Λονδίνο ώρα μηδέν. Η τραγωδία και η "λύση" του διαρκούς πολέμου

Λίγα μόνο 24ωρα έχουν συμπληρωθεί την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές από την τραγωδία που συγκλόνισε το Λονδίνο και δόνησε ολόκληρο τον πολιτισμένο κόσμο. Η διεθνής τρομοκρατία πέτυχε ακόμα ένα φριχτό χτύπημα, το δεύτερο κατά σειρά στην καρδιά της Ευρώπης. Σ’αυτήν την εποχή που η βία και ο πόνος βρίσκονται στην κορύφωση τους, οι εξουσιομανείς όλων των αποχρώσεων ρίχνουν τις ποικιλώνυμες ιδεολογικές τους μάσκες και υψώνουν ικετευτικά το βλέμμα τους στις παγκόσμιες κυβερνήσεις. Σαν τους ανθρώπους που τους πιάνει ταχύπνοια από φόβο ορμάν απεγνωσμένοι στις αγκαλιές του πανίσχυρου κράτους, παρακαλώντας για προστασία και φιλώντας αναμαλλιασμένοι τα σεπτά του χέρια, το στρατό του, τις γραφειοκρατίες του, τους κοινοβουλευτικούς σατράπηδες του, τους φόρους του.

Είναι γεγονός ότι κάθε μεγάλη καταστροφή τονώνει τις αντιδραστικές πολιτικές τάσεις και δυναμώνει τα στοιχεία εκείνα που οι προοδευτικές δυνάμεις χτύπησαν αλλά δεν μπόρεσαν να συντρίψουν. Έτσι και τώρα η τραγωδία που έπληξε τη βρεττανική πρωτεύουσα τσάκισε τον κοινωνικό ιστό, όπως ακριβώς ένα κάταγμα μεταμορφώνει μυς ιστούς και κόκκαλα σε μια άμορφη μάζα. Η πολιτική έκφραση αυτού του ισχυρού τραύματος αν δεν ολοκληρώσει την πτώση του ηθικού που προκάλεσε η συνέχιση του πολέμου στο Ιράκ πρόκειται να πάρει αναμφίβολα τη μορφή ενός εθνικιστικού και μιλιταριστικού ξεσπάσματος που θα κορυφώνεται όσο ο Τρόμος καλύπτει σαν πηχτή ομίχλη τους δρόμους του Λονδίνου.

Σ’αυτήν την κρίσιμη στιγμή που , οι πολιτικοί αρχίζουν να πέφτουν σαν από επιδημία στον μισαλλόδοξο σωβινισμό, είναι πιστεύω μέγιστη πολιτική υποχώρηση για έναν φιλελεύθερο να πάρει το μέρος των υπερσυντηρητικών δυνάμεων που ευαγγελίζονται την επέκταση των κατασταλτικών μηχανισμών του κράτους και τη γιγάντωση του σε ολόκληρη την παγκοσμιοποιημένη υφήλιο διαμέσω των στρατιωτικών του πλοκαμιών. Έχει αποδειχτεί ιστορικά με σφραγίδες από σίδερο και αίμα ότι η παραχώρηση περαιτέρω ελευθεριών στα στρώματα του στρατού και των γραφειοκρατών ενισχύει την αποσύνθεση του κοινωνικού ιστού αφανίζοντας και τα τελευταία απολειφάδια αυτού που μάθαμε να αποκαλούμε ανοιχτή κοινωνία. Ο φονταμενταλισμός δεν είναι μονάχα ζήτημα αρρωστημένου ψυχισμού και ιδεαλιστικής παραφροσύνης (όπως κάποιοι λιμπεραλιστές μας επιμένουν να πιστεύουν), είναι ο δυναμικός συνδυασμός αυτών των στοιχείων με μια οικονομικοπολιτική συγκυρία που στραγγαλίζει τις δυνάμεις εκείνες οι οποίες μπορεί να δράσουν διαλυτικά για τις ιδεολογικές ρίζες του θρησκευτικού φανατισμού.

Δηλαδή εν ολίγοις δε βλέπω γιατί το κλασικό πρόγραμμα του φιλελευθερισμού δε θα πρέπει να εφαρμοστεί έστω και εν μέρει στην περίπτωση των κοινωνιών της Ανατολής. Άνοιγμα της οικονομίας, ενίσχυση των προοδευτικών δυνάμεων του Ιράκ, χαλάρωση της άμεσης ή έμμεσης δικτατορίας που ασκούν οι συμμαχικές κυβερνήσεις διά των στρατιωτικών αντιπροσώπων τους, ανάπτυξη των υλικοτεχνικών υποδομών,αφαίρεση του παράγοντα –στρατός- από την εκστρατεία δυτικοποίησης, εγκόλπωση των προοδευτικών τάσεων του Ισλάμ στις δυτικές κοινωνίες (και αυτό δεν επιτυγχάνεται με την νομική απαγόρευση της μπούρκας, αλλά με την παροχή πλήρων ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων στον άνθρωπο επί του σώματος του). Σ’όλα αυτά βέβαια μια μακρά περίοδος ζυμώσεων και εσωτερικών συγκρούσεων είναι όχι απλά αναμενόμενη αλλά μοιραία!


