχος της ατομικής ελευθερίας και εθεωρείτο ηγέτης της Σχολής του Chicago και του μονεταρισμού (που τονίζει την σημασία της ποσότητας προσφερόμενου χρήματος ως εργαλείο κυβερνητικής πολιτικής και καθοριστικό παράγοντα των επιχειρηματικών κύκλων και του πληθωρισμού).
Επηρέασε, με τις ιδέες του, τις οικονομικές πολιτικές τριών Αμερικάνων Προέδρων και πολλών άλλων ηγετών παγκοσμίως. Η πρώην πρωθυπουργός της Βρετανίας, Margaret Thatcher, είπε εχθές για τον αποθανόντα Friedman: «O Milton Friedman ανάστησε τα οικονομικά της ελευθερίας, όταν αυτά φαίνονταν να έχουν ξεχαστεί. Ήταν ένας διανοητής μαχητής της ελευθερίας.» Ο πρόεδρος του Cato Institute, Edward Crane, είπε: «Σε τελική ανάλυση, ο Milton πίστευε στην ανθρώπινη ελευθερία, και ήταν ιδιαίτερα χαρούμενος στην προσπάθεια του για προώθηση των ιδεών αυτών».
Τον Σεπτέμβριο του τρέχοντος έτους, είχε παραχωρήσει συνέντευξη στην φιλελεύθερη ιστοσελίδα Ε-Rooster και στον Φώτη Περλικό, όπου είχε πει το αμίμητο: «Δεν βρισκόμαστε μπροστά σε νέες απειλές, βρισκόμαστε μπροστά σε παλιές απειλές, τις ίδιες απειλές όπως και παλιά. Όλες εκπορεύονται από την υπερβολική δράση του κράτους. Όλες εκπορεύονται από κάποια άτομα εντός της κοινότητας, τα οποία προσπαθούν να εκμεταλλευτούν την συγκεντρωμένη εξουσία του κράτους προκειμένου να επωφεληθούν οι ίδιοι και να παράσχουν στους εαυτούς τους ειδικά προνόμια και μονοπώλια. Η κρατική παρεμβατικότητα είναι η θεμελιακή απειλή στην ανθρώπινη ελευθερία.»
Το έργο του υπήρξε μνημειώδες, από κάθε άποψη. Με τα βιβλία του Capitalism And Freedom και Free To Choose, συνέδεσε τα οικονομικά με την πολιτική πράξη και την πραγματικότητα. Πρότεινε την αντικατάσταση του συστήματος κοινωνικής πρόνοιας με έναν αρνητικό φόρο εισοδήματος. Δηλαδή, πρότεινε να δίνονται απευθείας τα κονδύλια σε οικονομικές ενισχύσεις όσων τις έχουν ανάγκη, και μετά αυτοί να καθορίσουν οι ίδιοι τις ανάγκες τους. Πρότεινε το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα, όταν οι προκάτοχοι των σημερινών πολέμιων του φιλελευθερισμού, ονειρεύονταν ολοκληρωτικά συστήματα κεντρικού σχεδιασμού. Υποστήριζε τον ενιαίο φορολογικό συντελεστή και τον ισοσκελισμένο προϋπολογισμό. Ήταν αυτός που πρότεινε πρώτος την αντικατάσταση της δημόσιας εκπαίδευσης με ένα σύστημα κουπονιών απευθείας στους μαθητές, ώστε να επιλέγουν ελεύθερα οι ίδιοι το εκπαιδευτήριο που προτιμούν. Ήταν υποστηρικτής πολλών πολιτικών κοινωνικού φιλελευθερισμού, όπως η αποποινικοποίηση των ναρκωτικών και της πορνείας (σημ. : θέματα που ακόμα και σήμερα, στην τρίτη χιλιετία, θεωρούνται από πολλούς «απαγορευμένα» και ως σκέψη).
Αν και το επιστημονικό του έργο υπήρξε τεράστιο και πολυσχιδές, ιδιαίτερη αίσθηση προκάλεσαν τα βιβλία του για το ευρύτερο κοινό. Το Capitalism and Freedom (1962) αποτελεί μια πολεμική στην αυξανόμενη κεντρικοποίηση της οικονομίας και τον επακόλουθο περιορισμό των ελευθεριών. Το There Is No Such Thing Such A Free Lunch (1975) έκανε γνωστή την αντίληψη ότι κανένα άτομο και καμία κοινωνία δεν μπορεί να κερδίσει κάτι δίχως να πληρώσει κάποιο κόστος. Το Free To Choose (1980) αναλύει την αξία και την δυναμική της ελεύθερης αγοράς στην επίλυση προβλημάτων τα οποία καμία άλλη προσέγγιση δεν μπορεί να επιλύσει.
Μια μέρα μετά τον θάνατο του, ο Milton Friedman αποτελεί πλέον ένα από τα λαμπρότερα παραδείγματα για την σημερινή γενιά φιλελευθέρων πολιτικών και διανοούμενων. Το έργο του έδειξε στον κόσμο πως μόνο μέσω της ατομικής ελευθερίας, η ανθρωπότητα μπορεί να προοδεύσει πραγματικά. Τόνιζε μέχρι το τέλος του πως η ελευθερία είναι απαραίτητη σε οποιαδήποτε έκφανση της ανθρώπινης ζωής. Οι ιδέες του ήταν επαναστατικές, τόσο για την εποχή τους όσο και για σήμερα, και θα μπορούσαμε να πούμε πως, μέσα από το έργο του, άλλαξε τον κόσμο, χωρίς «ούτε μια τουφεκιά».
Rest In Peace, Milton Friedman! May your work be forever with us!; 18/11/06 15:42
gb είπε...: Δεν νομίζω ότι η κολακεία κολακεύει τον Μίλτον Φ., όπως ο ίδιος απαρνήθηκε τον κευνσιανισμό
αντικρύζοντας τις αλλαγές των συνθηκών, έτσι η ίδια μέθοδος του Μ.Φρίντμαν απαιτεί να τον αρνηθούμε πρό των νέων συνθηκών του 21ου αιώνα. Αν όχι για κανένα άλλον λόγο, αλλά για να μή πάρτει τη ρεβάνς μία παρωδία του κευνσιανισμού.
Ολοι οι μεγάλοι θεωρητικοί προδόθηκαν όταν μουμιοποιήθηκαν από τους οπαδούς τους και εκτόπισαν τη μεθοδολογία τους και τη σχετικοτητα στο χώρο και το χρλόνο.; 19/11/06 10:48

Δημοσίευση σχολίου

Πέμπτη, Νοεμβρίου 16, 2006

Απεβίωσε ο Milton Friedman

23 σχόλια:

Blog Archive

Contributors

Ελληνικοι Συνδεσμοι

Διεθνεις Συνδεσμοι

Referrers