Αλλά δεν είμαστε ουτοπιστές. Ξέρουμε ότι μια ανοιχτή δημοκρατική κοινωνία στο Ιράκ δεν πρόκειται καθ’εαυτή να βγει νικήτρια από την ανοιχτή σύγκρουση της με τους τρομοκράτες της Αλ Καιντα.Απέναντι στους καμικάζι δε θα αντιπαρατεθούν γυναικόπαιδα και φιλήσυχοι πολίτες αλλά πάνοπλοι Ιρακινοί στρατιώτες ποτισμένοι με οργανική απέχθεια απέναντι στους φονιάδες των οικογενειών τους. Όμως μέχρι τώρα το κύριο πρόβλημα είναι ότι αυτόν τον τίτλο πριν τους ισλαμιστές διεκδίκησαν επαξίως οι δυτικοί .Και τα κατάφεραν. Γι’αυτό μετά από κάθε τρομοκρατικό κρούσμα στο Ιράκ ως και οι αυτόπτες μάρτυρες στέλνουν κατάρες στους Αμερικανούς. Επειδή στις συνειδήσεις τους «εκείνοι τα ξεκίνησαν όλα αυτά». Η ενίσχυση της κυβέρνησης του Ιράκ και του στρατού της υπό τις παρούσες συνθήκες κρίνεται η μόνη βιώσιμη λύση και η μόνη αβαρία ενάντια στην φιλελευθερη ιδεολογία που πρέπει να συγχωρεθεί. Οι Ιρακινοί αποδείχθηκε ότι ξερουν πώς να υπερασπιστούν την πατρίδα τους από τους εισβολείς Δύσης και Ανατολής. Αν θέλουμε να αντικρύσουμε μια μελλοντική ποθητή σύγκρουση με κάποιο ενδεχόμενο θετικό αποτέλεσμα για ολόκληρη τη μ. Ανατολή θα πρέπει να αφαιρέσουμε σχηματικά τον Δυτικό πόλο από το «στρατόπεδο» των εισβολέων.

Για να αντιληφθούμε το δομικό σφάλμα όσων υποστηρίζουν τη θεωρία του «διαρκούς πολέμου» θα πρέπει να τραβήξουμε τη λογική τους μέχρι τα ακραία της όρια. Ας υποθέσουμε ότι ο φονταμενταλισμός ηττάται στρατιωτικά σε κρατικό επίπεδο μετά από χρόνια πολεμικών συρραξεων και εκατόμβες θυμάτων.Ας υποθέσουμε ότι οι χώρες-τρομοκράτες ανασκάπτονται εκ θεμελίων με απανωτούς βομβαρδισμούς και οι κυβερνήσεις τους παραδίδονται στον συμμαχικό άξονα. Ο Μουλάς Ομάρ και ο Μπιν Λάντεν συλλαμβάνονται μαζί με μερικούς χιλιάδες άνδρες τους. Αυτή η μάλλον εξιδανικευμένη προοπτική θα αλλάξει τίποτα σ’αυτό που είναι ο φονταμενταλισμός; Εμείς λέμε όχι! Ο ισλαμισμός έχει τόσο βαθιές ρίζες στο κοινωνικό σύμπλεγμα που δε μπορεί να αφαιρεθεί «χειρουργικα» από τις κοινωνίες της ανατολής. Κάθε έκρηξη, κάθε ανατιναζόμενο κτίριο θα δημιουργεί –όπως στο Στάλινγκραντ- μυριάδες μικροεστίες αντίστασης. Το μίσος για τον ξένο εισβολέα θα φουντώνει από την ενεργή παρουσία των εκστρατευτικών σωμάτων και από την καταστροφή που εκείνα θα έχουν σπείρει- σε τρεις τουλάχιστο γενιές Αράβων. Ο δε υποστηρικτικός μηχανισμός των τρομοκρατών, -οι κυβερνήσεις των μουλάδων- δεν είναι η βάση αλλά το βοηθητικό υπομόχλιο της τρομοκρατίας. Αν εξαφανιστεί οι άνθρωποι-βόμβες θα παραμείνουν άνθρωποι-βόμβες,απλά στη θέση των σύγχρονων εκρηκτικών θα χρησιμοποιούν κομμάτια δυναμίτη και χειροβομβίδες.

Αν θέλουμε να γκρεμίσουμε ένα γιγάντιο κτίσμα- και τέτοιο είναι ο φονταμενταλισμός – δεν οφελεί να ξεκινάμε σπάζοντας τα παράθυρα και τις πόρτες. Θα πρέπει να υπονομεύσουμε τα ίδια τα θεμέλια με εκρηκτικά. Η παραπέρα πορεία μετά την έκρηξη μας είναι άγνωστη. Αν το κτίριο θα γκρεμιστεί κατευθείαν ή θα πάρει κλίση πριν καταρρεύσει δεν το ξέρουμε από τα πριν.Ούτε και γνωρίζουμε εκ των προτέρων την φορά προς την οποία θα πέσει. Ξέρουμε όμως ότι τελικά , αργά ή γρηγορα τα εκρηκτικά της φιλελεύθερης ιδεολογίας, η ανώτερη πολιτισμικά τεχνογνωσία , η διεθνιστική προοπτική της ελεύθερης οικονομίας θα γκρεμίσουν το κάστρο του ισλαμικού φανατισμού. Τότε μόνο , όταν οι πολίτες θα έχουν ξεφύγει από τα δεσμά της καθυστερημένης μάζας και θα έχουν γυρίσει την πλάτη τους στις δομές της τρομοκρατίας, τότε μονάχα αυτή η παρανοική πτυχή της Ανατολής θα νεκρώσει οργανικά μια και καλή.

Στη Δύση από την άλλη θα πρέπει επιτέλους να γίνει κατανοητό ότι ο πόλεμος που φέρνει σπερματικά εντός του το ανατολικό πρόβλημα είναι σε τελική ανάλυση πόλεμος ενδοκοινωνικός. Δε θα πρέπει λοιπόν να αντιμετωπίζεται με τα χονδροκομμένα μέτρα και σταθμά των διακρατικών συρράξεων αλλά με τις εκλεπτυσμένες και ανώτερες τεχνικές της πολιτικής. Όσο για το τρομακτικό παρόν στην δυτική κοινωνία, το τελευταίο που χρειαζόμαστε είναι η παραπέρα γιγάντωση του αστυνομικοστρατιωτικού Λεβιάθαν (φτάνει τόση!) Το μόνο που απαιτούμε από αυτόν είναι να κάνει τη δουλειά του και να την κάνει σωστά χωρίς να θέτει όρους και να διεκδικεί μερίδια από τις ελευθερίες μας για να το καταφέρει. Είναι απαράδεκτο λ.χ. οι αξιωματούχοι της γραφειοκρατίας να δηλώνουν ότι ενώ είχαν ενημερωθεί από τις μυστικές τους υπηρεσίες για τον κίνδυνο που αντιμετώπιζαν οι δίδυμοι πύργοι δεν έκαναν τίποτα για να προλάβουν την καταστροφή. Υποψιάζομαι ότι κάτι ανάλογο θα παραδεχτεί εντέλει και η βρεττανική αστυνομία. Στην περίπτωση δε που είτε από ολιγωρία , είτε από ανικανότητα ο υπαλληλικοστρατιωτικός μηχανισμός του κράτους δηλώσει αδυναμία αντιμετώπισης της τρομοκρατίας θα φτάσουμε στο σημείο (δυστυχώς κατ’εμέ) που οι περιστάσεις θα αφήνουν περιθώρια μόνο για μια λύση. Την παροχή στους πολίτες της εξουσίας να επιλέγουν οι ίδιοι τη μορφή της ασφάλειας τους (security για θωρακισμένα μετρό, τραίνα, αεροπλάνα, αστυνομικές εταιρίες κλπ) από ιδιωτικούς φορείς οπότε θα αφήσουμε την αγορά να κρίνει το μέγεθος του προβλήματος και να ανακαλύψει νέες λύσεις. Αλλά αυτή η –γεμάτη κινδύνους- προοπτική μπορεί να αποσοβηθεί εάν το κράτος αποφασίσει να λειτουργήσει σαν οργανωμένη εταιρία με στόχο το μάξιμουμ της απόδοσης και της αποτελεσματικότητας.

Καταληκτικά εκφέροντας μια καθαρά προσωπική γνώμη, θεωρώ ότι η λύση του «διαρκούς πολέμου» κρύβει γιγάντιους κινδύνους για την κοινωνία μας, την οικονομία και τον πολιτισμό συνολικά. Η έξαρση των εξοπλισμών ενισχύει την καθεστηκυία εξουσία, δηλαδή εναν σφαιροειδή πανοπτικό κρατικό μηχανισμό που υπέρκειται του κοινωνικού σώματος και αναλαμβάνει πατριαρχικά την προστασία του, στραγγαλίζοντας το τελικά σ’έναν θανάσιμο εναγκαλισμό. Το κράτος δεν ενδιαφέρεται παρά μόνο για την τυπική ομαλότητα. Δε θέλει να τραβήξει την ισλαμική κοινωνία στην οικονομία της αγοράς, ως ισουψή εταίρο, αλλά να την στραγγίξει για τους δικούς του γεωπολιτικούς στόχους και να την πετάξει μετά τη χρήση. Αυτή, πιστεύω, είναι η κρίσιμη, η κολοσσιαίας σημασίας διαφορά ανάμεσα στην προοπτική μιας αποικιοκρατούμενης κοινωνίας που συγκρατείται αλυσοδεμένη στο άρμα της δύσης και μιας κοινωνίας ανοιχτής, ισότιμης με τα υπόλοιπα μέρη της παγκόσμιας κοινότητας.